بیماری عدم تحمل گلوتن چیست و چه علائم و عوارضی دارد؟
عدم تحمل گلوتن (Gluten intolerance) بیماری است که در آن گلوتن موجود در غلات از جمله گندم ، جو و چاودار در بدن فرد جذب نمی شود و برای برخی از افراد ، گلوتن می تواند باعث آسیب به سیستم گوارشی آنها شود . بسیاری از افراد این بیماری را به عنوان آلرژی به گلوتن توصیف می کنند ، اما این بیماری در واقع عدم تحمل گلوتن یا حساسیت به گلوتن ( Gluten Sensitivity) است. طبق گفته های کالج آلرژی ، آسم و ایمونولوژی آمریکا ، چیزی به عنوان آلرژی به گلوتن یا عدم تحمل گلوتن وجود ندارد ، اما بسیاری از مردم می گویند که به این بیماری مبتلا هستند.
در واقع یک بیماری به نام سلیاک وجود دارد که یک بیماری خود ایمنی ارثی است که در آن گلوتن سیستم ایمنی بدن را برای حمله به روده کوچک تحریک می کند . بیماری سلیاک می تواند منجر به عوارض جدی از جمله سرطان و مشکلات سیستم عصبی شود و افراد مبتلا به بیماری سلیاک باید گلوتن را به طور کامل و دائمی از رژیم غذایی خود حذف کنند ، بیماری سلیاک بسیار نادر است و فقط حدود ۱٪ از جمعیت عمومی جهان را درگیر می کند. آزمایش ژنتیک و آزمایش آنتی بادی می تواند به تشخیص بیماری سلیاک کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه در ادامه مقاله با ما در نشریه جهان شیمی فیزیک همراه باشید.
تئوری ها در مورد بیماری عدم تحمل گلوتن
درباره بیماری عدم تحمل گلوتن بسیاری از کارشناسان معتقدند که هنوز هم می تواند یک مشکل در ایمنی بدن وجود داشته باشد که هنوز شناسایی نشده باشد. برخی دیگر می گویند که عدم تحمل گلوتن نوعی بیماری مانند IBS ( سندرم روده تحریک پذیر) است. صرف نظر از این دیدگاه ها ، درمان اصلی این بیماری پرهیز از مصرف گلوتن خواهد بود و از آنجا که متخصصان به طور کامل بیماری حساسیت به گلوتن غیر سلیاک (NCGS) را درک نمی کنند ، عوامل خطر مشخصی برای این بیماری وجود ندارد.
این یک بیماری یک عدم تحمل غذایی مشابه عدم تحمل لاکتوز است. در واقع بیماری عدم تحمل مواد غذایی اختلالات دستگاه گوارش است نه یک آلرژی.
بیماری آلرژی به گندم نیز وجود دارد که یک آلرژی غذایی است. در این حالت ، سیستم ایمنی بدن به گندم واکنش نشان می دهد و باعث واکنش آلرژیک با آنتی بادی های IgE (ایمونوگلوبولین E ) می شود. افراد مبتلا به آلرژی غذایی سابقه شخصی یا خانوادگی بیماری های آلرژیک مانند اگزما ، تب یونجه و آسم را دارند. مانند سایر آلرژی های غذایی ، حساسیت به گندم می تواند جدی باشد و منجر به آنافیلاکسی شود . پزشکان این بیماری را با آزمایش پوست ، آزمایش خون و چالش های غذایی تشخیص می دهند و درمان آن شامل اجتناب از مصرف گندم در رژیم غذایی و در دسترس بودن اپی نفرین برای موارد اضطراری است.
بهتر است بدانید
سردرگمی در رابطه با این سه اختلال از علائم مشابه ناشی می شود ، زیرا همه آنها می توانند باعث ایجاد ناراحتی های دستگاه گوارشی ، از جمله حالت تهوع و استفراغ ، اسهال ، گاز ، گرفتگی عضلات و درد شکم شود. افراد مبتلا به بیماری سلیاک اغلب دچار کم خونی ، مشکلات استخوانی ، بثورات تاوی و مشکلات طحال می شوند. افرادی که به آلرژی گندم مبتلا هستند نیز ممکن است کهیر ، گرفتگی بینی و تورم یا تحریک دهان و گلو داشته باشند. افراد مبتلا به بیماری NCGS همچنین می توانند علائمی خارج از دستگاه گوارش داشته باشند.
استراتژی درمان برای همه این نوع از بیماری ها یکسان است و باید گلوتن را از رژیم غذایی حذف کرد . اگر فکر می کنید با گلوتن مشکل دارید ، به پزشک مراجعه کنید. اگر آزمایش شما از نظر بیماری سلیاک و آلرژی به گندم منفی باشد ، به احتمال زیاد با تشخیص NCGS یا عدم تحمل گلوتن مواجه خواهید شد.
علائم بیماری عدم تحمل گلوتن چیست؟
علائم حساسیت به گلوتن غیر سلیاک (NCGS) عمدتا ماهیت گوارشی دارد و علائم هم به بیماری سلیاک شباهت دارند و هم به آلرژی به گندم. علائم رایج این بیماری عبارتند از:
- درد و گرفتگی شکم
- نفخ
- اسهال
- تهوع و استفراغ
- کاهش وزن
علائم خارج از دستگاه گوارش نیز می تواند از جمله خستگی ، بی حالی و مه مغزی رخ دهد . در برخی موارد ، علائم گوارشی می تواند نشانه ای از یک بیماری جدی تر یا حتی تهدید کننده زندگی باشد. اگر شما یا کسی که با او در ارتباط هستید ،هریک از علائم زیر را مشاهده کردید فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید :
- اسهال خونی
- تب و لرز
- عدم توانایی در بلعیدن یا دفع مدفوع
- درد شدید شکم
- تورم ناگهانی شکم
- استفراغ غیرقابل کنترل یا مداوم ، یا استفراغ خون
چه عواملی باعث بروز بیماری عدم تحمل گلوتن می شود؟
برخلاف بیماری سلیاک و آلرژی به گندم دانشمندان هنوز در تلاشند تا بفهمند چه چیزی باعث حساسیت به گلوتن غیر سلیاک (NCGS) می شود. افرادی که دارای عدم تحمل گلوتن هستند فاقد نشانگرهای ژنتیکی و ایمنی بیماری سلیاک و آلرژی به گندم هستند.
در حال حاضر ، علم در مورد اینکه این بیماری چیست و اینکه چرا اتفاق می افتد ، نتیجه ای نگرفته است. در واقع ، حتی این بحث وجود دارد که آیا گلوتن واقعاً مقصر است یا خیر.
تحقیقات نشان می دهد که این بیماری مربوط به IBS است و در این بحث ، مطالعات نشان داده است که تغییراتی در مخاط روده (پوشش روده) پس از چالش غذایی با گندم در بیماران مبتلا به بیماری IBS وجود دارد و سایر مطالعات روی بیماران سندروم روده تحریک پذیر نشان داده است که با مصرف گلوتن علائم بدتر شده و بهبود علائم را با رژیم های فاقد گلوتن نشان داده است.
عوامل خطر بیماری عدم تحمل گلوتن چیست؟
از آنجا که موارد زیادی در مورد حساسیت به گلوتن غیر سلیاک (NCGS) ناشناخته است ، هیچ عامل خطر مشخصی برای این بیماری وجود ندارد. برخلاف بیماری سلیاک مشخص نیست که این بیماری ارثی است یا خیر. این اصطلاح رابطه بین اگزما ، آلرژی های غذایی ، تب یونجه و آسم را توصیف می کند و افراد و خانواده های مبتلا به این شرایط در معرض خطر ابتلا به شرایط مرتبط هستند.
چگونه می توان خطر ابتلا به بیماری عدم تحمل گلوتن را کاهش داد؟
کاهش خطر ابتلا به یک بیماری متکی به تغییر عوامل خطر است که می توانید کنترل کنید و از آنجا که دانشمندان در واقع عوامل خطرساز این بیماری را درک نمی کنند ، پیش بینی یا جلوگیری از این بیماری امکان پذیر نیست. اگر نگران عدم تحمل و حساسیت غذایی هستید ، با پزشک خود صحبت کنید و در صورت نیاز به متخصص گوارش یا یک متخصص تغذیه ، مراجعه کنید .
پزشکان چگونه بیماری عدم تحمل گلوتن را تشخیص می دهند؟
پزشکان حساسیت به گلوتن غیر سلیاک (NCGS) را با از بین بردن دلایل دیگر ، یعنی بیماری سلیاک و آلرژی به گندم تشخیص می دهند. اگر تحت آزمایش آلرژی قرار بگیرید ، گلوتن در نتایج شما نشان داده نمی شود ، زیرا این بیماری آلرژی به گلوتن نیست. آزمایشات مربوط به بیماری سلیاک شامل موارد زیر است:
- آزمایش ژنتیک
- آزمایش سرولوژی به دنبال آنتی بادی های خاص
- آندوسکوپی و بیوپسی برای بررسی آسیب خاص به روده کوچک
آزمایشات آلرژی به گندم شامل موارد زیر است
- آزمایش پوست آلرژی
- آزمایش خون برای آنتی بادی IgE
- آزمایش چالش غذایی و آزمایش رژیم غذایی حذف
برای دقیق بودن این آزمایشات ، مهم است که بعضی از غذاها را از قبل از آزمایش خود حذف نکنید. اگر دلیل اصلی این بیماری را از بین ببرید ، آزمایشات ممکن است طبیعی یا منفی باشند . اگر رژیم منظم خود را می خورید و آزمایشات طبیعی یا منفی است ، به احتمال زیاد هیچ یک از این دو حالت را ندارید و پس از رد بیماری سلیاک و آلرژی به گندم ، پزشک ممکن است عدم تحمل گلوتن را در شما تشخیص دهد.
روش های درمانی برای بیماری عدم تحمل گلوتن چیست؟
هدف از درمان حساسیت به گلوتن غیر سلیاک (NCGS) از بین بردن علت مشکلات گوارشی است ، این به معنای پرهیز از انواع گلوتن در رژیم غذایی است. وقتی گلوتن به عنوان علت اصلی از بین رفت ، علائم باید برطرف شوند. گندم منبع اصلی گلوتن است ، اما سایر مواد غذایی حاوی آن عبارتند از:
- جو، مالت، چاودار
- آرد دوروم، فارینا، بلغور
گلوتن همچنین می تواند در برخی از مواد خاص مانند تثبیت کننده های غذایی (مواد غلیظ کننده و ژل زا) ، مواد نگهدارنده ، برخی مواد شیمیایی مانند بنزوات سدیم و سوربات پتاسیم ، رنگ خوراکی ، ویتامین ها و سایر مکمل ها وجود داشته باشد . گلوتن حتی می تواند در مواد آرایشی ، خمیردندان و چسب پاکت نیز وجود داشته باشد. در هنگام صرف غذا در رستوران نیز باید احتیاط کنید تا مطمئن شوید غذای شما بدون گلوتن است.
جالب است بدانید
با این حال ، برخلاف بیماری سلیاک ، افرادی که حساسیت به گلوتن دارند به احتمال زیاد هنگام خوردن گلوتن به روده خود آسیب نمی رسانند و برخلاف مبتلایان به بیماری سلیاک ، افراد مبتلا به بیماری عدم تحمل گلوتن ممکن است بتوانند هر از چند گاهی با مقادیر کمی گلوتن کنار بیایند. این بدان معناست که می توانید بررسی کنید چه غذاهایی را تحمل می کنید و همچنین ممکن است شما بتوانید افراط در مصرف مواد غذایی کوچک داشته باشید. داشتن یک دفترچه یادداشت غذایی به شما کمک می کند بفهمید کدام غذاها کاملاً از حد مجاز خارج شده اند و کدام یک از آنها را می توانید گاه گاهی استفاده کنید.
اگر به دلیل بیماری عدم تحمل گلوتن دچار کمبود تغذیه ای یا کاهش وزن هستید ، پزشک ممکن است مکمل های غذایی را برای شما توصیه کند. در برخی موارد ، ممکن است لازم باشد با یک متخصص تغذیه در ارتباط باشید.
عوارض احتمالی بیماری عدم تحمل گلوتن چیست؟
اگر گلوتن از رژیم غذایی شما خارج شود ، حساسیت به گلوتن غیر سلیاک ممکن است بدون مشکل برطرف شود. با این حال ، محدود کردن رژیم غذایی می تواند چالش های تغذیه ای را برای شما ایجاد کند. این مسئله خصوصاً در صورت عدم تحمل یا آلرژی های غذایی دیگر نگران کننده خواهد بود. مشورت با یک متخصص تغذیه می تواند ضمن جلوگیری از مصرف گلوتن در تغذیه ، تمام مواد مغذی مورد نیاز برای سالم ماندن بدن را برای شما تامین کند.
