عفونت مثانه چیست و چگونه می توان از آن پیشگیری کرد؟
عفونت مثانه یا سیستیت (Cystitis) التهاب مثانه و احتمالاً مجرای ادرار است که ممکن است با عفونت دستگاه ادراری ایجاد شود. عفونت مثانه بیشتر در خانم ها دیده می شود زیرا مجرای ادراری زنان کوتاه تر از مجرای ادراری مردان است و ورود باکتری ها به مثانه زنان بسیار راحت تر از مثانه مردان است .
مثانه در پایین شکم و در ناحیه لگن قرار گرفته است و اندامی شبیه بادکنک می باشد. مثانه هنگام جمع آوری و ذخیره ادرار تولید شده توسط کلیه ها ، به کار می آید و مجرای ادرار ، لوله هایی هستند که مثانه را به قسمت خارجی بدن متصل می کنند. التهاب مثانه و مجرای ادراری ناشی از عفونت مثانه علائمی مانند احساس نیاز فوری به دفع ادرار ، وجود خون در ادرار و سوزش یا درد در هنگام ادرار کردن را به همراه دارد. علائم عفونت مثانه ممکن است در افراد بسیار جوان و بسیار مسن متفاوت باشد.
عفونت مثانه به طور کلی قابل درمان است و گزینه های درمانی آن بسته به علت اصلی متفاوت خواهد بود . در صورت عدم درمان این بیماری ، برخی از دلایل اصلی این عفونت می تواند منجر به عوارض جدی برای فرد بیمار مانند عفونت کلیه ( پیلونفریت – pyelonephritis ) شود. در صورت مشاهده علائم التهاب مثانه سریعاً به دنبال مراقبت های پزشکی برای خود باشید ، تشخیص و درمان به موقع این عفونت می تواند به کاهش خطر ابتلا به عوارض این بیماری بسیار کمک کند. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.
علائم عفونت مثانه چیست؟
علائم این بیماری در اثر تحریک و التهاب مثانه و مجرای ادراری ایجاد می شود. علائم این بیماری عبارتند از :
- ادرار خونین یا صورتی رنگ ( هماچوری – hematuria )
- ادرار ابری (Cloudy urine)
- دفع ادرار با مشکل و یا درد و سوزش ( دیس اوریا – dysuria )
- تب
- ادرار بدبو
- تکرر ادرار که اغلب فقط مقدار کمی ادرار تولید می شود
- درد در زیر شکم
- نیاز به دفع ادرار سریع
علائم جدی عفونت مثانه
این بیماری که در اثر عفونت باکتریایی دستگاه ادراری ایجاد می شود ، می تواند در برخی افراد به عوارض بالقوه جدی یا حتی تهدید کننده زندگی تبدیل شود ، به خصوص اگر به موقع درمان نشود. این موارد شامل عفونت کلیه (پیلونفریت) ، نارسایی کلیوی و سپسیس خواهد بود . در صورت داشتن هر یک از این علائم ، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی برای خود یا دیگران باشید ، این علائم عبارتند از :
- تغییر در هوشیاری یا وضعیت ذهنی
- تب بالا (بالاتر از ۱۰۱ درجه فارنهایت) و لرز
- عدم توانایی در ادرار کردن
- درد در یک طرف بدن بین شکم و پشت ( درد پهلو )
- تولید ادرار به مقدار بسیار کم و ادرار تیره یا چای رنگ
چه عواملی باعث عفونت مثانه می شوند؟
عفونت و التهاب مثانه و احتمالاً مجرای ادراری بیشتر در خانم ها دیده می شود. به طور معمول ، مثانه ، مجرای ادرار و بقیه دستگاه ادراری استریل هستند و حاوی هیچ باکتری یا میکروارگانیسم دیگری نیستند. عفونت مثانه می تواند هنگامی اتفاق بیفتد که باکتری ها از طریق مجرای ادرار از خارج بدن به مثانه وارد شوند و همچنین باکتری ها می توانند از قسمت های دیگر بدن نیز با عبور از جریان خون به مثانه وارد شوند و باعث التهاب مثانه شوند.
عفونت مثانه همچنین می تواند به دلیل موارد زیر ایجاد شود:
- پروستات ملتهب یا بزرگ شده
- انواع خاصی از شیمی درمانی یا پرتودرمانی
- تحریک ناشی از قرار گرفتن اندام تناسلی در معرض صابون های معطر ، اسپری های خوشبو کننده دستگاه تناسلی یا حمام کف
ریسک فاکتورهای عفونت مثانه چیست؟
زنانی که از نظر جنسی فعال هستند یا از دیافراگم برای جلوگیری از بارداری استفاده می کنند و یا از زمان یائسگی در آنها گذشته است ، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این نوع از عفونت هستند. جمعیت های خاص دیگری نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این نوع از عفونت هستند. این جمعیت عبارتند از:
- افراد مسن و پیر
- افرادی که سابقه بیماریهای مزمن تاثیر گذار بر سیستم ایمنی بدن دارند ، مانند HIV / AIDS ، پیوند اعضا و دیابت
- افرادی که سابقه سنگ کلیه یا بیماری کلیوی دارند
- افرادی که دارای کاتتر ( catheter ) در مثانه خود هستند
- افرادی که انواع خاصی از درمان های سرطان را داشته اند مانند شیمی درمانی یا پرتو درمانی
- افرادی که دارای ناهنجاری ساختاری در آناتومی دستگاه ادراری خود هستند
- زنانی که باردار هستند
افرادی که از صابون های معطر و یا از اسپری های دئودورانت دستگاه تناسلی استفاده می کنند یا از حمام های حباب استفاده می کنند ، که همگی می توانند مجرای ادراری را تحریک کنند
چگونه می توان خطر ابتلا به عفونت مثانه را کاهش داد؟
همه افرادی که در معرض خطر ابتلا به این نوع از عفونت هستند ، به این عارضه مبتلا نخواهند شد و همه افرادی که به التهاب مثانه مبتلا می شوند ریسک فاکتور ندارند. شما می توانید خطر ابتلا به این بیماری را با انجام این موارد کاهش دهید:
- جلوگیری از مصرف صابون های معطر ، اسپری های خوشبو کننده دستگاه تناسلی یا حمام حباب که همگی می توانند مجرای ادرار را تحریک کنند
- استفاده از درمان های دارویی برای بهبود عفونت مثانه طبق دستورالعمل های پزشک
- نوشیدن آب قره قروط ، که ممکن است دارای اثرات مطلوب برای مبارزه با عفونت باشد
- نوشیدن آب کافی و تخلیه مثانه به طور مکرر و کامل
- رعایت بهداشت دستگاه تناسلی از طریق شستشوی ملایم روزانه این ناحیه با آب و صابون ملایم
- نگهداری ، تغییر و تمیز کردن کاتترهای ساکن در مثانه طبق دستورالعمل
- ادرار در اسرع وقت پس از مقاربت جنسی
- برای خانم ها ، پس از ادرار یا مدفوع ، ناحیه تناسلی را از جلو به عقب پاک کنند
عفونت مثانه چگونه درمان می شود؟
درمان التهاب مثانه با مراجعه به پزشک توسط شما آغاز می شود. مراقبت های پزشکی منظم به پزشک شما این امکان را می دهد تا آزمایشات تشخیصی را در اولین مرحله برای شما تجویز کند تا هرچه سریع تر این عفونت درمان شود .
تشخیص و درمان به موقع علت اصلی این عفونت ، خطر ایجاد عوارض جدی مانند عفونت کلیه و نارسایی کلیوی را بسیار کاهش می دهد و با پیگیری مداوم برنامه درمانی خود می توانید به درمان این عفونت بسیار کمک کنید.
درمان عفونت مثانه
استفاده از داروهای آنتی بیوتیک اگر بیماری به دلیل عفونت دستگاه ادراری باکتریایی ایجاد شود ، از داروهایی مانند آموکسی سیلین ، سیپروفلوکساسین یا نیتروفورانتوئین استفاده خواهد شد.
- استفاده از داروهای خاصی که مستقیماً به مثانه تزریق می شوند تا التهاب را کاهش دهند
- نوشیدن مقدار زیادی آب
- ادرار کردن مرتب
عوارض احتمالی ابتلا به عفونت مثانه چیست؟
عوارض عفونت مجاری ادراری درمان نشده که یکی از دلایل اصلی آن ایجاد عفونت مثانه می باشد ، می تواند در برخی افراد عوارض بسیار جدی داشته باشد . افراد سالمند و افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند یا بیماری های مزمن دارند ،بیشتر از مابقی افراد در خطر ابتلا به عوارض این عفونت می باشند .
شما می توانید با پیروی از برنامه درمانی که توسط پزشک برای شما طراحی شده است ، در به حداقل رساندن خطر ابتلا به عوارض جدی این عفونت بسیار کمک کنید.
عوارض جدی این بیماری عبارتند از:
- نارسایی کلیوی
- عفونت کلیه
- سپسیس
