پتاسیم یدات چه نوع ترکیبی است؟ خواص، تولید، کاربردها
پتاسیم یدات ترکیبی معدنی با فرمول مولکولی KIO۳ است که در صنایع غذایی به عنوان یک اکسید کننده کاربرد دارد. پتا سیم یدات در ظاهر به صورت پودری جامد و سفید رنگ بوده و از خطرات آن، قرارگیری در مقابل مواد آتش زا و احیاکننده است. این ماده از مشتقات مهم ید مورد استفاده در داروسازی و افزودنی های خوراکی است. زیرا وجود ید در سلامتی بدن مهم بوده و اضافه کردن یدات پتاسیم به نمک خوراکی، یکی از راه های تامین این عنصر برای بدن است. خرید یدات پتاسیم می تواند از شرکت های مختلف فعال داخلی و خارجی انجام شود. این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک ما را با پتاسیم یدا ت و خواص آن آشنا می کند.
ویژگی های فیزیکی و شیمیایی یدات پتاسیم
یدات پتاسیم ترکیبی متشکل از یون های پتاسیم مثبت و یدات منفی است. این ماده با وزن مولکولی ۲۱۴,۰۰۱ گرم بر مول در ۵۶۰ درجه سانتی گراد ذوب می شود. وقتی KIO۳ در مقابل اسیدهای قوی چون اسید سولفوریک با یدید پتاسیم ترکیب می شود، تولید ید مولکولی می کند. محصولات دیگر این واکنش، سولفات پتاسیم و آب هستند. همچنین از ترکیب یدا ت پتاسیم با نیترات نقره، یدات نقره و نیترات پتاسیم حاصل می شود.
تولید
یکی از روش های تولید KIO۳ ذوب کردن یدید پتاسیم با کلرات پتاسیم است. محصول، یدا ت پتاسیم و کلرید پتاسیم خواهد بود. اما در این واکنش می توان به جای کلرات پتاسیم از برمات و یا پرکلرات پتاسیم استفاده کرد. استخراج مواد مذاب با آب انجام شده و یدات پتا سیم جداسازی می شود.
از روش های دیگر تولید این نمک در صنعت، واکنش میان پتاسیم هیدروکسید با ید مولکولی است که علاوه بر KIO۳، پتاسیم یدید و آب فرآورده های دیگر واکنش خواهند بود.
قیمت خرید یدات پتاسیم می تواند تحت تاثیر نوع روش تولیدی و درصد خلوص محصول باشد. برای خرید محصولی باکیفیت، به شرکت های معتبر باید رجوع شود.
یدات پتاسیم در صنایع غذایی
عمده کاربرد نمک KIO۳ در صنعت تهیه خمیر نان است که برای تقویت خمیر به کار می رود. زیرا از ترکیب این ماده با برومات پتاسیم، ماده ای اکسید کننده حاصل می شود. اما باید توجه داشت که در کشورهایی مانند کانادا، نیوزیلند، استرالیا و همچنین اتحادیه اروپا، کاربرد این نمک در خمیر نان ممنوع شده است.
در ترکیب شیر خشک، خوراک دام و طیور و همچنین ترکیب نمک خوراکی از نمک مذکور در این مقاله استفاده می شود.
یدات پتا سیم و پزشکی
KIO۳ در زمینه پزشکی به عنوان یک دارو به کار رفته که همراه با یدید پتاسیم برای درمان پرکاری تیروئید و محافظت از غده تیروئید استفاده می شود. این نمک می تواند مانع جذب ید رادیواکتیو به وسیله سلول های غده تیروئید شود. ید رادیواکتیو که با حوادث هسته ای آزاد می شود برای کودکان به مراتب مضرتر از بزرگسالان است. پتاسیم ید ات در مقایسه با قرص یدید پتاسیم، در مقابل گرما و محیط های مرطوب مدت زمان ماندگاری بالاتری دارد. به همین دلیل می تواند به عنوان جایگزین برای یدید پتاسیم در این شرایط به کار برده شود.
خرید یدات پتاسیم برای کاربردهای دیگری چون یدومتری در ساخت دارو، تجزیه آزمایش آرسنیک و روی و … انجام می شود.
سمیت ید ات پتاسیم
KIO۳ نمکی پایدار است ولی سازگاری با مواد آلی ندارد. یکی از عوارضی که این نمک برای سلامتی دارد، سمیت شبکیه چشم و آسیب به سلول های RPE و گیرنده نور است. با بلعیده شدن این نمک، مشکلات گوارشی پیش می آید که در این صورت بعد از نوشیدن شیر زیاد، به پزشک مراجعه کنید.
محیط نگهداری این نمک نیز باید به دور از نور آفتاب بوده و در مکان خنک باشد. ظروف نگهداری آن نیز باید سربسته باشد و به دور از مواد کاهنده قرار گیرد.