همه چیز در مورد بیماری آلزایمر و روش های پیشگیری از آن
بیماری آلزایمر (Alzheimer’s disease) شایع ترین علت زوال عقل در افراد مسن است و باعث از دست رفتن توانایی تفکر ، استدلال ، حافظه ، زبان ، رفتار و مهارت های اجتماعی می شود. این بیماری نتیجه قطع ارتباط سلول های مغزی با یکدیگر و مرگ آنها می باشد. آلزایمر بیماری پیشرونده است که منجر به عوارض شدید و در نهایت مرگ می شود.
بیماری آلزایمر نام خود را از دکتر آلویس آلزایمر ، یک پزشک آلمانی گرفته است که اولین بار این بیماری را در سال ۱۹۰۶ توصیف کرد ، امروزه ، تخمین زده می شود که ۵.۸ میلیون آمریکایی به بیماری آلزایمر مبتلا باشند. تقریباً ۴٪ افراد مبتلا به آلزایمر زودرس هستند که افراد زیر ۶۵ سال را مبتلا می کند و بیماری آلزایمر ششمین علت اصلی مرگ در بزرگسالان در ایالات متحده می باشد . در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.
بیماری آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر به عنوان “آبشار” تغییرات بیولوژیکی و بیوشیمیایی مغز توصیف شده است. این بیماری با علائم خفیف شروع می شود ، اغلب با مشکلات جزئی حافظه یا از بین رفتن خاطرات شروع می شود و به طور معمول ، بیماری در طی چندین سال پیشرفت می کند و به تدریج بدتر می شود و باعث ایجاد مشکل در ارتباط ، مکالمه ، فعالیت و رفتار می شود. در مراحل آخر ، کاهش شدید عملکرد مغز می تواند منجر به کم آبی بدن ، سو تغذیه ، بی اختیاری مثانه و روده ، ذات الریه و سایر عفونت ها در بدن شخص مبتلا شود.
پزشکان مدت طولانی است که در مورد تغییرات مغزی که باعث بیماری آلزایمر می شود اطلاعات جمع می کنند. دو تغییر اصلی توده های غیرطبیعی و درهم آمیختگی رشته های عصبی باعث ایجاد این بیماری می شود . این ناهنجاری ها احتمالاً حداقل یک دهه قبل از بروز علائم شروع می شوند و متأسفانه ، کارشناسان به طور کامل دلیل وقوع این تغییرات را درک نمی کنند. یافتن علت بیماری آلزایمر یک زمینه تحقیقاتی گسترده در سراسر جهان است .
سن عامل اصلی خطر ابتلا به بیماری آلزایمر است . با این حال ، بیماری آلزایمر بخشی طبیعی از پیری نیست و تغییرات قابل توجه در حافظه یا تفکر نیاز به ارزیابی سریع پزشکی دارد ، زیرا انواع مختلفی از زوال عقل وجود دارد و برخی از آنها قابل درمان هستند و قابل برگشت خواهند بود ، به همین دلیل مهم است که یک تشخیص دقیق بدست آورید.
برای بیماری آلزایمر ، درمان به موقع با داروها می تواند پیشرفت این بیماری را در مرحله اولیه تا خفیف کاهش دهد. بیماری آلزایمر در نهایت پیشرفت می کند. با این حال ، درمان به موقع می تواند کیفیت زندگی فرد مبتلا به آلزایمر را بهبود بخشد و همچنین می تواند برای مدتی بار کامل مراقبت را کاهش دهد.
تفاوت بین زوال عقل و بیماری آلزایمر چیست؟
اصطلاح “زوال عقل” هر کاهش توانایی ذهنی را که در زندگی روزمره فرد تداخل ایجاد کند ، توصیف می کند. زوال عقل یک اصطلاح گسترده برای علائم مربوط به از دست دادن عملکرد شناختی ، از جمله از دست دادن حافظه ، استدلال مختل شده و تغییرات رفتاری است .
انواع مختلفی از زوال عقل وجود دارد که بیماری آلزایمر شایع ترین آنها می باشد و تقریباً ۶۵٪ از کل تشخیص های جدید زوال عقل را تشکیل می دهد.
انواع دیگر زوال عقل عبارتند از:
زوال عقل عروقی (Vascular dementia) ، دومین نوع شایع زوال عقل پس از بیماری آلزایمر ، ناشی از شرایطی است که جریان خون در مغز را مسدود یا کاهش می دهد و در نتیجه عملکرد مغز ، از دست می رود.
زوال عقل بدن لوئی ( Lewy body dementia ) ، سومین علت شایع زوال عقل است که با ناهنجاری های مغزی به نام اجسام لوی مشخص شده است و در اوایل قرن بیستم توسط متخصص مغز و اعصاب به نام دکتر فردریش اچ. لویی کشف شد.
زوال عقل Frontotemporal (FTD) ، اصطلاحی است که شامل تعدادی از شرایط می باشد که بر لوب های پیشانی و گیجگاهی مغز تأثیر می گذارد و باعث از بین رفتن سلول عصبی پیشرونده می شود.
بیماری Creutzfeldt-Jakob ، نوعی نادر و سریع در حال پیشرفت زوال عقل است که در آن پروتئین های پریونی در مغز به شکل غیر طبیعی جمع می شوند. زوال عقل مخلوط که تغییرات عملکرد مغز ناشی از چندین نوع زوال عقل همزمان را توصیف می کند.
زوال عقل همچنین می تواند در اثر ضربه به سر ، اثرات سوء مصرف ناشی از داروها ، بیماری های مزمن کنترل نشده مانند دیابت و فشار خون ، سوء مصرف مواد مخدر و سوء تغذیه ایجاد شود. افراد مبتلا به سایر بیماری های عصبی و ژنتیکی مانند بیماری هانتینگتون ، پارکینسون و سندرم داون نیز می توانند در طول بیماری خود دچار زوال عقل شوند.
علائم اولیه بیماری آلزایمر چیست؟
شروع آلزایمر معمولاً با کاهش حافظه ، به ویژه عدم توانایی یادآوری اطلاعات تازه آموخته شده ، همراه است. این مسئله به این دلیل است که این بیماری ابتدا ناحیه مغز را مسئول تمرکز بر یادگیری است را دچار اختلال می کند.
هر کس می تواند با افزایش سن لحظه های فراموشی را تجربه کند. با این حال ، از دست دادن حافظه مزمن یا مختل کننده ، نشانه طبیعی افزایش سن نیست و اگر هر یک از این علائم را در خود یا یکی از عزیزان مشاهده کردید ، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. هرچه زودتر بتوانید تشخیص دقیق بدست آورید ، زودتر می توانید درمان را برای کند کردن روند پیشرفت علائم آن بیماری آغاز کنید.
علائم اولیه بیماری آلزایمر عبارتند از :
از دست دادن حافظه که در زندگی روزمره تداخل می کند : مانند تکرار سوال ها ، فراموش کردن تاریخ های مهم یا اتکا کردن به یادداشت های یادآوری یا سایر ابزارهای حافظه
مشکل در برنامه ریزی پیش رو یا حل مشکلات : که ممکن است شامل چالش هایی در پرداخت و پیگیری صورت حساب های ماهانه ، از دست دادن تمرکز یا طولانی تر شدن یک کار
چالش های انجام وظایف : از جمله عدم توانایی در به خاطر سپردن مسیر یک فروشگاه مواد غذایی قدیمی یا فراموش کردن قوانین مربوط به یک بازی تخته ای مورد علاقه
سردرگمی در تاریخ ، زمان و مکان : مشخص شده که این بیماری باعث از دست دادن پیگیری روزها در هفته ، فصول یا مدت زمان طولانی خواهد شد . افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است ندانند که کجا هستند یا چگونه به آنجا رسیده اند.
مشکلات بینایی ، از جمله روابط فضایی و درک عمق : خواندن ممکن است دشوارتر شود ، همچنین توانایی قضاوت در مسافت ، که می تواند رانندگی را دچار مشکل کند.
مشکلات جدیدی در زبان ، چه نوشتاری و چه شفاهی : که می تواند شامل دشواری در پیگیری یا شرکت در مکالمه ، چالش های موجود در واژگان یا عدم توانایی در نامگذاری صحیح یک موضوع آشنا (به عنوان مثال گفتن “چیزی که با آن می خورید” به جای “چنگال”)
- از دست دادن یا جا به جایی اشیا در مکان های عجیب و غریب : مانند گذاشتن شیر در کابینت به جای یخچال .
- قضاوت ضعیف : از جمله تصمیم گیری غیرمسئولانه برای خرج کردن پول یا فراموشی عادات مناسب نظافت
- کناره گیری از تعاملات اجتماعی : اغلب به دلیل عدم توانایی در پیگیری یا مشارکت در مکالمه
- تغییرات شخصیتی قابل توجه یا نوسانات خلقی : مانند اضطراب ، گیجی ، افسردگی ، ترس یا به راحتی ناراحت شدن
توجه به این نکته بسیار مهم است که بیماری آلزایمر تنها دلیل احتمالی از دست دادن حافظه یا علائم فوق نیست و انواع دیگر زوال عقل ، از جمله زوال عقل عروقی ، بیماری بدن لوئی و زوال عقل Frontotemporal (FTD) ، می تواند منجر به از دست دادن عملکرد شناختی شود. شرایطی غیر از بیماری زوال عقل ، مانند تومور مغزی ، ضربه جزئی در سر ، سوء مصرف مواد و حتی مصرف برخی از داروها می توانند باعث از دست دادن حافظه ، گیجی و سایر علائم شبه بیماری زوال عقل شوند. به همین دلیل مهم است که به محض مشاهده این نوع علائم برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید.
مراحل بیماری آلزایمر کدامند؟
علائم بیماری آلزایمر با پیشرفت بیماری بدتر می شود ، اما زمان پیشرفت در افراد مختلف متفاوت خواهد بود . با پیشرفت این بیماری ، افراد از سه مرحله گسترده بیماری آلزایمر عبور می کنند. این مراحل رهنمودهای کلی برای انتظار با علائم هستند و آنها تعریف مشخصی ندارند و می توانند همپوشانی داشته باشند.
بیماری آلزایمر در مراحل اولیه یا خفیف :
بیماری آلزایمر در مراحل اولیه معمولاً با علائم خفیف شروع می شود و افراد همچنان قادر به عملکرد مستقل و ادامه رانندگی ، کار و سایر فعالیت های روزمره هستند . شواهد فزاینده ای وجود دارد که نشان می دهد کاهش وزن در اواخر زندگی می تواند نشانه هشدار دهنده اولیه کاهش روان و ایجاد بیماری آلزایمر باشد. شایع ترین علائم بیماری آلزایمر خفیف ، فراموشی و افت حافظه می باشد از جمله :
- مشکل در برنامه ریزی ، سازماندهی یا انجام وظایف در محل کار یا موقعیت های اجتماعی
- فراموش کردن کلمات آشنا
- فراموش کردن یا جا به جایی اشیا
- مشکلات یادآوری اطلاعات اخیراً خوانده شده
- مشکل در به خاطر سپردن نام ها
بیماری آلزایمر در مرحله متوسط :
آلزایمر در مرحله میانی به طور معمول طولانی ترین مرحله است و افراد در این مرحله به مراقبت بیشتری نیاز دارند و توانایی عملکرد مستقل کمتری دارند. علائم بارزتر شده و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات رفتاری ، تغییر در الگوی خواب و مشکلات سرگردانی یا گم شدن
- گیجی با کلمات ، تاریخ ها و مکان ها که می تواند منجر به طغیان خشم یا ناامیدی شود
- مشکل در انجام وظایف ، مانند پرداخت قبض و سایر وظایف خانوار
- رویدادها یا جزئیات مربوط به تاریخ شخصی آنها ، مانند دبیرستان ، دانشگاه یا آدرس خانه را فراموش کردن
- تغییرات خلق و خوی و تغییرات شخصیتی یا کناره گیری اجتماعی
بیماری آلزایمر در مراحل آخر یا شدید :
بیماری آلزایمر در مراحل آخر نیاز به نظارت و کمک ۲۴ ساعته دارد و علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در برقراری ارتباط و گفتگو
- نیاز به کمک گسترده در فعالیت های روزمره و مراقبت های شخصی
- عدم توانایی پاسخگویی به محیط
- از دست دادن آگاهی از تجربیات و محیط اطراف
- مشکلات حرکتی و کنترل حرکات از جمله نشستن ، راه رفتن ، بلع و کنترل مثانه و روده
- تغییرات قابل توجه شخصیتی
مشکلات جسمی در مراحل آخر آلزایمر منجر به افزایش خطر کمبود آب ، هدر رفتن قوای جسمی ، ذات الریه و سایر عفونت ها می شود ، اینها اغلب دلیل مرگ بر اثر این بیماری هستند.
چه عواملی باعث بروز بیماری آلزایمر می شود؟
بیماری آلزایمر از تغییرات غیر عادی مغز ناشی می شود و از ویژگی های اصلی این تغییرات می توان به وجود توده های غیرطبیعی و پیچ خوردگی فیبرهای عصبی اشاره کرد. “توده ها” رسوبات یا پلاک های پروتئینی به نام بتا آمیلوئید است و این پلاک ها بین سلول های عصبی قرار دارند. گره ها و پلاک ها باعث می شوند سلول های عصبی دیگر کار نکنند ، ارتباطشان با یکدیگر قطع شود و از بین بروند.
کارشناسان نمی دانند چرا این تغییرات رخ داده و یا چگونه شروع می شوند ، اما کارشناسان معتقدند این تغییرات حداقل یک دهه قبل از بروز علائم آغاز می شود. هیپوکامپ اولین قسمت مغز که آسیب می بیند که مسئول یادآوری حافظه است. با پیشرفت بیماری ، سایر مناطق مغز شروع به زوال می کنند و در مرحله آخر ، آسیب در سراسر مغز بوجود می آید .
عوامل خطرزا برای بیماری آلزایمر چیست؟
چندین عامل خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را افزایش می دهد. این عوامل خطر عبارتند از:
سن : بیشتر افراد در هنگام تشخیص این بیماری بیشتر از ۶۵ سال سن دارند. با این حال ، حدود ۲۰۰۰۰۰ آمریکایی مبتلا به بیماری زودرس هستند که قبل از ۶۵ سالگی بروز می کند.
سندرم داون : افراد مبتلا به سندرم داون یک کپی اضافی از ژن تولید کننده پروتئین در پلاک های آمیلوئید خود دارند. آنها تمایل دارند ۱۰ تا ۲۰ سال زودتر از جمعیت عمومی به این بیماری مبتلا شوند.
تحصیلات : به نظر می رسد داشتن تحصیلات کمتر از تحصیلات متوسطه خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
سابقه خانوادگی : داشتن یکی از بستگان درجه یک مبتلا به این بیماری ، خطر ابتلا را افزایش می دهد. شما می توانید یکی از ژن هایی را که با آلزایمر مرتبط هستند ، مانند APOE-e4 را آزمایش کنید اما ، حتی اگر این ژن را داشته باشید ، مطمئناً به آلزایمر مبتلا خواهید شد.
سلامت : آسیب های قبلی به سر ، بیماری های قلبی ، فشار خون بالا ، دیابت و چاقی ممکن است در ابتلا به بیماری آلزایمر نقش بسیار زیادی داشته باشد.
جنسیت: زنان بیشتر از مردان به بیماری آلزایمر مبتلا می شوند . با این حال ، این احتمالاً به دلیل افزایش طول عمر در زنان است.
چگونه خطر ابتلا به بیماری آلزایمر کاهش دهیم؟
بیماری آلزایمر قابل پیشگیری نیست ، با این حال ، تحقیقات بینشی در مورد راه های سالم نگه داشتن مغز و کاهش خطر ابتلا به این بیماری را فراهم کرده است . شما می توانید خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را با انجام این موارد کاهش دهید :
- اجتناب از مصرف تنباکو و الکل اضافی
- داشتن یک رژیم غذایی سالم شامل آنتی اکسیدان ها
- انجام فعالیت های تحریک کننده ذهنی ، مانند خواندن ، بازی های رومیزی ، نواختن ساز موسیقی یا ایجاد هنر یا سرگرمی های دیگر
- انجام ورزش بدنی منظم
- از نظر اجتماعی فعال بودن
- درمان بیماری های مزمن ، مانند دیابت و فشار خون بالا
اگر نگران ابتلا به بیماری آلزایمر هستید ، در مورد خطرات با پزشک خود صحبت کنید ، همچنین معاینات غربالگری ساده ای وجود دارد که می تواند در کلینیک انجام دهید .
آیا رژیم غذایی می تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر کمک کند؟
هیچ ماده غذایی خاصی نمی تواند به درمان یا پیشگیری قطعی از ابتلا به بیماری آلزایمر کمک کند و مطالعات در مورد ارتباط بین رژیم غذایی و توانایی های شناختی قطعی نیست. با این حال ، برخی تحقیقات نشان می دهد که عادات غذایی هوشمند به عنوان بخشی از یک سبک زندگی سالم ، ممکن است به شما در کاهش خطر ابتلا به آلزایمر یا سایر اشکال کاهش شناختی در زندگی ، مانند زوال عقل عروقی کمک کند.
به ویژه ۳ رژیم غذایی برای مزایای بالقوه آنها در حفظ عملکرد شناختی ذکر شده است:
رژیم غذایی DASH (رویکردهای غذایی برای جلوگیری از ابتلا به فشار خون بالا) ، طراحی شده برای کمک به درمان و جلوگیری از فشار خون بالا با کاهش مصرف سدیم در رژیم غذایی . رژیم غذایی DASH بر غلات کامل ، میوه ها و سبزیجات تازه و محصولات لبنی کم چربی ، همراه با مقدار کمی مرغ ، ماهی ، آجیل و دانه ها تمرکز دارد. با حفظ سلامت قلب و عروق قوی ، همچنین ممکن است بتوانید خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهید.
رژیم غذایی مدیترانه ای که بر میوه ها و سبزیجات تازه ، پروتئین های سبک مانند مرغ و ماهی و چربی های سالم مانند آنچه در مغزها ، حبوبات و روغن زیتون یافت می شود ، تأکید دارد. این رژیم گوشت قرمز ، لبنیات ، کره یا مارگارین و شکر را محدود می کند و رژیم غذایی مدیترانه ای به دلیل مزایای ضد التهابی و آنتی اکسیدانی شناخته شده می تواند نقشی اساسی در حفظ عملکرد مغز داشته باشد.
سومین گزینه که محبوبیت بیشتری پیدا کرده است ، رژیم غذایی MIND (مدیترانه ای-DASH مداخله برای تأخیر در تخریب نورونی) است که عناصر رژیم های مدیترانه ای و DASH را باهم ترکیب می کند. در یك مطالعه ، شركت كنندگانی كه به یك رژیم غذایی پایبند بودند ، بر غلات سبوس دار ، سبزیجات برگ دار ، گوشت بدون چربی ، توت و روغن زیتون متمركز شدند و از مصرف غذاهای پرچرب و قند پرهیز كردند ، سرعت كاهش شناختی به دنبال سكته مغزی را كاهش دادند .
چگونه فردی مبتلا به آلزایمر می تواند تغذیه مناسبی داشته باشد؟
کاهش شناختی مرتبط با مراحل میانی و اواخر بیماری آلزایمر به دلایل زیادی می تواند وعده های غذایی را دشوار کند و با پیشرفت این بیماری ، بلع ممکن است دشوار شود (بیماری معروف به دیسفاژی ) که خطر خفگی را افزایش می دهد و می تواند به دلیل کاهش اشتها منجر به کاهش وزن شود. از دست دادن توانایی استفاده از ظروف ، کاهش حس بویایی یا چشایی و از دست دادن شناخت برخی غذاها نیز می تواند به چالش کشیدن زمان غذا کمک کند.
از آنجا که تغذیه مناسب برای حفظ سلامت جسمی ، عاطفی و شناختی ضروری است ، افراد مبتلا به آلزایمر از داشتن یک رژیم غذایی متعادل بهره مند می شوند. این رژیم شامل میوه ها و سبزیجات تازه ، پروتئین های بدون چربی ، لبنیات کم چرب و غلات کامل است ، در حالی که از مصرف غذاهای پرچرب ، قند و نمک جلوگیری می شود .
همچنین برای افراد مبتلا به آلزایمر مهم است که از کم آبی بدن در آنها جلوگیری شود و مراقبان می توانند مقادیر کمی آب در طول روز به رژیم غذایی اضافه کنند ، یا غذاهایی با محتوای آب زیاد مانند میوه های تازه ، اسموتی ها یا سوپ ها را سرو کنند.
پزشکان چگونه بیماری آلزایمر را تشخیص می دهند؟
یک آزمایش جامع و واحد برای تشخیص بیماری آلزایمر وجود ندارد و با رد سایر شرایط پزشکان می توانند بیماری آلزایمر احتمالی را با دقت حدود ۹۰٪ تشخیص دهند. با این حال ، تنها راه تأیید تشخیص ، کالبد شکافی مغز است.
هنگامی که فردی علائم زوال عقل را نشان می دهد ، تعیین اینکه آیا علائم نتیجه یک بیماری قابل درمان است یا نه، ضروری است. علاوه بر تاریخچه پزشکی کامل و آزمایشات حرکتی عصبی ، شناختی و حسی گسترده ، روش های تشخیصی بیماری آلزایمر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش خون
- اشعه ایکس قفسه سینه
- اسکن توموگرافی کامپیوتری ( سی تی اسکن )
- الکتروکاردیوگرام (نوار قلب یا EKG) – آزمایشی که فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می کند
- الکتروانسفالوگرام (EEG) – روشی است که فعالیت الکتریکی مداوم مغز را با استفاده از الکترودهای متصل به پوست سر ثبت می کند.
- آزمون وضعیت روانی
- آزمایش عصب روانشناختی
- آزمایش ادرار
روش های درمانی برای بیماری آلزایمر چیست؟
هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد و سرانجام کشنده خواهد بود . با این حال ، درمان این بیماری می تواند به کاهش پیشرفت زوال عقل و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
- درمان دارویی برای علائم بیماری آلزایمر
- در حال حاضر ، پنج دارو با تأیید FDA برای درمان حافظه و مشکلات شناختی این بیماری وجود دارد :
- دانپزیل
- گالانتامین
- Memantine
- ریواستیگمین
پزشکان همچنین ممکن است از داروهای ضد افسردگی برای کنترل مشکلات رفتاری در افراد مبتلا به این بیماری استفاده کنند . سازمان FDA همچنین یک دارو به نام سووروکسانت را برای درمان بی خوابی مرتبط با این بیماری در افرادی که از طریق سبک زندگی یا تغییرات روتین خواب بهبودی موثر پیدا نکرده اند ، تأیید کرده است.
آیا بیماری آلزایمر طول عمر را کوتاه می کند؟
دانستن اینکه چه مدت از فرد می تواند با آلزایمر زندگی کند ، به خانواده ها کمک می کند تا برای مراقبت طولانی مدت برنامه ریزی کنند. با این حال ، هر مورد از بیماری آلزایمر منحصر به فردی است که به آن مبتلا است .
به طور کلی ، بیماران آلزایمری در مقایسه با افرد هم سن و سال خود که به بیماری آلزایمر یا شکل دیگری از زوال عقل مبتلا نیستند ، امید به زندگی در آنها به نصف کاهش می یابد.
اگرچه در سالهای اخیر در زمینه مطالعه بیماری آلزایمر پیشرفت های زیادی حاصل شده است ، اما هنوز بسیاری از متخصصان باید در مورد این و سایر اشکال زوال عقل اطلاعات کسب کنند. گروه های حامی مانند انجمن آلزایمر برای افزایش آگاهی از بیماری آلزایمر به امید الهام بخشیدن به تحقیقات و بودجه بیشتر تلاش می کنند تا روزی بتوانند درمانی برای این بیماری پیدا کنند. ژوئن ، ماه آگاهی از آلزایمر و مغز است که با رنگ بنفش مشخص می شود.
