کاربردها و مصارف کلرید سدیم چیست ؟

کلرید سدیم (Sodium chloride) که معمولاً به عنوان نمک شناخته می شود ترکیبی یونی با فرمول شیمیایی NaCl است که نسبت ۱: ۱  یون های سدیم و کلرید را نشان می دهد. کلرید سدیم نمکی است که مسئول شوری آب دریا و مایع خارج سلولی بسیاری از موجودات چند سلولی است.

این ماده در فرم خوراکی خود یعنی نمک سفره ، معمولاً به عنوان چاشنی و نگهدارنده مواد غذایی استفاده می شود. کلرید سدیم یک ترکیب اساسی برای  جذب و انتقال مواد مغذی ، حفظ فشار خون ،  تعادل مناسب مایعات  ، انتقال سیگنال های عصبی ، انقباض و انبساط عضلات است. سدیم کلرید Nacl یک ترکیب معدنی است و هنگامی که سدیم و کلر با هم پیوند برقرار می کنند ، مکعب های سفید و کریستالی تشکیل می دهند.

مقادیر زیادی کلرید سدیم در بسیاری از فرآیندهای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد و معمولا منبع اصلی ترکیبات سدیم و کلری است که به عنوان ماده اولیه برای سنتزهای شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد همین ماده است. دومین کاربرد مهم سدیم کلرید ، یخ زدایی جاده ها در دماهای زیر صفر است. در حالی که نمک اغلب برای پخت و پز استفاده می شود ، می تواند به عنوان یک ماده غذایی در مواد غذایی یا محلول های پاک کننده نیز مورد استفاده قرار بگیرد. کلرید سدیم برای درمان یا جلوگیری از کاهش سدیم ناشی از کم آبی ، تعریق بیش از حد یا بهم خوردن الکترولیت های بدن در پزشکی مورد استفاده می گیرد.

موارد مصرف کلرید سدیم در صنایع غذایی

کلرید سدیم به عنوان یک ماده تقویت کننده طعم ، نگهدارنده ، اتصال دهنده ، افزودنی کنترل تخمیر ، کنترل کننده بافت و توسعه دهنده رنگ به مواد غذایی اضافه می شود. مصرف نمک در صنایع غذایی در بسته بندی گوشت ، کنسرو ، مواد پختنی ، لبنیات و محصولات آسیاب شده مورد استفاده قرار می گیرد.

همچنین از این ماده برای تقویت گلوتن (کمپلکس الاستیکی پروتئین – آب در خمیرهای خاص) و به عنوان تقویت کننده طعم مثلا بر روی اجناس پخته شده استفاده می شود. نمک یک امولسیفایر طبیعی است که باعث می شود روغن ها به راحتی در آب حل شوند.

نمک به منظور بهبود رنگ ژامبون و سایر محصولات گوشتی فرآوری شده در این صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان نگهدارنده ، نمک مانع از رشد باکتری ها می شود و به عنوان یک اتصال دهنده در سوسیس عمل می کند تا یک ژل اتصال دهنده برای گوشت ، چربی و رطوبت تشکیل دهد. نمک همچنین به عنوان تقویت کننده عطر و طعم دهنده در محصولات گوشتی استفاده می شود.

در بسیاری از صنایع لبنی ، نمک به عنوان یک عامل کنترل رنگ ، تخمیر و بافت به پنیر اضافه می شود. این ترکیب به پنیر خامه ای ، شیر تغلیظ شده و تبخیر شده ، دسرهای یخ زده ، بستنی ، پنیر طبیعی و فرآوری شده و سایر فراورده های لبنی اضافه می شود.

کاربردهای کلرید سدیم چیست؟

کلرید سدیم در فرآیند Solvay برای تولید کربنات سدیم و کلرید کلسیم استفاده می شود. به نوبه خود ، کربنات سدیم برای تولید شیشه ، بی کربنات سدیم و رنگها و همچنین بسیاری از مواد شیمیایی دیگر استفاده می شود. در فرآیند مانهایم و Hargreaves از کلرید سدیم برای تولید سولفات سدیم و اسید هیدروکلریک استفاده می شود.

در اکتشاف نفت و گاز این ترکیب جزء اساسی مایعات حفاری چاه است و برای افزایش چگالی مایعات حفاری جهت غلبه بر فشار گازها استفاده می شود. این ترکیب برای بهبود وضعیت بتن در محفظه های سیمانی نیز کاربرد دارد. این ماده در پردازش آلومینیوم ، بریلیم ، مس ، فولاد و وانادیوم استفاده می شود. در صنعت خمیر کاغذ و کاغذ سازی از نمک برای سفید کردن خمیر چوب استفاده می شود. همچنین از این ماده برای تهیه کلرات سدیم استفاده می شود ، که به آن اسید سولفوریک و آب اضافه می شود تا دی اکسید کرین تولید شود که یک ماده شیمیایی عالی سفید کننده مبتنی بر اکسیژن است.

در برنزه کردن و تیمار چرم نیز سدیم کلرید به پوست  حیوانات افزوده می شود تا فعالیت میکروبی در آن را مهار کند و رطوبت را در داخل پوست حفظ کند. این ماده برای تهیه انواع لاستیک ، نئوپرن و لاستیک سفید استفاده می شود. آب نمک و اسید سولفوریک برای انعقاد امولسیون لاتکس حاصل از کلر دار شدن بوتادین نیز بکار برده می شود. این ترکیب شیمیایی برای ایجاد استحکام به خاک زیرین بزرگراه ها اضافه می شود. نمک تغییرات سطح زیرین این سازه ها در اثر رطوبت و بار ترافیکی را به حداقل می رساند.

سدیم کلرید به دلیل خواص جاذب رطوبت بعضا به عنوان یک ماده خشک کن ارزان و بی خطر است . این ماده به عنوان یک روش موثر برای حفظ مواد غذایی در طول تاریخ مورد استفاده قرار گرفته است. نمک با فشار اسمزی آب را از باکتری ها بیرون می کشد و آنها را به عنوان منبع اصلی فساد مواد غذایی از بین می برد. این ماده برای بازسازی رزین هایی که برای حذف یونهای کلسیم و منیزیم  به صورت تجاری با خانگی برای کاهش سختی آب استفاده می شوند، مورد استفاده قرار می گیرد.

تاثیرات محیطی کلرید سدیم

استفاده از این ترکیب به عنوان نمک جاده در نهایت باعث افزودن حجم زیادی نمک به سفره های آب شیرین می شود که می تواند زندگی گیاهان و آبزیان را با ایجاد تغییرات اسمزی به مخاطره بیاندازد.

علاوه بر این یخ زدایی بزرگراه ها با نمک باعث خوردگی پایه پل ها ، وسایل نقلیه موتوری ، میله های تقویت کننده ،  سیم و سازه های فولادی محافظت نشده مورد استفاده در ساخت و ساز جاده ای می شود.

اگرچه در زمستان استفاده از این ماده باعث افزایش بیش از حد آن در خاک محل می شود اما باران های بهاری و ذوب برف ها معمولاً غلظت کلرید سدیم را در منطقه ای که نمک استفاده می شود، کاهش می دهند.

خطرات و ایمنی کلرید سدیم

اگر تاکنون واکنش آلرژیک به این ماده داشته اید یا اگر میزان سدیم خون شما بالاست نباید کلرید سدیم مصرف کنید.

در صورت درد معده ، تهوع و استفراغ یا تورم در دست یا پاهایتان ، استفاده از کلرید سدیم را متوقف کنید.

در صورت ابتلا به فشار خون بالا ، بیماری کلیوی یا کبدی ، احتباس مایعات (به خصوص در اطراف پاها یا ریه ها) ، نارسایی احتقانی قلب ، پره اکلامپسی بارداری مصرف این ماده جهت حفظ سلامتی برای شما ممنوع خواهد بود.

کاربردهای سدیم کلرید شیمی دهم

سدیم کلرید که معمولاً به عنوان نمک شناخته می شود، یک ماده معدنی ضروری است که به طور گسترده برای اهداف مختلف مانند طعم دهنده، نگهداری و به عنوان چاشنی در صنایع غذایی استفاده می شود. همچنین به طور گسترده در تولید مواد شیمیایی، داروسازی، تصفیه آب و عوامل یخ زدایی استفاده می شود. این ماده در هر خانه ای به منظور پخت و پز مورد استفاده قرار می گیرد و در صنایع مختلف نیز کاربرد دارد.

صنایع غذایی بزرگترین مصرف کننده نمک است و با افزایش جمعیت و تغییر عادات غذایی، تقاضا برای محصولات غذایی فرآوری شده در حال افزایش است. در نتیجه، انتظار می رود تقاضا برای نمک به عنوان تقویت کننده طعم و نگهدارنده افزایش یابد. علاوه بر این، صنعت داروسازی نیز باعث رشد بازار می شود، زیرا نمک برای اهداف مختلف دارویی استفاده می شود.

همواره گسترش صنایع شیمیایی، همراه با افزایش سرمایه گذاری در توسعه زیرساخت ها، تقاضا برای نمک به عنوان یک ماده خام را افزایش می دهد. ثانیا، افزایش آگاهی در مورد تصفیه آب و تصفیه فاضلاب رشد بازار را بیشتر افزایش می دهد. در نهایت، تقاضای رو به رشد نمک در بخش کشاورزی به عنوان یک ماده مغذی برای خوراک دام و به عنوان کود به گسترش بازار کمک خواهد کرد. این ترکیب در ساخت دترجنت ها، صابون و شیشه  مورد استفده قرار می گیرد. این ترکیب کاربردهای مختلفی دارد و بخشی از زندگی روزانه ما از جنبه های مختلف است.

با این حال، ذکر این نکته ضروری است که بازار کلرید سدیم با چالش‌های خاصی مواجه است. افزایش نگرانی‌های بهداشتی مرتبط با مصرف بیش از حد سدیم ممکن است بر رشد بازار تأثیر بگذارد و منجر به توسعه محصولات جایگزین شود. علاوه بر این، نوسانات در قیمت مواد خام و مقررات زیست محیطی در مورد تولید و دفع نمک ممکن است چالش هایی را برای فعالان بازار ایجاد کند.