آشنایی با فواید و مضرات گیاهان دارویی برای انسان
گیاهان دارویی (Medicinal Plants) قسمت های از یک گیاه هستند که به دلیل عطر و طعم یا خاصیت درمانی مورد استفاده قرار می گیرند. گیاهان دارویی یکی از مکمل های غذایی نیز هستند. این گیاهان به صورت قرص ، کپسول ، پودر ، چای ، عصاره و گیاهان تازه یا خشک فروخته می شوند و مردم برای حفظ یا بهبود سلامتی خود از آنها استفاده می کنند.
بسیاری از مردم معتقدند که محصولات با برچسب “طبیعی” همیشه برای آنها بی خطر و مفید است ، که لزوما درست نیست. زیرا نیازی نیست آزمایشی که روی داروها انجام می شود روی داروهای گیاهی انجام شوند.
بعضی از این گیاهان حاوی ترکیبات کامفری و افدرا هستند که می توانند آسیب جدی به سلامتی وارد کنند و برخی دیگر از گیاهان می توانند با داروهای تجویز شده یا بدون نسخه تداخل داشته باشند. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.
فواید مصرف گیاهان دارویی
بسیاری از گیاهان دارویی حاوی آنتی اکسیدان ، مواد مغذی ، عطر و طعم بدون چربی و موارد دیگر هستند. قبل از شروع هرگونه درمان گیاهی ، باید با پزشک خود مشورت کنید تا اطمینان حاصل کند که آنها با داروهایی که بیمار از قبل مصرف کرده تداخل ندارد.
البته ادویه جات از رایج ترین داروهای گیاهی هستند که در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرند. گیاهان علاوه بر داشتن مزایای مختلف اعم از سلامتی ، طعم زیادی به غذاها و نوشیدنی ها می بخشد. هیچ باغی بدون ریحان ، پونه کوهی ، مریم گلی ، آویشن ، پیازچه یا نعناع کامل نخواهد بود. کاشت و مصرف ریحان، آویشن ، به لیمو ، آویشن تایلندی یا انواع دیگری از هر کدام از این گیاهان خواص قابل توجهی برای سلامتی دارد.
از این گیاهان در پخت و پز استفاده کنید. شما می توانید گیاهان خوشمزه و سالم را به سس ها و سوپ ها اضافه کنید. سرکه های گیاهی نه تنها تزئینی بلکه سرشار از مواد معدنی نیز هستند. اگر می خواهید از داروی گیاهی استفاده کنید ، ابتدا از منابع معتبر درباره آن اطلاعات کسب کنید. و حتما درباره داروهای گیاهی که مصرف می کنید حتماً به پزشک خود بگویید.
تاریخچه استفاده از گیاهان دارویی
استفاده از گیاهان و ادویه ها تاریخچه طولانی دارد و قرن هاست با فرهنگ ها و سنت های غنی ما ادغام شده اند . گیاهان و ادویه های زیادی وجود دارند که حاوی ترکیبات گیاهی قدرتمندی هستند که می توانند التیام بخش باشند و دردها را تسکین دهند ، از بیماری های مختلف مانند آلزایمر جلوگیری کنند و حتی از سرطان ، بیماری های قلبی و سایر بیماری های شایع و مهم نیز می توانند پیشگیری کنند.
شواهدی وجود دارد که از گیاهان دارویی حدود ۶۰۰۰۰ سال پیش برای اهداف پزشکی و درمانی استفاده می شده است. محل دفن یک مرد نئاندرتال در سال ۱۹۶۰ کشف شده است که با هشت گونه گیاه دفن شده است که بعضی از آنها امروزه نیز برای اهداف دارویی استفاده می شود.
در ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد ، مصریان باستان با جادوگری معالجه بیماری ها را شروع کردند و از سال ۲۷۰۰ قبل از میلاد ، چینی ها به معنای علمی تر استفاده از گیاهان را به عنوان دارو آغاز کردند. مصریان باستان دانش خود را در مورد بیماری ها و معالجه ها در دیواره های معابد و پاپیروس (۱۵۵۰ قبل از میلاد) ، که حاوی بیش از ۷۰۰ فرمول دارویی است ، ثبت کردند.
بقراط ، ۴۶۰-۳۸۰ قبل از میلاد ، معروف به “پدر علم پزشکی” ، گیاهان را به دسته های اصلی گرم و سرد ، مرطوب و خشک طبقه بندی کرد و با استفاده از گیاهان ، یک سیستم تشخیصی ایجاد کرد. تعداد گیاهان دارویی موثری که وی در مورد آنها تحقیق کرد بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ گونه بود.
جالب است بدانید:
ارسطو فیلسوف بزرگ ، لیستی از گیاهان دارویی را نیز تهیه کرد. بهترین دانشجوی وی ، تئوفراستوس در مورد گیاهان به عنوان دارو و انواع و قسمت های گیاهان مورد استفاده ، با روش هایی جمع آوری و تأثیرات آنها را بر انسان و حیوانات مطالعه زیادی انجام داد. وی علم گیاه شناسی را با توصیف دقیق گیاهان دارویی که در باغ های گیاه شناسی در آتن کشت داده می شدند آغاز کرد.
مهمترین تحقیق در توصیف گیاهان دارویی توسط Dioscorides انجام شد. وی در حالی که به عنوان پزشک ارتش روم خدمت می کرد ، در حدود سال ۶۰ میلادی De Materia Medica را نوشت. این اثر پنج جلدی تلفیقی است و مربوط به حدود ۵۰۰ گیاه و تهیه حدود ۱۰۰۰ داروی ساده را شرح می دهد. این کتاب به زبان یونانی نوشته شده است و حاوی توصیفات خوبی از گیاهان است که فضائل پزشکی وی را نشان می دهد و برای ۱۵۰۰ سال به عنوان کتاب استاندارد مورد استفاده قرار می گرفت.
بهتر است بدانید:
متون اولیه آیورودا در مورد پزشکی هند مربوط به حدود ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد است. در تئوری آیورودا ، بیماری به عنوان عدم تعادل در نظر گرفته می شود و از گیاهان و غذاها برای بازگرداندن تعادل استفاده می شود.
عبدالله بن احمد آل بیتار (۱۰۲۱–۱۰۸۰ میلادی) گیاه شناس عرب و دانشمند داروسازی ، کتاب در زمینه گیاهان دارویی نوشت . بعداً ، کتاب او به عنوان واژه نامه داروها مورد استفاده قرار گرفت زیرا نام ۱۴۰۰ دارو در آن بود. این داروها به ترتیب حروف الفبا به زبان های عربی ، یونانی ، فارسی یا اسپانیایی ذکر شده بودند.
امروزه ما هنوز از گیاهان و ادویه ها که در قرون وسطی شناخته شده بودند مانند زردچوبه ، فلفل سیاه ، زیره ، دارچین ، زنجبیل ، میخک و جوز هندی استفاده می کنیم. از آن زمان ، ده ها ادویه جدید کشف شده است که هرکدام دارای مزایای خاص خود هستند.
مواد فعال موجود در گیاهان دارویی
داروهای گیاهی حاوی مواد موثری هستند که در بسیاری از گیاهان هنوز ناشناخته است. برخی از داروهای گیاهی بر اساس یک ماده فعال کننده خاص ، تهیه شده از یک منبع گیاهی مورد استفاده قرار می گیرند . پزشکان داروهای گیاهی معتقدند که اگر یک ماده فعال ، جدا از بقیه گیاه استفاده شود ، می تواند تأثیر خود را از دست بدهد یا از ایمنی کمتری برخوردار باشد.
به عنوان مثال ، اسید سالیسیلیک در گیاه شیرین بیان وجود دارد و برای تولید آسپرین استفاده می شود. مصرف بیش از حد آسپرین می تواند منجر به خونریزی مخاط معده شود ، اما گیاه شیرین بیان به طور طبیعی حاوی ترکیبات دیگری است که از تحریک ناشی از اسید سالیسیلیک جلوگیری می کند.
در ادامه این مقاله ۱۰ گیاه برتر که قویترین خواص درمانی را در میان گیاهان دارویی دیگر دارند ارائه شده است که شما می توانید روزانه از آنها استفاده کنید.
گیاهان دارویی شناخته شده و مفید برای سلامتی
زردچوبه (Turmeric)
زردچوبه قطعاً قوی ترین گیاه دارویی روی کره زمین است. این گیاه از خانواده زنجبیل است که در درجه اول در هند ، چین و اندونزی رشد می کند. این گیاه داری ترکیبات مختلفی می باشد که دارای خواص دارویی بسیار شگفت انگیزی هستند. به عنوان مثال ، زردچوبه حاوی کورکومین است که یک آنتی اکسیدان بسیار قوی است و آنزیم های آنتی اکسیدانی بدن را تقویت می کند.
فواید زرد چوبه برای سلامتی
- ضد انعقاد و ضد پلاکت خون
- ضد افسردگی
- ضد التهاب
- کاهش درد و بهبود آرتروز
- درمان کننده سرطان
- بهبود مشکلات مربوط به دیابت
- بهبود مشکلات مربوط به دستگاه گوارش
زنجبیل (Ginger)
اولین بار زنجبیل توسط چینی ها و هندی ها پرورش داده شد. همچنین این گیاه در زمان های قدیم بسیار مهم بود زیرا باعث ایجاد مسیرهای تجارت گیاهان دارویی و ادویه ها در سراسر جهان شده است . زنجبیل ادویه معروفی است که به روش های مختلف به عنوان داروی جایگزین مورد استفاده قرار می گیرد و در طب سنتی بسیار پرکاربرد است.
فواید زنجبیل برای سلامتی
- انواع زیادی از مشکلات ازجمله حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی و دریازدگی را درمان می کند
- درد عضلات را کاهش می دهد
- با اثرات ضد التهابی که دارد به بهبود بیماری آرتروز کمک می کند
- می تواند قند خون را به شدت کاهش دهد و عوامل خطر بیماری های قلبی را بهبود ببخشد
- به درمان سوهاضمه مزمن کمک می کند
- پودر زنجبیل ممکن است درد قاعدگی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد
- ممکن است میزان کلسترول خون را کاهش دهد
- حاوی ماده ای است که می تواند به جلوگیری از سرطان کمک کند
- زنجبیل ممکن است عملکرد مغز را بهبود ببخشد و در برابر بیماری آلزایمر از شما محافظت کند
- ماده فعال موجود در زنجبیل می تواند به مبارزه با عفونت ها کمک کند
گیاه رزماری (Rosemary)
رزماری گیاه بومی مناطق مدیترانه ای است. یونانیان معتقد بودند که گیاه رزماری در تقویت حافظه و افزایش عملکرد مغز بسیار موثر است. به طور سنتی ، این گیاه به عنوان نماد وفاداری نیز مشهور می باشد و اولین بار در مجالس عروسی در سراسر اروپا به عنوان بخور آتش زده می شده است. قضات اروپایی نیز گیاه رزماری را آتش می زدند تا آنها را از ابتلا به بیماری هایی زندانیان ، محافظت کند.
ماده فعال موجود در گیاه رزماری رزمارینیک اسید نام دارد و نشان داده شده است که این ماده پاسخ های آلرژیک و گرفتگی های بینی را از بین می برد.
مزایای گیاه رزماری برای سلامتی
- خلق و خوی تند و استرس را بهبود می بخشد
- سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند
- پتانسیل ضد باکتری دارد
- معده را تسکین می دهد
- خوشبو کننده دهان است
- جریان خون را تحریک می کند
- مسکن درد است
- بدن را سم زدایی می کند
- اثرات ضد پیری دارد
سیر (Garlic)
سیر آنقدر محبوب است که تقریباً در همه غذاهای دنیا استفاده می شود! بیش از پنج هزار سال پیش از سیر استفاده می شده است. حتی گفته شده که مصریان هنگام ساخت اهرام به کارگران خود سیر می دادند. این گیاه قدرتمند به ورزشکاران المپیکی در یونان نیز داده می شد. همچنین از این گیاه در بسیاری از فرهنگ ها برای افزایش تولید و افزایش قدرت در بین کارگران مورد استفاده قرار می گرفته است.
گیاه سیر دارای بسیاری از مزایای شناخته شده مانند اثرات ضد عفونت و مزایای کلی آن برای تقویت سیستم ایمنی بدن است. سیر خاصیت ضد ویروسی ، ضد باکتریایی ، ضد قارچی دارد که به آن اجازه می دهد با عفونت ها مقابله کند. همچنین با مالش ساده سیر خرد شده خام بر روی ناحیه آسیب دیده می توان از آن برای درمان عفونت های پوستی ناشی از باکتری ها ، ویروس ها ، قارچ ها یا مخمر استفاده کرد.
فواید سیر برای سلامتی
- مبارزه قدرتمند با سرطان
- مقابله با التهاب در بدن
- سم زدایی بدن
- درمان دندان درد و گوش درد
- دفع پشه ها
- عالی برای سرفه
- درمان خانگی گرفتگی بینی
دارچین (Cinnamon)
دارچین ادویه ای بسیار خوشمزه ای است که در همه فروشگاه ها در سراسر جهان موجود است. هزاران سال است که به دلیل خواص دارویی این گیاه بسیار استفاده شده است. دارچین از پوست داخلی درختان ساخته می شود و از زمان مصر باستان به دلیل فواید سلامتی آن شناخته شده است.
فواید دارچین برای سلامتی
- دارچین سطح قند خون را کاهش می دهد
- دارای یک اثر ضد دیابت قدرتمند است
- خواص آنتی اکسیدان دارد
- ضد التهاب است
- دارچین ممکن است اثرات مفیدی بر روی بیماری های نورودژنراتیو داشته باشد
- ممکن است خطر بیماری های قلبی را کاهش دهد
- دارچین ممکن است در برابر سرطان محافظت کند
- به مبارزه با عفونت های باکتریایی و قارچی کمک می کند
جوز هندی (Nutmeg)
جوز هندی روی یک درخت همیشه سبز با طبقه بندی علمی Myristica fragrans است و گیاه بومی اندونزی است. این ادویه ای لطیف و کمی شیرین است و تا حد زیادی در غذاهای سراسر جهان استفاده می شود.
گیاه جوز هندی به دلیل داشتن ماده مغذی ، ویتامین ها ، مواد معدنی و ترکیبات آلی مربوط به روغن های اساسی ، از جهات مختلفی بر سلامت تأثیر می گذارد. این اجزای مفید شامل فیبرهای غذایی ، منگنز ، تیامین ، ویتامین B6، منیزیم و مس است
خواص جوز هندی برای سلامتی
- مسکن طبیعی
- سلامت دستگاه گوارش و مغز را تقویت می کند
- سم زدایی از بدن
- سلامت دهان و دندان (باعث از بین رفتن باکتری های ایجاد کننده بوی بد دهان می شود)
- رفع بیخوابی
- مقابله و درمان سرطان خون
- به کاهش فشار خون و گردش خون کمک می کند
مریم گلی (Sage)
گیاه مریم گلی از قرون وسطی شناخته شده است و به دلیل خواص درمانی قدرتمند بسیار شناخته شده است. این گیاه درختچه ای همیشه سبز با ساقه های چوبی و گل های آبی یا بنفش رنگ است و معمولاً در منطقه مدیترانه یافت می شوند. طبق تحقیقات ، مریم گلی یا Salvi officinalis شباهت زیادی به گیاه رزماری دارد. در حقیقت ، آنها حتی به عنوان “گیاهان خواهر” نیز شناخته می شوند.
قرن هاست که از گیاه مریم گلی به عنوان دارو استفاده می شود. این ماده به طور سنتی برای درمان گزش مار ، محافظت از شر ، تقویت باروری زنان و موارد دیگر استفاده می شود. امروزه ، دانش و فناوری مدرن کشف کرده است که گیاه مریم گلی بسیار قدرتمندتر است و برای سلامتی مزایای زیادی دارد.
فواید گیاه مریم گلی برای سلامتی
- تقویت شناختی (تحریک عملکرد مغز ، افزایش توانایی یادآوری و حفظ حافظه)
- خواص ضد التهابی
- خواص آنتی اکسیدان قوی
- کمک به از بین بردن اختلالات شناختی (آلزایمر و زوال عقل)
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- حاوی ویتامین K است (ویتامین K در ایجاد تراکم استخوان و اطمینان از یکپارچگی استخوان های ما با افزایش سن مفید است)
- درمان بیماری های پوستی (اگزما ، پسوریازیس ، آکنه)
- مدیریت دیابت
- به هضم غذا کمک می کند
پونه کوهی (Oregano)
پونه کوهی را بیشتر به عنوان “گیاه پیتزا” می شناسند. پونه کوهی یک گیاه معروف است که برای بهبود یا افزایش طعم غذا استفاده می شود. پونه کوهی از مزایای سلامتی زیادی برخوردار است. این گیاه یک منبع عالی از ویتامین ها و مواد معدنی است. این ماده غنی از ویتامین A ، C و E از جمله روی ، منیزیم ، آهن ، کلسیم ، پتاسیم ، مس ، منگنز و نیاسین است.
فواید پونه کوهی برای سلامتی
- سرماخوردگی را درمان می کند
- انسداد بینی را از بین می برد
- ویروس آنفلوآنزا را درمان می کند
- گرفتگی های قاعدگی را تسکین می دهد
- انگلهای روده را از بین می برد
- سلامت قلب را بهبود می بخشد
- بدن را سم زدایی می کند
زیره (Cumin)
زیره گیاهی گل دهنده است که بومی منطقه مدیترانه تا پاکستان و هند است. از این دانه ها در فرهنگ های مختلف در آشپزی استفاده می شود. زیره معروف ترین چاشنی یا ادویه در شبه قاره هند و برخی دیگر از کشورهای آسیایی ، آفریقایی و آمریکای لاتین است. از نظر علمی با نام Cuminium Cyminum شناخته می شود و از خانواده Apiaceae است.
مزایای زیره برای سلامتی
- به هضم غذا کمک می کند
- ایمنی را بهبود می بخشید
- برای درمان بیماری های مختلف مانند بی خوابی ، اختلالات تنفسی ، آسم ، برونشیت ، سرماخوردگی ، شیردهی ، کم خونی ، اختلالات پوستی ، جوش.
- به درمان سرطان کمک می کند
- تأثیر مهمی در پیشگیری از دیابت دارد
ریحان مقدس (Holy Basil)
ریحان مقدس معروف به تولسی نیز می باشد. نام علمی آن Ocimum Sanctum است و یکی از برترین گیاهان دارویی است. موارد زیر مزایای شناخته شده ریحان مقدس است:
- بهداشت دهان
- رهایی از اختلالات تنفسی
- درمان تب ، آسم ، اختلالات ریوی ، بیماری های قلبی و استرس.
حتی نزدیک شدن به این گیاه به تنهایی می تواند شما را در برابر بسیاری از عفونت ها محافظت کند. چند برگ آن می تواند آب آشامیدنی یا غذاها را تصفیه کند و می تواند میکروب های درون آن را نیز از بین ببرند. حتی بوییدن آن یا کاشتن آن در گلدان در فضای بسته می تواند کل خانواده را از عفونت ، سرفه ، سرماخوردگی و سایر عفونت های ویروسی محافظت کند.
ملاحظات ویژه برای گیاهان دارویی
به اشتباه می توان داروهای گیاهی را کاملاً بی خطر دانست زیرا این محصولات طبیعی هستند. داروهای گیاهی ممکن است اثرات منفی مانند واکنش های آلرژیک ، بثورات پوستی ، آسم ، سردرد ، حالت تهوع ، استفراغ و اسهال ایجاد کنند که ممکن است از خفیف تا شدید باشد.
مانند سایر داروهای تجویز شده ، داروهای گیاهی همیشه باید توسط یک پزشک واجد شرایط و آگاه از خواص گیاهان دارویی تجویز شوند. قبل از مصرف داروهای گیاهی به فرد تجویز کننده اطلاعات زیر را ارائه دهید:
- ازچه مکمل های گیاهی ، ویتامین ها و داروهای تجویز شده ای استفاده می کنید
- هرگونه واکنش آلرژیک که تجربه کرده اید
- اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید
تداخلات دارویی داروهای گیاهی
توجه داشته باشید داروهای گیاهی می توانند با سایر داروها تداخل داشته باشند. داروها و مکمل های گیاهی ممکن است از راه های دیگر با داروهای بدون نسخه یا نسخه ای که شما مصرف می کنید تداخل داشته باشند.
مصرف مکمل های گیاهی ممکن است اثر سایر داروهای مصرفی شما را کاهش دهد یا عوارض جانبی منفی را افزایش دهد.
اگر قصد استفاده از داروهای گیاهی را دارید ، همیشه بهتر است با پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی و تداخل آن با سایر داروهایی که مصرف می کنید صحبت کنید.
سخن آخر
گیاهان دارویی نقش مهمی در آینده دارویی جهان دارند. گیاهان دارویی قدرت اندام های بدن را بیشتر می کنند و عملکرد طبیعی را تحریک می کنند. داروهای گیاهی بدون ایجاد مزاحمت در سیستم های دیگر بدن به صورت انتخابی و ملایم عمل می کنند. در حالی که داروهای طب مدرن بر چندین فعالیت متابولیکی در سیستم بدن انسان تأثیر می گذارد و عوارض جانبی دارد که بدن را مستعد ابتلا به بیماری های دیگر می کند.
