نفوذ دهنده نخ فلامنت چیست و چه کاربردی دارد؟

خواندن این مطلب 7 دقیقه زمان میبرد

نفوذ دهنده نخ فلامنت یکی از ترکیبات شیمیایی است که به صورت مایعی شفاف، با PH 7-8 و ماهیت یونی و با داشتن خاصیت حل شوندگی عالی به بازار عرضه می شود. این ترکیب به عنوان یک عامل نفوذ دهنده در دمای بالا در آماده سازی و سفید گری پارچه های پنبه ای مورد استفاده قرار می گیرد.

نفوذ دهنده نخ فلامت یکی از ترکیباتی است که برای بالا بردن کیفیت رنگ و افزایش نفوذ پذیری رنگ و مواد به داخل الیاف موجب بالا رفتن کیفیت رنگرزی پارچه در صنایع نساجی می شود. در بازار خرید و فروش مواد شیمیایی انواع مختلفی از نفوذ دهنده ها تولید و عرضه می گردد زیرا استفاده از این مواد در صنعت نساجی موجب افزایش کیفیت پارچه و فروش بیشتر محصولات نساجی خواهد شد. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.

فهرست مطالب

مزایای استفاده از نفوذ دهنده نخ فلامنت

موجب افزایش قدرت جذب رنگ بیشتر در الیاف پارچه می شود.
به راحتی روغن های موجود بر روی سطح الیاف پارچه را که منجر به آبدوستی بیشتر الیاف می شود را از بین می برد و موجب بالابردن قدرت جذب رنگ می شود.
می تواند به راحتی ناخالصی های الیاف را از بین ببرد زیرا دارای قدرت شستشو و دیسپرس کنندگی بالایی است.
در محیط های که بسیار قلیایی است مقاومت خوبی از خود نشان می دهد.
نفوذ دهنده نخ فلامنت قابلیت سازگاری با تمام مواد شوینده پلی استر را دارد و در هنگام استفاده قدرت پاکنندگی آن ها را کاهش نمی دهد.
این ترکیب شیمیایی باعث می شود ماده فلامنت بعد از چندین بار شستشو سفیدتر شود و قدرت جذب آب بالایی داشته باشد.
به عنوان یک عامل پاک کننده قوی لکه و چربی عمل می کند و برای رنگرزی شیدهای تیره در حمام رنگرزی نیز قابل استفاده است.
نفوذ دهنده نخ فلامنت می تواند از ایجاد دوباره ناخالصی هایی مانند روغن، واکس و سایر چربی های روی الیاف جلوگیری کند.
بعد از سفیدگری به وسیله این ماده شیمیایی میزان هیدروفیلی پنبه به شدت افزایش پیدا می کند.

این ترکیب شیمیایی به دلیل داشتن خاصیت نفوذ دهندگی بسیار بالا در سیستم های رنگرزی در صنعت نساجی به راحتی هوای بین الیاف پارچه را از بین می برد و در نتیجه با افزایش جذب آب باعث نفوذ و یکنواختی بیشتر رنگ در پارچه ها می شود.

تفاوت نخ فلامنت و پلی استر

الیاف نساجی شامل الیاف طبیعی و الیاف شیمیایی است. در میان این دو، الیاف شیمیایی از عملیات شیمیایی و پردازش فیزیکی پلیمر طبیعی یا مصنوعی ساخته می شود. با توجه به تفاوت بین مواد اولیه، می توان آن را به دو نوع الیاف مصنوعی تقسیم کرد. اولین نوع این الیاف مصنوعی از ترکیبات یا مشتقات پلیمری طبیعی به عنوان مواد خام استفاده می کنند. این مواد پس از انحلال در محلول های نساجی در انتها به الیاف تبدیل می شوند.

این الیاف مصنوعی شامل الیاف ویسکوز، الیاف استات و غیره است. در حالی که نوع دوم این الیاف مصنوعی از زغال سنگ، نفت، گاز طبیعی و غیره به عنوان مواد خام استفاده می کنند. سپس این مواد از طریق واکنش به ترکیبات پلیمری و سپس از طریق عملیات شیمیایی و پردازش مکانیکی به الیاف تبدیل می شوند.

الیاف پلی استر یکی از الیاف مصنوعی است که از ماکرومولکول های خطی پلی استر ساخته شده است که از تراکم الکل و دی اسید یا W-هیدروکسی اسید تشکیل شده است. در حال حاضر برای تولید صنعتی الیاف پلی استر در مقیاس بزرگ از پلی اتیلن ترفتالات (PET) استفاده می شود. بنابراین به الیاف پلی استر الیاف PET نیز می گویند که نام اصلی آن تریلن یا داکرون است.

تریلن بیش از ۹۰ درصد از تولید الیاف پلی استر را تشکیل می دهد. الیاف یک سری خواص عالی مانند استحکام شکستگی و مدول الاستیک بالا، انعطاف پذیری متوسط و اثر حرارتی عالی دارند و مقاومت خوبی در برابر حرارت و نور و مواد شوینده، سفید کننده ها و اکسیدان ها ارائه می دهند. این ترکیبات مقاومت خوبی در برابر خوردگی اسیدها دارند اما در مقتبل قلیاها ضعیف عمل می کنند و دارای کاربردهای گسترده ای هستند.

نخ فلامنت از الیاف یا رشته های طولانی پیوسته با پیچاندن آنها در کنار هم ساخته می شوند. در مقایسه با الیاف معمولی، طول الیاف این نخ بسیار طولانی تر است. بیشتر نخ های فلامنت از الیاف اکسترود شده طبیعی یا مواد مصنوعی با پردازش مکانیکی یا شیمیایی تولید می شوند.

آنها از اسپینرها اکسترود می شوند و تقریبا به همان روشی تولید می شوند که نخ پنبه ای یا پشمی تولید می شوند. نخ های فلامنت یا پلی استر فلامنت در دسته بندی انواع نخ های FDY ،DTY ،ATY قرار می گیرند و برای استفاده در پارچه لباس های ورزشی و انواع پارچه های کشسانی، پرده بافی و فرش ماشینی مناسب هستند. این نخ ها در انواع مختلفی مانند نخ براق، مات و نیمه مات تولید و به بازار عرضه می گردند.

مزایای نخ های فلامنتی

نخ های فلامنتی سطحی صاف، یکنواخت و براق دارند.
پارچه های ساخته شده از نخ های فیلامنتی دارای استحکام عالی هستند.
فلامنت پلی استر دارای خروجی بالاتر و کاربرد گسترده تری است.
به دلیل ماهیت ضد حساسیت پارچه های ساخته شده این نخ برای حساس ترین پوست ها نیز قابل استفاده است.

انواع نخ فلامنت

فلامنت خام

فلامنت خام با ذوب مستقیم بدون کشش در فرآیند ریسندگی تهیه شده است و به طور کلی با توجه به سرعت چرخش به چند دسته تقسیم می شود.

نخ غیر جهت دار (UDY): مولکول های الیاف آن اساسا غیر جهت دار و غیر متبلور هستند، بنابراین این نوع نخ فلامنت خام دارای استحکام کم، طول زیاد و پایداری ابعادی ضعیف است و به طور کلی نمی توان مستقیما از آن استفاده کرد.

نخ نیمه جهت دار شده (MOY): مولکول های فیبر آن مقدار کمی جهت گیری دارند و درجه جهت گیری بالاتر از UDY و پایین تر از فلامنت POY است. وضعیت ساختاری این رشته هنوز به اندازه کافی پایدار نیست که بتواند مستقیما استفاده شود.

نخ نیمه کشیده شده (POY): خود الیاف به طور متوسط کشیده شده اند. این نوع نخ ها استحکام کمی دارند و به طور کلی برای پردازش مستقیم پارچه مناسب نیستند. اما می توان همراه با الیاف دیگر برای رفع نیاز آنها را تولید کرد تا پارچه سبک خاصی داشته باشد.

فلامنت کششی

فلامنت کششی به الیافی اطلاق می شود که با کشش متوسط الیاف در فرآیند ریسندگی به دست می آید. آنها با توجه به میزان مختلف کشش به دو دسته تقسیم می شود: الیاف کشیده (DY): به نخ فلامنتی اطلاق می شود که با کشش کم سرعت، در فرآیند ریسندگی ایجاد می شود. بلورینگی آن حدود ۴۰ درصد است. الیاف کاملا کشیده (FDY): به نخ فلامنتی اطلاق می شود که با ریسندگی و کشیدن فرآیند یک مرحله ای تولید می شود. کیفیت این نوع نخ ثابت، دارای کرک های کم و دارای خاصیت یکنواختی رنگرزی خوبی است و یکی از مواد اولیه اصلی منسوجات خانگی و پارچه های پوشاک در اکثر کشورها است.

فلامنت بافت دار یا بافته شده

این الیاف فلامنت تحت تأثیر نیروهای مکانیکی و حرارتی قرار دارد، الیاف مستقیم به الیاف مجعد تبدیل می ‌شوند که به آن رشته ‌های بافتی یا الیاف بافتنی می ‌گویند. این الیاف را می ‌توان به دو دسته تقسیم کرد: بافت معمولی(TY): با فرآیند سه مرحله ای سیم پیچی ریسندگی یا با فرآیند ریسندگی با سرعت بالا ساخته می شود و خاصیت ارتجاعی و ثبات ابعادی خوبی را از خود نشان می دهد.

بافت کششی (DTY): که به طور کلی از POY به عنوان ماده خام استفاده می کنند و نخی با خاصیت الاستیک پایین با کشش و تغییر شکل در فرآیند یک مرحله ای ساخته می شود. این رشته خاصیت ارتجاعی خاصی دارد و نسبت به TY کمتر احساس نرمی دارد، اما کیفیت آن پایدار است و ازدیاد طول قوی آن نیازهای مصرف کننده را برآورده می کند.

کاربرد نخ فلامنت

نخ های فلامنت در محدوده قطر متوسط تا ریز در پارچه ها برای پوشاک استفاده می شوند. همچنین به صورت محدود برای جوراب بافی و برای فرش، لباس های ورزشی و به عنوان نخ های صنعتی برای منسوجات فنی مناسب هستند. از نوع تابیده شده این نخ نیز برای پیراهن، شلوار، کت و شلوار، منسوجات خانگی و ملحفه استفاده می شود.

عملکرد نفوذ کننده نخ فلامنت در نساجی

رنگرزی و پرینت فرآیندهایی هستند که برای انتقال رنگ به لایه زیرین پارچه در نساجی انجام می شود. این انتقال رنگ با استفاده از تکنیک های پردازش مرطوب و خشک انجام می شود. در فرآیند مرطوب، بستر با محلول رنگ تماس پیدا می کند و رنگ آمیزی صورت می گیرد. به دلایل مختلف مانند کشش سطحی، ناهمواری، عملکرد مویرگی، جزء قطبی و سایر پارامترها، رنگرزی یکنواخت به سختی انجام می شود.

برای به دست آوردن رنگ در فرآیند مرطوب به شیوه ای بهتر، از مواد کمکی شیمیایی استفاده می شود. یکی از این نوع عوامل نفوذ دهنده نخ و دیگری عامل یکنواخت کننده است. اینها موادی هستند که سوسپانسیون کم و بیش یکنواخت و پایدار ذرات نسبتا کوچک را در یک ماتریس معین تقویت می کنند و از تجمع ذرات رنگ در طول رنگرزی جلوگیری می کنند.

آنها نقش فرعی را در پراکندگی رنگ آمیزی منسوجات ایفا می کنند. این محصول آنیونی، آب را یونیزه می کنند و یک لایه دوگانه الکتریکی تشکیل می دهد. دافعه متقابل بین این گروه ها ذرات رنگ را از هم جدا می کند و از تجمع آنها جلوگیری می کند.

بسیاری از پارچه ها در طول رنگرزی دارای جذب اولیه رنگ بالایی هستند که باعث ناهمواری یا تغییر سایه می شود. مواد نفوذ دهنده به حمام رنگ اضافه می شوند تا فرآیند رنگرزی را تنظیم کنند و موجب ایجاد سایه یکنواخت در سراسر بستر پارچه شوند.

عامل نفوذ دهنده نخ فلامنت تمایل دارد جذب رنگ الیاف را کندتر کند و به تولید رنگ یکنواخت تری در الیاف نساجی کمک کند. همچنین در شرایطی که در آن رنگ تمایل به هجوم به الیاف دارد و منجر به رنگ ناهموار مواد نساجی می شود مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده فعال از نظر شیمیایی با صابون ها، شوینده های مصنوعی و عوامل مرطوب کننده سازگار است حتی اگر آنها ترکیبات آلی آنیونی، کاتیونی یا غیر یونی باشند.