بیماری فراموشی چیست | علت فراموشی و بهترین داروها برای درمان
فراموشی وضعیتی است که در آن بیمار قادر به یادآوری خاطرات بلند مدت، کوتاه مدت یا هر دو نوع خاطرات نیست. این وضعیت ممکن است خفیف مثل فراموش کردن گهگاه نام ها یا جا انداختن چیزهای کوچک، یا شدید مانند فراموشی برای مدت طولانی یا فعالیت های روزمره ساده مانند بستن بند کفش باشد.
تغذیه نامناسب و همچنین برخی داروها می تواند باعث از دست دادن حافظه شود. برخی از بیماری ها مانند آلزایمر، زوال عقل و غیره باعث از دست دادن حافظه می شوند. کمبود خواب نیز می تواند باعث از دست دادن حافظه شود.
درمان فراموشی به علت آن بستگی دارد. اگر ناشی از بیماری باشد، درمان بیماری می تواند حافظه از دست رفته را بازیابی کند. اگر به دلیل عوامل دیگری باشد، مقابله با این عوامل به بهبود حافظه کمک می کند. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک به علت فراموشی و راههای درمان این بیماری می پردازیم لطفا همراه ما باشید.
معنی فراموشی
فراموشی چندین مترادف رایج مانند بی توجهی، غیبت و از دست دادن حافظه دارد. با این حال، فراموشی ممکن است با بیماری هایی مانند زوال عقل و آلزایمر مرتبط باشد.
فراموشی ممکن است ناشی از عوامل مختلفی باشد. ممکن است ناشی از ضربه تصادفی به سر باشد که به مغز آسیب می رساند. همچنین نوشیدن بیش از حد الکل می تواند به نورون های مغز آسیب برساند و منجر به از دست دادن حافظه شود.
سیگار کشیدن بیش از حد باعث کاهش اکسیژن رسانی به مغز می شود که منجر به مرگ نورون ها و از دست دادن حافظه می شود. سکته مغزی باعث قطع خون رسانی به ناحیه ای از مغز می شود و در نتیجه تامین اکسیژن و مواد مغذی متوقف می شود که منجر به از دست دادن حافظه می شود. استرس و افسردگی نیز می تواند منجر به از دست دادن حافظه شود. درمان باید از مراحل اولیه شروع شود در غیر این صورت می تواند منجر به اختلال کامل حافظه شود.
علت فراموشی
با افزایش سن متاسفانه کارایی مغز کاهش می یابد. همه افراد از دست دادن حافظه مرتبط با افزایش سن را تجربه نمی کنند، اما تصور می شود که حدود ۴۰ درصد از افراد بالای ۶۵ سال را تحت تاثیر قرار دهد.
شیمی مغز افراد با افزایش سن تغییر می کند و بر نحوه نگهداری اطلاعات و در دسترس قرار دادن آنها تاثیر می گذارد. به عنوان مثال، فرد ممکن است برای به یاد آوردن وقایع روز خود مشکل داشته باشد اما کاری را که سال ها پیش انجام داده است به وضوح به یاد می آورد.
از دست دادن حافظه مرتبط با افزایش سن معمولا جای نگرانی ندارد. اگرچه ممکن است فرد گاهی اوقات چیزهایی را فراموش کند و بعدا آنها را به خاطر آورد. علل فراموشی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
داروهای خاص
بسیاری از افراد برای درمان بیماری ها به دارو متکی هستند. در واقع، بیش از یک نفر از هر ده نفر بالای ۶۵ سال، حداقل ۸ داروی مختلف تجویز شده را مصرف می کنند. با این حال، بسیاری از داروها با عوارض جانبی همراه هستند و برای برخی از آنها شامل از دست دادن حافظه است. پزشک در این شرایط ممکن است بتوانند یک داروی جایگزین را تجویز کنند که کمتر باعث از دست دادن حافظه شود.
افسردگی
سلامت روان ضعیف همچنین می تواند منجر به از دست دادن حافظه در افراد مسن شود. تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به افسردگی بیشتر احتمال دارد فراموشی را تجربه کنند. این به این دلیل است که شرایطی مانند افسردگی بر شیمی مغز فرد تأثیر می گذارد.
افسردگی باعث احساس غم و ناامیدی می شود. تجربه این احساسات می تواند تمرکز روی چیزها را سخت تر کند و در نتیجه حافظه کوتاه مدت ضعیف تر می شود. پزشکان می توانند داروهای ضد افسردگی تجویز کنند، اگرچه برخی از آنها می توانند از دست دادن حافظه را بدتر کنند.
سوء مصرف الکل
الکل بر مغز به صورت کوتاه مدت تأثیر می گذارد. با اینحال مصرف مکرر الکل می تواند به سلول های مغز شما آسیب برساند. گاهی اوقات این فراموشی کوتاه مدت است به این معنی است که برخی از جزئیات یک شب بیرون از خانه فراموش می شود. با این حال، همچنین می تواند طولانی مدت و باعث آسیب دائمی شود و در نتیجه شکاف های بزرگی در حافظه فرد ایجاد شود.
تومورهای مغزی
تومور مغزی ناشی رشد سلول هایی است که در مغز تشکیل می شوند و به صورت غیر قابل کنترلی تکثیر می شوند. برخی خوش خیم هستند و به آرامی شکل می گیرند. برخی دیگر بدخیم هستند و به سرعت رشد می کنند. مشکل حافظه زمانی ایجاد می شود که تومور به قسمت های خاصی از مغز فشار وارد کند. با این حال، چندین علامت دیگر از تومور مغزی وجود دارد که احتمالا شامل سردردهای مکرر، حالت تهوع مداوم، تغییرات رفتاری و تشنج است.
زوال عقل
از هر چهارده نفر بالای ۶۵ سال، یک نفر به زوال عقل مبتلا است. انواع مختلفی از زوال عقل وجود دارد. شایع ترین اشکال زوال عقل عروقی و بیماری آلزایمر است. گاهی اوقات می تواند به آرامی ایجاد شود، گاهی اوقات نیز به طور ناگهانی رخ می دهد مثلا پس از سکته مغزی.
علائم بیماری فراموشی
موارد زیر علائم رایج انواع مختلف این بیماری است:
- اختلال در توانایی یادگیری اطلاعات جدید
- اختلال در توانایی یادآوری وقایع گذشته و اطلاعات آشنای قبلی
- تجربه خاطرات کاذب
- اختلال حافظه کوتاه مدت
- از دست دادن جزئی یا کلی تمام حافظه
- گیجی
فراموشی موقت
فراموشی موقت یک از دست دادن ناگهانی و موقت حافظه است. مثلا ممکن است نتوانید اطلاعات یا تجربیات گذشته نزدیک را به خاطر بیاورید یا اطلاعات جدید را به خاطر بسپارید. برای مثال، ممکن است ندانید کجا هستید یا چگونه به آنجا رسیده اید. ممکن است اطلاعاتی را که به شما گفته می شود به خاطر نیاورید و ممکن است سوالات تکراری بپرسید. این وضعیت معمولا در عرض ۲۴ ساعت از بین می رود و علت آن ناشناخته است.
علت فراموشی در جوانی
استرس، اضطراب یا افسردگی می تواند باعث فراموشی، سردرگمی، مشکل در تمرکز و سایر مشکلاتی شود که فعالیت های روزانه را در جوانی مختل می کند. اعتیاد به الکل و استفاده از برخی داروها خصوصا داروهای خواب آور نیز باعث از دست دادن حافظه شود.
دلیل فراموشی در سن چهل سالگی
تقریبا ۴۰ درصد از ما بعد از ۶۵ سالگی دچار نوعی از دست دادن حافظه می شویم. در بیشتر موارد، از دست دادن حافظه ما به اندازه ای خفیف است که می توانیم زندگی روزمره خود را بدون وقفه زندگی کنیم. فراموشی در سن چهل سالگی ممکن است نتیجه تغییر در اطلاعاتی باشد که مغز در طول شکل گیری و بازیابی حافظه روی آن تمرکز می کند.
داروی فراموشی چیست
در بسیاری از موارد فراموشی بدون درمان برطرف می شود. با این حال، اگر یک اختلال فیزیکی یا روانی زمینه ای وجود داشته باشد، ممکن است درمان آن شرایط ضروری باشد. در حال حاضر هیچ دارویی برای بازگرداندن حافظه از دست رفته به دلیل فراموشی وجود ندارد. با این حال، درمان هایی برای علل زمینه ای وجود دارد.
پزشکان مهارکننده های کولین استراز را برای مدیریت شرایط مختلف مؤثر بر حافظه از جمله آلزایمر و بیماری پارکینسون تجویز میکنند. آنها با مسدود کردن آنزیم کولین استراز از تجزیه استیل کولین کار می کنند.
استیل کولین یک پیام رسان شیمیایی است که نقش حیاتی در حافظه و یادگیری دارد. دانشمندان بر این باورند که افزایش سطح استیل کولین در مغز می تواند به حفظ حافظه و تاخیر در بدتر شدن علائم کمک کند. نمونه هایی از مهارکننده های کولین استراز عبارتند از:
- دونپزیل (آریسپت)
- ریواستیگمین (Exelon)
- گالانتامین (Razadyne)
بهترین دارو برای فراموشی
گلوتامات رایج ترین انتقال دهنده عصبی در مغز است. این اسید آمینه می تواند سلول های عصبی را از طریق فرآیندی به نام تحریک پذیری تا حد مرگ تحریک کند. تنظیم کننده های گلوتامات میزان گلوتامات را در سیستم عصبی مرکزی تا حد مطلوب کنترل می کنند.
یکی از نمونه های تنظیم کننده گلوتامات، ممانتین (Namenda) است. ممانتین یک آنتاگونیست گیرنده N-متیل-D-اسپارتیک اسید (NMDA) است که مانع از حمله کلسیم به نورون ها و ایجاد آسیب عصبی می شود. پزشکان ممکن است ممانتین را به تنهایی یا در کنار یک مهارکننده کولین استراز به دلیل حداقل عوارض جانبی آن تجویز کنند.
ترکیب دارویی مهارکننده کولین استراز و تنظیم کننده گلوتامات نیز در درمان بیماری موثر است. این دارو ترکیبی از دونپزیل و نامندا است و با نام تجاری Namzaric در دسترس است. شواهد نشان می دهد که ترکیب این دو دسته از داروها موثرتر از استفاده از تنها یک دارو است.
محققان خاطرنشان می کنند که اگرچه این روش نسبت به درمان تک دارویی برتری دارد، اما می تواند برنامه های درمانی را برای بیماران و مراقبان آنها پیچیده کند.
تست فراموشی
هیچ تست تشخیصی برای فراموشی وجود ندارد. در عوض، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی تمام علل احتمالی دیگر فراموشی را قبل از تشخیص رد می کنند.
معاینه بدنی
معاینه فیزیکی ممکن است شامل یک معاینه عصبی برای بررسی رفلکس ها، عملکرد حسی و تعادل باشد.
تست های شناختی
این تست معمولا شامل تست های مربوط به تفکر، قضاوت، حافظه کوتاه مدت و بلند مدت است. از شما در مورد اطلاعات عمومی – مانند نام رئیس جمهور فعلی – و همچنین اطلاعات شخصی و رویدادهای گذشته سؤال می شود. ممکن است از شما خواسته شود فهرستی از کلمات را تکرار کنید.
تست های تشخیصی
- تست های تصویربرداری – از جمله ام آر آی و سی تی اسکن – برای بررسی آسیب مغزی یا تغییراتی مانند کوچک شدن مغز
- آزمایش خون برای بررسی عفونت، کمبودهای تغذیه ای یا سایر مسائل.
- الکتروانسفالوگرام (EEG) برای بررسی وجود فعالیت تشنج.
درمان فراموشی
پزشک ممکن است آزمایش های فیزیکی، عصبی و روانپزشکی را برای تعیین علت واقعی فراموشی توصیه کند. آزمایش ادرار و خون ممکن است برای یافتن هر گونه مشکل مرتبط انجام شود. توانایی های ذهنی نیز ممکن است از طریق آزمون های حافظه، حل مسئله، زبان و شمارش آزمایش شوند.
سی تی اسکن به پزشک کمک می کند تا یک اختلال قابل درمان را رد کند و اسکن همچنین کمک می کند تا تغییرات طبیعی مربوط به سن در مغز را مشخص کند. اسکن های پیشرونده می توانند تغییرات مغز را در طول زمان آشکار کنند.
کنترل فشار خون و درمان کلسترول بالا و دیابت برای افراد مبتلا به شرایط غیرقابل برگشت مانند زوال عقل، و اجتناب کامل از سیگار کشیدن برای جلوگیری از عوارض بیشتر بسیار مهم است. فرد مبتلا به فراموشی باید تحت نظر پزشک باشد و باید به متخصص مغز و اعصاب، روانپزشک، پزشک خانواده یا متخصص سالمندان مراجعه کند.
برای درمان فراموشی چه بخوریم
پزشکان ممکن است داروهای مختلفی را برای کاهش یا درمان افسردگی، بیقراری، اضطراب یا مشکلات خواب تجویز کنند. این موارد معمولا در افرادی که از زوال عقل رنج می برند مشاهده می شود. اگرچه هیچ رژیم غذایی خاصی وجود ندارد که بتواند از فراموشی جلوگیری کند ولی حفظ سلامتی با داشتن یک رژیم غذایی متعادل بسیار مهم است. این امر می تواند از بسیاری از مشکلات سلامت بیشتر جلوگیری کند.
درمان خانگی فراموشی در طب سنتی
استرس عامل اصلی از دست دادن حافظه است. افرادی که مضطرب یا افسرده هستند بیشتر در تمرکز روی چیزها مشکل دارند، به این معنی که نمی توانند آنها را به خاطر بسپارند.
به همین دلیل بسیار مهم است که سعی کنید زمانی را برای کاهش استرس و آرامش خود پیدا کنید. اکثر کارهای روزانه از جمله دویدن برای رسیدن مدرسه و قرار ملاقات ها، جلسات صبح زود و غیره همگی استرس زا هستند. اما تنها چیزی که لازم است ۱۰ تا ۲۰ دقیقه در روز صرف تمرکز روی خودتان است. فعالیت های تمدد اعصاب مانند یوگا، پیلاتس یا مدیتیشن ذهن آگاهی همگی بسیار مفید هستند.
شما رژیم غذایی خود را اصلاح کنید. در حالت ایده آل، ما باید در طول زندگی خود یک رژیم غذایی سالم داشته باشیم اما واقعیت این است که اغلب ما ۲۰ سالگی و حتی ۳۰ سالگی غذاهایی مصرف می کنیم همیشه آنقدرها هم سالم نیستند.
با این حال، زمانی که به ۴۰ سالگی می رسید، اغلب درآمد قابل تصرف، زمان و تمایل بیشتری برای شروع به غذا خوردن سالم دارید. غذاهایی که می خوریم، می توانند تاثیر مستقیمی بر حافظه ما داشته باشند، زیرا حاوی مواد مغذی هستند که به حفظ و بهبود سلامت مغز کمک می کنند.
به دنبال یک رژیم غذایی متنوع باشید که شامل پروتئین های سالم از جمله ماهی روغنی، مقدار زیادی میوه و سبزیجات و آجیل و دانه های غنی از ویتامین است.