روغن میوه گل نسترن – فواید و خواص این روغن پرکاربرد
روغن میوه گل نسترن که از دانه های میوه بوته نسترن ( رز هیپ ) به دست می آید با عنوان روغن گل سرخ یا روغن رز هیپ هم شناخته می شود و به دلیل خواص و کاربرد های فراوان درمانی که دارد همواره در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد .
این روغن به دلیل داشتن کلاژن ، آنتی اکسیدان ها ، اسید های چرب ضروری ، ویتامین های A ، C و E برای زیبایی و جوان سازی پوست ، درمان بیماری های پوستی و کاهش التهاب بسیار موثر است .
امروزه استفاده از شیوه های طب سنتی و مواد طبیعی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا افراد مایل هستند شیوه های طبیعی را جایگزین روش های پیچیده و پر هزینه شیمیایی کنند . از این رو افرادی که به دنبال کاهش اثرات پیری پوست ، رفع چین و چروک ، ترمیم بافت های آسیب دیده پوست ، شادابی و جوان سازی آن هستند علاقمند به تهیه و مصرف این روغن هستند .
جالب است بدانیم که :
گل نسترن از خانواده گل های رز است و هیپ ها همان میوه های گیاهان رز هستند . میوه های انواع گیاهان رز خواص درمانی خاص خود را دارند . به عنوان مثال از میوه گل نسترن و یا روغن آن در تولید محصولات مراقبت پوست استفاده می شود زیرا حاوی کلاژن ، انواع ویتامین ها ، آنتی اکسیدان و اسید های چرب است که در ترمیم بافت های آسیب دیده پوست بسیار موثر است .
مطالعات و آزمایشات درباره خواص درمانی این روغن ، بیشتر روی حیوانات صورت گرفته است . در مورد انسان بیشتر از پودر میوه نسترن استفاده شده اما به این دلیل که خواص درمانی اجزای تشکیل دهنده روغن مانند ویتامین های A ، C و E به صورت جداگانه بارها مورد مطالعه قرار گرفته است می توان به اثرات درمانی بی نظیر روغن میوه گل نسترن هم ایمان داشت .
در مقاله پیش رو از نشریه علمی جهان شیمی فیزیک به خواص و فواید درمانی روغن میوه گل نسترن می پردازیم . امید است با مطالعه ی این مقاله شناخت کامل تری از این روغن به دست آید .
روش تهیه روغن میوه گل نسترن
برای تهیه روغن میوه گل نسترن معمولا از دو روش استفاده می شود که عبارتند از :
- تهیه روغن میوه گل نسترن به وسیله حرارت
- تهیه روغن میوه گل نسترن به روش خیساندن
تهیه روغن میوه گل نسترن با حرارت
ابتدا مقدار یک پیمانه یا ۱۲۷ گرم میوه گل نسترن تهیه می کنیم. این میوه از عطاری ها هم قابل تهیه است اما در صورت امکان بهتر است آن را در فصل پاییز و به صورت مستقیم از بوته بچینیم . هنگام چیدن میوه ها باید دقت شود به رنگ قرمز یا نارنجی روشن بوده ، کاملا سالم و بدون آفت باشند.
میوه ها را پس از شستن خشک می کنیم . در مرحله بعد درون آرام پز میریزیم و به آن دو پیمانه یا ۴۷۵ میلی لیتر روغن پایه که می تواند روغن جوجوبا ، بادام و یا زیتون باشد اضافه می کنیم . درب آرام پز را محکم بسته و به مدت ۸ ساعت روی پخت آرام تنظیم می کنیم .
توجه :
هنگام پخت دمای روغن نباید بیشتر از ۱۰۰ درجه فارنهایت یا ۳۸ درجه سانتیگراد باشد . به همین دلیل اگر آرام پز گزینه گرم نگهدار داشته باشد روی آن تنظیم می کنیم.
میوه های گل نسترن پس از پخت ۸ ساعته عصاره خود را به روغن پس می دهند . روغن پس از عصاره گیری باید عطر بسیار مطبوع و رنگ نارنجی داشته باشد .
در این مرحله محتریات درون آرام پز را از صافی رد می کنیم . به این ترتیب مواد درشت و شناور گرفته شده و روغن خالص از صافی عبور می کند .
این روغن نسبت به نور بسیار حساس است به همین دلیل توصیه میشود آن را درون شیشه های تیره رنگ ریخته و درب ظرف را محکم بست . در این صورت روغن به دست آمده به مدت ۶ تا ۸ ماه درون یخچال قابل نگهداری است .
تهیه روغن میوه گل نسترن به روش خیساندن
در این روش باید از میوه های خشک استفاده کرد . مقدار یک پیمانه یا ۱۲۷ گرم میوه گل نسترن را برداشته و خوب شستشو می دهیم . سر و ته میوه را گرفته و با چاقو از وسط نصف می کنیم . میوه ها را به مدت یک هفته روی روزنامه به صورت پراکنده پهن می کنیم تا خوب خشک شود .
یک ظرف شیشه ای تیره رنگ را خوب شسته و خشک می کنیم . میوه های خشک شده را درون ظرف ریخته و به اندازه دو پیمانه یا ۴۷۳ میلی لیتر روغن پایه که می تواند روغن زیتون ، بادام یا جوجوبا باشد به آن اضافه می کنیم . درب ظرف را محکم بسته و به مدت سه هفته درون یخچال قرار می دهیم . در این مدت میوه های خشک به خوبی درون روغن خیسانده می شوند و عصاره خود را پس می دهند . روغن ابتدا به رنگ طلایی درآمده سپس نارنجی می شود .
بعد از گذشت سه هفته که میوه ها عصاره خود را به روغن پس دادند محتویات درون شیشه را از صافی عبور می دهیم . روغنی که از صافی عبور می کند روغن خالص است . روغن به دست آمده را درون شیشه غیر شفاف می ریزیم تا در برابر نور خورشید محافظت شود . درب شیشه را محکم می بندیم . این روغن را می توان به مدت ۶ ماه درون یخچال نگهداری کرد .
خواص درمانی روغن میوه گل نسترن
این روغن به دلیل داشتن ویتامین های مفید و اسید های چرب ، از زمان های گذشته مورد توجه بوده است . فنول های موجود در روغن باعث می شوند خاصیت ضد ویروسی ، ضد قارچی ، ضد باکتریایی و ضد التهابی داشته باشد. معمولا از این روغن به عنوان حامل اسانس هایی استفاده می شود که استفاده مستقیم آن ها روی پوست سبب بروز مشکلاتی می شود .
کاهش چین و چروک صورت
مطالعات نشان می دهد سفتی و انعطاف پذیری پوست به دلیل کلاژنی است که در آن تولید می شود . با افزایش سن ، پوست بدن کلاژن کمتری تولید می کند که این امر سبب ایجاد چین و چروک و افتادگی پوست می شود و به زبان عامیانه به پیری پوست معروف است .
ویتامین های A و C دو ماده ضروری در تولید کلاژن هستند . آنزیم MMP-1 آنزیمی است که سبب تجزیه کلاژن می شود و به این ترتیب مقدار آن در پوست کاهش می یابد . مواد موجود دراین روغن مانع از تولید این آنزیم شده و از کاهش سطح کلاژن پوست جلوگیری می کنند .
مقاله ای که در مجله درماتولوژی تشخیصی و بالینی در سال ۲۰۱۵ منتشر شده نتایج یک تحقیق بالینی را نشان می دهد که در آن اثر ویتامین C روی پوست مورد مطالعه قرار گرفته است . در این تحقیق از یک محلول ۵ درصد ویتامین C همراه با این روغن استفاده کردند تا اثر آن به عنوان یک ماده ضد پیری زیست پذیر را روی پوست بررسی کنند . تحقیقات نشان داد پس از ۶۰ روز استفاده موضعی ، این محلول سبب تحریک تولید کلاژن و کاهش چین و چروک صورت شد .
آب رسانی پوست
آب رسانی به پوست سبب نرمی ، لطافت و جوانی آن می شود . با افزایش سن قابلیت بدن در نگهداری آب کاهش می یابد . از این رو توصیه می شود از روش های دیگر برای تامین آب مورد نیاز بدن و پوست استفاده شود . افزایش سن ، کاهش آب بدن و شرایط نامناسب آب و هوایی سبب می شوند مشکلاتی مانند خشکی ، خارش ، پوسته پوسته شدن ، اگزما و چین و چروک در پوست ظاهر شود .
در این روغن اسید های چرب مفیدی مانند لینولئیک اسید و لینولنیک اسید وجود دارند . این اسید ها دیواره های سلولی را محکم نگه می دارند تا آب از دست ندهند و به این ترتیب سبب آب رسانی و درمان خشکی و خارش پوست می شوند .
با جذب روغن توسط پوست ، آنتی اکسیدان ها به لایه های عمیق نفوذ می کنند . به همین دلیل با استفاده موضعی از این روغن که حاوی اسید های چرب غیر اشباع است تاثیرات بسیار خوبی در ظاهر طبیعی پوست مشاهده می شود .
تحقیقات نشان می دهند این روغن سرشار از مواد مغذی گیاهی و چند زنجیره ای غیر اشباع است که خواص بسیار عالی آنتی اکسیدانی دارند . آزمایشات بالینی نشان می دهند افرادی که از پودر میوه نسترن به صورت خوراکی استفاده کردند نتایج بسیار خوبی در رابطه با آب رسانی و کاهش چین و چروک صورت به دست آوردند . این موضوع نشان می دهد روغن این میوه نیز دارای این خواص عالی است .
لایه برداری پوست
در لایه برداری پوست سلول های مرده و سطحی پوست برداشته شده و امکان ایجاد لایه جدید به وجود می آید . ویتامین C موجود در روغن میوه گل نسترن سبب تحریک تولید کلاژن می شود . کلاژن موجب کاهش چین و چروک و سفتی پوست می شود .
ویتامین A نیز به دلیل داشتن رتینول تولید سلول های پوستی جدید را تحریک می کند . لایه برداری سلول های آسیب دیده پوستی و امکان ایجاد لایه جدید همراه با سفتی و انعطاف باعث می شود پوست صورت جوان ، سالم ، روشن و درخشان دیده شود .
کاهش التهاب پوستی
روغن میوه گل نسترن منبعی غنی از پلی فنول ، آنتوسیانین و ویتامین E است که خاصیت ضد التهابی دارند . بنابراین استفاده از این روغن می تواند منجر به کاهش التهابات ناشی از مشکلاتی مانند رزاسه ، پسوریازیس ، اگزما و درماتیت شود .
درمان آفتاب سوختگی
اگر پوست بدون داشتن لایه محافظت کننده در معرض اشعه ماوراء بنفش آفتاب قرار گیرد صدمات جدی به آن وارد می شود . این اشعه سبب ایجاد لک های قهوه ای رنگ و تغییر رنگ ناهمسان پوست می شود .
علاوه بر این حساسیت پوست در برابر نور آفتاب موجب ظاهر شدن چین و چروک های ریز خصوصا اطرف چشم می شود که به خطوط پنجه کلاغی معروف هستند .
مقاله ای در مجله بین المللی علوم مولکولی در سال ۲۰۱۷ چاپ شد که تاثیر روغن میوه گل نسترن بر کاهش این صدمات را بررسی می کرد . طبق تحقیقات انجام شده در مقاله ، این روغن به عنوان یک باز دارنده و کاهش دهنده ملانین در سلول های ملانیوم حیوانی نقش بسیار مهمی دارد . همچنین آنتی اکسیدان و اسید های چرب موجود در روغن سبب طول عمر سلول ها شده و از صدمه به غشای سلولی جلوگیری می کند .
کاهش ترک های پوستی
ترک های پوستی یکی از مشکلات شایع در دوران بلوغ و دوره بارداری است و معمولا حساسیت هایی را نیز به دنبال دارند . افراد برای داشتن پوستی با ظاهر زیبا و یکدست تمایل بسیاری به رفع این ترک ها دارند . کرم های زیادی در بازار هستند که به این منظور تولید شده و استفاده از آن خصوصا در دوران بارداری توصیه می شود .
نتایج یک تحقیق که در سال ۲۰۱۲ انجام و در مجله علم زیبایی چاپ شد نشان می دهد افزودن مقداری از این روغن به کرم های ضد ترک نتایج بسیار مطلوب تری به دنبال دارد . زنان بارداری که پیش از پیدایش این ترک ها از ترکیب کرم ضد ترک و روغن استفاده کردند ترک های بسیار ریزی در پوست خود مشاهده کردند . همچنین زنان بارداری که پس از پیدایش ترک از این ترکیب استفاده کردند شاهد پیشرفت ترک های پوستی نبودند .
چگونگی استفاده از روغن میوه گل نسترن
افرادی که نسبت به مصرف این روغن حساسیتی ندارند می توانند حداکثر دو بار در روز از آن استفاده کنند . در صورت داشتن پوست حساس توصیه می شود یک روز در میان و یا به صورت ترکیبی با روغن حامل ( مرطوب کننده ) استفاده کنند .
عوارض جانبی ناشی از مصرف روغن میوه گل نسترن
تاکنون عوارض خطرناکی از مصرف این روغن گزارش نشده است اما در برخی افراد می تواند منجر به ایجاد حساسیت های آلرژیک شود. مانند : جوش ، کهیر ، سخت شدن تنفس یا ایجاد مشکل در قفسه سینه ، افزایش ضربان قلب ، خس خس یا احتناق و سرگیجه . به همین دلیل توصیه می شود از مصرف خودسرانه آن پرهیز شود .
