اسید سیتریک در مواد شوینده چه نقشی دارد؟

اسید سیتریک در مواد شوینده زیادی مانند انواع شامپوها، صابون لباسشویی و … به کار برده می شود. این اسید به حفظ PH قلیایی این مواد کمک کرده و باعث عملکرد بهتر انواع سورفکتانت ها و پاک کننده ها می شود. پودر اسید سیتریک به دلیل محلول بودن در آب، به آسانی توسط پاک کننده ها شسته می شود. اسید سیتریک سازگار با محیط زیست بوده و به آسانی در محیط، تجزیه زیستی می شود. در این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک به کاربرد اسیدسیتریک در مواد شوینده می پردازیم.

اسید سیتریک چیست؟

اسید سیتریک ترکیبی با قدرت اسیدی ضعیف و فرمول شیمیایی C_۶H_۸O_۷ است. این اسید به طور طبیعی در انواع میوه ها و سبزیجات یافت می شود. مرکباتی چون لیمو، از نظر میزان اسید سیتریک، بسیار غنی هستند. به طوری که این اسید، برای اولین بار توسط کارل ویلهلم شیله در سال ۱۸۲۲ از آبلیمو جداسازی شد. اسیدسیتریک، توسط گونه های آسپرژیلوس تولید می شود.

از مزایای آن می توان به بهبود سلامت کلیه ها، از بین بردن جوش و آکنه و بهبود عفونت گلو اشاره داشت. این پودر سفید رنگ در صنایع بسیاری به کار گرفته می شود. به عنوان مثال در صنعت غذا به عنوان یک افزودنی به کار رفته و در تولید لوازم آرایشی و بهداشتی، برای صاف کردن پوست بسیار کاربرد دارد.

اسید سیتریک در مواد شوینده

جوهر لیمو یا اسید سیتریک با این که برای انسان ها ضرری ندارد، ولی اسیدیته آن باعث از بین رفتن ویروس ها، باکتری ها و قارچ ها می شود. به همین دلیل به عنوان یک تمیز کننده و ضدعفونی کننده استفاده می شود. این اسید در فرمولاسیون انواع پاک کننده ها کاربرد داشته و به حذف آب سخت روی ظروف و نرم کردن آب در مواد شوینده کمک می کند. کاربرد اسید سیتریک در پاک کننده ها، باعث از بین رفتن لکه های قهوه، چای و حتی ادرار می شود.

یکی از تاثیرات اسید سیتریک در مواد شوینده، از بین بردن لکه های آب سخت، رسوبات کلسیم و زنگ است. نقش نگهدارندگی در این محصولات، از جمله فواید دیگر اسید سیتریک است. با دارای بودن ۵ تا ۸ درصدی اسید سیتریک در آبلیمو، از آن برای پاکسازی سبز استفاده می شود.

با توجه به این خواص، اسید سیتریک در ترکیب بسیاری از مواد شوینده ای چون پاک کننده های خودرو، تمیز کننده اجاق گاز، پاک کننده های ماشین ظرفشویی، کف صابون، چند منظوره، حمام، وان، کاشی و در صابون های ظرفشویی، خوشبوکننده هوا، فرش شوی ها، پاک کننده های پنجره، لکه برها و مواد شوینده ماشین به کار می رود.

خواص اسید سیتریک در صنایع دیگر

نقش اسید سیتریک در صنعت غذا به عنوان یک طعم دهنده و نگهدارنده است. در ترکیب مواد غذایی فرآوری شده ای چون نوشابه ها، ایجاد طعم ترش در نبات ها، در تولید بستنی به عنوان امولسیون کننده و … از این اسید استفاده می کنند.

از اسید سیتریک برای از بین بردن پوست مرده در ماسک های خانگی، بهبود رنگ پوست، کاهش میزان چین و چروک، حذف جوش های آکنه و همچنین رشد پوست، در ترکیب لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده می کنند. این اسید، میزان PH این محصولات را تنظیم می کند.

در صنعت داروسازی، اسید سیتریک و نمک های آن جهت ساخت محلول های ضدانعقاد به کار برده می شود. سیترات فریک آمونیاکی، ترکیبی از این اسید است که برای درمان بیماری کم خونی (آنمی) استفاده می شود.

از مصارف صنعتی اسید سیتریک می توان به کاربرد آن در مواد شوینده، آبکاری  برنزه سازی اشاره داشت. نمک اسید سیتریک برای از بین بردن جرم در دیگ های بخار استیل استفاده می شود. محلول بافری این اسید نیز می تواند به عنوان از بین برنده دی اکسید گوگرد از سوخت های گازی کارخانه های برق و تصفیه خانه ها به کار برده شود. اسید سیتریک در استخراج نفت، آب فلزکاری و رنگ سازی کاربرد دارد.