روغن کانولا چیست و چه فواید و مضراتی برای سلامتی دارد؟

روغن کانولا یک روغن گیاهی و حاصل فشردن دانه کلزا و یکی از بهترین روغن ها برای سلامتی قلب است چرا که چربی اشباع کمی دارد. کلزا از خانواده کلم بروکلی، کلم و گل کلم است. در سال ۱۹۵۶ سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) این روغن را به خاطر اوریک اسید بالای آن برای مصرف انسانی نامناسب دانست.

همچنین مقدار بالای گلوکوزینولاتها در کنجاله کلزا آن را برای مصرف دام نیز نامناسب کرده بود. بنابراین تولید کنندگان این روغن با دستکاری های ژنتیکی به گونه ای از این دانه دست پیدا کردند که میزان این مواد در آنها پایین بود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه در ادامه مقاله با ما در نشریه جهان شیمی فیزیک همراه باشید.

تاریخچه تولید روغن کانولا

روغن کانولا به شکل امروزی برای اولین بار در سال ۱۹۷۴ در کانادا تولید شد. آنها آن را کلزای کم اسید اوریک (LEAR) نامیدند. در سال ۱۹۸۵ ، سازمان FDA به آن عنوان GRAS (عموما سالم) را داد و به بازار امریکا وارد کرد. اصلاحات ژنتیکی انجام شده در دانه کلزا باعث شد که روغن کانولا بعد از روغن سویا و پالم، تبدیل به سومین روغن پرمصرف دنیا شود. این روغن نمی تواند بیش از ۲% اوریک اسید داشته باشد. چین، اتحادیه اروپا، کانادا، هند و ژاپن تولید کننده های اصلی آن هستند.

روش تولید روغن کانولا

در روش اول دانه های ریز کلزا بعد از برداشت پوسته پوسته می شوند تا روغن گیری آسان تر شود. سپس این دانه ها پخته شده و به شکل مکانیکی پرس می شوند که باعث می شود روغن استخراج شود. اما بیشتر این روغن تصفیه می شود چون اکثر مشتریان و صنایع غذایی خواهان روغن بی طعمی هستند که روی مزه و بوی غذا اثر نگذارد.

روش دیگر روغن گیری، پرس سرد است که دانه ها در طی فرآیند روغن گیری گرما داده نمی شوند. در عوض آنها پاک و خرد می شوند و تحت فشار قرار می گیرند اما به شکلی که در اثر اصطکاک، دما خیلی افزایش پیدا نکند. در این روش یه روغن زرد رنگ به دست می آید که طعم و بوی خاصی دارد که برای سالاد سبزیجات مناسب است.

ارزش غذایی روغن کانولا

هر قاشق سوپ خوری روغن کانولا حاوی ترکیبات زیر است:

• ۱۲۴ کالری
• ۹ گرم چربی اشباع شده
• ۴ گرم چربی غیر اشباع شامل ۱۲۷۹میلی گرم امگا-۳ و ۲۶۱۰ میلی گرم امگا-۶ و یک گرم چربی اشباع

میزان بالای چربی غیر اشباع و میزان پایین چربی اشباع باعث شده که متخصصان علوم تغذیه آن را روغن مناسبی برای آشپزی بدانند. اما این میزان چربی باعث ناپایداری این روغن در مقابل گرما شده که تاثیری منفی بر سلامتی دارد.

ویژگی های روغن کانولا

اصولا روغن کانولا را به خاطر میزان اسید چرب اشباعی که دارد یعنی در حدود ۷% ، جز روغن های سالم قرار می دهند. این روغن همچنین دارای امگا ۶ و امگا ۳ اشباع نشده زیادی است. همچنین فیتواسترول های زیادی دارد که مانع جذب کلسترول در بدن می شود و به این ترتیب ریسک حمله قلبی را کاهش می دهد.

روغن کانولا حاوی فیتوسفرول و ویتامین E است. مصرف آن در طولانی مدت موجب بهبود سلامت قلب، دیابت، سلامت کلیه ها و سلامت روده و معده می شود. به کاهش التهاب و سفتی مفاصل نیز کمک می کند. همچنین اگر قصد کاهش وزن دارید نیز گزینه مناسبی برای استفاده در برنامه غذایی است. شاید جالب باشد که بدانید از روغن کانولا برای تولید سوخت ارگانیک با آلودگی کم نیز استفاده می شود.

روغن کانولا وقتی در معرض گرما قرار می گیرد پایداری مولکولهای روغن از بین می رود و امگا-۳ آن تخریب می شود و حتی می تواند چربی ترانس تولید کند پس برای آشپزی گزینه مناسبی نیست.

اما ادعا می شود که روغن های کانولای جدید دارای سطح بالاتری از اولئیک اسید و سطح کمتری ALA نسبت به روغن کانولای معمولی هستند که این روغن ها می توانند در آشپزی استفاده شوند و چون چربی ترانس ندارند، غذاهایی که با آنها تولید می شود غذاهای سالمی است. در کشور آمریکا برخی انواع چیپس و اسنک با این روغن درست می شوند.

همچنین گفته می شود که از حلال ها مثلا هگزان غذایی برای استخراج هر چه بیشتر روغن از دانه، پس از پرس مکانیکی استفاده می شود اما هگزان در فرآیندی دیگری استخراج می شود و می تواند دوباره استفاده شود. پس هیچ هگزانی در روغن نمی ماند.

فواید روغن کانولا برای سلامتی

روغن کانولا حاوی چربی های اشباع نشده سالم بسیار زیادی است. در بین روغن های مصرفی به طور کلی ، روغن کانولا بیشترین محتوای اسید چرب امگا -۳ و اسید آلفا-لینولنیک (ALA) را دارد و در رده دوم بعد از روغن دانه کتان قرار دارد. قرار دادن ALA در رژیم غذایی بسیار مهم است ، زیرا بدن نمی تواند آن را سنتز کند. مطالعات نشان داده اند که ALA ممکن است از طریق تأثیر بر فشار خون ، کلسترول و التهاب به محافظت از قلب کمک کند.

مصرف روغن کانولا می تواند به کاهش وزن کمک کند و خطر ابتلا به بیماری های مرتبط با قلب و سایر بیماری ها را کاهش دهد. عطر و طعم ملایم روغن کانولا که به داشتن بافت سبک و طعم خنثی معروف است ، طعم سایر مواد را تحت تأثیر قرار نمی دهد ، بنابراین باعث می شود که این یک انتخاب عالی برای پخت و پز  باشد.

بهتر است بدانید:

روغن کانولا حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ است که آن را به سالم ترین روغن پخت و پز موجود در بازار تبدیل می کند. روغن کانولا ۷ درصد چربی اشباع دارد که به کاهش سطح کلسترول کمک می کند. سرشار از ویتامین E و K است و مشکلات پوستی و علائم پیری مانند آکنه ، خطوط ریز ، چین و چروک ، لکه ها و لکه ها را کاهش می دهد.

تحقیقات نشان می دهد کسانی که به مدت چهار هفته روزانه روغن کانولا مصرف می کردند ، ۱.۶ درصد چربی شکم خود را کاهش دادند. روغن کانولا همچنین به کاهش التهاب و سفتی مفصل کمک می کند.

علاوه بر پخت و پز ، از روغن کانولا می توان استفاده خارجی نیز کرد. فقط کافی است روغن کانولا را با چند قطره از روغن ضروری مورد علاقه خود مخلوط کرده و به عنوان روغن بدن استفاده کنید. این کار به مرطوب سازی و تغذیه پوست کمک می کند.

مضرات و عوارض روغن کانولا چیست؟

با همه چیزهایی که در بازار می شنویم اما هنوز هم کانولا مشکلاتی دارد که چند مورد آن را  در ادامه بیان می کنیم;

حاوی  چربی ترانس است (حتی اگر لیبل روی بسته بندی چیز دیگری بگوید). سازمان FDA به تولید کنندگان اجازه داده که تا وقتی چربی ترانس زیر ۰.۵ گرم است روی برچسب آن بدون چربی ترانس درج کنند

شاید این مقدار به نظر زیاد نباشد اما مقدار پیشنهادی وجود چربی ترانس در غذای روزانه صفر است چرا که برای سلامتی بسیار مضر است. به خصوص اینکه افرادی که به میزان روغن غذا توجه ندارند نیز مقدار بیشتر از این چربی را مصرف می کنند. همچنین این روغن در غذاهای فرآوری زیادی که هر روزه مصرف می شوند استفاده می گردد.

آنتی اکسیدان های مصنوعی مضرند. روغن های گیاهی در حالت طبیعی پایداری اکسیداتیو ندارند پس اگر استفاده نشوند بوی نامطبوعی می گیرند. تولید کنندگان ، با افزودن آنتی اکسیدان هایی که غالبا TBHQ، BHA و BHT هستند جلوی این فرآیند را می گیرند.

این مواد گاهی با عنوان نگه دارنده به مواد خوراکی مثل چیپس سیب زمینی  و کوکی ها اضافه می شوند. بدون این مواد چیپس ها حالت تردی خود را از دست می دهند. نگه دارنده ها وقتی در دوز بالا استفاده شوند برای سلامتی مضر هستند و مردم نیز هر روز حجم زیادی از غذاهای حاوی نگه دارنده مصرف می کنند.

جالب است بدانید:

روغن کانولا حاوی میزان بالایی از اسید چرب امگا-۳ و امگا-۶ است. اسید چرب امگا-۳ ضد التهاب است درحالیکه امگا-۶ التهاب آفرین است. در روغن کانولا میزان امگا-۶ دوبرابر امگا-۳ است. این مسئله می تواند باعث ایجاد التهاب در بدن و بیمارهای کبدی ، قلبی، دیابت، رماتیسم و آلزایمر شود. بهتر از از کانولا فقط در سالاد استفادده کنید.

محافظت آنتی اکسیدانی را کاهش می دهد. به مرور زمان که عملکرد آنتی اکسیدانی سلول ها کاهش یابد بدن مستعد التهاب، پیری زودرس و بیماری های متعدد می شود. به عملکرد رگ های خونی آسیب می زند. سلول های اندوتلیال کل سیستم گردش خون را پوشش می دهند و مسئول نظارت بر گلبول های سفید و هورمون ها، فیلتر کردن مواد غذایی، اتساع و انقباض رگهای خونی و لخته شدن خون هستند. مطالعات نشان داده که مصرف بیش از ده هفته روغن کانولا تاثیر مخربی بر عملکرد این سلولها دارد.

در نهایت روغن های گیاهی و هر ماده غذایی همراه با فوایدی که می تواند برای بدن داشته باشد ممکن است با مضراتی نیز همراه باشد پس بهتر است برای انتخاب روغن مناسب برای استفاده در آشپزی و رژیم غذایی شرایط بدنی اعضای خانواده و وضعیت سلامتی آنها و میزان مصرف خانواده در نظر گرفته شود.