علت ابتلا به بیماری های قلبی عروقی چیست؟

بیماری های  قلبی عروقی انواع  بیماری هایی هستند  که عروق و رگ ها را تحت تأثیر قرار می دهد. در بیشتر مواقع ، بیماری های قلبی عروقی به علت  انسداد و ضعیف شدن دیواره رگ های خونی یا به علت آسیب های وارده به دریچه هایی قلب که جریان خون را تحت تأثیر قرار می دهد ایجاد می شود.

اعضای بدن به خصوص قلب و سایر ساختارهای بدن ممکن است در اثر بیماری های قلبی عروقی در اثر کاهش یا انسداد کامل جریان های خون آسیب جدی ببینند. این نوع از بیماری ها بیشتر در افراد بالای ۴۰ سال دیده می شود اما می تواند در هر گروه سنی اتفاق بیفتد.این نوع از بیماری بیشتر در مردان رخ می دهد ولی در خانم ها نیز روز به روز در حال افزایش است. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.

سیستم قلبی عروقی چیست؟

سیستم قلبی عروقی که سیستم گردش خون (circulatory system) نیز نامیده می شود ، از عروق انتقال دهنده خون و لنف در تمام بدن تشکیل شده است. سرخرگ ها و رگ ها با انتقال خون به سراسر بدن ، اکسیژن و مواد مغذی را به بافت های بدن می رسانند و مواد زائد بافت ها را دفع می کنند. عروق لنفاوی مایع لنفاوی را حمل می کنند (مایعی شفاف و بی رنگ حاوی آب و سلول های خونی). سیستم لنفاوی با فیلتر کردن و تخلیه مایع لنفاوی دور از هر منطقه ای از بدن ، به محافظت و حفظ محیط مایع بدن کمک می کند.

عروق سیستم گردش خون عبارتند از:

شریان یا سرخرگ (Arteries): رگ های خونی که خون اکسیژنه را از قلب به اندام های بدن منتقل می کنند.

ورید یا سیاهرگ (Veins): رگ های خونی که خون اکسید شده را از اندام و بافت های بدن به قلب برمی گردانند.

مویرگ ها (Capillaries): رگ های خونی کوچکی هستند که خون غنی از اکسیژن را به بافت ها و سلول های بدن می رسانند و مواد زائد را از آنها دور می کنند.

خون در نتیجه پمپاژ توسط قلب ، از طریق سیستم گردش خون به تمام نقاط بدن حرکت می کند. خون خارج شده از قلب از اکسیژن اشباع است. شریان ها به شاخه های کوچکتر و ریزتر تقسیم می شوند تا اکسیژن و سایر مواد مغذی را به سلول های بافت ها و اندام های مختلف بدن برسانند.

هنگامی که خون در مویرگ ها حرکت می کند ، اکسیژن و سایر مواد مغذی را به سلول ها منتقل می کند و مواد زائد سلول ها را برای دفع از بدن از آنها دور می کند. مویرگ ها سپس بزرگ تر و پهن تر می شوند تا خون را به قلب برسانند.

وظایف سیستم قلبی – عروقی

علاوه بر گردش خون و لنف در بدن ، سیستم قلبی – عروقی به عنوان یک جز مهم دیگر سیستم های بدن عمل می کند که نمونه های از این وظایف عبارتند از:

دستگاه تنفسی (Respiratory system) :

هنگامی که خون از طریق مویرگ ها در ریه ها جریان می یابد ، دی اکسید کربن به ریه ها داده می شود و در ازای آن اکسیژن گرفته می شود. دی اکسید کربن از طریق ریه ها از بدن خارج می شود و اکسیژن توسط خون به بافت های مختلف بدن منتقل می شود.

دستگاه گوارش (Digestive system) :

هنگام هضم غذا خون از طریق مویرگ های موجود در روده جریان می یابد و مواد مغذی مانند گلوکز (قند) ، ویتامین ها و مواد معدنی را جذب می کند. این مواد مغذی توسط خون به بافت های دیگر بدن منتقل می شود.

کلیه و سیستم ادراری (Kidneys and urinary system) :

مواد زائد حاصل از متابولیسم بافت های مختلف بدن هنگام جریان یافتن از طریق کلیه ها از خون فیلتر و جدا می شوند. سپس مواد زائد به صورت ادرار از بدن خارج می شوند.

کنترل دما (Temperature control)

دمای بدن با جریان یافتن خون در بین قسمت های مختلف بدن تنظیم می شود. زیرا فرآیندهای تجزیه مواد مغذی به انرژی ، تولید بافت جدید و دفع مواد زائد ، باعث تولید گرما توسط بافت های بدن می شود.

چه عواملی باعث ایجاد بیماری های قلبی عروقی می شود؟

تصلب شرایین (Atherosclerosis) :

تصلب شرایین (تجمع پلاک ، که رسوب مواد چربی ، کلسترول ، مواد زائد سلول ، کلسیم و فیبرین در پوشش داخلی شریان است) شایع ترین علت بیماری های قلبی عروقی می باشد. دقیقاً مشخص نیست که تصلب شرایین چگونه شروع می شود یا علت آن چه می باشد. تصلب شرایین بیماری بسیار آهستهو پیشرونده عروقی است که ممکن است از همان کودکی شروع شود.

با این حال ، این بیماری توانایی پیشرفت سریع را نیز دارد. به طور کلی با تجمع رسوبات چربی در امتداد لایه داخلی رگ ها این بیماری ایجاد می شود . اگر روند بیماری پیشرفت کند ، ممکن است پلاک ایجاد شود. ضخامت ایجاد شده باعث باریک شدن عروق می شود و می تواند جریان خون را کاهش دهد یا جریان خون را به اندام ها ، سایر بافت ها و ساختارهای بدن کاملاً مسدود کند.

لخته شدن خون (Blood clots) :

رگ های خونی ممکن است توسط آمبولی ( توده ای کوچکی از بقایایی که در جریان خون حرکت می کند) یا ترومبوس (لخته خون) مسدود شود.

التهاب (Inflammation) :

به طور کلی ، التهاب رگ های خونی به عنوان واسکولیت (vasculitis) شناخته می شود که شامل انواع اختلالات می باشد. التهاب ممکن است منجر به تنگی و انسداد رگ های خونی شود.

ضربه یا آسیب دیدگی (Trauma or injury) :

ضربه یا آسیب دیدگی رگ های خونی ممکن است منجر به التهاب یا عفونت شود که می تواند به عروق خونی آسیب بسیار جدی برساند و منجر به باریک شدن و انسداد رگ های خونی شود.

مشکلات ژنتیکی (Genetic) :

برخی از بیماری های سیستم قلبی عروقی از والدین به ارث می رسد و از همان بچگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهند. البته برخی از بیماری ها در سنین بالا خود را نشان می دهند.

عوارض و خطرات بیماری های قلبی عروقی بر سلامتی

از آنجا که عملکرد رگ های خونی شامل تأمین اکسیژن و مواد مغذی به کلیه اندام ها و بافت های بدن ، حذف مواد زائد ، ایجاد  تعادل در مایعات بدن و سایر عملکردها است ،اختلالات در عروق ممکن است بر سیستم قلبی عروقی تأثیر مخرب بگذارد برای مثال می تواند باعث کاهش عملکرد شریان های کرونری قلب بگذارد که ممکن است خسارت های جبران ناپذیری را برای شخص به وجود آورد.

نمونه هایی از اثرات بیماری های قلبی عروقی بر سلامت فرد عبارتند از:

• بیماری عروق کرونری (Coronary artery disease) :  حمله قلبی و آنژین (درد قفسه سینه)
• بیماری عروق مغزی ( Cerebrovascular disease) :  سکته مغزی ، حمله ایسکمی گذرا (از بین رفتن ناگهانی یا موقتی جریان خون در ناحیه ای از مغز ، معمولاً کمتر از ۵ دقیقه )
• بیماری شریانی محیطی (Peripheral arterial disease) : لنگی (لنگیدن به دلیل درد در قسمت ران ، ساق پا و یا باسن که هنگام راه رفتن ایجاد می شود) ، ایسکمی اندام حیاتی ( از جمله کمبود اکسیژن به پا در حالت استراحت)
• بیماری های عروقی ادراری – تناسلی (Genitourinary vascular diseases) :  اختلال نعوظ عروقی -Vascular erectile dysfunction (ناتوانی جنسی)
• بیماری های عروقی لنفاوی (Lymphatic vascular diseases) : ورم لنفاوی (تورم ناشی از قطع الگوی تخلیه طبیعی در غدد لنفاوی)

بیماری عروقی رگ های بزرگ (Vascular disease of the great vessels) :

آنوریسم آئورتیک (Aortic aneurysm) یک ناحیه برجسته و ضعیف در دیواره رگ خونی است که منجر به بزرگ شدن یا بالون شدن غیرطبیعی می شود) ، گرفتگی آئورت – که باعث باریک شدن آئورت بزرگترین شریان بدن می شود ، آرتریت تاکایاسو-  (Takayasu arteritis) یک بیماری التهابی نادر  مربوط  به آئورت و شاخه های آن است.

بیماری عروق قفسه سینه (Thoracic vascular disease) :

آنوریسم آئورتیک قفسه سینه (ناحیه برجسته و ضعیف شده در دیواره رگ خونی که منجر به بزرگ شدن یا بالون شدن غیرطبیعی در قسمت قفسه سینه یا ناحیه آئورت می شود)

بیماری عروقی شکم (Abdominal vascular disease) :

آنوریسم آئورتیک شکمی (برآمدگی ، تضعیف منطقه ای در دیواره یک رگ خونی و در نتیجه  پهن شدن غیر طبیعی یا بادکنک شکلی در بخش شکمی آئورت)

بیماری وریدی محیطی (Peripheral venous disease) :

ترومبوز ورید عمقی است که به صورت مخفف DVT نیز نامیده می شود در این شرایط لخته خون در ورید عمقی واقع در عضلات پا رخ می دهد.  رگ های واریسی نمونه ای از این بیماری است.

بیماری های عروقی ریه ها (Vascular diseases of the lungs) :

گرانولوماتوز همراه با پلی آنژیتیس -Granulomatosis with polyangiitis  (بیماری غیرمعمولی که در آن رگ های خونی ملتهب هستند و عمدتا دستگاه تنفسی و کلیه ها را تحت تأثیر قرار می دهد) ، آنژیتیس -angiitis  (التهاب رگ های خونی) ، بیماری عروق ریوی ناشی از فشار خون بالا (فشار خون بالا در گردش خو ریه ها به دلیل  انسداد عروق ).

بیماری های عروقی کلیه (Renal vascular diseases) :

تنگی شریان کلیوی -Renal artery stenosis (انسداد شریان کلیوی) ، دیسپلازی فیبرو عضلانی -fibromuscular dysplasia (بیماری که دیواره عروق متوسط ​​را ضعیف می کند  و عمدتا در زنان جوان در سنین باروری اتفاق می افتد)

از آنجا که بیماری های قلبی عروقی ممکن است همزمان بیش از یکی از سیستم های بدن را درگیر کند ، بسیاری از پزشکان مشکلات عروقی را  در اولویت درمان قرار می دهند.