آشنایی با کاربردها و خواص عالی روغن بادام زمینی

روغن بادام زمینی که به آن روغن آراچیس نیز می گویند یک روغن گیاهی است که از بادام زمینی گرفته می شود. بادام زمینی معمولا با مغزهای درختی نظیر گردو و بادام دسته بندی می شود اما در واقع در دسته حبوبات مثل نخود و لوبیا جا دارد. این روغن معمولا طعمی ملایم یا خنثی دارد. اگر بادام زمینی بو داده شود طعم و رایحه ای قوی تر خواهد داشت. این روغن اغلب در غذاهای آمریکایی، چینی، هندی، آفریقایی و آسیای جنوب شرقی ، هم در پخت و پز و هم در غذاهای خام استفاده می شود.

مصرف روغن بادام زمینی در طی جنگ جهانی دوم که روغن کمیاب بود گسترش یافت. هم اکنون بزرگترین تولید کنندگان این روغن  چین، هند، نیجریه، میانمار و سودان هستند. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.

طریقه مصرف روغن بادام زمینی

نقطه دود روغن بادام زمینی تصفیه نشده ۱۶۰ درجه سانتی گراد است و مانند روغن کنجد به عنوان یک طعم دهنده به غذاها اضافه می شود. نقطه دود روغن بادام زمینی تصفیه شده ۲۳۲ درجه سانتی گراد است که برای سرخ کردن غذاهایی مثل سیب زمینی سرخ کرده مناسب است. از این روغن مانند سایر روغن ها می توان برای صابون سازی نیز استفاده کرد . حتی در سال ۱۹۰۰ در نمایشگاه اتومبیل فرانسه نشان داده شد که این روغن می تواند به عنوان سوخت موتور دیزل هم استفاده شود.

مهم ترین عناصر روغن بادام زمینی اسید اولئیک (۴۶.۸%)، اسید لینولئیک (۳۳.۴%)، اسید پالمیتیک (۱۰%) است. همچنین دارای مقداری اسید استئاریک، اسید آراشیدید، اسید بهنیک، اسید لیگنوسریک و سایر اسید چرب هاست. از دیدگاه دیگر این روغن دارای ۱۷% اسید چرب اشباع، ۴۶% اسید چرب غیر اشباع تکی و ۳۲% اسید چرب غیر اشباع چندتایی است.

قیمت روغن بادام زمینی

قیمت این روغن بسته به نوع آن متفاوت است و شما می توانید آن را به راحتی از فروشگاه های مختلف تهیه کرده و مورد استفاده قرار دهید.

روغن بادام زمینی روغنی محبوب در سراسر دنیاست که منبع غنی ویتامین E است و می تواند به کاهش بیماری های قلبی کمک کند. همچنین به بهبود حساسیت به انسولین و قند خون در مبتلایان به دیابت کمک می کند. با این وجود مشکلاتی نیز به همراه دارد. این روغن مقدار زیادی امگا-۶ دارد که باعث ایجاد التهاب می شود و می تواند ریسک بیماری های مختلف را افزایش دهد. پس بهتر است روغنی را انتخاب کنید که مزایای بیشتر و ریسک کمتری داشته باشد. روغن هایی مثل روغن زیتون، روغن آووکادو و روغن نارگیل را می توانید جایگزین آن کنید.

طرز تهیه روغن بادام زمینی

این روغن بسته به شکل فرآوری و تهیه آن، می تواند طیف وسیعی از طعم ها را داشته باشد که از ملایم تا شیرین را در بر می گیرد. انواع مختلف روغن بادام زمینی وجود دارد که با تکنیک های مختلفی ساخته می شوند.

روغن بادام زمینی تصفیه شده: این نوع روغن کمرنگ و خوشبو است و ترکیبات آلرژی زای آن از بین رفته است. به طور معمول برای کسانی که به بادام زمینی آلرژی دارند بی خطر است. معمولا در رستوران ها برای سرخ کردن مواد غذایی مثل مرغ و سیب زمینی از این نوع روغن استفاده می شود.

روغن  پرس سرد: در این روش بادام زمینی خرد می شود تا روغن با اعمال فشار بر آن خارج شود. در این فرآیند با دادن گرما، طعم و مواد مغذی بیشتری حفظ می شود.

روغن خالص: به عنوان یک روغن خاص است که تصفیه نشده و از بادام زمینی بود داده شده گرفته می شود طعم و عطر قوی تری نسبت به روغن تصفیه شده دارد. از آن نیز برای سرخ کردن موادی مثل سیب زمینی استفاده می شود.

روغن  مخلوط: این روغن معمولا طعم مشابه روغن های دیگر با قیمت کمتر دارد چرا که با سایر روغن ها مثل روغن سویا ترکیب می شود. البته برای مصرف مقرون به صرفه تر است و به صورت عمده برای سرخ کردن استفاده می شود.

ارزش غذایی روغن بادام زمینی

• کالری: ۱۱۹
• چربی: ۱۴ گرم
• چربی اشباع: ۲.۳ گرم
• چربی غیر اشباع مونو: ۶.۲ گرم
• چربی غیر اشباع چندتایی: ۴.۳ گرم
• ویتامین E: 11% از RDI
• فیتوسترول: ۲۷.۹ میلی گرم

این روغن، فیبر، پروتئین و قند ندارد. اسید چرب اشباع نشده اصلی روغن بادام زمینی اسید اولئیک یا امگا-۹ است. همچنین حاوی مقدار زیادی اسید لینولئیک، نوعی اسید چرب امگا-۶ و مقادیر کمتری اسید پالمیتیک است. مقدار بالای امگا-۶ روغن بادام زمینی، مطلوب نیست چون باعث التهاب شده و مشکلات سلامتی ایجاد می کند.

مقدار زیادی چربی غیر اشباع نیز وجود دارد که باعث می شود این روغن برای سرخ کردن و سایر مصارف دمای بالا استفاده شود. روغن بادام زمینی همچنین منبع خوبی برای ویتامین E است که آنتی اکسیدانی قوی برای سلامت بدن از جمله محافظت در برابر رادیکال های آزاد و بیماریهای قلبی- عروقی است.

فواید روغن بادام زمینی

غنی از ویتامین E

یک قاشق غذاخوری روغن بادام زمینی حاوی ۱۱% ویتامین E است. این ویتامین از دسته محلول در چربی است که عملکرد مهمی در بدن دارد. مهم ترین ویژگی آن خاصیت آنتی اکسیدانی است که بدن را در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کند.

اگر میزان این رادیکال های آزاد در بدن زیاد شود به سلولها آسیب می رسانند و با بیماری های مزمن نظیر سرطان و بیماری های قلبی ارتباط دارند. ویتامین E به تقویت سیستم ایمنی بدن نیز کمک کرده و از بدن در برابر عوامل بیماری زا محافظت می کند. همچنین برای تشکیل گلبول های قرمز خون و جلوگیری از لخته شدن خون مهم است. حتی تحقیقات نشان داده که مصرف آن موجب کاهش خطر آب مروارید می شود.

کاهش خطر بیماری های قلبی

این روغن چربی اشباع نشده تک و چندگانه زیادی دارد که در کاهش بیماری های قلبی موثرند. شواهد نشان می دهد مصرف چربی اشباع نشده برخی از عوامل خطر مرتبط با بیماری های قلبی را کاهش می دهد. مثلا سطح کلسترول بد خون LDL و تری گلیسیرید با میزان مشکلات قلبی در ارتباط است و تحقیقات نشان داده که چربی های اشباع نشده باعث کاهش کلسترول و LDL و تری گلیسرید می شوند.

در تحقیقات ثابت شده که مصرف آنها، خطر این بیماری ها را تا ۳۰% کاهش می دهد. با این حال برای تغییر این چربی ها در رژیم غذاییتان باید سایر فاکتورها را نیز در نظر بگیرید تا تاثیر مثبتی داشته باشند. البته قابل ذکر است که برخی مطالعات نیز تاثیری بین این چربی ها با بیماری های قلبی نشان نداده اند. با اینکه این روغن چربی غیر اشباع چندگانه زیادی دارد اما مواد مغذی روغن های دیگر مثل روغن گردو و روغن کتان بیشتر است.

بهبود حساسیت به انسولین

مطالعات نشان داده که چربی اشباع نشده می تواند باعث کنترل قند خون افراد دیابتی شود. مصرف چربی همراه با کربوهیدرات باعث کند شدن جذب قند در دستگاه گوارش شده و قند خون را افزایش می دهد. تحقیقات نشان داده که تنها جایگزین کردن ۵% از چربی اشباع با چربی اشباع نشده باعث کاهش قابل توجه قند خون می شود. همچنین باعث بهبود ترشح انسولین شده و به سلولها در جذب گلوکز کمک می کند تا قند خون بیش از حد بالا نرود. مطالعات حیوانی نشان می دهد که این روغن کنترل قند خون را بهبود می بخشد.

مضرات روغن بادام زمینی

سموم

روغن تصفیه شده مقدار ناچیزی هگزان دارد که برای تصفیه و جدا کردن روغن از ذرات درونی آن استفاده می شود. هگزان به عنوان یک نوروتوکسین در مطالعات موشی شناسایی شده اما هیچ مقررات خاصی در ارتباط با استفاده از آن در پخت وپز وجود ندارد. اگر از کنترل کیفیت غفلت شود این ماده باعث آلودگی و مسمومیت می شود.

آلرژی

کسانی که به بادام زمینی حساسیت دارند می توانند از روغن غیر ارگانیک آن استفاده کنند اما نباید از نوع ارگانیک آن مصرف کنند. روغن های بادام زمینی تصفیه شده برای اکثریت غریب به اتفاق جامعه بی خطر هستند. با این حال در هنگام استفاده از آن محتاطانه عمل کنید.

میزان بالای امگا-۶

امگا-۶ که نوعی چربی اشباع نشده و یک اسید چرب ضروری است که باید از طریق تغذیه دریافت شود. این چربی نقش مهمی در رشد و عملکرد طبیعی مغز دارد اما مقدار زیاد آن منجر به التهاب می شود. میزان این چربی در غذا، باید با امگا-۳ برابر یا کمتر باشد در غیر این صورت موجب بیماری های زیادی در بدن می شود. این روغن حاوی مقدار زیادی امگا-۶ و فاقد امگا-۳ است. به همین جهت بهتر است که مصرف آن را در رژیم غذایی خود محدود کنید.

مستعد اکسید شدن

اکسیداسیون واکنشی بین ماده و اکسیژن است که باعث تشکیل رادیکال های آزاد و مواد مضر می شود. این فرآیند در چربی های غیر اشباع اتفاق می افتد درحالیکه چربی های اشباع در برابر اکسیداسیون مقاوم ترند. چربی های اشباع نشده به خاطر داشتن پیوندهای دوگانه ناپایدار ، بیشتر در معرض اکسید شدن قرار دارند. گرم کردن یا قرار گرفتن آنها در معرض نور یا گرمای خورشید یا رطوبت این روند را تسریع می کند.

مقدار بالای چربی اشباع نشده چندگانه در این روغن، آن را هنگامی که در معرض حرارت قرار بگیرد مستعد اکسیداسیون می کند. رادیکالهای آزادی که از این فرآیند تولید می شوند می توانند منجر به پیری زودرس، سرطان و بیماری قلبی شوند. بنابراین بهتر است برای پخت و پز روغن هایی را انتخاب کنیم که نسبت به اکسیداسیون مقاوم تر هستند.

روش نگهداری روغن بادام زمینی

اگر بسته بندی روغن باز نشده باشد حدودا بین یک تا دو سال ماندگاری دارد. آن را در محلی تاریک و خنک نگه دارید تا طول عمر آن افزایش یابد. این روغن وقتی برای آشپزی استفاده می شود قابلیت استفاده مجدد دارد. اما باید در محیط سرد و خنک و ترجیحا در یخچال نگهداری شود. گرمادهی بیش از حد به این روغن باعث کوتاه شدن عمر آن می شود. سعی کنید ذرات غذا را از روغن جدا و سپس آن را برای مصرف بعدی نگه دارید. روغنی که بسته بندی آن باز شده باشد باید طی شش ماه استفاده شود.