قرص آسپارتام چیست؟ – خواص و تولید

قرص آسپارتام یکی از شکل های آسپارتام، شیرین کننده مصنوعی است که در بازار عرضه می شود. آسپارتام شیرین کننده ای ۲۰۰ برابر شیرین تر از قند بوده و با نام های تجاری NutraSweet و Equal به فروش می رسد. قیمت آسپارتام با توجه به این که تولید چه شرکت هایی بوده و کیفیت متفاوتی دارند، تعیین می شود. در این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک به معرف قرص آسپارتام و ویژگی های آن می پردازیم.

آسپارتام چیست؟

یکی از شیرین کننده های مصنوعی پرطرفدار، آسپارتام است که فرمول مولکولی آن به صورت C_۱۴H_۱۸N_۲O_۵ است.

آسپارتام از دو نوع اسید آمینه به نام های فنیل آلانین و اسید استئاریک تشکیل شده است. اسیدهای آمینه نوعی از ترکیبات شیمیایی هستند که پروتئین لازم برای حیات جانداران را فراهم می کنند. ۲۰ نوع اسید آمینه به صورت طبیعی وجود دارد. با این که اسیدهای آمینه تشکیل دهنده آسپارتام به صورت طبیعی وجود دارند، اما خود آسپارتام در طبیعت نبوده و با دو روش تخمیر و ترکیب شیمیایی به دست می آید.

این شیرین کننده مصنوعی در بدن به اسیدهای آمینه تشکیل دهنده خود تجزیه می شود، در صورتی که ساکارید و سیکلامات بدون تغییر از بدن دفع می شوند.

خواص آسپارتام

آسپارتام از نظر ظاهری به صورت پودری سفید رنگ بوده و بویی ندارد. حلالیت این ماده کریستالی در آب، وابسته به دما و PH است. آسپارتام در ۲۴۶ تا ۲۴۷ درجه سانتی گراد ذوب شده و در نقطه جوش خود تجزیه می شود. میزان پایداری آسپارتام در محصولات مختلف به زمان، دما، PH و فعالیت آب وابسته است. این شیرین کننده در محصولات انجماد یافته، ثبات خوبی دارد. بنابراین در محصولاتی که نیاز به دمای بالا دارند، استفاده نمی شود. باید دقت کرد که در این مواقع می توان از چربی ها یا مالتودکسترین همراه با آسپارتام استفاده کرد.

آسپارتام به مقدار خیلی کمتری برای شیرین کردن محصولات غذایی استفاده می شود. با این که طعم این شیرین کننده در مقایسه با شیرین کننده های طبیعی متفاوت است، ولی در مقایسه با انواع دیگر شیرین کننده های مصنوعی، طعمی نزدیک تری به قند دارد. همچنین ماندگاری احساس شیرینی آن در دهان بیشتز از ساکاروز است. آسپارتام را با شیرین کننده های دیگری چون آسه سولفام ترکیب می کنند تا طعمی شبیه قند را ایجاد کنند.

از آسپارتام در نوشابه های رژیمی، بستنی های بدون قند، آدامس، ماست، آبنبات های بدون قند، آبمیوه های کم کالری و … به کار برده می شود. با توجه به کاربردهای مختلف، قیمت آسپارتام متناسب با کیفیت آن تغییر می کند.

تولید آسپارتام

یکی از روش های تولید آسپارتام، تخمیر مستقیم اسیدهای آمینه تشکیل دهنده آن است. باکتری های خاصی با توانایی تولید اسیدهای آمینه خاص، برای این منظور تولید می شود. مدت زمان تولید اسیدهای آمینه و از بین رفتن باکتری ها در این فرایند، سه روز است.

سنتز روش دومی است که برای تولید آسپارتام به کار می رود. در این فرایند ابتدا فنیل آلانین با متانول اصلاح شده و با اسید آسپارتیک اصلاح شده ترکیب می شود.

این شیرین کننده مصنوعی می تواند به صورت قرص آسپارتام مرود استفاده قرار گیرد.

عوارض آسپارتام

یکی از مهمترین عوارض آسپارتام در بیماران مبتلا به فنیل کتونوری ظاهر می شود. زیرا این بیماران، میزان فنیل آلانین زیادی در خون خود داشته و نمی توانند به خوبی، این اسید آمینه را هضم کنند. به همین دلیل مصرف آسپارتام در این بیماران سم است.

عوارض عصبی چون سردرد، سرگیجه، لرزش، خواب آلودگی، اختلال در تکلم، بیش فعالی، خستگی و تومورهای مغزی، در نتیجه مصرف بیش از اندازه آسپارتام بروز می کند.

نابینایی، کاهش دید در شب، درد چشمان، از دست رفتن شنوایی، ایجاد صداهای زنگ مانند در گوش و … از جمله عوارضی است که در چشم و گوش بروز می کند. عوارض قلبی چون تنگس نفس و فشار خون بالا، عوارض گوارشی چون تهوع، اسهال و درد شکمی و عوارض آلرژیکی چون آسم و تنفس با صدا نیز از دیگر این عوارض هستند.

برای این که قیمت آسپارتام خریداری شده به صرفه بوده و در عین حال محصولی باکیفیت تهیه کنیم از مراکز معتبر، خرید را انجام دهید.