چرا مصرف ید خوراکی برای بدن ضروری است ؟
ید عنصر جامدی است که در بسیاری مواد خوراکی به صورت طبیعی موجود بوده و وجود مقادیر مشخصی از آن در رژیم غذایی هر فردی ضروری است. نمک یددار یکی از شناخته شده ترین مواد خوراکی حاوی ید است که حاوی نمک تصفیه شده حاصل از سدیم و کلر و همچنین نمک های نافلز ید است. نمک موجود در نمک خوراکی که در خانه همه ما موجود است، پتاسیم یدید یا یدات پتاسیم می باشد.
به غیر نمک یددار، خوراکی های طبیعی و غیر فرآوری شده ای نیز وجود دارند که منابع غنی از ید به حساب آمده و می توانند نیاز بدن ما به این عنصر مهم را تأمین کنند.
در این مقاله قصد داریم تا شما را با ضرورت مصرف خوراکی های حاوی ید، منابع قابل مصرف آن و بسیاری دیگر از نکات جالب در خصوص ید خوراکی آشنا کنیم؛ تا انتها با نشریه جهان شیمی فیزیک همراه بمانید.
علت ضرورت مصرف ید خوراکی چیست؟
شاید می پرسید چرا وجود عنصر ید در بدن ما ضرورت دارد و اصلاً چرا تولید کنندگان فعال در حوزه صنایع غذایی به نمک های تولیدی شان ید را اضافه می کنند.
کمبود ید در رژیم غذایی ما باعث می شود تا عملکرد غده تیروئید با اختلال رو به رو شده و سلامت بدن مان با خطر هایی رو به رو گردد. غده تیروئید مسئولیت تولید هورمون های T3، T4، RT3 و کلسی تونین را به عهده دارد که همگی آن ها سوخت و ساز سلول ها و در نتیجه رشد طبیعی بدن را کنترل می کنند.
تولید کافی هورمون های تیروئید تأثیر مستقیمی بر تکامل و بلوغ سیستم عصبی ما در قبل و بعد از تولد می گذارد. پزشکان معتقدند که حضور هورمون های تیروئیدی در سه سال اول از زندگی ما برای رشد طبیعی مغز بسیار ضروری بوده و پس از آن نیز این هورمون ها برای پروتئین سازی بدن و رشد و تکامل جسمی مان توسط سلول ها به کار گرفته می شوند.
زنان بارداری که مقدار کافی از ید خوراکی را دریافت نمی کنند، با احتمال بروز ناتوانی های ذهنی و کاهش ضریب هوشی در نوزاد خود رو به رو خواهند بود.
به غیر از این موارد، یکی از مهم ترین مشکلاتی که بدن ما احتمال دارد تا در غیاب ید با آن مواجه شود، بروز بیماری گواتر و هیپو تیروئیدیسم یا کم کاری غده تیروئید می باشد.
یکی از موارد مصرف ید به صورت خوراکی در مواردی است که افراد مبتلا به پرکاری تیروئید با ید رادیواکتیو تحت درمان قرار می گیرند. این افراد برای جلوگیری از جذب نوع رادیواکتیو عنصر ید توسط غده تیروئید که تأثیرات مخربی بر بدن می گذارد، باید ید را به صورت قرص پتاسیم یدید مصرف نمایند.
منابع خوراکی حاوی ید کدام اند؟
همانطور که اشاره شد، نمک های یددار یکی از رایج ترین منابع خوراکی از ید هستند. این درحالی است که نمک دریا حاوی مقدار بسیار کم و ناچیزی از عنصر ید می باشد و نمی توان به آن به چشم یک منبع کافی از ید نگاه کرد.
خوراکی های دریایی همچون جلبک های دریایی و انواع ماهی و میگو، تخم مرغ، ریز مغذی ها، سیب زمینی پخته، لوبیا سبز، موز، توت فرنگی، ذرت، گوشت، نان و لبنیات از جمله سایر منابعی هستند که عنصر ید در آن ها حضور دارد. بدن ما قادر نیست تا به طور ذاتی به تولید ید بپردازد و به همین جهت نیز مصرف ۱۵۰ میکروگرم از ید خوراکی برای افراد عادی و ۲۰۰ میکروگرم از آن برای خانم های باردار و شیرده ضروری می باشد.
به غیر از این منابع طبیعی، قرص ها و مکمل های غذایی نیز وجود دارند که حاوی پتاسیم یدید اند و نیاز بدن به ید را تأمین می کنند.
کشور هایی که دور از دریا و اقیانوس اند و دسترسی کافی به غذاهای دریایی ندارند، معمولاً نیاز بیشتری به مصرف نمک های یددار دارند.
مضرات مصرف ید خوراکی
استفاده درست از ید خوراکی هیچ گونه مشکلی را برای بدن ما ایجاد نمی کند. به عبارت دیگر اگر میزان ید مصرفی ما از حد مجاز گفته شده بالاتر رود، احتمال بروز مصمویت وجود خواهد داشت. مصرف زیاد ید می تواند باعث بروز علائمی همچون بزرگ شدن غده تیروئید، التهاب در این ناحیه، سوزش معده، تب، حالت تهوع، اسهال و نبض ضعیف گردد و حتی در نهایت منجر به سرطان تیروئید گردد.
به طور کلی باید در مصرف ید خوراکی دقت کافی به خرج داد؛ چرا که مصرف بیش از حد از نمک های یددار می تواند باعث افزایش فشار خون گردد. با رعایت یک رژیم غذایی استاندارد می توانیم مقدار ید مورد نیاز برای بدنمان را تأمین کرده و سلامت بدن خود را تضمین کنیم.
