علت آسیب مغزی چیست|درمان های موثر آسیب مغزی در طب سنتی
آسیب مغزی زمانی اتفاق می افتد که ضربه به سر باعث آسیب قابل توجه مغز شود. آسیب های مغزی دلایل مختلفی دارند و شدت آن از «خفیف» یعنی تغییر موقتی در وضعیت روانی تا «شدید» متغیر است که شامل یک دوره طولانی بی هوشی است که باعث مشکلات طولانی مدت می شود. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات کاملی در رابطه با علت و علائم و انواع آسیب مغزی ارائه می گردد لطفا با ما همراه باشید.
انواع آسیب مغزی
آسیب مغزی تروماتیک (TBI)
آسیب تروماتیک (TBI) یک آسیب به مغز است که در اثر نوعی ضربه خارجی به سر ایجاد می شود. تصادفات جاده ای یکی از علل شایع این نوع آسیب است. اما علل احتمالی زیادی از جمله سقوط، اعمال خشونت آمیز و حوادث در خانه یا محل کار وجود دارد. TBI می تواند اثرات مخربی بر توانایی های جسمی و ذهنی فرد داشته باشد.
ماهیت دقیق علائم می تواند دامنه وسیعی داشته باشد و به نوع و شدت آسیب بستگی دارد. در حالی که علائم می تواند بلافاصله ظاهر شود، همیشه اینطور نیست و ممکن است برای روزها یا حتی هفته ها پس از تصادف آشکار نشوند.
آسیب مغزی اکتسابی (ABI)
آسیب اکتسابی (ABI) اصطلاحی است که برای توصیف هر نوع آسیب مغزی (از جمله آسیب مغزی تروماتیک) که پس از تولد رخ می دهد، استفاده می شود. شایع ترین علت ABI ناشی از افزایش فشار بر روی مغز مانند تومور مغزی، یا یک بیماری عصبی مانند سکته مغزی است.
TBI در ابتدا توسط نوعی نیروی خارجی ایجاد می شود، اما عوارضی مانند آسیب ناشی از کمبود اکسیژن، افزایش فشار و تورم در مغز می تواند به دنبال داشته باشد. این اثرات می تواند بر شدت و نتیجه TBI تأثیر بگذارد.
علت آسیب مغزی
صدمات سر بسته
این ها شایع ترین نوع آسیب های مغزی هستند زیرا هیچ شکستگی پوست یا زخم باز قابل مشاهده وجود ندارد. شایع ترین علت آسیب های سر بسته زمانی اتفاق می افتد که سر مجبور به تکان دادن به جلو و عقب یا حتی چرخش شود. در نتیجه، مغز یا به دلیل ضربه به جمجمه آسیب می بیند و می تواند در این فرآیند پیچ خورده، کشیده و پاره شود. نمونه ای از این آسیب تصادفات رانندگی است.
زخم های باز یا نافذ
این نوع آسیب های مغزی چندان رایج نیستند و زمانی اتفاق می افتند که یک زخم باز وجود داشته باشد و جمجمه شکسته شود و مغز در معرض و آسیب دیده باشد. به عنوان مثال زمان برخورد سر با یک جسم تیز مانند اهرم ترمز موتورسیکلت است.
جراحات خرد کننده
از نظر شیوع جراحات خرد کننده کمترین میزان را در آسیب های مغزی به خود اختصاص می دهند. معمولا در جایی رخ می دهد که سر ممکن است بین دو جسم سخت گیر کند. این نوع آسیب ممکن است در تصادف رانندگی رخ دهد، جایی که سر بین چرخ ماشین و جاده گیر می کند. قاعده جمجمه و اعصاب ساقه مغز اغلب به جای خود مغز آسیب می بیند.
علائم آسیب مغزی
در حالی که علائم انواع خاصی از آسیب های مغزی متفاوت است، برخی از رایج ترین علائم آسیب های مغزی تروماتیک عبارتند از:
- تغییر در الگوهای خواب
- گیجی
- مشکل در تمرکز
- سرگیجه
- سردرد
- سبکی سر
- حالت تهوع
- صدای زنگ در گوش (وزوز گوش)
- حساسیت به نور یا نویز
همه اینها علائم آسیب های مغزی خفیف هستند. اگر علائمی مانند از دست دادن هوشیاری، استفراغ های مکرر، تکلم نامفهوم یا مشکل در راه رفتن بدون از دست دادن تعادل را تجربه می کنید، نشانه های آسیب جدی تری هستند که باید به عنوان یک فوریت پزشکی درمان شود.
آسیب مغزی ناشی از فقدان اکسیژن
مغز برای عملکرد صحیح نیاز به تامین مداوم اکسیژن دارد. هنگامی که این منبع قطع شود، می تواند باعث آسیب هیپوکسیک یا فقدان اکسیژن شود. این وضعیت را می توان «آنکسی مغزی» نیز نامید. آسیب هیپوکسیک مغزی همچنین ممکن است رخ دهد اگر سطح اکسیژنی که به مغز می رسد برای حفظ عملکرد طبیعی مغز کافی نباشد. از آنجا که آنها به شرایط بسیار مشابهی اشاره می کنند، اصطلاحات هیپوکسی و فقدان اکسیژن اغلب به جای یکدیگر استفاده می شوند.
روش تشخیص آسیب مغزی
هنگامی که برای آسیب مغزی احتمالی به پزشک مراجعه می کنید او از روش های مختلف برای ارزیابی وضعیت شما استفاده کند. سه مورد از رایج ترین ابزارهایی که پزشکان برای تشخیص آسیب های مغزی استفاده می کنند عبارتند از:
آزمایش با مقیاس کما گلاسکو
مقیاس کما گلاسکو برای ارزیابی اثرات و شدت بالقوه یک آسیب تروماتیک استفاده می شود. هنگام آزمایش با مقیاس کما گلاسکو، پزشکان از بیماران می خواهند که تعدادی حرکات و وظایف اساسی را انجام دهند (یعنی دنبال کردن دستورالعمل‌ها، دنبال کردن اجسام متحرک با چشم و حرکت دادن اندام ها). توانایی بیمار برای انجام این وظایف در مقیاسی از ۳ تا ۱۵ درجه بندی می شود (هر چه نمره بالاتر باشد، آسیب جدی تر است).
اسکن های توموگرافی کامپیوتری (CT)
اگر مقیاس کما گلاسکو نشان می دهد که بیمار ممکن است آسیب مغزی داشته باشد، گام بعدی معمولا انجام سی تی اسکن است. سی تی اسکن در اصل یک اشعه ایکس چند لایه از مغز است. از سی تی اسکن می توان برای شناسایی خونریزی، کبودی و تورم در مغز استفاده کرد.
اسکن های تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)
اسکن MRI از امواج رادیویی برای ایجاد تصویر بصری از داخل مغز استفاده می کند. با بررسی اسکن های ام آر آی، پزشکان می توانند ناهنجاری هایی که نشان دهنده ترومای مغزی است را شناسایی کنند تا آسیب های بیمار را به طور دقیق تر تشخیص دهند.
آسیب مغزی ضربه ای
آسیب مغزی یکی از جدی ترین اشکال ضربه ای است که هر کسی می تواند تجربه کند. تقریبا یک چهارم میلیون نفر سالانه برای درمان آسیب های مغزی به بیمارستان ها مراجعه می کنند. برخی از شایع ترین علل آسیب های مغزی عبارتند از سقوط، برخورد وسیله نقلیه و حوادث در محل کار.
اگر در هر نوع حادثه ای دچار آسیب به سر شدید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. همه انواع آسیب های مغزی نیاز به درمان فوری دارند. نادیده گرفتن آسیب می تواند خطر عوارض طولانی مدت را افزایش دهد.
آسیب ساقه مغز در سکته مغزی
ساقه مغز گروهی از اعصاب است که مغز را به نخاع متصل می کند. این محل انواع مختلفی از عملکردهای حیاتی مانند تنظیم ریتم شبانه روزی، تعادل، تنفس و ریتم قلب را انجام می دهد. ساقه مغز همچنین با عملکردهای دیگری مانند توانایی بلع یا کنترل حرکات صورت مرتبط است.
در بسیاری از موارد، آسیب به ساقه مغز نتیجه یک آسیب مغزی تروماتیک است، حتی اگر ساقه مغز در حادثه اولیه آسیب نبیند. صدمات تروماتیک مغزی از نظر شدت از یک آسیب خفیف مانند ضربه مغزی گرفته تا آسیب شدید و تهدید کننده زندگی متغیر است. آسیب ساقه مغز همچنین ممکن است زمانی رخ دهد که مغز متورم شود و به ساقه مغز فشار وارد کند یا به آن آسیب برساند. هنگامی که آسیب به ساقه مغز گسترده باشد یا از رسیدن خون و اکسیژن به مغز جلوگیری شود، می تواند منجر به مرگ مغزی شود.
آسیب مغزی اکتسابی
آسیب اکتسابی مغز صدماتی هستند که به مغز وارد می شوند ولی ارثی نیستند. آسیب های اکتسابی مغز آسیب هایی هستند که پس از تولد به مغز وارد می شوند. این آسیب فیزیکی به بافت مغزی به طور موقت یا دائمی عملکرد مغز را مختل می کند. انواع آن از خفیف تا شدید متفاوت است و می تواند به صورت مجموعه ای پیچیده و متنوع از علائم ظاهر شود.
به عنوان مثال می تواند منجر به مشکلات کوتاه مدت و طولانی مدت شود که بینایی، توجه، حافظه، ادراک و موارد دیگر را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین می تواند شخصیت را تغییر دهد، اختلالات خلقی ایجاد کند و رفتار پرخاشگرانه را افزایش دهد.
آسیب مغزی ناشی از تشنج
تشنج زمانی رخ می دهد که عملکرد الکتریکی طبیعی مغز از تعادل خارج شود. علائم تشنج زمانی رخ می دهد که سیگنال های الکتریکی مسیرهای طبیعی خود را از دست می دهند. برخی از علائم خفیف هستند و تشخیص آنها با مشاهده دشوار است، در حالی که برخی دیگر شامل حرکات شدید و غیر قابل کنترل بدن، از دست دادن حافظه و بیهوشی است.
شواهد نشان می دهد که این تشنج ها تاثیر منفی بر مغز دارند و احتمالا منجر به از دست دادن سلول های خاص مغز می شوند. تشنج های مکرر ممکن است باعث آسیب سلول های عصبی در مغز شود که با کاهش عملکرد شناختی و کیفیت زندگی در ارتباط است.
داروی آسیب مغزی ناشی از تشنج
اسپریتام یک داروی خوراکی برای درمان انواع خاصی از تشنج است. اسپریتام را می توان به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای درمان تشنج ها در افراد ۴ سال و بالاتر مصرف کرد. اسپریتام که همراه با سایر داروها مصرف می شود همچنین برای درمان تشنج میوکلونیک در افراد ۱۲ ساله و بالاتر تایید شده است. توجه داشته باشید که قبل از استفاده از هرگونه دارویی با پزشک مشورت کنید.
آسیب مغزی در کودکان
آسیب های سر معمولا در دوران کودکی و نوجوانی اتفاق می افتد. بیشتر آسیب های سر خفیف هستند و با آسیب مغزی یا عوارض طولانی مدت همراه نیستند. به ندرت، کودکانی که آسیب های جدی تری دارند ممکن است دچار عوارض جدی شوند (مثلا آسیب مغزی یا خونریزی در اطراف مغز).
والدین کودک یا نوجوان مبتلا به آسیب سر باید با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی کودک خود مشورت کنند و برنامه ای برای به حداقل رساندن خطر داشته باشند.
درمان آسیب مغزی
اگر آسیب خفیف باشد و علائم و نشانه های نگران کننده ای وجود نداشته باشد، می توان آن را در خانه درمان و تحت نظر گرفت. با این حال، اگر شواهدی وجود داشت که آسیب جدی تر است باید در مطب پزشک یا بخش اورژانس بررسی شود.
استراحت
فرد را تشویق کنید که دراز بکشد یا یک فعالیت آرام را انتخاب کند. در صورت تمایل اجازه دهید بخوابد. سردرد خفیف، حالت تهوع و سرگیجه به ویژه در چند ساعت اول پس از آسیب شایع است. در این وضعیت سعی کنید مایعات شفاف (مانند نوشابه، آبمیوه شفاف، ژلاتین) به او بدهید.
جلوگیری از خونریزی
اگر سر خونریزی دارد، ناحیه مورد نظر را با آب و صابون تمیز کنید و با یک پارچه تمیز (در صورت وجود گاز استریل) به ناحیه مورد نظر فشار وارد کنید. خونریزی باید در عرض ۱۰ دقیقه متوقف شود. اگر خونریزی متوقف نشد یا بریدگی بزرگ بود او را به مراکز درمانی بفرستید.
کاهش تورم
تورم نیز پس از ضربه به سر شایع است. برای کاهش تورم، می توان یخ یا کیسه سرد را به مدت ۲۰ دقیقه روی آن ناحیه قرار داد. تورم معمولا در عرض چند ساعت شروع به بهبود می کند، اما ممکن است یک هفته طول بکشد تا کاملا برطرف شود.
تسکین درد
استامینوفن (به عنوان مثال، تیلنول) ممکن است برای سردرد تجویز شود. اگر سردرد شدید یا بدتر شد حتما برای درمان به مراگز درمانی مراجعه نمایید.
آیا مغز آسیب دیده میتواند ترمیم شود
وقتی ترکیب مغز خود را در نظر می گیرید، ۶۰ درصد آن چربی است که از چربی های امگا ۳ ساخته شده است. مکمل روزانه امگا ۳ از مرگ سلولی جلوگیری می کند، به اتصال مجدد نورون های آسیب دیده در مغز کمک می کند و ژن های خاصی را فعال می کند که به شما در مقابله با آسیب مغزی کمک می کند. توانبخشی های فیزیوتراپی نیز در ترمیم آسیب های مغزی نقش موثری دارند.
درمان های خانگی آسیب مغزی در طب سنتی
هنگامی که مشکوک به آسیب مغزی هستید، همیشه لازم است با یک متخصص پزشکی مشورت کنید. با این حال، گاهی اوقات درمان های طبیعی می توانند به تسریع بهبودی پس از آسیب مغزی کمک کنند.
زردچوبه
زردچوبه به عنوان یک درمان طبیعی برای آسیب های مغزی شناخته می شود. زردچوبه حاوی ترکیب مهمی به نام کورکومین است که برای تسکین التهاب در سیستم عصبی استفاده می شود. همچنین به بهبود عملکرد مغز کمک می کند و جریان خون کافی را در سراسر بدن شما افزایش می دهد تا اطمینان حاصل شود که جریان اکسیژن زیادی به مغز شما می رسد.
جینکو بیلوبا
جینکو بیلوبا یکی دیگر از گزینه های درمانی است. این گیاه حاوی فلاونوئیدهای گلیکوزیله است که به کاهش التهاب در مغز به دنبال آسیب کمک می کند. این درمان همچنین گردش خون را در مغز تقویت می کند و خلق و خوی را بهبود می بخشد.
طب سوزنی
شبکه بازیابی آسیب مغزی همچنین درمان های جایگزین مانند طب سوزنی را برای درمان موثر پیشنهاد می کند. با تمرکز بر تعادل مجدد بدن، طب سوزنی ممکن است به درمان علائم و آسیب به مغز شما کمک کند.
