سرطان تخمدان چیست و از علائم و عوارض آن چه می دانید؟
سرطان تخمدان هنگامی رخ می دهد که سلول های بدخیم از بافت تخمدان ، لوله های رحمی یا صفاق ، یعنی غشایی که اندام های شکم و لگن را می پوشاند ، توسعه می یابند. سرطان تخمدان دومین سرطان شایع دستگاه تناسلی (بعد از سرطان رحم) و دهمین سرطان شایع در زنان است.
در ابتدا ، سرطان تخمدان ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. علائم این بیماری مبهم است و معمولاً تا زمانی که بیماری به مراحل پیشرفته نرسد علائمی ایجاد نمی شود. علائم این سرطان با بسیاری از بیماری ها مشترک است و شامل گاز ، نفخ ، اسهال یا یبوست و خستگی است. علائم دیگر شامل درد یا احساس فشار در لگن ، شکم ، کمر یا پاها است. اگرچه کمتر معمول است ولی برخی از زنان ممکن است دچار تنگی نفس ، خونریزی غیرطبیعی از واژن یا تکرر ادرار شوند.
علت سرطان تخمدان مشخص نیست ، اما به نظر می رسد در برخی از خانواده ها به شکل ارثی وجود داشته باشد. بچه دار شدن در سنین پایین و داشتن چند فرزند و همچنین مصرف قرص های پیشگیری از بارداری خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش می دهد. جهش های ژنتیکی خاص ارثی نیز خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.
تشخیص و درمان سرطان تخمدان
در طول تشخیص سرطان تخمدان ، پزشک مرحله بیماری شما را براساس میزان گسترش آن تعیین می کند. درمان معمولاً شامل جراحی برای تعیین اندازه تومور اولیه و اینکه سلول های سرطانی در غدد لنفاوی شما باشد و یا سرطان به اندام های دیگر گسترش یافته باشد ، صورت می گیرد. سرطان های اولیه تخمدان را می توان تنها با عمل جراحی ، با پیش آگهی عالی ، درمان کرد. بسته به مرحله سرطان ، شیمی درمانی نیز ممکن است توصیه شود.
اگر علائم مشکوکی دارید به سرعت به دنبال مراقبت های پزشکی باشید به خصوص اگر علائم بیش از دو هفته ادامه داشته باشد. اگر خود یا کسی که با او هستید ، علائم شدیدی مانند عدم توانایی در دفع ادرار یا دفع مدفوع ، درد شدید شکم یا لگن ، یا خونریزی غیرقابل کنترل یا شدید فورا به پزشک مراجعه کنید.
چه کسانی به سرطان تخمدان مبتلا می شوند؟
سالانه حدود ۲۲۰۰۰ زن در ایالات متحده مبتلا به سرطان تخمدان می شوند. البته میزان شیوع این سرطان همچنان از دهه ۱۹۸۰ در همه گروه های سنی کاهش یافته است و رو به کاهش است. مطالعات نشان می دهد:
خطر ابتلا به سرطان در طول زندگی یک زن ۱.۳٪ یا ۱ در ۷۸ است. احتمال ۱ در ۸۷۰ برای یک زن ۴۰ ساله در مقابل ۱ در ۲۶۵ برای یک زن ۷۰ ساله است.
خطر ابتلا به این سرطان با افزایش سن افزایش می یابد. در مورد سرطان تخمدان اپیتلیال ، در اواخر ۷۰ سالگی تشخیص در خانم ها به اوج می رسد. این بیماری در زنان سفید پوست غیر اسپانیایی تبار در مقایسه با نژادها و قومیت های دیگر در ایالات متحده شایع تر است.
انواع مختلف سرطان تخمدان کدامند؟
سرطان تخمدان سلول اپیتلیال از سلول های سطح خارجی تخمدان شروع می شود و متداول ترین نوع (۹۰٪) است. کارسینومای اپیتلیال شامل زیرگروه های درجه بالا (تهاجمی تر) و درجه پایین (کمتر تهاجمی) است. بیشتر کارسینوم های اپیتلیال درجه بالا از لوله رحمی شروع می شوند.
سرطان تخمدان سلول های جوان از تخمک شروع می شود . تومورهای سلول های جوان ۲ تا ۳ درصد از سرطان های تخمدان را تشکیل می دهند.
سرطان تخمدان استروما از سلول های تخمدان شروع می شود که استروژن و پروژسترون (و گاهی تستوسترون) تولید می کند. از آنجا که این هورمون ها می توانند باعث خونریزی غیرطبیعی واژن شوند ، حتی پس از یائسگی ، تومورهای استرومایی تخمدان اغلب در مراحل اولیه تشخیص داده می شوند. حدود ۲٪ از تشخیص سرطان تخمدان تومورهای استرومایی است.
مراحل مختلف سرطان تخمدان چیست؟
مراحل ابن سرطان به اندازه تومور و اینکه سرطان به غدد لنفاوی یا سایر اندام ها سرایت کرده است بستگی دارد. سرطان ها در مرحله پایین بیشتر به درمان پاسخ می دهند و به طور معمول چشم انداز بهتری دارند.
پزشکان معمولاً برای مرحله سازی سرطان از جراحی ، سی تی اسکن و PET / CT اسکن استفاده می کنند. هنوز ، مرحله بندی دشوار است زیرا تومورها بسیار کوچک هستند و از طریق چشم قابل مشاهده نیستند – حتی در PET / CT اسکن. آنالیز میکروسکوپی داخل لگن یا حفره های بزرگتر شکم برای مرحله بندی دقیق لازم است. با استفاده از این اطلاعات ، شما و پزشک می توانید یک برنامه درمانی فردی را تهیه کنید.
چهار مرحله سرطان تخمدان وجود دارد:
مرحله I سرطان در یک تخمدان یا لوله رحمی یا هر دو تخمدان یا لوله های رحمی است. تشخیص مرحله I تعداد کمی از سرطان تخمدان را تشکیل می دهد ، اما میزان بقا بسیار بالایی دارد.
مرحله II سرطان از تخمدان تا لوله رحمی گسترش می یابد ، یا تومورهایی در رحم ، لوله رحمی یا سایر بافت های داخل لگن وجود دارد. مرحله II شامل سرطان صفاقی اولیه – سرطانی است که از صفاقی شروع می شود. مرحله II حدود ۱۰٪ از موارد تشخیص سرطان تخمدان را تشکیل می دهد و با درمان های معمول قابل درمان است.
مرحله III سرطان یک یا هر دو تخمدان یا لوله رحمی را درگیر می کند و یا فراتر از حفره لگن رشد کرده و یا به غدد لنفاوی خاص داخل صفاق یا هر دو گسترش یافته است (متاستاز می شود). بیشتر زنان (۸۵٪) در زمان تشخیص، سرطان تخمدان مرحله III دارند ، این زمانی است که غده سرطانی بزرگ تر از ۲ سانتی متر است و ممکن است کبد یا طحال را درگیر کند.
مرحله IV سرطان تخمدان یک سرطان متاستاتیک از راه دور است ، همراه با مایعات سرطانی در اطراف ریه (پلورال افیوژن) یا متاستاز به کبد ، طحال یا سایر اندام های خارج از حفره شکم. از ۱۲ تا ۲۱ درصد تشخیص ها مرحله چهارم هستند.
علائم سرطان تخمدان چیست؟
سرطان تخمدان در اوایل مراحل ابتلا به بیماری ، هیچ علائمی ایجاد نمی کند ، در حالی که قابل درمان است. در موارد دیگر ، علائم اولیه سرطان می تواند مبهم باشد و به نظر می رسد ریشه نظر گوارشی داشته باشد. علائم این بیماری در سایر شرایط نیز مشترک است ولی می توانند با گذشت زمان آزار دهنده یا شدیدتر شوند. علائم رایج این بیماری عبارتند از:
- تورم ، اتساع یا نفخ در ناحیه معده
- درد یا فشار زیر شکم (لگن)
- خونریزی غیرطبیعی از واژن ، که می تواند شدید باشد
- یبوست یا اسهال
- احساس سیری سریع یا عدم توانایی زیاد غذا خوردن
- خستگی
- گاز ، سوء هاضمه یا ناراحتی معده
- کمردرد
- درد در هنگام رابطه جنسی
- احساس فشار در شکم یا لگن
- تنگی نفس
- کاهش ناخواسته وزن
- ادرار بیشتر یا فوری تر
نادیده گرفتن این علائم و عدم توضیح آنها بسیار آسان است. در صورت مشاهده علائم جدیدی که برای چند هفته یا بیشتر ادامه دارد ، با پزشک خود صحبت کنید.
علائم جدی سرطان تخمدان
در برخی موارد عوارض این بیماری می تواند زندگی را تهدید کند. اگر شما یا شخصی که با او هستید این علائم را داشتید فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. از جمله این علائم بالقوه تهدید کننده زندگی موارد زیر است:
- عدم توانایی در دفع ادرار یا دفع مدفوع
- مشکلات تنفسی ، مانند تنگی نفس ، دشواری تنفس ، تنفس سخت
- درد شدید شکم ، لگن یا کمر
- خونریزی کنترل نشده یا شدید
چه عواملی باعث سرطان تخمدان می شوند؟
علت دقیق این بیماری مشخص نیست. دانشمندان با مطالعه عواملی که خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می دهند به درک علت آن کمک می کنند. این موارد شامل مصرف قرص های ضد بارداری خوراکی به مدت چهار سال یا بیشتر ، بارداری ، هیسترکتومی و بستن لوله ها است.
علت اصلی همه سرطان ها آسیب DNA و جهش در ژن های کلیدی مورد نیاز برای رشد و رفتار طبیعی سلول است. در سرطان تخمدان ، جهش های ژنی ارثی و غیر ارثی (اکتسابی) خطر ابتلا به بیماری را افزایش می دهد.
نقص ارثی شامل جهش های BRCA1 و BRCA2 است که در سرطان های پستان و پانکراس نیز نقش دارند. جهش در این ژن ها خطر این بیماری را بسیار افزایش می دهد. با این حال ، وراثت تنها حدود ۱۰٪ از موارد این سرطان را تشکیل می دهد. ۹۰٪ دیگر شامل جهش های ژنی اکتسابی است که از این طریق توسعه و ایجاد سرطان سال ها به طول می انجامد.
اگرچه به نظر می رسد در بعضی از خانواده ها ارثی باشد اما سرطان تخمدان می تواند در زنانی که سابقه خانوادگی سرطان ندارند نیز رخ دهد. به نظر می رسد سن زود هنگام زایمان اول ، بارداری های متعدد و قرص های جلوگیری از بارداری خطر ابتلا به این بیماری را کاهش می دهد ، در حالی که درمان جایگزین هورمونی فقط با استروژن (بدون درمان جایگزین پروژسترون) ممکن است خطر را افزایش دهد.
ریسک فاکتورهای سرطان تخمدان چیست؟
تعدادی از عوامل خطر ابتلا به این سرطان را افزایش می دهد که شامل موارد زیر است:
- سن ۵۵ سال یا بیشتر . بیشتر سرطان های تخمدان بعد از یائسگی ایجاد می شوند.
- قد ۵ فوت ۸ اینچ یا بلندتر. ارتفاع بیشتر اندکی افزایش خطر را به همراه دارد.
- سابقه خانوادگی سرطان تخمدان ، خصوصاً اگر مادر ، خواهر ، عمه یا مادربزرگ مبتلا به دارید
- ژن های ارثی مانند BRCA1 یا BRCA2 داشته باشید که خطر ابتلا به سرطان پستان و سایر سرطان ها را افزایش می دهد
- آندومتریوز داشته باشید
- اولین بارداری خود را بعد از ۳۵ سالگی انجام داده اید
- هرگز زایمان نکرده اند
- از جایگزینی هورمون فقط استروژن استفاده کرده اید (استروژن درمانی بدون پروژسترون)
- داروهای باروری استفاده کرده اید
- از پودر تالک در اطراف ناحیه واژن استفاده می کنید
ریسک فاکتورهای سبک زندگی
این عوامل سبک زندگی همچنین می توانند خطر شما را افزایش دهند:
- داشتن رژیم غذایی پرچرب
- اضافه وزن (چاقی)
- سیگار کشیدن
چگونه از سرطان تخمدان جلوگیری کنیم؟
پیشگیری اقدامی برای کاهش احتمال ابتلا به بیماری است. شما می توانید از برخی عوامل خطر جلوگیری و خطر ابتلا به این سرطان را کاهش دهید.
- قبل از ۳۵ سالگی باردار شوید و اولین فرزند خود را به دنیا بیاورید
- به کودک خود شیر دهید
- بستن لوله یا برداشتن رحم انجام دهید
برای برداشتن هر دو تخمدان تحت عمل جراحی قرار بگیرید که اصطلاحاً اووفورکتومی پیشگیری نامیده می شود. برخی از زنانی که در معرض خطر ژنتیکی بالای سرطان تخمدان قرار دارند ، برای جلوگیری از سرطان این جراحی را انتخاب می کنند.
به مدت چهار سال یا بیشتر از داروهای ضد بارداری خوراکی استفاده کنید. هرچه مدت بیشتری از این داروها استفاده کنید ، خطر ابتلا به سرطان تخمدان کاهش می یابد.
یک سبک زندگی سالم همچنین ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد ، از جمله:
- داشتن یک رژیم غذایی سالم متعادل و کم چربی
- انجام فعالیت بدنی منظم
- حفظ وزن سالم
- سیگار نکشیدن
با پزشک خود در مورد خطرات خاص خود صحبت کنید. برای کمک به پزشک در تعیین خطر ابتلا به این بیماری، سابقه سلامتی شخصی و خانوادگی خود را در وقت ملاقات خود ذکر کنید.
پزشکان چگونه سرطان تخمدان را تشخیص می دهند؟
پزشکان با ارزیابی علائم بیمار ، انجام معاینه لگن و بررسی نتایج تصویربرداری و سایر آزمایشات این بیماری را تشخیص می دهند. آزمایش های تشخیص سرطان تخمدان شامل موارد زیر است:
- معاینه لگن
- سونوگرافی از طریق واژن
- سونوگرافی شکم
- آزمایش خون CA-125 ، که سطح آنتی ژن سرطان ۱۲۵ را اندازه گیری می کند
- CT (توموگرافی کامپیوتری) ، MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) و PET (توموگرافی انتشار پوزیترون)
- بیوپسی برای برداشتن نمونه بافت برای بررسی سرطان. بیوپسی تنها راه تشخیص سرطان است.
جراحی لاپاراسکوپی ، پس از تشخیص سرطان ، برای کمک به تعیین مرحله (میزان و محل) سرطان. از جراحی لاپاراسکوپی نیز ممکن است برای حذف سرطان تخمدان در مراحل اولیه استفاده شود.
آزمایشات غربالگری سرطان تخمدان
آزمایش های غربالگری شامل آزمایش CA-125 و سونوگرافی از طریق واژن است. غربالگری سرطان تخمدان گزینه ای برای زنان در معرض خطر ابتلا از جمله زنان با سابقه خانوادگی سرطان پستان یا تخمدان ، سابقه شخصی سرطان پستان ، یا جهش در ژن های مرتبط با سرطان پستان یا تخمدان (یا جهش های مرتبط با ارثی سندرم سرطان) است.
برخی مراکز پزشکی و بهداشتی ، غربالگری سرطان تخمدان را برای خانم هایی که در معرض خطر نیستند ، توصیه نمی کنند زیرا مطالعات نشان می دهد غربالگری می تواند به فرد آسیب برساند و میزان مرگ و میر ناشی از سرطان تخمدان را کاهش ندهد. تحقیقات در مورد آزمایشات غربالگری اختصاصی این سرطان برای همه زنان در حال انجام است.
سرطان تخمدان چگونه درمان می شود؟
هدف از درمان این بیماری بهبود سرطان است. بهبودی به این معنی است که دیگر هیچ نشانه ای از بیماری در بدن وجود ندارد ، اگرچه ممکن است بعداً عود کند .درمان سرطان تخمدان به نوع ، مرحله و سلامت کلی بیمار بستگی دارد. متداول ترین روش درمان ترکیبی از جراحی و شیمی درمانی است. گزینه های درمانی شامل موارد زیر است:
جراحی شامل حذف هرچه بیشتر سرطان است. این debulking نامیده می شود. جراحی سرطان تخمدان می تواند برای سرطان مرحله اولیه انجام شود (مراحل I و II). در حین جراحی ، حفره های شکم و لگن برای اثبات شیوع سرطان مورد بررسی قرار می گیرند.
شیمی درمانی قبل یا بعد از جراحی (یا هر دو) استفاده می شود. شیمی درمانی همچنین گزینه ای برای موارد پیشرفته سرطان تخمدان است که در آن جراحی درمان مناسبی نیست.
پرتودرمانی معمولاً برای درمان این سرطان استفاده نمی شود ، اما ممکن است برای تسکین علائم سرطان که به اندام های دیگر گسترش یافته است ، استفاده شود.
- هورمون درمانی میزان استروژن را کاهش می دهد یا عملکرد یا تولید آن را مهار می کند.
- درمان بیولوژیک برای تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان است که ایمن درمانی نامیده می شود.
- درمان هدفمند به سلول های سرطانی حمله می کند که آسیب کمتری به سلول های طبیعی وارد می کند. برخی از این روش های درمانی به جهش های ژنی موجود در سلول های سرطانی بستگی دارد.
- آزمایشات بالینی که در حال حاضر سایر روش های درمانی جدید و امیدوار کننده سرطان تخمدان را آزمایش می کنند
برای اطمینان از بهترین شانس برای درمان یا بهبودی ، برنامه درمانی خود را به دقت دنبال کنید. پس از اتمام درمان ، مهم است که ویزیت های پیگیری منظم با پزشک خود را ادامه دهید.
درمان های حمایتی
سایر روش های درمانی ممکن است برای کمک به تقویت وضعیت عمومی سلامت شما و جبران هرگونه عوارض جانبی اضافه شود. این درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- داروهای آنتی انوزا
- فاکتورهای رشد سلول های خونی برای افزایش تعداد سلول های خونی سالم که توسط شیمی درمانی تخریب می شوند
- مشاوره رژیم غذایی برای کمک به شما در حفظ قدرت و وضعیت تغذیه ای
- داروهای ضد درد در صورت لزوم
درمان های تکمیلی
برخی از درمان های تکمیلی ممکن است به برخی از خانم ها کمک کند تا بهتر با سرطان تخمدان و درمان های آن کنار بیایند. این درمان ها که گاهی اوقات به عنوان درمان های جایگزین نیز شناخته می شوند و همراه با درمان های پزشکی سنتی مورد استفاده قرار می گیرند.
درمان های تکمیلی به معنای جایگزینی مراقبت های پزشکی رایج نیستند. اگر از مکمل های غذایی یا داروهای هومیوپاتی (بدون نسخه) استفاده می کنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید زیرا این داروها ممکن است با درمان دارویی تجویز شده تداخل داشته باشند. درمان های تکمیلی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- طب سوزنی
- ماساژ درمانی
- مکمل های غذایی تغذیه ای ، داروهای گیاهی ، دمنوش و محصولات مشابه
- یوگا
مراقبت در بیمارستان
در مواردی که سرطان به مرحله پیشرفته ای رسیده و به درمان بی پاسخ بوده است ، ممکن است هدف از درمان شما از بهبود بیماری به تمرکز بر روی تدابیر برای راحتی شما و به حداکثر رساندن کیفیت زندگی شما تغییر یابد. مراقبت در بیمارستان شامل کنترل پزشکی درد و سایر علائم در حالی که پشتیبانی روانی و معنوی و همچنین خدمات برای حمایت از اعضای خانواده بیمار را فراهم می کند.
آیا سرطان تخمدان بر کیفیت زندگی تأثیر می گذارد؟
اکثر مراکز درمانی سرطان از بیماران می خواهند که به پرسشنامه هایی درباره وضعیت بیمار از نظر جسمی و روانی در طول دوره سرطان پاسخ دهند. این روش ارزیابی سلامت و رفاه بیمار از دیدگاه وی است. نام رسمی آن کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی (HRQoL) است.
یکی از اهداف این اقدام ، درک چگونگی تأثیر آزمایش و درمان سرطان تخمدان بر سلامتی و توانایی عملکرد بیمار در طول زمان است. این مسئله به متخصصان سرطان کمک می کند تا مثلاً بدانند که آیا فواید یک درمان از تأثیرات منفی بالقوه آن بر سلامت بیمار بیشتر است (یا نه). اندازه گیری HRQoL از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا زنانی که میزان HRQoL بالاتر را گزارش می کنند ، پیش آگهی بهتری برای سرطان تخمدان دارند.
درمان این بیماری اثرات مثبت و منفی مختلفی دارد. درمان ممکن است علائم سرطان ، خلق و خو و لذت زندگی را بهبود بخشد ، اما همچنین می تواند عوارض جانبی قابل توجهی در برداشته باشد. سرطان تخمدان کیفیت زندگی را تحت تأثیر به شکل زیر قرار می دهد:
- بهبودی جسمی و عوارض جانبی جراحی که در بیشتر موارد شامل از دست دادن باروری و یائسگی ناگهانی است
- عوارض جانبی شیمی درمانی از جمله ریزش مو ، خستگی ، مشکلات حافظه (“مغز شیمیایی”) و درد عصب
- مشکلات خلقی از جمله افسردگی و اضطراب
بسیاری از آزمایشات بالینی سرطان تخمدان شامل اندازه گیری HRQoL برای درک بهتر نوع ، شدت و مدیریت علائم و عوارض جانبی زنان است. دانستن تأثیر یک درمان بالقوه جدید بر کیفیت زندگی و رفاه بیمار برای حمایت از درمان جدید سرطان تخمدان برای جمعیت بیشتر حیاتی است.
عوارض بالقوه سرطان تخمدان چیست؟
عوارض سرطان تخمدان درمان نشده می تواند جدی باشد ، حتی در بعضی موارد تهدید کننده زندگی است. شما می توانید با پیروی از برنامه درمانی خود و طراحی حرفه ای مراقبت های بهداشتی مخصوص شما در به حداقل رساندن خطر عوارض جدی کمک کنید.
- عوارض جانبی درمان
- آسیت (تجمع مایعات در شکم)
- انسداد روده یا مثانه
- اختلالات الکترولیت
- سوء تغذیه
- پیچ خوردن تخمدان (پیچ خوردن تخمدان)
- پلورال افیوژن (تجمع مایعات در اطراف ریه ها)
- گسترش سرطان
برخی از عوارض این بیماری مانند پیچ خوردن تخمدان یا انسداد روده ، می تواند شدید یا حتی تهدید کننده زندگی باشد.
میزان بقا و پیش آگهی سرطان تخمدان چقدر است؟
بیشتر زنان مبتلا به سرطان تخمدان – حدود ۷۵٪ – پیشرفته با پیش آگهی ضعیف دارند. موسسه ملی سرطان تخمین زده است که کمتر از ۱۴۰۰۰ مرگ ناشی از این بیماری در سال ۲۰۲۰ وجود دارد. این بیماری پنجمین علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در تمام سنین ، پس از سرطان ریه ، پستان ، روده بزرگ و لوزالمعده است.
آمار متداول سرطان میزان بقای نسبی ۵ ساله را نشان می دهد که به معنی درصد افراد زنده ۵ سال از زمان تشخیص نسبت به افرادی است که این بیماری را ندارند. میزان بقای نسبی ۵ ساله برای همه موارد سرطان تخمدان حدود ۴۹٪ است (۶/۴۸٪ ، سال های ۲۰۱۰ – ۲۰۱۶). میزان بقا با افزایش سن و مرحله سرطان در زمان تشخیص کاهش می یابد. زنان کمتر از ۶۵ سال نسبت به زنان بالای ۶۵ سال میزان بقا بیشتری دارند.
