بیماری صرع چیست و چرا به آن مبتلا می شویم؟
صرع (Epilepsy ) بیماری است که در آن فعالیت الکتریکی بی نظمی در مغز وجود دارد. علائم این بیماری به محل دقیق و شدت اختلال مغزی بستگی دارد و علل اختلالات در فعالیت الکتریکی مغز شامل ترک دارو ، عدم تعادل الکترولیت ها ، آسیب و عفونت می باشد ، ولی با این حال ، علت اتفاق افتادن این بیماری اغلب ناشناخته است .
علامتی که معمولاً این بیماری را مشخص می کند تشنج های مکرر است که به دلیل فعالیت ناگهانی الکتریکی در مغز ایجاد می شود. تشنج می تواند از احساسات کوچک ، کوتاه مدت و غیرطبیعی تا تشنج های بزرگ و اسپاستیک ( spastic convulsions ) متغیر باشد و آنها اغلب با تغییر در سطح هوشیاری مشخص می شوند و می توانند از چند ثانیه تا چند دقیقه ادامه داشته باشند .
پیشرفت بیماری صرع به علت اصلی این بیماری بستگی دارد که می تواند بر اثر آسیب مغزی ، جراحی ، بیماری یا نقص در رشد بوجود آمده باشد ، در بعضی موارد ، این بیماری ممکن است خود به خود برطرف شود. بعضی از داروها می توانند تشنج را کنترل کنند و به شما این امکان را بدهند که زندگی عادی داشته باشید . در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.
اهداف درمانی صرع
اهداف درمانی این بیماری شامل کنترل فعالیت های تشنجی ، کاهش عوارض جانبی دارو و حفظ کیفیت زندگی است و درمان پزشکی اصلی ترین پایه درمان این بیماری می باشد . با این حال برای برخی از بیماران ، اگر محل شروع تشنج مشخص باشد ، ممکن است پزشکان بخشی از مغز که مسئول این مشکل است را با جراحی ترمیمی کنند .
روش دیگر برای درمان این بیماری ، تحریک الکتریکی می باشد که گاهی برای کمک به کنترل تشنج استفاده می شود . تحقیقات فعلی در مورد بیماری صرع شامل ایجاد داروی درمانی بهتر و تکنیک های تحریک الکتریکی سودمند تر برای کنترل و جلوگیری از تشنج می باشد .
برای هرگونه تشنج به دنبال مراقبت های پزشکی فوری باشید ، زیرا درمان سریع پزشکی این بیماری ممکن است خطر و شدت تشنج در آینده را بسیار کاهش دهد.
علائم بیماری صرع چیست؟
علامتی که این بیماری را تعریف می کند ، تشنج های مکرر است که به دلیل فعالیت غیر طبیعی الکتریکی در مغز ایجاد می شود . تشنج با لحظات غیبت ذهنی ، تغییر در سطح هوشیاری ، تغییر در احساس ، انقباضات عضلانی و کشیدگی مشخص می شود و ممکن است بسیار خفیف یا بسیار شدید باشد و از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد. شما ممکن است تشنج های زیادی پشت سر هم داشته باشید یا فقط گاهی اوقات این اتفاق برای شما بی افتد .
علائم رایج بیماری صرع
ممکن است روزانه یا هر چند وقت یک بار علائم این بیماری را تجربه کنید و در بعضی مواقع هر یک از این علائم می تواند بسیار شدید باشد ، این علائم عبارتند از :
- احساسات غیر طبیعی
- تغییر در خلق و خو ، شخصیت یا رفتار
- تغییر در پاسخگویی
- گیجی یا از دست دادن هوشیاری حتی برای لحظه ای کوتاه
- گرفتگی عضله ، اسپاسم یا تشنج
در برخی موارد ، این بیماری می تواند برای زندگی یک تهدید بسیار جدی باشد . برای هرگونه تشنج به دنبال مراقبت های پزشکی فوری باشید .
چه عواملی باعث بروز بیماری صرع می شوند؟
این بیماری می تواند از هر نوع آسیب به مغز ناشی شود ، اگرچه در بعضی موارد علت دقیق این بیماری مشخص نیست ، همچنین این بیماری می تواند به دلیل عفونت مغزی ، جراحی یا عوارض جانبی دارو نیز بوجود آید . توجه به این نکته مهم است که یک حمله تشنجی به معنای ابتلا به بیماری صرع نیست و برای تشخیص دقیق این بیماری باید تشنج تکرار شود .
دلایل زیادی برای ایجاد این بیماری وجود دارد که بسیاری از آنها بیماری های بسیار جدی و حتی بالقوه تهدید کننده برای زندگی هستند از جمله :
- نقص مغزی که از بدو تولد وجود دارد
- عفونت مغزی
- آسیب مغزی
- تومورهای مغزی
- زوال عقل
- انسفالیت – Encephalitis (التهاب و تورم مغز به دلیل عفونت ویروسی یا دلایل دیگر)
- نارسایی کلیوی یا کبدی
- سکته
بیماری های متابولیکی مانند فنیل کتونوریا – phenylketonuria (عدم توانایی در تجزیه اسید آمینه فنیل آلانین – amino acid phenylalanine )
ریسک فاکتورهای بیماری صرع کدامند؟
تعدادی از عوامل خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند ، اما همه افرادی که دارای عوامل خطر هستند به این بیماری مبتلا نخواهند شد . عوامل خطر برای این بیماری عبارتند از :
- سابقه خانوادگی داشتن بیماری صرع
- عفونت های مغزی مانند انسفالیت (التهاب و تورم مغز به دلیل عفونت ویروسی یا دلایل دیگر)
- سابقه داشتن جراحی مغزی
- آسیب دیدگی اخیر به سر
عوامل خطر برای تشنج چیست ؟
علاوه بر عوامل خطرساز برای بروز بیماری صرع ، در صورت ابتلا به این بیماری عواملی نیز وجود دارد که احتمال تشنج را در فرد بیمار افزایش می دهد ، این عوامل عبارتند از :
- داروهای خاص
- کمبود خواب
- بارداری
- احساسات قوی
- استفاده از الکل یا سایر داروها و ترک مواد مخدر
بیماری صرع چگونه درمان می شود؟
هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد ، با این وجود کنترل علائم این بیماری با داروها ، جراحی یا تحریک الکتریکی امکان پذیر است. استفاده از داروها متداول ترین روش درمانی برای این بیماری می باشد و در بیشتر موارد ، شما می توانید یک زندگی طبیعی با این بیماری داشته باشید. درمان بیماری صرع با هدف کنترل یا کاهش تعداد تشنج های تجربه شده می باشد و شامل اقدامات زیر می باشد :
- تغییر در رژیم غذایی برای جلوگیری از بوجود آمدن تشنج همراه با انواع خاصی از بیماری صرع ، به ویژه در کودکان
- تحریک الکتریکی برای تداخل در فعالیت غیر طبیعی الکتریکی
- استفاده از داروها برای کنترل فعالیت الکتریکی غیر طبیعی در مغز و جلوگیری از اسپاسم عضلات
- جراحی برای از بین بردن کانون اصلی بیماری صرع (بخشی از مغز که فعالیت الکتریکی غیر طبیعی در آن ایجاد می شود)
- گفتار درمانی ، مانند مشاوره یا روان درمانی که برای کمک به شما در کنار آمدن با مشکلات بیماری صرع می باشد
درمان های تکمیلی بیماری صرع
برخی از درمان های تکمیلی ممکن است در تلاش برای مقابله با این بیماری به برخی از افراد کمک کند. این درمان ها که بعضاً به عنوان درمان های جایگزین نیز شناخته می شوند ، همراه با درمان های پزشکی سنتی استفاده می شوند . اگر از مکمل های غذایی یا داروهای بدون نسخه استفاده می کنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید زیرا این داروها ممکن است با درمان دارویی شما تداخل داشته باشند. درمان های تکمیلی این بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- طب سوزنی
- ماساژ درمانی
- استفاده از مکمل های غذایی تغذیه ای ، داروهای گیاهی و محصولات مشابه
- یوگا
عوارض احتمالی بیماری صرع چیست؟
صرع نوعی اختلال جدی در مغز می باشد که می تواند تأثیر زیادی بر توانایی شما در انجام فعالیت های روزمره ، روحیه و احساسات شما داشته باشد . عوارض بیماری صرع درمان نشده یا کنترل شده ضعیف می تواند بسیار جدی باشد و حتی در بعضی موارد تهدید کننده برای زندگی باشد . شما می توانید با پیروی از برنامه درمانی خود ، در به حداقل رساندن خطر ابتلا به عوارض جدی این بیماری به خود بسیار کمک کنید . عوارض احتمالی بیماری صرع عبارتند از :
- غیبت از کار یا تحصیل
- مشکلات رفتاری و عاطفی
- ضربه مغزی
- آسیب در هنگام تشنج
- از دست دادن استقلال در زندگی
- آسپیراسیون ریوی – Pulmonary aspiration (استنشاق خون ، مواد استفراغ شده یا سایر مواد به داخل ریه ها)
- وضعیت صرعی – Status epilepticus (تشنج های مکرر بدون بهبودی)
- تنهایی یا افسردگی
