عفونت کلیه چیست و چه عوارض خطرناکی دارد؟
عفونت کلیه (kidney infection) نوعی عفونت مجاری ادراری (UTI) می باشد. بیشتر افراد تصور می کنند که عفونت ادراری به عنوان عفونت مثانه شناخته می شود اما در حقیقت ، مثانه فقط بخشی از دستگاه ادراری است و قسمت های دیگر این دستگاه شامل کلیه ها ، حالب ها و مجرای ادرار می باشد. هر بخشی از سیستم ادراری می تواند آلوده شود و بنابراین عفونت کلیه یک شکل از عفونت ادراری است و نام پزشکی آت پیلونفریت (pyelonephritis) می باشد .
کلیه ها تقریباً در قسمت پایین دنده ها در دو طرف ستون فقرات در پشت قرار می گیرند. آنها “فیلترهای ” بدن هستند و خون را از مواد زائد پاک می کنند ، همچنین آنها نقشی حیاتی در ایجاد تعادل بین آب و الکترولیت ها ، تنظیم فشار خون و تولید گلبول های قرمز خون در بدن دارند. محصول نهایی کار این اندام تولید ادرار است که از طریق حالب ها و مثانه به پایین جریان می یابد و سپس از طریق مجرای ادرار از بدن خارج می شود. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.
علت و درمان عفونت کلیه
در بیشتر موارد ، عفونت های کلیه وقتی رخ می دهد که باکتری ها ابتدا مثانه را آلوده کرده و سپس آلودگی را به سمت کلیه ها می برند. عفونت می تواند یک یا هر دو کلیه را درگیر کند و بیشتر عفونت های کلیه حاد می باشند ، به این معنی که در مدت زمان کوتاهی به سرعت پیشرفت می کنند. اگرچه غیر معمول است ، اما عفونت های کلیوی می توانند مزمن نیز باشند ، تقریباً در همه موارد ، عفونت مزمن کلیه به دلیل یک ناهنجاری عمده آناتومیک (anatomic abnormality) بوجود می آید که احتمال عفونت را افزایش می دهد یا درمان آن را دشوارتر می کند.
پیلونفریت علائم معمولی عفونت ادراری مانند سوزش و تکرر ادرار را ایجاد می کند ، ولی با این حال ، عفونت کلیه جدی تر از سایر موارد عفونت مجاری ادراری ( UTI) می باشد. علائم بیشتر این بیماری که می توانند درگیری بیشتر کلیه ها را به عفونت نشان دهند شامل کمر درد ، تب ، لرز ، حالت تهوع و استفراغ است ، این علائم می توانند به طور ناگهانی شروع شوند.
بهتر است بدانید:
عفونت های باکتریایی کلیه نیاز به درمان با آنتی بیوتیک و مایعات فراوان دارند و در برخی موارد ، بستری شدن در بیمارستان برای درمان ایمن و موثر عفونت کلیه ضروری است. پزشکان با اصلاح ناهنجاری آناتومیک در صورت امکان ، عفونت های مزمن کلیه را درمان می کنند ، در غیر این صورت ، درمان طولانی مدت آنتی بیوتیک ممکن است لازم باشد و پیوند کلیه آخرین راه حل خواهد بود .
عفونت های کلیوی نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارند و اگر به موقع درمان نشوند ، می توانند باعث آسیب به کلیه ها شوند ، که در صورت انتشار باکتری ها در خون ، می تواند این آسیب دائمی شود و یا به یک عفونت تهدید کننده جدی برای زندگی تبدیل شود .
علائم عفونت کلیه چیست؟
علائم این بیماری بسته به سن فرد مبتلا متفاوت خواهد بود . شایع ترین علائم این بیماری شامل موارد زیر است :
- درد در پشت ، پهلو ، کشاله ران یا شکم
- سوزش یا درد همراه با ادرار
- ادرار ابری ، خونی یا با بوی بد که ممکن است حاوی چرک باشد
- تب و لرز
- نیاز مکرر ، مداوم یا فوری به دفع ادرار یا احساس نیاز به تخلیه مجدد مثانه بلافاصله پس از ادرار کردن
- حالت تهوع و استفراغ
در کودکان زیر ۲ سال ، تب شدید ممکن است تنها علامت عفونت باشد ولی در افراد مسن بالای ۶۵ سال ممکن است تب یا علائم شایع نداشته باشند و در عوض ، آنها می توانند علائم غیر معمولی مانند گیجی ، گفتار بی نظم و توهم داشته باشند .
در این شرایط به دنبال مراقبت های پزشکی هرچه سریعتر برای بهبود علائم عفونت باشید و برای جلوگیری از عوارض این عفونت به درمان فوری نیاز دارید.
علائم جدی پیلونفریت
در برخی موارد این بیماری می تواند منجر به بروز عوارض تهدید کننده زندگی ، مانند سپسیس و کمبود بیش از حد آب بدن شود و اگر شما یا کسی که با او در ارتباط هستید ، هریک از علائم زیر را مشاهده کردید فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. این علائم عبارتند از :
- گیجی یا گمراهی
- تب یا لرز
- خروجی ادرار کم
- ضربان قلب سریع ، تنفس سریع ، دشواری در تنفس یا تنگی نفس
- راش (Rash)
- عرق یا پوست نرم
چه عواملی باعث بروز عفونت کلیه می شود؟
در شرایط عادی ، ادرار استریل و پاکیزه است و هیچ میکروارگانیسمی در آن وجود ندارد. بیشتر عفونت های حاد کلیه هنگامی رخ می دهد که باکتری ها مثانه را آلوده کرده و این آلودگی به سمت کلیه ها حرکت می کنند. باکتری های حاصل از روده متداول ترین مقصر این نوع از عفونت ها در بدن می باشند ، باکتری ها در ناحیه رکتوم به وفور یافت می شوند و می توانند به داخل مجرای ادراری وارد شوند. بدن معمولاً قادر است آنها را با ادرار دفع کند ، اما گاهی اوقات ، این باکتری ها بر سیستم دفاعی بدن غلبه می کنند و باعث عفونت در مثانه می شوند ، تقریباً از هر ۳۰ مورد عفونت مثانه ، یک مورد منجر به عفونت کلیه می شود.
در برخی موارد نیز این عفونت به دلیل انتقال باکتری یا ویروس از طریق گردش خون از سایر قسمت های بدن به داخل کلیه ها ایجاد می شود.
عفونت های مزمن کلیه تقریباً همیشه به دلیل یک ناهنجاری عمده آناتومیک مانند مشکلات ساختاری مجاری ادرار بوجود می آید . این ناهنجاری ممکن است جریان طبیعی ادرار از طریق دستگاه ادراری را مختل کند و باعث شود کنترل عفونت بسیار سخت شود و این انسداد همچنین می تواند باعث ایجاد سنگ کلیه شود.
ریسک فاکتورهای پیلونفریت چیست؟
چندین عامل وجود دارد که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد ، این عوامل عبارتند از :
جنسیت زن
عفونت ادراری ، از جمله عفونت کلیه ، در زنان بیشتر از مردان شیوع دارد . آناتومی بدن زن ، مجرای ادرار را به منابع باکتری از جمله واژن و مقعد نزدیک می کند و همچنین مجرای ادرار زن نیز کوتاه تر است و دسترسی باکتری را به مثانه راحت تر می کند.
باردار بودن
زنان باردار حتی بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به عفونت ادراری قرار دارند و این وضعیت در دوران بارداری می تواند بسیار جدی باشد.
داشتن انسداد یا ناهنجاری ساختاری
این مشکلات می تواند باعث ایجاد اختلال در جریان ادرار شود. این ناهنجاری ها همچنین می توانند به طور چشمگیری جریان ادرار را که یکی از دفاع های طبیعی بدن در برابر عفونت است ، کاهش دهند.
بیماری دیابت
داشتن بیماری دیابت و یا یک بیماری ناشی از سیستم ایمنی ضعیف، شده هر دوی این شرایط شما را مستعد ابتلا به عفونت می کند.
آسیب دیدگی عصبی یا نخاعی
این آسیب دیدگی ها می تواند توانایی شما در احساس علائم عفونت مثانه را محدود کند و عدم درمان آن ها می تواند منجر به عفونت کلیه شود.
استفاده از کاتتر ادراری
کاتترهای ادراری می توانند به عنوان “بزرگراه” برای ورود باکتری ها به دستگاه ادراری عمل کنند.
چگونه می توان خطر ابتلا به عفونت کلیه را کاهش داد؟
جلوگیری از عفونت های سیستم ادراری ، از جمله عفونت کلیه ، به حفظ سلامت دستگاه ادراری متکی است و شما می توانید خطر ابتلا به عفونت کلیه را با استفاده از موارد زیر کاهش دهید :
- پرهیز از استفاده محصولات زنانه معطر ، مانند دئودورانت ها که می تواند تحریک کننده باشد و مجرای ادراری را در برابر عفونت ها آسیب پذیر کند.
- هر روز مایعات زیادی بنوشید ، بهترین انتخاب ممکن آب است
- نگه نداشتن زیاد ادرار و ادرار کردن به محض احساس تمایل
- ادرار در اسرع وقت پس از فعالیت جنسی و مقاربت
- در بانوان برای جلوگیری از ورود باکتری از ناحیه رکتال به مجرای ادرار ، از جلو به عقب پاک کردن خود
اگر به عفونت مثانه مبتلا هستید ، مهم است که به محض شروع شدن علائم این بیماری ، برای درمان هرچه سریعتر اقدام کنید .
عفونت کلیه چگونه درمان می شود؟
آنتی بیوتیک ها اصلی ترین درمان این بیماری هستند زیرا بیشتر موارد ابتلا به این عفونت ها به دلیل عفونت باکتریایی است. دوره مصرف آنتی بیوتیک حداقل یک هفته و معمولاً بیشتر طول خواهد کشید و مهم این است که کل دوره را به طور کامل به پایان برسانید ، حتی زمانی که احساس بهبودی می کنید .
بیشتر افراد پس از چند روز مصرف دارو احساس بهبودی می کنند ، اما بدن شما برای از بین بردن کامل عفونت به کل دوره نیاز دارد. نادیده گیری دوزها یا توقف قبل از اتمام دوره ، خطر عود و مقاومت در برابر این عفونت ها را افزایش می دهد و اگر این اتفاق بیفتد ، درمان عفونت بسیار دشوارتر می شود .
در حالی که شما در حال درمان عفونت کلیه با استفاده از دارو هستید ، باید برخی از اقدامات دیگر را نیز برای بهبودی موثرتر انجام دهید . به طور خاص ، باید سعی کنید مقدار زیادی آب بنوشید و این کمک می کند تا باکتری ها از سیستم ادراری شما زودتر خارج شوند و از نوشیدنی های حاوی کافئین یا الکل که باعث تحریک دستگاه ادراری می شوند ، خودداری کنید.
در موارد شدید این بیماری ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان برای دریافت آنتی بیوتیک های IV (وریدی) و مایعات وجود داشته باشد . اگر عفونت کلیه در اثر انسداد یا مشکلات ساختاری باشد ، ممکن است برای درمان عفونت های مکرر یا مزمن جراحی لازم باشد و اگر جراحی نتواند مشکل را برطرف کند ، آنتی بیوتیک های طولانی مدت یا پیوند کلیه گزینه های درمانی بالقوه ای خواهند بود .
عوارض احتمالی عفونت کلیه چیست؟
عوارض ناشی از از این بیماری می تواند بسیار جدی و حتی تهدید کننده زندگی باشد. دو نگرانی اصلی برای این عفونت وجود دارد که می تواند باعث آسیب دیدگی دائمی کلیه شود یا باعث به وجود آمدن بیماری سپسیس شود . این بیماری می تواند باعث ایجاد زخم در کلیه ، منجر به بیماری مزمن کلیه (CKD) و نارسایی کلیوی شود .
از آنجا که کلیه ها خون را فیلتر می کنند ، عفونت می تواند از کلیه ها به خون منتقل شود و این می تواند مشکلات بسیار جدی و تهدید کننده زندگی ایجاد کند. این بیماری می تواند باعث بروز بیماری سپسیس شود که یک واکنش شدید و طاقت فرسا به عفونت می باشد و این بیماری منجر به التهاب گسترده در بدن می شود و می تواند به سرعت منجر به نارسایی اعضای بدن و در نهایت مرگ شود.
