فرمول شیمیایی اسید سیتریک خشک چگونه است؟

فرمول شیمیایی اسید سیتریک خشک به صورت C_۶H_۸O_۷ است. اسید سیتریک ترکیبی با قدرت اسیدی ضعیف بوده و در دو نوع خشک و آبدار وجود دارد.

اسید سیتریک خشک از حرارت دادن اسید سیتریک آبدار در دمای ۷۸ درجه سانتی گراد به دست می آید. علاوه بر تفاوت آبدار یا بدون آب بودن، اسید سیتریک خشک و آبدار در نوع دانه بندی و تشکیل شدن نیز با هم تفاوت دارند. در این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک با فرمول شیمیایی اسید سیتریک خشک و خواص آن ها آشنا می شویم.

خواص اسید سیتریک خشک و آبدار

اسید سیتریک خشک و آبدار دو نوع این اسید هستند که تفاوت آن ها در وجود یا عدم وجود مولکول آب است. فرمول شیمیایی اسید سیتریک خشک به صورت C_۶H_۸O_۷ بوده و بی رنگ است، اما در دمای اتاق، این اسید به صورت پودری سفید رنگ است. چگالی اسید سیتریک خشک، ۱,۶۶۵ گرم بر سانتی متر مکعب و چگالی نوع آبدار آن، ۱,۵۴۲ گرم بر سانتی متر مکعب است.

نوع بدون آب اسید سیتریک، در ۱۵۳ درجه سانتی گراد ذوب شده و در ۳۱۰ درجه سانتی گراد می جوشد. اما این اسید در ۱۷۵ درجه سانتی گراد تجزیه می شود. با بالا رفتن دما، میزان حلالیت اسید سیتریک در آب بالا می رود. حلالیت اسید سیتریک در حلال های آلی چون استون، الکل، اتر، اتیل استات و دی متیل سولفوکسید بالا بوده ولی در حلال های آلی دیگری چون کلروفرم و تولوئن حل نمی شود.

اسید سیتریک دارای ساختاری مونوکلینیکی بوده و نقطه اشتعال آن ۱۵۵ درجه سانتی گراد است. دمایی که اسید سیتریک به طور خود به خود آتش می گیرد، ۳۴۵ درجه سانتی گراد است.

تولید اسید سیتریک

در گذشته اسید سیتریک را از گلیسرول تهیه می کردند ولی امروزه با استفاده از سه روش اقتصادی تخمیر، اسید سیتریک به دست می آید. یکی از این روش های تخمیر، کوجی است که در آن از چند گونه قارچ نایگر در بستر جامد و مجاورت کاه گندم به عنوان واسطه تخمیر استفاده شده و در این شرایط قارچ ها رشد داده می شوند. در روش دوم که تخمیر کشت سطحی مایع خوانده می شود از ترکیب محیط مایع با هاگ های آسپرژیلوس نایگر استفاده شده و در ۲۴ ساعت، قارچ ها جوانه می زنند. سومین روش تخمیر تولید اسید سیتریک با کشت زیر آب صورت می گیرد. در این روش، میسلیوم آرژیلیوس ژاپونیکم در عمق ۱۵ سانتی متری تانک دارای محلول، رشد می کند.

تفاوت اسید سیتریک خشک و آبدار

یکی از تفاوت های عمده اسید سیتریک خشک و مونوهیدرات، در آبدار یا بدون آب بودن آن هاست. نوع مونوهیدرات، دارای یک مولکول آب است. دانه بندی اسید سیتریک خشک، کریستالی و خشک، اما اسید سیتریک آبدار، یک پودر است. اسید سیتریک خشک از تبلور آب گرم و اسید سیتریک مونوهیدرات از تبلور آب سرد به دست می آید.

از اسید سیتریک خشک در تنظیم کردن اسیدیته، طعم دهندگی، معطر کردن، نگهدارندگی و درخشش مطلوب استفاده می شود. اسید سیتریک آبدار نیز در آبمیوه ها و مایعاتی که باید ترش شوند، به کار برده می شود.

مزایای اسید سیتریک

اسید سیتریک در دو گرید خوراکی و صنعتی تولید شده و وارد بازار می شود. مهمترین کاربرد اسید سیتریک در صنایع غذایی است. به طوری که برای تشکیل لایه بیرونی آبنبات به صورت پودر سفید رنگ، به عنوان نگهدارنده در تولید سوسیس و کالباس و در بالا بردن کیفیت و دوام محصول در صنایع نان و آرد از این اسید استفاده می شود. اسید سیتریک خشک و آبدار در گرید صنعتی در تولید لوازم آرایشی و بهداشتی، نرم کننده ها، مواد شوینده، انواع کرم ها و پمادها، مواد ضدعفونی کننده و … کاربرد دارد. اسید سیتریک می تواند در ذخیره سازی خون و تهیه ی محلول های ضد التهاب به کار برده شود.