واریس چیست و چه علائم و عوارضی دارد؟
واریس (Varicose veins) به وریدهایی گفته می شود که در اثر خون زیاد متورم شده و منجر به ایجاد ظاهری درهم و دردناک می شوند . تورم وریدهای واریسی ناشی از عملکرد نامناسب وریدی است و این بیماری می تواند منجر به جمع آوری نامناسب خون در قسمت های مختلف بدن شود. به طور کلی ، بیماری رگ های واریسی در پاها ایجاد می شوند ، اما ممکن است در مناطق دیگر بدن نیز وجود داشته باشند.
رگ های واریسی در اثر جمع شدن خون ، معمولاً در پاها ایجاد می شوند و این جمع شدن خون می تواند در نتیجه وجود بیماری دریچه های وریدی ناقص مادرزادی (congenitally malformed venous valves) یا سایر شرایط مانند بارداری یا ترومبوفلبیت- thrombophlebitis (تورم ورید به دلیل لخته شدن خون) ایجاد شود.
دوره های طولانی مدت ایستادن ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را بسیار افزایش دهد. علائم بیماری رگ های واریسی شامل “درهم پیچیدگی” رگ ها ، برجسته بودن رگ ها ، متورم یا بد شکل بودن رگ ها ، درد در پاها ، تورم در ناحیه پاها و در موارد شدید این بیماری باعث زخم در پاها می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در ادامه مقاله با ما در نشریه جهان شیمی فیزیک همراه باشید.
دلیل ابتلا به واریس چیست؟
در اکثر موارد با جلوگیری از ایستادن بیش از حد ، خوابیدن با پاهای روبه بالا یا پوشیدن شلوارک های ساپورت ( Wearing support hose ) ، این بیماری قابل درمان خواهد بود . در موارد شدیدتر این بیماری ، ممکن است مداخله پزشکی غیر جراحی مانند لیزر ( laser ablation ) مورد استفاده قرار گیرد.
اگر رگ های واریسی درد شدیدی در شما ایجاد می کنند یا در معرض پارگی این نوع از رگ ها هستند ، برداشتن ورید با جراحی ممکن است برای شما بسیار مفید باشد و باعث بهبود این بیماری شما شود. در صورت عدم دستیابی به درمان پزشکی یا عدم مراقبت های خانگی ، ممکن است این بیماری با گذشت زمان بسیار بدتر شود.
در حالی که عوارض جانبی این بیماری بسیار نادر است ، اما می تواند به یک بیماری بسیار جدی تبدیل شود . شما یا شخصی که با او در ارتباط هستید ، در صورت دیدن این علائم مانند : درد شدید در پاها ، ایجاد زخم در پاها یا مچ پا ، یا اگر رگ های واریسی در اثر لمس گرم یا متورم شده اند ، به سرعت به دنبال مراقبت های پزشکی برای خود باشید. اگر تحت درمان این بیماری هستید و یا خود درمانی را انجام می دهید و علائم شما بهبود نمی یابد ، به سرعت به دنبال مراقب پزشکی برای خود باشید.
علائم بیماری واریس چیست؟
علائم این بیماری شامل رگ های درهم ، دردناک یا برجسته در پاها ، باسن یا سایر نواحی بدن است. در موارد خفیف ، این بیماری در خانه بدون نیاز به پزشک قابل درمان است ولی در موارد شدیدتر ، تورم پاها ، درد بیش از حد ، یا زخم پاها یا مچ پا ممکن است رخ دهد و شما باید سریعا تحت درمان پزشکی قرار بگیرید.
علائم رایج بیماری واریس
ممکن است شما روزانه یا هر چند وقت یک بار علائم این بیماری را تجربه کنید و در بعضی مواقع هر یک از این علائم می تواند بسیار شدید باشد. این علائم عبارتند از :
- رگ های بزرگ شده
- احساس سنگینی
- بافت سفت شده زیر پوست
- درد و تورم در ناحیه پاها
- راش ( Rash )
- تغییر رنگ پوست مانند کبودی
- ضربان یا گرفتگی در پاها
- رگ های قابل مشاهده
در برخی موارد ، این بیماری می تواند یک بیماری بسیار جدی برای سلامتی باشد که باید فوراً در شرایط اضطراری ارزیابی شود. اگر شما یا کسی که با او در ارتباط هستید ،علائم زیر را مشاهده کردید فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید :
- نبض ضعیف یا کاهش ضربان
- خونریزی
- درد بیش از حد در پاها
- زخم شدن پوست در مچ پا
- متورم شدن رگ ها
- لخته خون قابل مشاهده
چه عواملی باعث ایجاد بیماری واریس می شود؟
این بیماری در نتیجه عملکرد نامناسب رگ های وریدی ، منجر به جمع شدن خون در رگ ها می شود. به طور کلی ، این بیماری می تواند به دلیل ناهنجاری دریچه ، بارداری و ترومبوفلبیت ایجاد شود که ناشی از تورم ورید به دلیل لخته شدن خون است . مدت زمان طولانی ایستادن روی پاها بدون حرکت نیز می تواند منجر به این بیماری شود.
رگ های واریسی که به دلیل نقص دریچه ای که از بدو تولد وجود دارند و علت مشخصی ندارند ، به عنوان رگ های واریسی اولیه (primary varicose veins) نامیده می شوند ، در حالی که مابقی علل این بیماری را رگ های واریسی ثانویه ( secondary varicose veins ) در نظر گرفته می شوند.
ریسک فاکتورهای بیماری واریس چیست؟
تعدادی از عوامل خطر ابتلا به این بیماری را بسیار افزایش می دهند ولی همه افرادی که دارای عوامل خطر هستند دچار این بیماری نمی شوند. عوامل خطر برای این بیماری عبارتند از:
- سن بالاتر از ۵۰ سال
- قرار گرفتن در معرض آفتاب بیش از حد
- سابقه خانوادگی دریچه های ضعیف وریدی یا بیماری واریس
- جنسیت زن
- تغییرات هورمونی (به عنوان مثال یائسگی )
- سابقه پزشکی رگ های ضعیف یا فلبیت (phlebitis)
- چاقی
- مشاغلی که نیاز به ایستادن طولانی مدت دارند
- بارداری
چگونه می توان خطر ابتلا به بیماری واریس کاهش را کاهش داد؟
این بیماری در اثر جمع شدن خون در وریدها ایجاد می شوند و با استفاده از موارد زیر می توانید از تجمع خون در پاها جلوگیری کنید :
- اجتناب از ایستادن طولانی مدت
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و کم نمک
- انجام فعالیت بدنی منظم
- خوابیدن با پاهای روبه بالا
بیماری واریس چگونه درمان می شود؟
در بیشتر موارد می توان از روش غیر تهاجمی برای بهبود ظاهر و احساس راحتی در پاها استفاده کرد. درمان های معمول این بیماری شامل بالا نگه داشتن پاها در هنگام خواب و پوشیدن شلوارک پشتیبانی ( Wearing support hose) برای بهبود این بیماری می باشد. اگر دچار ناراحتی جدی در پا به دلیل داشتن این بیماری شده اید ، می توانید اقدامات غیر از جراحی مانند اسکلروپاتی (scleropathy) ، درمان رادیوفرکانسی ( radiofrequency ) و لیزر را برای درمان و بهبود این بیماری انجام دهید .
برای موارد شدید این بیماری ، ممکن است از جراحی سفت سازی رگ برای از بین بردن کامل رگ های واریسی استفاده شود. در بیشتر موارد ، بیماری رگ های واریسی با گذشت زمان بدتر می شوند مگر اینکه مراقبت های پزشکی دریافت کنید یا خوددرمانی را انجام دهید.
تغییرات سبک زندگی برای بهبود بیماری واریس
بیشتر درمان های این بیماری متمرکز بر اصلاح شیوه های زندگی هستند. برخی از این روش های اصلاحی عبارتند از :
- پرهیز از ایستادن بیش از حد
- افزایش فعالیت بدنی
- خوابیدن با پاهای بالا برای جلوگیری از جمع شدن خون در پاها
- پوشیدن شلوارک پشتیبانی برای کمک به گردش خون
درمان های غیر جراحی برای درمان بیماری واریس
در مواردی که رگ های واریسی دردناک شده اند یا ممکن است منجر به عوارض جانبی شوند ، مداخله غیر از جراحی ممکن است لازم باشد از جمله:
- لیزر درمانی ( Laser treatment )
- درمان با فرکانس رادیویی ( Radiofrequency treatment )
- اسکلروتراپی – Sclerotherapy (آب بندی شیمیایی رگ ها)
عوارض احتمالی بیماری واریس چیست؟
در حالی که بیماری رگ های واریسی در اکثر موارد جدی نیستند ، عوارض جدی در این بیماری می تواند در صورت پیشرفت آن رخ دهد . شما می توانید با پیروی از برنامه درمانی و طراحی حرفه ای مراقبت های پزشکی که مخصوص شماست ، خطر ابتلا به عوارض جدی این بیماری را به حداقل برسانید. عوارض جدی بیماری واریس شامل موارد زیر است:
- تورم مزمن پاها
- فلبیت ( Phlebitis )
- عود پس از درمان ( Recurrence after treatment )
- ترومبوز( Thrombosis )
- زخم های پا
- پارگی ورید و خونریزی