بیماری عجیب اسکیزوفرنی و دلایل بروز آن | دارو و درمان اسکیزوفرنی

امروز در این مطلب از نشریه الکترونیکی جهان شیمی فیزیک قصد داریم تا شما را با بیماری اسکیزوفرنی و راه های درمان آن آشنا کنیم. بیماری اسکیزوفرنی یکی از بیماری های مربوط به اعصاب و روان است که افراد بسیاری از شرایط و ویژگی های آن بی خبرند. بیماری های روحی نیز مانند بیماری های جسمی باید جدی گرفته شوند. چرا که این دسته از بیماری ها می توانند عواقب جبران ناپذیری برای شخص داشته باشند. همیشه بیماری های روحی و درمان آن ها از بیماری های جسمی سخت تر هستند؛ چرا که افراد این بیماری ها را جدی نمی گیرند و نمی دانند هر حالتی که تجربه می کنند، خود نشان از یک مشکل جدی روحی دارد. در این مقاله سعی کردیم تا تمام آنچه را که لازم است در رابطه با اسکیزوفرنی بدانید به شما آموزش دهیم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

لازم به ذکر است شما در نشریه ی الکترونیکی جهان شیمی فیزیک می توانید اطلاعات بسیار کامل و مفیدی در رابطه با انواع داروها به دست آورید. کافی است در کادر جستجو که در قسمت سمت چپ و بالای صفحه ی اصلی سایت قرار گرفته است، نام داروی خود را وارد کرده و مقالات مربوط به آن را بخوانید. اگر به دنبال اطلاعات دارویی خاص هستید و مطلبی در رابطه با آن در سایت ما نیست، لطفا در قسمت بیان دیدگاه ها عنوان کرده تا مقاله ی کاملی در رابطه با آن برای شما قرار دهیم.

برای مثال خواندن مطلبی در رابطه با زالی یا آلبینیسم را به شما پیشنهاد می کنیم. برای مطالعه ی این مقاله ی ارزشمند اینجا کلیک کنید.

اسکیزوفرنی چیست

به نوعی اختلال روانی مزمن که همراه با توهم و تحریم واقعیت رخ می دهد، اسکیزوفرنی می گویند. در این بیماری، شخص بیمار ممکن است از عوامل محیطی، تفکر دیگر افراد و اتفاقات پیرامون خود، برداشتی توهم گونه و غیر واقعی داشته باشد. همین موضوع سبب می شود تا رفتار او تحت تاثیر قرار گرفته و ناهنجاری های رفتاری را به نمایش بگذارد. لازم به ذکر است که این بیماری روانی چندان شایع و رایج نیست. این یعنی تعداد افراد مبتلا به آن کم است و نمی توان هر اختلال روانی ای را به این بیماری ربط داد. به گفته محققان جهانی، تنها یک درصد از جمعیت کل جهان به این بیماری دچار هستند.

در مواقعی ممکن است اختلال اسکیزوفرنی با اختلال از هم گسیختگی شخصیتی اشتباه گرفته شود، در صورتی که این دو بیماری کاملا با هم متفاوتند و نمود بیرونی آن ها نیز متفاوت است. زنان و مردان به نسبت یکسان می توانند به این اختلال دچار شوند. در این بیماری، سن و سال فرد نیز مهم نیست و هر فردی با هر سنی ممکن است به آن مبتلا شود.

با این وجود، مردان بیشتر در اواخر دوران نوجوانی و در ابتدای دهه ۲۰ از زندگی خود، می توانند به این اختلال دچار شوند. اسکیزوفرنی در زنان بیشتر در اواخر دهه ۲۰ و یا اوایل دهه ۳۰ خود را نشان می دهد. در زبان انگلیسی به این بیماری شیزوفرنی نیز گفته می شود. پس این تصور که شیزوفرنی و اسکیزوفرنی دو بیماری مجزا و متفاوت هستند، غلط است.

علائم اسکیزوفرنی

بیماری اسکیزوفرنی مانند هر بیماری دیگری، علائم و نشانه هایی از خود بروز می دهد. در ایدامه این مقاله به بیان علائم و نشانه های این بیماری پرداخته ایم. به گفته محققان روانشناسی، علائم این اختلال روحی و روانی به سه گروه تقسیم می شود که با نام های علائم اولیه، علائم مثبت و علائم منفی شناخته می شوند.

در ادامه هر یک از این علائم را به صورت مختصر برای شما توضیح داده ایم:

علائم اولیه

همان طور که از نام این علائم پیداست، در روزهای ابتدایی ابتلا به این اختلال، علائم اولیه ظهور پیدا می کنند. این علائم بیشتر در سال های نوجوانی و در ابتدای دهه ۲۰ نمایان می شوند. از آنجایی که این برهه از زندگی انسان، با اختلالات نوجوانی همراه است، معمولا علائم اولیه اسکیزوفرنی با این علائم اشتباه گرفته می شوند و به آن ها توجهی نمی شود.

از جمله این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

انزوا طلبی

تغییر مداوم دوستان یا گروه‌ های اجتماعی

کاهش تمرکز

مشکلات خواب اعم از کم‌ خوابی یا پرخوابی

تحریک ‌پذیری

ضعیف شدن عملکرد تحصیلی و مشکل در انجام و ارائه تکالیف

علائم مثبت

بعد از علائم اولیه، دسته ای از علائم پدیدار می شوند که خبر از مثبت بودن این بیماری در فرد دارند. این علائم روی رفتار فرد تاثیر گذاشته و رفتارهایی از او مشاهده می شود که در افراد عادی دیده نمی شود. تمامی این علائم می توانند رفتارهای اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار دهند. از جمله علائم شیزوفرنی مثبت می توان به موارد زیر اشاره کرد:

توهم

هذیان

فرد مبتلا به شیزوفرنی بر این باور است که خویشان و آشنایان در صدد آزار و اذیت وی هستند.

او کلیه رویدادهای طبیعی و رفتارهای عادی اطرافیان را سوء تعبیر کرده، آن‌ ها را دارای بار معنایی خاصی دانسته و به خود نسبت می ‌دهد.

فرد مبتلا به شیزوفرنی در خلال تصورات هذیانی خود را فرد بسیار مهمی پنداشته و غالباً فکر می ‌کند از قدرت‌ های ماورایی برخوردار است.

او در خلال حملات هذیانی می‌ پندارد تحت کنترل فرد یا گروهی بیگانه قرار دارد. این افراد باور دارند تحت تلقین و تحمیل افکار بیگانگان قرار داشته یا ایده‌ ها و نظرات شخصی آن‌ ها توسط افرادی دزدیده می‌ شود.

اختلالات فکری

همچنین اختلالات حرکتی

اختلالات رفتاری

علائم منفی

شاید از کلمه منفی اینطور برداشت کنید که این علائم، علائم بدی هستند؛ اما منظور از کلمه منفی، علائمی است که به طور کلی در انسان های عادی دیده نمی شود. از جمله این علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

عدم وجود یا محدود بودن احساسات

کمبود انرژی

کم ‌حرفی

بی ‌انگیزگی

عدم اشتیاق به زندگی و لذت‌ های آن

عدم رعایت بهداشت و رسیدگی به وضعیت ظاهری

علائم شناختی

دسته ای دیگر از علائم اسکیزوفرنی، به عنوان علائم شناختی معرفی می شوند. این علائم مربوط به عدم درک اطلاعات و نا توانایی در بهره ‌گیری از آن‌ ها، میزان تمرکز یا توجه و عملکرد حافظه فعال است. همچنین، تشخیص فرد درباره ابتلا به این اختلال یا عادی نبودن وضعیت از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

چنانچه حداقل دو نشانه مربوط به این بیماری را برای مدت ۶ ماه در خود یا اطرافیانتان مشاهده کردید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

دلایل ابتلا به اسکیزوفرنی

هنوز مشخص نیست که چرا فرد به اسکیزوفرنی مبتلا می شود. با این حال به گفته محققان این بیماری زمینه بیولوژیکی دارد. در ادامه به دلایلی که می توانند سبب بروز این بیماری شوند اشاره کرده ایم:

ژنتیک یا وراثت

مشکلات مغزی مربوط به سلول های عصبی و انتقال دهنده های عصبی

ناهنجاری در ساختار مغز

عوامل محیطی نظیر عفونت های حاد ویروسی، قرار گیری در معرض برخی سموم، مصرف مخدرها به خصوص ماریجوانا، استرس زیاد و …

افراد مستعد اسکیزوفرنی

همان طور که در ابتدای این مقاله نیز گفتیم، هر فردی، با هر سن و جنسیتی ممکن است به این بیماری دچار شود. این بیماری خود را در اوایل حوانی نمایان می کند. افرادی که مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر هستند، بیش از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. نشانه های این اختلال در مردان زودتر از زنان نمایان می شود. همچنین در برخی تحقیقات مشخص شده است که کودکان بالای ۵ سال ممکن است در مواردی نادر به این بیماری دچار شوند. با این حال هیچ گاه نمی توان به طور قطعی مشخص کرد که چه فردی در معرض ابتلا به اسکیزوفرنی قرار دارد.

روش ‌های تشخیص اسکیزوفرنی

در ابتدا باید به رفتار بیمار دقت کرد. همان طور که گفتیم، اگر از ابتدای سنین نوجوانی و جوانی، یکی از علائمی که گفته شد در فرد مشاهده شود، باید به ابتلای او شک کرد. در برخی موارد پزشک ممکن است نیاز به معاینات فیزیکی داشته باشد. از جمله این معاینات فیزیکی می توان به اسکن ها مغزی و آزمایشات خون اشاره کرد. در این آزمایش ها، فرد بیمار از نظر درگیری با مواد مخدر مورد بررسی قرار می گیرد. این ها تنها راه هایی هستند که پزشک به آن ها متوصل می شود و بیشتر از روی رفتار فرد می توان این بیماری را تشخیص داد. تاکنون آزمایش خاصی برای تشخیص شیزوفرنی ابداع نشده است.

معمولا بیماران مشکوک به روانشناس یا روانپزشک ارجاع داده می شوند تا از نظر رفتارشناسی مورد بررسی قرار گیرند. آن ها با استفاده از ابزارهای ویژه ارزیابی روانی، مشاهدات خود را یادداشت کرده و بیماری را تشخیص می دهند.

روش درمان اسکیزوفرنی

درمان اسکیزوفرنی به طور قطع امکان پذیر نیست. برای این بیماری، تنها می توان علائم را کنترل کرد و تا حید کاهش داد. از جمله این درمان ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

درمان دارویی

داروهایی که برای این بیماری مورد استفاده قرار می گیرد، داروهای ضد روان پریشی هستند. همچنین از جمله دیگر داروها می توان به داروهای تثبیت کننده خلق و خو، داروهای ضد افسردگی و ترکیبی از برخی داروهای یاد شده مورد استفاده قرار می گیرد. این داروهای می توانند علائمی چون توهم، هذیان و اختلالات فکری را کنترل کنند.

یکی از داروهایی که برای درمان این نوع بیماران به طور رسمی مورد استفاده قرار می گیرد، کلوزاپین است. این دارو، تنها دارویی است که از سوی سازمان غذا و دارو آمریکا برای درمان شیزوفرنی مورد تایید قرار گرفته است. کلوزاپین می تواند به کاهش احتمال خودکشی منجر شود.

البته داروهایی که برای این بیماری مورد استفاده قرار می گیرند، همگی داروهایی هستند که فروش آن ها بدون نسخه ممنوع است و حتما باید توسط پزشک تجویز شوند.

مراقبت‌ های ویژه تخصصی  (CSC)

بیمارانی که به چنین بیماری روحی خطرناکی دچار مش وند، همواره باید تحت نظارت پزشک باشند. این نظارت ممکن است به صورت گروهی از درمان ها انجام شود. از جمله این درمان ها می توان به دارو، مشاوره روانپزشکی، خدمات اجتماعی، اشتغال و آموزش اشاره کرد. در این نوع درمان، خانواده نیز باید در کنار بیمار قرار گرفته و برای درمان بهتر به او کمک کنند.

درمان روان‌ شناختی

همان طور که گفتیم، مصرف دارو تنها می تواند علائم این بیماری را کنترل کند. در کنار دارو، باید حتما درمان های روانشناسی نیز انجام شود. این درمان ها به حل مشکلات رفتاری، روانی، اجتماعی و شغلی بیمار کمک خواهد کرد. از جمله درمان های روان پناختی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

توان ‌بخشی

اصلاح شناختی

روان ‌درمانی

مشاوره خانوادگی

دیگر درمان های روان شناختی برای اسکیزوفرنی

بخشی دیگر از درمان های روان شناختی هستند که به درمان فیزیک منجر می شوند. از جمله این درمان ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

بستری کردن

اغلب بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی به ‌صورت سرپایی معاینه شده و با تجویز دارو و مشاوره بهبود می ‌یابند. با این حال، تعدادی از این افراد ممکن است به بستری شدن در بیمارستان نیاز داشته باشند. این روش بیش از همه برای بیمارانی کاربرد دارد که به آسیب زدن به خود یا سایرین تمایل نشان داده و نمی ‌توانند در خانه از خودشان مراقبت کنند.

الکتروشوک درمانی  (ECT)

در این روش، الکترودهایی به پوست سر فرد بیمار متصل شده و در حالت بیهوشی، شوک الکتریکی خفیفی به مغز ارسال می ‌شود. یک دوره الکتروشوک درمانی معمولاً شامل ۲ تا ۳ جلسه در هفته بوده و این روند به مدت چند هفته ادامه می ‌یابد. با استفاده از این تکنیک، به ‌تدریج خلق ‌و خوی فرد بیمار بهبود می‌ یابد. شوک الکتریکی کنترل شده می ‌تواند بر روی انتقال ‌دهنده‌ه ای عصبی مغز تأثیر گذار بوده و در تسکین نشانه ‌هایی نظیر افسردگی و اختلال دو قطبی مؤثر باشد. این روش درمانی معمولاً هنگامی تجویز می‌ شود که مصرف دارو یا مشاوره‌ های روانپزشکی نمی‌ توانند به فرد مبتلا کمک کنند.

تحریک عمیق مغز (DBS)

امروزه، محققان در حال بررسی روشی به نام تحریک عمیق مغز (DBS) بوده و امیدوارند با کمک این تکنیک بتوانند مناطق خاصی از مغز را تحریک کرده و برخی اختلالات روانی نظیر شیزوفرنی را کنترل کنند.