آیا دی اکسید تیتانیوم TIO2 سرطان زا است؟ بررسی عوارض تیتانیوم دی اکسید

پودر تیتانیوم دی اکسید ترکیبی معدنی است که به نام تیتان یا تیتانیا شناخته می شود. فرمول شیمیایی این ترکیب به صورت TiO_۲ بوده و رنگدانه ای با حالت فیزیکی جامد و به رنگ سفید است. از این ماده در صنایع مختلفی چون رنگ، مواد غذایی و آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. فروش و خرید تیتانیوم دی اکسید در بازار به صورت جامد پودری بوده و از طریق شرکت های مختلف عرضه می شود. این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک ما را با خرید تیتانیوم دی اکسید و خواص آن آشنا می کند.

خواص تیتانیوم دی اکسید

تیتانیا، جامدی سفیدرنگ بوده که قابلیت انحلال پذیری کمی دارد. این ترکیب آتش زا نبوده و در برابر حرارت پایدار است. تیتانیا یک ترکیب غیرسمی بوده و از لحاظ شیمیایی، خنثی است. این که تیتانیا چه نوع خواص فیزیکی و شیمیایی از خود نشان دهد، بستگی به سایز و شکل ذرات و همچنین فاز کریستال آن دارد. تیتان در ۱,۸۴۳ درجه سانتی گراد ذوب شده و در دمای ۲,۹۷۲ درجه سانتی گراد به جوش می آید. متداول ترین سنگ معدنی که از آن تیتانیا به دست می آید، ایلمنیت است. اما روتیل با داشتن ۹۸ درصد تیتان، از نظر فراوانی، سنگ معدنی دیگر حاوی این ترکیب است.

تولید پودر تیتانیوم دی اکسید

تشکیل این ترکیب به طور طبیعی از اکسیداسیون تیتانیوم است. این که تیتانیا با چه روشی تولید شود، بسته به ماده اولیه دارد. فرایند کلراید یکی از این روش های تولید است. از معمول ترین منابع معدنی که برای این منظور به کار می رود، ایلمنیت است که با یکی از دو روش سولفات و یا کلرید، تیتان با درجه رنگدانه ای تولید می کند. محصول این دو فرآیند، بلور روتیل است اما فرم آناتاز با فرآیند سولفاته حاصل می شود. اجرای فرآیند سولفاته، دسته ای و فرآیند کلراید، مداوم است.

از روش های تخصصی تولید TiO_۲، مسیر سل –ژل است که برای تولید لایه های نازک این ترکیب به کار برده می شود. در این روش، هیدرولیز آلکوکسیدهای تیتانیوم مانند اتوکسید تیتانیوم انجام می شود. از این روش برای تهیه فیلم ها به کار برده می شود. روش تخصصی دیگر برای تولید این ترکیب، رسوب بخار شیمیایی است. فرار شدن آلکوکسید و سپس تجزیه شدن آن ها بعد از برخورد با یک سطح گرم صورت می گیرد.

قیمت خرید تیتانیوم دی اکسید

خرید تیتانیوم دی اکسید و قیمت آن با توجه به کیفیت این ماده و شرکت های مختلف ارائه دهنده آن متفاوت است. هنگام خرید تیتانیوم دی اکسید باید به کیفیت آن توجه کرد که درجه رنگدانه و درجه نانوی ماده، آن را تعیین می کند. داشتن خواصی چون بی اثر و عایق بودن از لحاظ شیمیایی، خرید و فروش این ماده را بیشتر می کند. تیتان با مواد شیمیایی دیگر واکنش نداده و ضریب شکست بالایی دارد. همچنین تیتان بسیار درخشنده از لحاظ قدرت رنگدانه ای بوده و هیچ ماده ای از این لحاظ نمی تواند با آن برابری کند.

کاربرد تیتانیوم دی اکسید

تیتان در گذشته به مدت یک قرن در موراد بسیاری از جمله پلاستیک، صابون، خمیر دندان، چسب، کاغذ، داروها، رنگ، محصولات خودرو و … به کار برده می شد. امروزه به این لیست موارد دیگری چون فوتوکاتالیز، کاتالیز، نانورنگ و عوامل ضدباکتریایی اضافه شده است.

در ترکیب ضد آفتاب ها از تیتان به عنوان عامل فعال کننده استفاده شده که با فیلتر کردن اشعه ی UV، از پوست محافظت می کند.

کاربرد پودر تیتانیوم دی اکسید به عنوان رنگدانه

اکسید روی و سرب سفید موادی بودند که در گذشته به عنوان سفید کننده مورد استفاده قرار می گرفت. اما بعد از تولید تیتان، به دلیل سمی بودن سرب سفید، کاربرد آن کم شد. به طوری که امروزه تیتان را یکی از مهمترین رنگدانه ها در جهان می دانند. در موادی که نیاز به شفاف سازی دارند از تیتان استفاده شده و به طور کلی می توان گفت، این ماده در تمام سطوح سفید وجود دارد.

از کاربردهای این ترکیب در روکش توربین های بادی است که سفید بوده و مانع آسیب های اشعه ماوراءبنفش می شود. در صنعت کاغذسازی برای سفید و شفاف شدن، تیتان به کار می رود. کاربرد تیتان در لاستیک ها، پلاستیک ها و چسب ها، شکنندگی و ترک خوردگی آن ها در برابر نور خورشید را کم می کند. در لعاب سازی و تولید انواع رنگدانه ها، از این ماده به عنوان کاتالیزور استفاده می شود.

کاربرد تیتان در صنایع غذایی

تیتان در گرید خوراکی، در مواد غذایی و داروها به کار می رود تا مدت زمان ماندگاری آن ها را بالا ببرد. از این گرید در تهیه شیرینی گرفته تا تهیه پنیر فرآوری به کار می گیرند. بافت مواد غذایی با کاربرد این ماده بهتر شده که می تواند در جلب مشتری مفید باشد.

کاربردهای دیگر تیتان

در تولید شیشه های اپتیکی از تیتان به دلیل ضریب شکست بالا استفاده می شود. از این ماده در درمان بیماری هایی چون سرطان به جهت داشتن ذرات بسیار ریز و نانو استفاده می شود. در ترکیب خمیر دندان، تیتان کاربرد دارد که رنگ سفیدی به آن می دهد. در تولید صابون برای سفید کردن، بالا بردن درجه سفتی و همچنین افزایش حجم، تیتان به کار برده می شود. وجود این ماده در ترکیب صابون، قدرت لکه بری آن را بیشتر می کند.