قرص آسپارتام چیست؟ – خواص و مزایای آن

قرص آسپارتام به عنوان یکی از مطرح ترین شیرین کننده های مصنوعی در بسیاری از محصولات به کار برده می شود. چون این ترکیب یکی از شیرین کننده های کم کالری است، می تواند برای افرادی که رژیم غذایی دارند مناسب باشد. به خصوص افرادی که دیابت دارند با استفاده از مواد غذایی حاوی این شیرین کننده، از خطرات قند و شکر در امان می مانند. قیمت آسپارتام با توجه به این که تولید داخل و یا کشورهای خارجی است، متفاوت خواهد بود. در این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک با قرص آسپارتام و خواص آن آشنا می شویم.

آسپارتام چیست؟

یکی از شیرین کننده های پرطرفدار، آسپارتام است که از ترکیب دو اسید آمینه آمینو اسید استئاریک و فنیل آلانین ساخته شده است. آسپارتام ساختاری دوبعدی داشته و با میزان کالری پایین، در انواع غذاها و نوشیدنی ها به کار برده می شود. در هر گرم از این ماده، ۴ کالری وجود دارد. با انجام مطالعات فراوان، آسپارتام مورد تایید سازمان های دولتی در سطح جهانی از جمله سازمان غذا و داروی آمریکا قرار گرفته است.

این شیرین کننده برای اولین بار در سال ۱۹۶۵ کشف شده و مجوز کاربرد آن در مواد غذایی در سال ۱۹۸۱ صادر شد. آسپارتام به طور رسمی در سال ۱۹۹۶ به عنوان یک شیرین کننده به رسمیت شناخته شد.

مزایای آسپارتام

با توجه به این که میزان شیرینی آسپارتام از قند بیشتر است، با کاربرد مقدار کمی از آن، قند مورد نیاز تامین می شود. به طوری که در مقایسه با شکر، ۲۰۰ برابر از آن شیرین تر است. اما باید دقت کرد که آسپارتام برای مواد غذایی که نیاز به پخت دارند، مناسب نیست.

آسپارتام شیرین کننده ای برای پیشگیری از پوسیدگی دندان ها است، زیرا قندها مهمترین عامل رشد باکتری های دهان هستند. مدت زمان شیرین کنندگی آسپارتام بیشتر از ساکاروز بوده و در نتیجه با شیرین کننده های دیگری چون سوربیتول، سدیم ساخارین، مانیتول و یا آس سولفام پتاسیم مخلوط می شود.

از آسپارتام در صنایع غذایی و ترکیب نوشابه های رژیمی، نوشیدنی های پودری، آدامس، پودینگ خشک، برخی از غلات صبحانه سرد، محصولات لبنی، دسرهای منجمد و مخلوط دسر خشک شده استفاده می کنند. در ترکیب آدامس از آسپارتام به جای شکر استفاده شده و یکی از راه های مراقبت از دندان ها است.

با توجه به مطالعات گسترده ای که در زمینه سرطان زا بودن این ترکیب انجام شده، مشخص شده است که آسپارتام عامل سرطان زا نیست. افزایش میزان تومور مغزی در طول دهه های ۱۹۷۰ به بعد نیز مربوط به زمان قبل از استفاده از این شیرین کننده است.

تولید قرص آسپارتام

همان طور که گفته شد، قیمت آسپارتام را نوع شرکت های تولید و عرضه کننده با توجه به کیفیت و برند آن ها تعیین می شود. فرایندی که آسپارتام در طی آن تولید می شود، پیچیده بوده و در این روش، اسید استئاریک و متیل استر فنیل آلانین به همراه مقداری میکروارگانیسم به کار گرفته می شود. دو مرحله اساسی برای تولید این محصول وجود دارد که به نام های Z و F خوانده می شوند.

عوارض آسپارتام

آسپارتام در صورتی که در غذاهایی که نیاز به حرارت داشته باشند استفاده شود، خطرناک بوده و تولید متانول می کند. زیرا متانول در بدن تبدیل به فرمالدهید می شود که ماده ای بسیار مضر برای سلامتی بوده و یک عامل سرطان زا محسوب می شود.

اما باید توجه داشت که در افرادی که به بیماری فلج کتونوری مبتلا هستند یا افرادی که داروهای اسکیزوفرنی مصرف می کنند، نباید آسپارتام مصرف کنند. زیرا در بیماران فلج کتونوری، فنیل آلانین بیش از حد در خون است. با مصرف آسپارتام میزان فنیل آلانین بیشتری وارد خون می شود. این بیماران نمی توانند فنیل آلانین را هضم کنند.

برای این که قیمت آسپارتام خریداری شده، از نظر اقتصادی به صرفه باشد، بهتر است شرکت های عرضه کننده معتبر انتخاب شود.