آمپول و قرص دگزامتازون چیست؟ بررسی اثرات درمانی و عوارض جانبی آن

دگزامتازون متعلق به گروهی از داروها است که به عنوان کورتیکواستروئیدها شناخته می شوند. این دارو واکنش سیستم ایمنی بدن شما را در برابر بیماری های مختلف و علائمی مانند تورم و واکنش های آلرژیک را کاهش میدهد.

دگزامتازون برای درمان بیماری هایی مانند آرتریت، اختلالات خونی و هورمونی، واکنش های آلرژیک، بیماری های پوستی، مشکلات چشمی، مشکلات تنفسی، اختلالات روده، سرطان و اختلالات سیستم ایمنی بدن استفاده می شود. همچنین از آن برای اختلال غدد فوق کلیوی (سندرم کوشینگ) استفاده می شود. مقاله حاضر در نشریه جهان شیمی فیزیک در مورد دگزامتازون اطلاعات جامع و کاملی در اختیار شما قرار میدهد.

دگزامتازون چیست

دگزامتازون یک داروی ضد درد و ضد التهاب است. به صورت قرص خوراکی، محلول خوراکی، قطره چشم و قطره گوش موجود است. همچنین به صورت محلول تزریقی یا محلول داخل چشمی پس از عمل جراحی تجویز می شود. دو فرم آخر دارو فقط توسط متخصص ارائه می شود.

قرص دگزامتازون به عنوان داروی تجاری DexPak در دسترس است. به عنوان یک داروی عمومی در داروخانه موجود است.

اقدامات قبل از مصرف دگزامتازون

قبل از استفاده از دگزامتازون، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. به ویژه: عفونت ها (سل، تبخال، عفونت های قارچی)، بیماری کلیوی، بیماری کبدی، اختلالات روانی/خلقی (مانند روان پریشی، اضطراب، افسردگی)، مواد معدنی عدم تعادل (مانند سطح پایین پتاسیم/کلسیم در خون)، بیماری تیروئید، مشکلات معده/روده (مانند زخم، کولیت اولسروز، دیورتیکولیت، اسهال بی دلیل)، فشار خون بالا، مشکلات قلبی (نارسایی قلبی، حمله قلبی)، دیابت، بیماریهای چشمی (مانند آب مروارید، گلوکوم)، از دست دادن استخوان (پوکی استخوان) و لخته شدن خون است.

نحوه استفاده دگزامتازون به صورت خوراکی

دگزامتازون را طبق دستور پزشک از طریق دهان مصرف کنید. برای جلوگیری از ناراحتی معده همراه غذا یا شیر مصرف کنید. قرص دگزامتازون را با یک لیوان آب مصرف کنید. اگر از فرم مایع دگزامتازون استفاده می شود، مقدار دوز با قاشق اندازه گیری شود. از قاشق خانگی استفاده نکنید. زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید.

اگر این دارو را یک بار در روز مصرف می کنید. صبح قبل از ساعت ۹ صبح مصرف کنید. اگر این دارو را یک روز در میان یا در برنامه دیگری به غیر از برنامه روزانه مصرف می کنید حتما در دفتر یادداشت خود بنویسید تا فراموش نکنید.

دوز و طول درمان بر اساس وضعیت پزشکی شما و پاسخ به درمان است. این دارو را دقیقا طبق دستور مصرف کنید. برنامه دوز را با دقت دنبال کنید. پزشک ممکن است هر از گاهی دوز شما را به آرامی کاهش دهد تا عوارض جانبی را به حداقل برساند.

بدون مشورت با پزشک مصرف دارو قطع نشود. قطع ناگهانی دارو خطرناک است. همچنین ممکن است علائمی مانند تهوع، سرگیجه، ضعف یا درد عضلانی/مفصلی را تجربه کنید. برای جلوگیری از علائم، پزشک دوز را کم کم کاهش میدهد. هرگونه علائم جدید یا بدتر شدن خودتان  را فورا به پزشک گزارش دهید.

نحوه مصرف دگزامتازون

همه دوزها و اشکال ممکن در اینجا گنجانده نشده است. دوز دارو، شکل و دفعات مصرف آن بستگی به موارد زیر دارد:

• سن و سال
• شرایط تحت درمان
• شرایط چقدر وخیم است.
• سایر شرایط پزشکی
• نحوه واکنش شما به اولین دوز
• مقدار دوز برای التهاب و سایر شرایط

دوز مصرفی دگزامتازون

شکل دارو: قرص خوراکی

دوز بزرگسالان (۱۸ سال به بالا): بسته به شرایط تحت درمان ، ۰.۷۵-۹ میلی گرم در روز.

دوز برای کودکان (۰-۱۷ سال): دوز اولیه: ۰.۰۲-۰.۳ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز، در سه یا چهار دوز تقسیم شده. میزان مصرف بستگی به شرایط تحت درمان دارد.

کلیه ها و کبد افراد مسن ممکن است مانند گذشته کار نکنند. می تواند سبب شود بدن شما داروها را کندتر پردازش کند. مقدار زیادی دارو مدت طولانی تری در بدن می ماند. این امر خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد.

ممکن است پزشک شما را با دوز کاهش یافته یا برنامه دوز متفاوت شروع کند. این می تواند از تجمع بیش از حد سطوح این دارو در بدن شما جلوگیری کند.

موارد استفاده از دگزامتازون

دگزامتازون متعلق به گروهی از داروها به نام استروئید است. این گروه از داروها برای درمان بیماریهای متعدد استفاده می شوند.

قرص خوراکی دگزامتازون برای درمان شرایطی که باعث التهاب در بدن شده، تجویز میشود. شرایط مربوط به فعالیت سیستم ایمنی بدن و کمبود هورمون استفاده می شود. این شرایط عبارتند از:

• التهاب
• عکس العمل آلرژیک
• آرتریت روماتوئید و سایر بیماریهای روماتیسمی: اسپوندیلیت آنکیلوزان، آرتریت پسوریاتیک، آرتریت روماتوئید نوجوانان، لوپوس، آرتریت و نقرس حاد.
• بیماریهای پوستی: مانند درماتیت آتوپیک (اگزما)، پمفیگوس، اریتم چند شکله (سندرم استیونز-جانسون)، درماتیت لایه بردار، درماتیت بولوس هرپتی فرم، درماتیت سبورئیک شدید، پسوریازیس شدید، یا میکوز fungoides
• بروز بیماریهای روده ای: کولیت اولسروز
• بیماری ام اس یا میاستنی گراویس
• قبل از شیمی درمانی برای کاهش التهاب و عوارض جانبی داروهای سرطان
• لوسمی ها و لنفوم های خاص
• نارسایی آدرنال (شرایطی که غدد فوق کلیوی هورمون کافی تولید نمی کند)

برای شرایط با التهاب: در شرایط خاص، التهاب می تواند باعث فعال شدن بیش از حد سیستم ایمنی بدن شود. این می تواند به بافت های بدن آسیب برساند. استروئیدهایی مانند دگزامتازون به جلوگیری از واکنش سیستم ایمنی بدن در برابر التهاب و به جلوگیری از این آسیب کمک می کند.

برای نارسایی آدرنال: غده فوق کلیوی به کنترل برخی از عملکردهای بدن کمک می کند. این عملکردها شامل مدیریت قند خون، مبارزه با عفونت و کنترل استرس است. در افراد مبتلا به نارسایی آدرنال، غده فوق کلیوی مقادیر کمتری از هورمون های خاص را ترشح می کند.

اثرات جانبی دگزامتازون

از اثرات جانبی این دارو میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• ناراحتی معده
• سوزش سر دل
• سردرد
• مشکل در خواب
• افزایش اشتها

در صورت بدتر شدن عوارض، به پزشک اطلاع دهید.

به یاد داشته باشید که پزشک شما این دارو را تجویز کرده است زیرا او تشخیص داده که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. افرادی که این دارو را استفاده می کنند. عوارض جانبی خطرناکی ندارند.

عوارض جانبی جدی دگزامتازون

در صورت بروز عوارض جانبی به پزشک مراجعه شود. اگر علائم شما خطرناک برای زندگی است. یا اگر فکر می کنید با اورژانس تماس بگیرید. عوارض جانبی موارد زیر است:

• خستگی غیر معمول
• سرگیجه غیر معمول
• دل درد
• تهوع یا استفراغ
• وجود خون در مدفوع یا مدفوع سیاه
• وجود خون در ادرار شما
• خونریزی یا کبودی غیر معمول
• تورم غیر معمول در سراسر بدن یا نفخ در شکم (ناحیه معده)
• دردهای عضلانی
• درد مفاصل
• تغییر در خلق و خو یا افکار، یا اختلالات خلقی مانند افسردگی.
• تغییرات شدید خلقی
• سرخوشی (احساس شادی شدید)
• مشکل خواب
• تغییرات شخصیتی
• واکنش آلرژیک شدید
• تب
• مشکل در تنفس
• نارسایی آدرنال
• تیره شدن رنگ پوست
• سرگیجه هنگام ایستادن
• عفونت های مکرر (ممکن است با استفاده طولانی مدت رخ دهد)
• زخم معده
• نارسایی احتقانی قلب
• تنگی نفس
• ضربان قلب سریع
• پوکی استخوان
• علائم عفونت (گلو درد که بهبود نمیابد و تب)
• درد استخوان/مفاصل
• ضربان قلب سریع/آهسته/نامنظم
• درد/فشار چشم
• مشکلات بینایی
• افزایش وزن غیرمعمول
• صورت پف کرده
• تورم مچ پا/پا
• علائم خونریزی معده/روده (درد معده/شکم، مدفوع سیاه، استفراغ)
• تغییرات ذهنی/خلقی (افسردگی، نوسانات خلقی، تحریک)
• تغییرات دوره قاعدگی
• ضعف
• نازک شدن پوست
• تشنج

این دارو به ندرت قند خون را بالا میبرد. می تواند باعث یا بدتر شدن دیابت شود. در صورت بروز علائم قند خون بالا مانند افزایش تشنگی/ادرار، فورا به پزشک خود اطلاع دهید. اگر قبلا دیابت دارید. قند خون خود را به طور منظم طبق دستورالعمل بررسی کنید. نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. ممکن است نیاز به کنترل مصرف دیابت، تحرک و رژیم غذایی مناسب داشته باشید.

واکنش آلرژیک جدی نادر است. در صورت واکنش آلرژیک جدی، به پزشک مراجعه شود. از جمله: خارش و تورم صورت و زبان و گلو، سرگیجه شدید، اختلال در تنفس.

عوارض جانبی شایع دگزامتازون

شایع ترین عوارض جانبی دگزامتازون که ممکن است با قرص های خوراکی دگزامتازون ایجاد شود، عبارتند از:

• حالت تهوع
• استفراغ
• ناراحتی معده
• تورم (ادم)
• سردرد
• سرگیجه
• تغییرات خلقی، افسردگی، تغییرات خلقی یا تغییرات شخصیتی
• مشکل در به خواب رفتن
• اضطراب
• سطح پتاسیم پایین (باعث بروز علائمی مانند خستگی)
• قند خون بالا
• فشار خون بالا

اگر این عوارض خفیف باشد. چند روز یا چند هفته رفع میشود. اگر آنها شدیدتر هستند یا از بین نمی روند با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.

موارد احتیاط مصرف دگزامتازون

در صورت حساسیت به داروی دگزامتازون، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. یا اگر حساسیت به داروی دیگری دارید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیر فعال باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود.

دگزامتازون ممکن است علائم عفونت را پنهان کند. احتمال ابتلا عفونت بیشتر شود. هرگونه عفونت بدتر شود. از تماس با افرادی که دارای عفونت هایی هستند که ممکن است به دیگران منتقل شود (آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا) خودداری کنید. اگر در معرض عفونت قرار گرفته اید. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

این دارو ممکن است باعث خونریزی معده شود. استفاده از الکل حین استفاده از دارو خطر خونریزی معده را زیاد میکند. نوشیدنی های الکلی را محدود کنید.

بدون رضایت پزشک واکسیناسیون انجام ندهید. از تماس با افرادی که اخیرا واکسن دریافت کرده اند. (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.

دارو مایع حاوی قند و الکل است. در صورت ابتلا به دیابت، بیماری کبدی در مصرف دارو احتیاط شود.

افراد مسن نسبت به عوارض جانبی دارو مانند پوکی استخوان، خونریزی معده/روده و تغییرات روحی و روحی حساس تر هستند.

استفاده طولانی مدت رشد کودک را کم میکند. مرتب قد و رشد فرزند بررسی شود.

در بارداری، دارو فقط در مواقع ضرورت استفاده می شود. به ندرت ممکن است به نوزاد متولد نشده آسیب برساند. نوزادانی که از مادرانی که برای مدت طولانی از این دارو استفاده می کنند متولد می شوند ممکن است مشکلات هورمونی داشته باشند.

معلوم نیست که این دارو وارد شیر مادر می شود یا خیر. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

استفاده طولانی مدت دگزامتازون

استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئید می تواند واکنش بدن شما به استرس فیزیکی را دشوارتر کند. قبل از عمل جراحی یا ابتلا به بیماری جدی، به پزشک یا دندانپزشک اطلاع دهید که دارو مصرف می کنید. اگر دچار خستگی غیرمعمول/شدید یا کاهش وزن شدید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید. در صورت استفاده طولانی مدت از این دارو، هنگام آزمایش این دارو باید آزمایشات آزمایشگاهی و یا پزشکی (مانند سطح مواد معدنی خون، قند خون، شمارش کامل خون، آزمایش تراکم استخوان، فشار خون، معاینه چشم) انجام شود.

تداخلات دارویی دگزامتازون

تداخلات دارویی دگزامتازون ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر داده یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. بدون تایید پزشک، داروی خود را شروع، متوقف یا تغییر ندهید.

برخی از داروهایی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: آلدسلوکین، داروهایی که می توانند باعث خونریزی/کبودی شوند (از جمله داروهای ضد پلاکتی مانند کلوپیدوگرل، رقیق کننده های خون مانند دابیگاتران/وارفارین، NSAID ها مانند آسپرین/سلکوکسیب/ایبوپروفن، میفپریستون.

این دارو می تواند حذف سایر داروها را از بدن شما تسریع کند. ممکن است بر نحوه عملکرد آنها تاثیر بگذارد. نمونه هایی از داروها تحت تاثیر داروهای خاص سرطان (مانند داساتینیب، لاپاتینیب، سونیتینیب)، پرازیکوانتل، ریلپیویرین و سایر داروها هستند.

اگر پزشک شما به شما توصیه کرده است که از دوز پایین آسپرین برای پیشگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی (معمولا ۸۱-۱۶۲ میلی گرم در روز) استفاده کنید. باید مصرف دارو را ادامه دهید.

این دارو ممکن است با آزمایشات خاصی (از جمله آزمایشات پوستی) تداخل داشته باشد. احتمالا نتایج آزمایش های کاذب را ایجاد کند. به پرسنل آزمایشگاه و همه پزشکان بگویید که از این دارو استفاده می کنید.

مصرف بیش از حد دگزامتازون

در صورت مصرف بیش از حد و علائم جدی مانند از دست دادن یا مشکل در تنفس با پزشک تماس بگیرید. ممکن است سطح خطرناکی از دارو در بدن شما وجود داشته باشد. علائم مصرف زیاد دارو موارد زیر است:

• ضربان نامنظم قلب
• تشنج
• واکنش آلرژیک شدید، با مشکل تنفس، کهیر یا تورم گلو یا زبان

اگر فکر می کنید بیش از حد از این دارو مصرف کرده اید. با پزشک خود تماس بگیرید.

عوارض مصرف طولانی مدت دگزامتازون

دگزامتازون در صورت مصرف طولانی مدت ممکن است باعث مشکلات استخوانی (پوکی استخوان) شود. تغییر شیوه زندگی که ممکن است به کاهش خطر مشکلات استخوانی کمک کند .شامل انجام تمرینات تحمل وزن، دریافت مقدار کافی کلسیم و ویتامین D، ترک سیگار و محدود کردن الکل است. با پزشک خود در مورد شیوه زندگی که ممکن است به نفع شما باشد مشورت کنید.

دوز فراموش شده دگزامتازون

اگر دگزامتازون را روزانه و طبق برنامه منظم مصرف می کنید و دوز آن را فراموش کرده اید. به محض یادآوری آن را مصرف کنید.

اگر این دارو را یک روز در میان مصرف می کنید یا به تدریج دوز خود را کاهش می دهید و دوز خود را فراموش کرده اید. بلافاصله از پزشک یا داروساز خود بخواهید تا یک برنامه دوز جدید را دریافت کند.

ممکن است داروی شما به خوبی عمل نکند. برای اینکه این دارو به خوبی کار کند. باید مقدار معینی دارو همیشه در بدن باشد.

هشدارهای مهم در مصرف دگزامتازون

دگزامتازون می تواند یک واکنش آلرژیک شدید ایجاد کند. علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• مشکل در تنفس
• تورم گلو یا زبان

اگر به این دارو آلرژی دارید. آن را مصرف نکنید. مصرف مجدد کشنده است.

واکنش آلرژیک: دگزامتازون در موارد نادر ممکن است باعث واکنش آلرژیک شود. اگر در تنفس مشکل دارید. بثورات پوستی یا خارش در پوست شما مشاهده می شود. یا متوجه تورم بازوها، پاها یا زبان خود می شوید. فورا با پزشک خود تماس بگیرید. اگر علائم شما خطرناک برای زندگی است یا اگر فکر می کنید که یک اورژانس پزشکی تماس بگیرید.

آسیب قلبی: اگر اخیرا دچار حمله قلبی شده اید. ممکن است در معرض خطر بیشتر آسیب قلبی ناشی از این دارو باشید. قبل از شروع این دارو، مطمئن شوید که پزشک شما می داند که شما دچار حمله قلبی شده اید.

عفونت: دگزامتازون می تواند برخی عفونت ها را بپوشاند یا بدتر کند. علاوه بر این، عفونت ها می توانند در طول درمان ایجاد شوند. در صورت ابتلا به عفونت های قارچی، یا سابقه عفونت های انگلی یا سل از این دارو استفاده نکنید. در مورد بیماری یا عفونت سابق خود به پزشک اطلاع داده شود.

مشکلات چشمی: استفاده طولانی مدت از دگزامتازون می تواند منجر به مشکلات چشمی مانند آب مروارید یا گلوکوم شود. این دارو همچنین ممکن است باعث آسیب به اعصاب بینایی یا عفونت های قارچی یا ویروسی چشم شود.

سرخک یا آبله مرغان: اگر به آبله مرغان یا سرخک مبتلا نشده اید یا واکسن هایی برای جلوگیری از آنها نداشته اید، به پزشک خود اطلاع دهید. اگر در حین مصرف دگزامتازون داشته باشید. می توانید نسخه های جدی تری از این بیماری ها داشته باشید.

تداخل دگزامتازون با داروهای دیگر

قرص خوراکی دگزامتازون می تواند با سایر داروها، ویتامین ها یا گیاهانی که مصرف می کنید تداخل داشته باشد. تداخل زمانی است که یک ماده نحوه عملکرد دارو را تغییر می دهد.

برای جلوگیری از تداخل دارویی، پزشک داروی شما را کنترل میکند. حتما در مورد تمام داروها، ویتامین ها یا گیاهانی که مصرف می کنید. به پزشک خود اطلاع دهید. برای اطلاع از چگونگی تداخل این دارو با داروهای دیگر، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.

نمونه هایی از داروهایی که می توانند باعث تداخل با دگزامتازون شوند در زیر ذکر شده است:

آنتی بیوتیک 

اریترومایسین برای درمان عفونت های ناشی از باکتری ها استفاده می شود. هنگامی که با دگزامتازون استفاده می شود. این دارو می تواند میزان دگزامتازون را در بدن شما افزایش دهد.

دارو ضد قارچ

هنگامی که با دگزامتازون استفاده می شود. برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان عفونت های قارچی می توانند سطح دگزامتازون را در خون شما افزایش دهند. این می تواند خطر عوارض جانبی را افزایش دهد. عبارتند از:

• کتوکونازول
• ایتراکونازول
• پوزاکونازول
• وریکونازول

آمفوتریسین B یکی دیگر از داروهای مورد استفاده در درمان عفونت های قارچی است. استفاده از این دارو با دگزامتازون خطر کاهش سطح پتاسیم را افزایش می دهد. (پتاسیم یک ماده معدنی است که به اعصاب، ماهیچه ها و اندام های شما کمک می کند تا به طور طبیعی کار کنند.) می تواند باعث گرفتگی عضلات، ضعف، خستگی و ضربان نامنظم قلب شود.

رقیق کننده خون

استفاده از دگزامتازون با داروهای رقیق کننده خون خاص می تواند سطح این داروها را در بدن شما کاهش دهد. می تواند آنها را کم اثر کرده و خطر لخته شدن یا سکته مغزی را افزایش دهد. عبارتند از:

• apixaban
• ریواروکسابان

وارفارین همچنین برای رقیق کردن خون استفاده می شود. استفاده از دگزامتازون با این دارو ممکن است خطر خونریزی شما را تغییر دهد. پزشک شما ممکن است نیاز به نظارت دقیق بر وضعیت شما داشته باشد.

دارو کاهنده کلسترول

اگر دگزامتازون را با داروهای خاصی که برای کاهش کلسترول است، مصرف شود. می تواند مانع از جذب خوب دگزامتازون شود. عبارتند از:

• کلستیرامین
• colesevelam
• کلستیپول

دارو سندرم کوشینگ

آمینوگلوتتیمید جهت درمان سندرم کوشینگ (بیماری غده فوق کلیوی) مصرف می شود. استفاده از این دارو با دگزامتازون ممکن است میزان دگزامتازون را در بدن شما کاهش دهد. این بدان معناست که ممکن است به خوبی کار نکند.

دارو کنترل دیابت

دگزامتازون ممکن است قند خون شما را افزایش دهد. در صورت مصرف داروهای دیابت، پزشک ممکن است نیاز به تغییر دوز شما داشته باشد. عبارتند از:

آنالوگهای آمیلین، مانند:

• پراملینتاید

بیگوانیدها، مانند:

• متفورمین

آگونیست های GLP-1 مانند:

• exenatide
• لیراگلوتید
• لیکسیزناتید

مهار کننده های DPP4 مانند:

• ساکسیگلیپتین
• سیتاگلیپتین
• انسولین

مگلیتینیدها مانند:

• nateglinide
• رپاگلینید

سولفونیل اوره، مانند:

• گلیمپیرید
• گلیپیزید
• گلیبورید

مهار کننده های SGLT-2 مانند:

• کاناگلیفلوزین
• داپاگلیفلوزین
• امپاگلیفلوزین

تیازولیدیندیونز، مانند:

• پیوگلیتازون
• روزیگلیتازون

دیورتیک

هنگامی که با دگزامتازون استفاده می شود. این داروها سطح پتاسیم بدن شما را کاهش می دهند. (پتاسیم یک ماده معدنی است که به اعصاب، ماهیچه ها و اندام های شما کمک می کند تا به طور طبیعی کار کنند.) این می تواند باعث گرفتگی عضلات، ضعف، خستگی و ضربان نامنظم قلب شود. عبارتند از:

• بومتانید
• فوروزمید
• هیدروکلروتیازید
• داروهای صرع

برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان صرع می توانند سطح دگزامتازون را در خون شما کاهش دهند. عبارتند از:

• فنی توئین
• فسفنیتوئین
• فنوباربیتال
• کاربامازپین

دارو قلبی

دیگوکسین برای درمان مشکلات ریتم قلب یا نارسایی قلبی استفاده می شود. مصرف این دارو با دگزامتازون می تواند خطر نامنظم شدن ضربان قلب ناشی از سطوح پایین پتاسیم را افزایش دهد. (پتاسیم یک ماده معدنی است که به اعصاب، ماهیچه ها و اندام های شما کمک می کند تا به طور طبیعی کار کنند.)

هورمون

مصرف هورمون با دگزامتازون سبب کاهش هورمون ها در بدن میشود. ممکن است پزشک مجبور باشد دوز داروی دگزامتازون یا هورمون را تنظیم کند. عبارتند از:

• استروژن ها
• داروهای ضد بارداری خوراکی
• داروهای HIV

مصرف دارو برای درمان HIV با دگزامتازون سطح داروها را در بدن کاهش میدهد. این بدان معناست که آنها ممکن است به خوبی کار نکنند و بدن شما ممکن است پاسخ به داروهای HIV شما را متوقف کند. پزشک شما ممکن است از مصرف این داروها با دگزامتازون اجتناب کند. عبارتند از:

مهار کننده های پروتئاز مانند:

• آتازاناویر
• داروناویر
• فوزامپرناویر
• ایندیناویر
• نلفیناویر
• ریتوناویر
• ساکیناویر
• سیمپرویر
• تیپراناویر

مهار کننده های ترانس کریپتاز معکوس غیر نوکلئوزیدی، مانند:

• اتراویرین

مهار کننده های ورود مانند:

• maraviroc

مهار کننده های اینتگراز مانند:

• الویتگراویر
• NSAID ها

استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی با دگزامتازون خطر ناراحتی معده را افزایش می دهد. با پزشک خود در مورد اینکه آیا می توانید این داروها را با هم مصرف کنید صحبت کنید. عبارتند از:

• آسپرین
• ایبوپروفن
• ایندومتاسین
• ناپروکسن

دارو سل

هنگامی که با دگزامتازون استفاده می شود. برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان سل می توانند سطح دگزامتازون را در خون شما کاهش دهند. عبارتند از:

• ریفامپین
• ریفابوتین
• ریفاپنتین

ایزونیازید یکی دیگر از داروهای سل است. هنگامی که با دگزامتازون استفاده می شود. سطح ایزونیازید را می توان کاهش داد.

واکسن

در زمان مصرف دگزامتازون نباید واکسن تزریق شود. با تزریق واکسن مقدار کمی ویروس به شما تزریق می شود تا بدن شما بتواند با آن مبارزه کند.

هنگام استفاده از دگزامتازون نباید از این واکسن ها استفاده کنید. زیرا این دارو سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف می کند.

واکسن هایی که هنگام مصرف دگزامتازون باید از آنها اجتناب کنید عبارتند از:

• سرخک، اوریون، سرخجه
• آنفولانزا
• ابله
• ابله مرغان
• روتاویروس
• تب زرد
• حصبه

آسپرین

آسپرین یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی است. اغلب برای درمان درد و همچنین رقیق کردن خون برای کاهش خطر حمله قلبی استفاده می شود. دگزامتازون می تواند سطح آسپرین شما را کاهش دهد. این می تواند آسپرین را کم اثر کرده و خطر حمله قلبی را افزایش دهد. همچنین، آسپرین در صورت استفاده از دگزامتازون می تواند خطر خونریزی ناشی از زخم معده را افزایش دهد. در صورت مصرف آسپرین، با پزشک خود در مورد اینکه آیا دگزامتازون برای شما بی خطر است مشورت کنید.

تالیدومید

تالیدومید برای درمان ضایعات پوستی و مولتیپل میلوم استفاده می شود. ترکیب آن با دگزامتازون می تواند باعث نکرولیز سمی اپیدرم شود. این بیماری پوستی می تواند زندگی را تهدید کند. اگر پزشک هر دو این داروها را برای شما تجویز کند. در مورد اثراتی که این ترکیب می تواند ایجاد کند محتاط خواهند بود.

سیکلوسپورین

سیکلوسپورین برای جلوگیری از رد اعضای بدن در بیماران پیوندی و همچنین برای درمان روماتیسم مفصلی یا پسوریازیس استفاده می شود. مصرف این دارو با دگزامتازون می تواند خطر سرکوب سیستم ایمنی بدن را افزایش دهد. این امر خطر ابتلا به عفونت را افزایش می دهد. هنگام استفاده همزمان از این داروها نیز تشنج گزارش شده است.

اثرات منفی دگزامتازون بر بدن

دگزامتازون سبب بروز و تشدید مشکلا زیر میشود:

مبتلایان به عفونت

دگزامتازون ممکن است عفونت قارچی سیستمیک را بدتر کند. (سیستمیک به این معنی است که بر کل بدن تاثیر می گذارد. نه فقط بر یک قسمت.) اگر از دارو برای درمان عفونت قارچی سیستمیک استفاده می کنید. نباید از این دارو استفاده کرد. همچنین، دگزامتازون ممکن است علائم عفونت غیر قارچی را پنهان کند.

مبتلایان به نارسایی احتقانی قلب

دگزامتازون می تواند سطح سدیم، ادم (تورم) و از دست دادن پتاسیم را افزایش دهد. این می تواند نارسایی قلبی شما را بدتر کند. قبل از مصرف این دارو، با پزشک خود در مورد این که آیا برای شما بی خطر است، مشورت کنید.

مبتلایان به فشار خون بالا

دگزامتازون می تواند سطح سدیم و ادم (تورم) را افزایش و فشار خون را بالا ببرد. قبل از مصرف این دارو، با پزشک خود در مورد این که آیا برای شما بی خطر است مشورت کنید.

مبتلایان به زخم معده

دگزامتازون می تواند خطر خونریزی معده یا روده و زخم معده را افزایش دهد. اگر زخم معده یا بیماری روده دارید. با پزشک صحبت کنید که آیا دارو بی خطر است یا خیر. شرایط روده عبارتند از:

• دیورتیکولیت
• کولیت زخمی

مبتلایان به پوکی استخوان

دگزامتازون تشکیل استخوان را کاهش می دهد. همچنین باعث افزایش جذب استخوان (تجزیه استخوان) می شود. در نتیجه، خطر پوکی استخوان را افزایش می دهد. این خطر برای افرادی که در حال حاضر بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند، بیشتر است. این موارد شامل زنان یائسه است.

مبتلایان به پرکاری تیروئید

این دارو سریعتر از حالت عادی از بدن خارج می شود. پزشک شما ممکن است دوز این دارو را بر اساس شرایط شما تنظیم کند.

مبتلایان به مشکلات چشمی

استفاده طولانی مدت از دگزامتازون ممکن است باعث مشکلات چشمی مانند آب مروارید یا گلوکوم شود. اگر از قبل مشکلات چشمی مانند آب مروارید، گلوکوم یا افزایش فشار در چشم دارید، خطر شما بیشتر است.

مبتلایان به سل

اگر مبتلا به سل نهفته یا واکنش سل هستید. دگزامتازون می تواند بیماری را دوباره فعال کند. در صورت مثبت بودن تست سل، با پزشک خود مشورت کنید که آیا مصرف این دارو برای شما بی خطر است یا خیر.

سابقه حمله قلبی

اگر اخیرا دچار حمله قلبی شده اید. استفاده از دگزامتازون ممکن است منجر به پارگی ماهیچه قلب شود. قبل از شروع این دارو، مطمئن شوید که پزشک شما می داند که اخیرا دچار حمله قلبی شده اید.

مبتلایان به دیابت

دگزامتازون می تواند سطح قند خون را افزایش دهد. در نتیجه، پزشک ممکن است دوز داروهای ضد دیابت شما را تغییر دهد.

مبتلایان به میاستنی گراویس

اگر میاستنی گراویس دارید. استفاده از دگزامتازون با داروهای خاصی که برای درمان بیماری آلزایمر استفاده می شود. می تواند باعث ضعف شدید شود. نمونه هایی از این داروها عبارتند از ممانتین، ریواستیگمین و دونپزیل. در صورت امکان، حداقل ۲۴ ساعت پس از مصرف این داروها صبر کنید تا درمان با دگزامتازون آغاز شود.

زنان باردار و شیرده

دگزامتازون در دسته داروهای بارداری درجه C است. یعنی:

استفاده دارو توسط مادر اثرات خطرناکی روی جنین میگذارد.

در صورت بارداری یا قصد بارداری با پزشک خود مشورت کنید. این دارو فقط باید در صورت استفاده از مزایای بالقوه خطر احتمالی برای جنین را مورد استفاده قرار دهد.

استفاده از دگزامتازون برای زنانی که شیر می دهند، توصیه نمی شود. این دارو می تواند از طریق شیر مادر به کودک منتقل شود و ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند.

افراد مسن

کبد و کلیه افراد مسن ضعیف است. این می تواند باعث شود بدن شما داروها را کندتر پردازش کند. مقدار زیادی دارو مدت طولانی در بدن است. عوارض جانبی زیاد میشود.

کاهش دوز مصرفی دگزامتازون

هنگام قطع درمان، دوز مصرفی شما باید به تدریج در طول زمان کاهش یابد. به جلوگیری از عوارض جانبی ترک دارو کمک می کند.

قرص های خوراکی دگزامتازون برای درمان طولانی مدت استفاده می شود. اگر آنها را طبق دستورالعمل مصرف نکنید، خطرات جدی به دنبال دارند.

اگر مصرف دارو را به طور ناگهانی متوقف کردید یا اصلا آن را مصرف نکردید. ممکن است عوارض جانبی داشته باشید. شامل موارد زیر است:

• خستگی
• تب
• دردهای عضلانی
• درد مفاصل

برای جلوگیری از عوارض ترک دارو، دوز شما باید در طول زمان کاهش یابد. مصرف دگزامتازون را متوقف نکنید مگر اینکه پزشک به شما دستور دهد.

نظارت بالینی در مصرف دگزامتازون

پزشک شما را در طول درمان با این دارو تحت نظر خواهد داشت. آنها ممکن است آزمایشاتی را برای بررسی عوارض جانبی استفاده طولانی مدت از دگزامتازون انجام دهند. آزمایشات شامل موارد زیر است:

• تست وزن
• آزمایش فشار و قند خون
• غربالگری گلوکوم
• غربالگری پوکی استخوان
• اشعه ایکس از دستگاه گوارش (در صورت داشتن علائم زخم معده، مانند ناراحتی شدید معده، استفراغ یا خون در مدفوع) این کار انجام می شود.

محل نگهداری دگزامتازون

در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. دارو را دور از کودکان و حیوانات بگذارید. هنگامی که دارو منقضی شده دور بریزید.

قرص دگزامتازون را در دمای اتاق بین ۶۸ تا ۷۰ درجه فارنهایت (۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. دارو را در حمام نگهداری نکنید.

هنگام سفر همیشه داروهای خود را با خود حمل کنید. هنگام پرواز آن را در کیف دستی قرار دهید.

نگران دستگاه های اشعه ایکس فرودگاه نباشید. به دارو آسیب نمیرساند.

ممکن است لازم باشد برچسب داروخانه را به کارکنان فرودگاه نشان دهید. جعبه اصلی با نسخه را همراه داشته باشید.

این دارو را در ماشین قرار ندهید. از انجام این کار در زمانی که هوا بسیار گرم یا بسیار سرد است، خودداری کنید.

بهترین زمان مراجعه به پزشک

اگر در حین مصرف دگزامتازون، از جمله تب، به بیماری یا علائم جدیدی مبتلا شدید. فورا با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین در صورت حاملگی در حین مصرف این دارو، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

کلام آخر

اگر پزشک برای شما دگزامتازون تجویز کرد. این نکات را در نظر داشته باشید. دارو را در زمان توصیه شده استفاده کنید. قرص خوراکی دگزامتازون به عنوان داروی عمومی موجود است.

دگزامتازون به صورت قرص خوراکی، محلول خوراکی، قطره چشم و قطره گوش تجویز می شود. همچنین به صورت محلول تزریقی یا محلول داخل چشمی که پس از عمل جراحی داده می شود، موجود است.

قرص خوراکی دگزامتازون برای درمان التهاب، واکنش آلرژی، کولیت اولسروز و نارسایی آدرنال مصرف می شود..