انواع گیاه بگونیا و نحوه ی نگهداری، تکثیر و پرورش آن

اگر علاقمند به پرورش گل و گیاه در منزل هستید، پرورش گیاه بگونیا با گل ها و برگ های زیبایش می تواند گزینه ی مناسبی برای زیبایی منزل و محیط کارتان باشد. نگهداری گیاه بگونیا بخصوص نوعی از آن که به عروس معروف است در کشور ما ایران بسیار رونق دارد. برخی از انواع گیاه بگونیا گلدار بوده و برخی دیگر بدون گل هستند، گیاه بگونیا جز گیاهان همیشه سبز بوده و زیبایی خیره کننده ای دارد. با خاک مناسب و آبیاری گیاه بگونیا می توان به راحتی آن رادر منزل پرورش داد و از زیبایی اش لذت برد، اما باید به شرایط دمایی و نور مناسب گیاه بگونیا نیز توجه نمود چون در اثر بی توجهی ممکن است گیاه از دست داده شود.

در ادامه ی این مقاله به بررسی انواع گیاه بگونیا، شرایط دمایی و رطوبت، تکثیر و پرورش و بیماری هایی که ممکن است گیاه دچار آن شود می پردازیم. اگر شما هم به این گیاه زیبا علاقمند هستید با ما همراه باشید.

گیاه بگونیا را تا چه اندازه می شناسید ؟

این گیاه از گیاهان تزیینی بوده که زیبایی و همیشه سبز بودن آن باعث محبوبیت در بین افراد مختلف شده است و بسیاری از مردم از آن برای زیبایی بخشیدن به منازلشان استفاده می کنند. بگونیا (Begonia) از خانواده Begoniaceae می باشد و در نواحی مرطوب آسیایی، آفریقا و آمریکا به طور طبیعی رشد می کند. بیشتر انواع گیاه بگونیا همیشه سبز و زیبا هستند. برای پرورش گیاه بگونیا احتیاج به رطوبت و گرماست، اما در گرمای شدید و خشکی و حتی سرمای زیاد و یخ ‌زدگی آسیب خواهد دید پس باید محیط رشد مناسبی برایش فراهم شود. انواع گیاه بگونیا در شکل و اندازه و رنگ های گوناگون وجود دارند. رنگ گل های این گیاه متنوع بوده و شامل گل هایی بارنگ: صورتی، قرمز، سفید، زرد و نارنجی و سایر رنگ ها می باشد.

نکته

این گیاه علاوه بر اینکه به دلیل گل هایش مورد توجه است، برخی از انواعش برگ های بسیار زیبایی هم دارند که علاقمندان زیادی هم دارد. این گیاه دارای انواع مختلفی بوده که برخی در نور مستقیم خورشید و برخی در سایه پرورش و رشد می یابند.

گونه های مختلف این گیاه را می توان بر اساس نوع برگ، رنگ گل‌ و همچنین روش های مختلف تکثیر دسته بندی نمود. در کشور ما ایران نوعی از این گیاه که گل های بسیار زیبایی دارد و به گیاه بگونیا عروس معروف است، طرفداران زیادی داراست.

باید توجه نمود که این گیاه دارای گل ‌های نر و ماده جدا از هم بوده به طوری که گل‌های نر زیبایی بیشتر و سایز درشت تری نسبت به نوع ماده دارا هستند. گل ‌های نر دارای ۴ گلبرگ هستند که دو گلبرگ از دو تای دیگر کمی کوچکتر بوده و باعث زیبایی بیشتر گل خواهد شد، اما گل ‌های ماده در این گیاه ۴ تا ۵ گلبرگ داشته که اندازه ی گلبرگ ها برابر می باشند.

انواع گیاه بگونیا را بشناسید !

انواع این گیاه را می توان از نظر گیاه شناسی نیز دسته بندی و معرفی نمود که در ادامه ی مقاله به آن اشاره شده است.

• گیاه  غده‌ دار که دارای ریشه ای غده ‌ای مانند می باشد. مانند بگونیاهای که دارای برگ های درشتند.
• گیاه  ریزوم ‌دار (ریزوم: دارای ساقه زیرزمینی ضخیم) مانند گیاه بگونیا رکس.
• گیاه  ریشه افشان هم دسته ی دیگری از تقسیم بندی گیاه شناسی بگونیا می باشد.

همچنین این گیاه به صورت انواع مختلف دیگری از جمله گونه برگی، نوع تکمه ‌ای و گونه همیشه گل ‌دار نیز دسته بندی می شود که از لحاظ ظاهری با هم متفاوت هستند.

برخی از انواع گیاه بگونیا چیست ؟

 

گونه معروف گیاه بگونیا عروس

گونه ی عروس که در ایران بسیار پرطرفدار بوده، گیاهی گل‌ دار با ساقه‌ هایی به رنگ قرمز و برگ ‎هایی براق و چرمی شکل است و گل‌هایی بسیار زیبا و به رنگ هایی مانند: سفید و صورتی و قرمز. صورتی می‌دهد. نور مناسب گیاه بگونیا عروس، نور زیاد است.

گیاه برگی رکس

برگ ‌های بزرگ قلبی شکل از ویژگی های مهم این گیاه می باشد که حاشیه ی برگ ها ی آن می تواند به رنگ های: سفید، سیاه، نقره ای، خاکستری، سبز و قرمز دیده باشد. نور مناسب گیاه بگونیا از این دسته، نور مستقیم نمی باشد. این نوع گیاه آب و رطوبت زیاد را دوست داشته و با آن دچار مشکل نخواهد شد.

گیاه تکمه ای

این نوع از گیاه با ساقه های ضخیم و آب‌ دار و برگ ‌هایی گوشتی شناخته می شود. نوع تکمه ای می تواند گل دار بوده و گل هایی به رنگ های متفاوت داشته باشد. نور و رطوبت گیاه بگنولیا تکمه ای باید زیاد باشد.

گونه ی معروف به ببری

بگونیا ببری نوع دیگری از این گیاه بوده که زیبایی خاص و منحصر به خود را داراست. لکه‌های سبز روشنی که بر روی برگ ها وجود دارد، رنگی متضاد با رنگ اصلی برگ داشته و برگ‌ های آن با طرحی شبیه به پوست ببر دیده می شوند. برگ ‌ها ی این گونه دارای دندانه ‌های ریز و کرکی شکلی در قسمت لبه ها هستند. نور و رطوبت گیا بگونیا باید زیاد باشد.

گیاه بگونیا هلندی یا همان هیمالیس

گونه هیمالیس گیاهی است که گل هایی زیبا به رنگ های صورتی، قرمز، نارنجی و… می دهد. ساقه اش قرمز رنگ بوده و برگ‌ هایی چرمی، براق و لبه ‌هایی دندانه ‌دار داراست. نوع هلندی احتیاج به نور و رطوبت زیاد دارد.

گونه مخملی

بگونیا مخملی نیز گونه‌ای دیگر از انواع بگونیا می‌باشد. این گونه از این گیاه ساقه‌ های گوشتی و خزنده با برگ های مخملی ضخیم و گرد با یک رگبرگ اصلی داشته این رگبرگ، برگ را به دو قسمت نامساوی تقسیم نموده است. نور گیاه بگونیا مخملی باید زیاد بوده و رطوبت بالایی نیز داشته باشد.

نور مناسب گیاه بگونیا چگونه باید باشد ؟

 

گونه ‌های گل ‌دار و گونه های  برگ ‌رنگی‌ از این گیاه بسیار دوست دار نور بوده و حتی عدم گل‌ دهی در این گیاه در بغضی موارد می تواند نرسیدن نور خورشید به آن باشد. برای پرورش و نگهداری گیاه بگونیا در فضاهایی مانند حیاط یا باغچه، گلدان حاوی این گل را در مکانی پر نور قرار دهید تا هم گل دهی کند و هم بتوان آن را به راحتی پرورش و رشد داد.

خاک مناسب گیاه بگونیا چیست ؟

خاک مناسب برای این گیاه خاک  سبک و غنی از مواد آلی می باشد. خاک رس برای این گونه ی گیاهی به هیچ وجه مناسب نمی باشد چراکه سنگین بوده و این مورد در آبیاری مناسب نیست و همچنین عدم امکان ورود هوا به داخل خاک رس استفاده از آن را برای این گیاه نامناسب می کند. استفاده از این خاک سبب پوسیدگی ریشه و ساقه گیاه خواهد شد. خاک مناسب برای پرورش گیاه بگونیا دارای قسمت های مساوی از ترکیب کوکو پیت، پیت ماس و پرلیت می باشد. همچنین برای این گیاه می‌توان از خاک کمپوست یا ترکیب خاک ‌برگ و پیت ماس هم استفاده کرد.

آبیاری گیاه بگونیا چگونه است ؟

آبیاری گیاه بگونیا نباید به صورت مداوم باشد زیرا این گیاه دارای ساقه و برگ ضخیم بوده که قادر به نگهداری آب برای مدت طولانی در خود است. آبیاری بیش از حد باعث پوسیدگی و پلاسیده شدن گیاه و زردی برگ ‌های آن خواهد شد. آبیاری باید در زمانی انجام شود که خاک گیاه خشک باشد. آبیاری بر اساس دمای محیطی که گیاه در آن جا قرار دارد و پرورش می یابد، تقریبا هفته ‌ای یک ‌بار انجام می شود که در فصول گرم، گیاه ممکن است به آب بیشتری هم نیاز داشته باشد. در هنگام آبیاری توجه کنید که آب را به خاک بدهید نه به شاخ و برگ گیاهان زیرا خیس شدن شاخ و برگ گیاه باعث کپک زدن و پوسیدگی آن خواهد شد.

برای پرورش گیاه بگونیا به چه دما و رطوبتی نیاز است ؟

میزان دما گیاه بگونیا اغلب بین ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد بوده و این گیاه دمای کمتر از ۱۵ درجه سانتی‌گراد را نمی تواند تحمل کند و از بین می رود. پس توجه شود میزان نور گیاه بگونیا بسیار مهم بوده و به هیچ وجه محیط های سرد را تحمل نمی کند و از بین خواهد رفت. قرار دادن گیاه در نزدیکی وسایل گرمایشی به کاهش رشد آن منجر شده و مکان مناسب نگهداری این گیاه محیط های مرطوب می باشد. برای حفظ رطوبت گیاه در منزل می توان زیر گلدانی را پر از آب نموده و داخل زیرگلدانی را از سنگ ‌ریزه پر کرده و سپس گلدان را روی سنگ ‌ریزه ها  قرار داد تا آب از زیر گلدانی جذب گیاه نشود.

کود مناسب گیاه بگونیا برای رشد بهتر چه کودی است و به چه میزان ؟

میزان کود گیاه بگونیا بسته به نوع آن متفاوت می باشد. اما می توان به مدت ۲ تا ۳ هفته در دوره رشد، از کود شیمیایی سبک و مناسب استفاده نمود. اگر کود جهت گل دهی استفاده می شود، باید یک بار در هفته کوددهی صورت گیرد. از دیگر روش‌های کود دهی افزودن یک‌ لایه ورمی کمپوست به خاک بوده تا آن را تغذیه نموده و باعث رشد بهتر گیاه شود.

تکثیر گیاه بگونیا به چه روش هایی انجام می شود ؟

تکثیر گیاه بگونیا در انواع مختلف در فصل بهار و تابستان از روش های مختلفی ممکن است. در ادامه به شرح روش ‌های تکثیر گیاه بگونیا می پردازیم.

تکثیر با کاشت بذر

کشت بذر در اواخر زمستان و در جعبه های شفاف از جنس شیشه یا پلاستیک انجام گرفته و بذر ها نباید با خاک پوشانده شوند. تا زمان جوانه زدن بذرها، به طور دائم خاک باید مرطوب نگه داشته شود. می توان محیطی شبیه به گلخانه برای گیاه فراهم نمود تا رشد نماید. بعد از جوانه زدن، پوشش را کم کم از روی بستر بردارید. بذر با مراقبت و قرار گرفتن در نور مناسب خورشید رشد می‌کند. استفاده از روش بذر در گونه ی عروس و گونه ی هلندی مرسوم می‌باشد. اما ممکن است گیاه جدید شبیه به گیاه مادری نباشد پس توصیه می‌شود از روش دیگری برای تکثیر استفاده کنید.

 

تکثیر با کشت غده

از این روش از تکثیر معمولا برای بگونیا تکمه ای یا همان دارای غده استفاده می شود. در این روش می‌توان غده گیاه را کامل و یا به صورت تکه های دارای جوانه در بستر بذر یا قلمه کاشته تا رشد نماید.

 تکثیر با قلمه ساقه

این روش برای انواع ایستاده و ساقه‌ دار مانند: هیمالیس و عروس مناسب می باشد. برای قلمه زنی کافی است یکی از شاخه ‌های بدون گل گیاه را با طول تقریبی ۱۰ سانتی ‌متر برش داده بطوریکه هر شاخه ی برش زده دو گره داشته باشد، سپس قلمه را در خاک نهاده و گلدان را در جایی‌ نیم سایه و گرم منتقل نموده و منتظر گرفتن قلمه و رشد گیاه باشید. برای خاک قلمه می‌توان از خاک سبک مانند پرلیت و پیت ماس استفاده نمود.

قلمه برگ

برای تکثیر نوع خزنده که دارای برگ هایی کوتاه و گسترده است مانند گونه مخملی و رکس، از قلمه برگ استفاده می شود. برای این نوع از تکثیر برگ ‌هایی با عمر متوسط انتخاب شده و سطح زیرینشان روی ماسه شسته شده یا ترکیب کوکوپیت و پرلیت خوابانده شده و مقداری خاک را رویش ریخته می شود. برای حفظ رطوبت بستر هم بهتر است با پلاستیکی که دارای سوراخ هایی است پوشانده شود و در جای گرم نگهداری شود. پس از گذشت حدود ۳ تا ۴ هفته برگ‌ ها ریشه داده و گیاه جدید ایجاد می شود.

 تکثیر به روش تقسیم بوته گیاه

یکی از روش های تکثیر این گیاه که بیشتر برای انواعی مانند: رکس، مخملی و ببری مناسب است، تقسیم بوته با ریشه می باشد که البته این روش را می توان هنگام تعویض گلدان انجام داد و گیاه جدید پرورش داد. با خرید گیاه بگونیا و پرورش و تکثیر آن در منزل و محیط کار می توانید بر زیبایی محیط اطراف خود بیافزایید.

آفت ها و بیماری گیاه بگونیا چیست ؟

• از آفات و بیماری های گیاه بگونیا می توان به کنه و تریپس، سفیدک پودری و کپک خاکستری (بوتریتیس ) اشاره نمود. استفاده از سمومی مانند: سم قارچ کش و سم کنه کش می تواند کمک کننده باشد.
• کنه قرمز هم از دیگر آفات این گیاه بوده که منجر به کم رنگ شدن پشت برگ ها خواهد شد.

خرید و فروش و قیمت گیاه بگونیا چگونه است ؟

خرید و فروش گیاه بگونیا به دلیل زیبایی گل ها و برگ هایش بسیار رواج دارد. برای خرید گیاه بگونیا می توان به گلخانه ها و مراکز فروش گل و گیاه مراجعه نمود. قیمت فروش گیاه بگونیا با توجه به نوع گونه اش، گلدار و بی گل بودنش و زیبایی گل ها و برگ هایش متفاوت باشد. معمولا قیمت گیاه بگونیا که برگ های جذاب تری دارد و یا پر گل تر است نسبت به گونه ی مشابه اش بیشتر خواهد بود. فروش این گیاه معمولا با گلدان صورت می گیرد.