تشنج چیست و چرا دچار تشنج می شویم؟
تشنج (seizures) یک اسپاسم کنترل نشده است که در اثر الگوهای غیرعادی فعالیت الکتریکی در مغز ایجاد می شود. از آنجا که کل مغز یا هر قسمت از مغز می تواند تحت تأثیر این بیماری قرار گیرد ، انواع مختلفی از تشنج با تظاهرات مختلف وجود دارد. تشنج می تواند تقریباً از هر نوع آسیب مغزی از جمله آسیب و عفونت بوجود آید ، تشنج های مکرر نشانه ابتلا به بیماری صرع (epilepsy ) است.
متداول ترین انواع این بیماری تشنج های جزئی ( partial ) ، خفیف مال ( petit mal ) و تونیک کلونیک ( tonic-clonic ) یا گراند مال ( grand mal ) می باشد . تشنج جزئی فقط قسمت کوچکی از مغز را درگیر می کند و ممکن است علائم بسیار خاصی نداشته باشد و تشنج های پتی مال ممکن است فقط یک قسمت از مغز را درگیر کند و علائم آن خیره شدن کوتاه مدت به یک نقطه و نشان ندادن واکنش باشد.
اما تشنج های گراند مال کل مغز را تحت تأثیر قرار می دهد و این تشنج ها با اسپاسم در کل بدن و از دست دادن هوشیاری کامل علائم خود را نشان می دهند ، همچنین این بیماری ، ممکن است بر اساس علت یا سن شروع تشنج طبقه بندی شود. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا ما را همراهی کنید.
تشنج و درمان های آن
بیماری تشنج معمولاً خود به خود متوقف می شود و از آنجا که فردی که دچار این بیماری شده است ، بیهوش می باشد ، اطمینان حاصل کنید که به خود آسیب نرساند. به دنبال تشنج فرد ممکن است احساس خستگی کند و نیاز به استراحت داشته باشد و به وجود آمدن علائمی مانند ضعف ، خستگی و تغییر روحیه و رفتار پس از این بیماری بسیار طبیعی است و جای نگرانی وجود ندارد.
این بیماری باید توسط پزشکان متخصص ارزیابی شود و برای تشنج های مکرر یا بیماری صرع ، ممکن است داروهایی توسط پزشک برای شما تجویز شود. در موارد شدید این بیماری ، ممکن است جراحی یا تحریک الکتریکی ( electrical stimulation ) برای درمان این بیماری مورد نیاز باشد. در بسیاری از موارد ، درمان علت اصلی بوجود آورنده ای این بیماری به رفع آن کمک می کند.
برای هرگونه تشنج به دنبال مراقبت های پزشکی فوری باشید ، زیرا درمان سریع پزشکی ممکن است خطر و شدت این بیماری را در آینده را کاهش دهد.
چه علائمی همراه با بیماری تشنج رخ می دهد؟
این بیماری ممکن است همراه با علائم دیگری خود را بروز دهد که بسته به بیماری زمینه ای ، اختلال یا شرایط مختلف ، متفاوت است. علائم این بیماری که غالباً مغز را تحت تأثیر قرار می دهند ممکن است بسیاری از سیستم های دیگر بدن را نیز درگیر کنند.
علائم ادراکی که ممکن است همراه با این بیماری رخ دهد و ممکن است با سایر علائم موثر بر احساسات و ادراک شما همراه باشد که عبارتند از :
- تغییر در شنوایی ، چشایی یا بویایی
- تغییر در خلق و خو ، شخصیت یا رفتار
- گیجی یا از دست دادن هوشیاری حتی برای لحظه ای کوتاه
- مشکل در حافظه
- توهم
- از دست دادن بینایی یا تغییرات بینایی
علائم دیگر تشنج
علائم دیگر این بیماری که ممکن است همراه با علائم مربوط به سایر سیستم های بدن رخ دهد عبارتند از :
- زوال عقل
- خستگی
- تب
- سردرد
- از دست دادن ادرار یا مدفوع
- گرفتگی عضلات یا اسپاسم
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در بازوها یا پاها
- درد در بدن
- خیره شدن به یک نقطه و عدم پاسخگویی مناسب
- ضعف (از دست دادن قدرت)
این بیماری همچنین می تواند نشانه هایی از یک بیماری تهدید کننده جدی برای زندگی باشد که باید بلافاصله در شرایط اضطراری ارزیابی شود.
علت بروز تشنج چیست؟
این بیماری می تواند از هر نوع اختلال ، رویداد یا بیماری دیگری ناشی شود که به مغز آسیب می رساند و فعالیت الکتریکی غیرمعمول را در مغز تحریک می کند. در برخی موارد ، این بیماری ممکن است در اثر عوارض جانبی مصرف برخی از داروها ایجاد شود ، همچنین ممکن است ، در برخی موارد این بیماری دلیل مشخصی نداشته باشد.
تشنج می تواند توسط انواع بیماری ها و اختلالات ایجاد شود ، برخی از این اختلالات عبارتند از:
- سندرم نقص ایمنی اکتسابی – (ایدز)
- زوال عقل (Dementia)
- انسفالیت – (التهاب و تورم مغز به دلیل عفونت ویروسی یا دلایل دیگر)
- بیماری هانتینگتون – (یک اختلال ژنتیکی باعث از بین رفتن سلول های عصبی مغز)
- مننژیت – (عفونت یا التهاب کیسه اطراف مغز و نخاع)
- مولتیپل اسکلروزیس (Multiple sclerosis) یا بیماری ام اس (بیماری که بر روی مغز و نخاع تأثیر می گذارد و باعث ضعف ، عدم هماهنگی ، از دست دادن تعادل و سایر مشکلات در بدن می شود)
- سایر عفونت های مغز
- فنیل کتونوریا – (عدم توانایی در تجزیه اسید آمینه فنیل آلانین )
- آسیب تروماتیک مغز (Traumatic brain injury)
- تومورهای مغزی (Tumors of the brain)
- بیماری عروقی از جمله التهاب رگ های خونی
سایر شرایطی که می تواند باعث تشنج شود کدامند؟
این بیماری می تواند در اثر شرایط مختلف دیگری نیز ایجاد شود که عبارتند از :
- سوء مصرف الکل
- ترک الکل یا دارو
- جراحی مغز
- تب
- کاهش قند خون
- نارسایی کلیه یا نارسایی کبد
- عوارض جانبی مصرف بعضی از داروها
- سوء مصرف مواد مخدر
تشنج در چه بیماری هایی رخ می دهد؟
این بیماری ممکن است علامت یک بیماری جدی یا تهدید کننده برای زندگی باشد که باید بلافاصله در شرایط اضطراری ارزیابی شود. بیماری هایی که ممکن است بر اثر بیماری تشنج ایجاد شوند عبارتند از:
- صرع – (اختلال عصبی باعث تشنج های مکرر)
- هماتوم – (جمع آوری خون در مغز)
- شوک ( فشار خون کم خطرناک )
- سکته
- حمله ایسکمی گذرا – (علائمی مانند سکته مغزی موقتی که ممکن است نشانه هشدار سکته قریب الوقوع باشد )
- آسیب تروماتیک مغز
عوارض احتمالی بیماری تشنج چیست؟
این بیماری می تواند خفیف باشد و به طور خود به خود رفع شود یا یک بیماری جدی و مزمن باشد که حتما نیاز به درمان داشته باشد. از آنجا که این بیماری شامل دوره های بیهوشی می باشد ، ممکن است هنگام تشنج ، فرد بیمار آسیب ببیند و از آنجا که این بیماری می تواند به دلیل وجود بیماری های جدی دیگر خود را نشان دهد ، عدم درمان مناسب می تواند منجر به عوارض جدی و آسیب دائمی در شخص شود.
پس از تشخیص علت اصلی این بیماری بسیار مهم خواهد بود و برای کاهش خطر عوارض احتمالی این بیماری ، برنامه درمانی که توسط پزشک به صورت حرفه ای برای شما طراحی شده است را به طور دقیق دنبال کنید. برخی از عوارض احتمالی این بیماری در صورت عدم درمان عبارتند از :
- ضربه مغزی
- آسیب به زبان یا دهان به دلیل گاز گرفتن هنگام بیماری تشنج
- آسیب در هنگام بیماری تشنج
- آسپیراسیون ریوی – (استنشاق خون ، مواد استفراغ شده یا سایر مواد به داخل ریه ها)
- وضعیت صرع (تشنج های مکرر بدون بهبودی)
- مرگ ناگهانی ناشی از آریتمی قلب
