بهترین آب برای گیاهان چیست؟

بهترین آب برای گیاهان، آب باران، آب مقطر، آب تصفیه یا آب آکواریوم است. با استفاده از این نوع آب ها برای گیاهان، رشد آن ها بهتر شده و شاخ و برگ گیاه بهبود می یابد. وقتی از گیاهان صحبت می کنیم، نکته مهم درباره آن ها، آبیاری است. آب دادن به گیاه موجب رطوبت رسانی به سلول های گیاهان می شود. همچنین به انتقال مواد مغذی به قسمت های مختلف گیاه و رساندن مواد خام به قسمت هایی که فتوسنتز انجام می شود و دانه ها، کمک می کند. شاید به نظر بیاد که استفاده ار هر نوع آبی می تواند برای آبیاری گیاهان مفید باشد، ولی نوع آب انتخابی بسیار مهم است. برای آبیاری باید از آب مناسب استفاده کنیم تا صدمه ای به گیاه وارد نشود. این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک، بهترین آب برای گیاهان را به ما معرفی می کند.

آب مناسب برای آبیاری گیاهان

با توجه به متفاوت بودن انواع گیاهان، یک نوع آب می تواند برای یک گیاه مفید بوده و برای گیاه دیگر، مشکل ایجاد کند. هر کدام از انواع آب ها، آب لوله کشی، آب باران، آب بطری، آب مقطر و آب فیلتر شده با توجه به مزایا و معایب خود، می تواند برای آبیاری گیاهان به کار برده شود.

استفاده از آب لوله کشی برای آبیاری

بهترین آب برای گیاهان، از نظر کسانی که تازه مراقبت از گیاهان را آغاز کردند، آب لوله کشی بوده و یک انتخاب منطقی برای آن ها است. زیرا هم قابل دسترس است و هم استانداردهای عمومی برای تولید آب آشامیدنی رعایت می شود. اما همان طور که گفته شد، آب لوله کشی در مناطق مختلف، می تواند از نظر میزان مواد معدنی موجود و کیفیت، متفاوت باشد. در نتیجه می تواند در برخی از این مناطق، آب مورد استفاده مناسب برای گیاه مورد نظر نباشد. به عنوان مثال در صورت سنگین بودن آب لوله کشی از لحاظ مواد معدنی موجود، گیاهان دچار آسیب می شوند. همچنین گیاهانی هستند که نسبت به مواد شیمیایی حساس هستد، در نتیجه آبیاری آن ها با آب لوله کشی می تواند موجب صدمه به آن ها شود.

یکی از راه حل هایی که برای استفاده از آب لوله کشی برای آبیاری گیاهان پیشنهاد می شود، گذاشتن آب لوله کشی به مدت یک شب و سپس کاربرد آن است. زیرا در این شرایط، کلر آب ته نشین شده و دمای آن نیز با دمای اتاق یکی می شود. در نتیجه می تواند برای آبیاری گیاه، آب مناسبی باشد. یکی از معایبی که استفاده از آب لوله کشی دارد، وجود فلزات سنگین در ترکیب آن هاست که به مرور می تواند باعث خراب شدن گیاهان شود. از معایب دیگر استفاده از آب لوله کشی، وجود کلر و فلوراید در این آب ها در برخی از مناطق است.

معایب وجود کلر و فلوراید در آب مورد استفاده برای آبیاری گیاهان

کلری که در آب های آبیاری گیاهان وجود دارد، با از بین بردن باکتری های مفید اطراف ریشه، باعث آسیب به آن می شود. همچنین کلر دارای خاصیت سمی برای گیاه بوده که در نتیجه ی آن، لکه های قهوه ای روی برگ ایجاد می شود. فلوراید موجود در آب نیز می تواند با ایجاد اختلال در فتوسنتز گیاه، تنفس سلولی گیاه را با اشکال مواجه می کند.

با توجه به توضیحات گفته شده بهترین آب برای گیاهان، آب باران، آب مقطر، آب تصفیه شده و آب آکواریوم است که هیچ کدام به شاخ و برگ گیاه آسیب نمی زند.

نحوه تشخیص آب مناسب برای گیاهان

با این که کلسیم و منیزیم، دو عنصر مورد نیاز گیاه هستند، اما مصرف بیش از اندازه آن ها می تواند موجب آسیب به گیاه شود. آب لوله کشی در برخی از مناطق، دارای سختی زیادی است. آب سخت در یک منطقه را می توان از میزان بالای رسوباتی تشخیص داد که در کتری ها رسوب می کند. این مواد آهکی سفید در نتیجه رسوب کربنات های کلسیم و منیزیم و دیگر نمک ها است. آبیاری گیاهان با آب سخت، منجر به جمع شدن این عناصر در خاک گیاه شده و به صورت پوسته های سفید رنگی روی خاک مشاهده می شود.

با تجمع این رسوبات و مواد معدنی در خاک، میزان PH خاک تغییر می کند. تاثیر این عناصر باعث ایجاد محیط قلیایی در خاک شده که مناسب برای گیاهان اسیدی نخواهد بود. در این صورت گیاهان اسیدی نابود می شوند. از معایب دیگر استفاده از آب سخت برای آبیاری، عدم تامین مواد مغذی مورد نیاز گیاه است. با جایگزین کردن انواع آب های دیگر مانند آب مقطر به جای آب سخت، می توان این گیاهان را نجات داد.

آیا آب مقطر برای آبیاری گیاهان مناسب است؟

با تصفیه آب شهری از روش تبادل یونی و با استفاده از تقطیر برای جداسازی مواد معدنی خشن، آب مقطر به دست می آید. عناصری چون کلسیم، منیزیم، آهن و فلزات محلول با فرایند تبادل یونی از بین رفته و میزان سختی آب کاهش پیدا می کند. اما با این فرایند، آب از کلرید سدیم اشباع می شود. با شست شوی خاک گیاهان با آب مقطر، از تجمع برخی از مواد معدنی جلوگیری می کنیم.

استفاده از آب مقطر برای برخی از انواع گیاهان، مناسب نیست. زیرا مقدار نمکی که در طی فرایند تبادل یونی به آن افزوده می شود، برای گیاهانی مانند ساکولنت ها، زیاد است. پس آب نرم در نتیجه ی استفاده از کلرید سدیم حاصل شده و استفاده طولانی مدت از این آب می تواند تجمع سدیم را در خاک گلدان زیاد کند. تجمع سدیم، باعث مسدود شدن منافذ خاک و ریشه ها شده و مانع رسیدن مواد مغذی و آب به گیاه می شود.

از معایب دیگر مصرف آب مقطر به مدت طولانی برای آبیاری، زیاد شدن مقدار نمک در بستر خاک است که آن را نامناسب برای هر نوع پوشش گیاهی می کند.

رفع مشکل استفاده از آب مقطر

در صورت استفاده از نرم کننده های آب بدون نمک، می توان نامناسب بودن این آب را تا حدودی برطرف کرد. نرم کننده های بدون نمک، باعث حذف مواد معدنی از آب نمی شوند بلکه تاثیر پوسته پوسته شدن آب را سخت را کم می کنند، بدون این که کلسیم و منیزیم را از آب حذف کنند.

مزایا و معایب استفاده از آب مقطر برای آبیاری گیاهان خانگی

مواد معدنی چون کلسیم، منیزیم و سدیم در آب های مقطر نبوده و سطح غیرقابل نفوذ روی خاک تشکیل نمی شود. در نتیجه مانع هوارسانی به خاک نمی شود. این نوع آب، مواد شیمیایی مضر برای سلامت گیاه ندارد. اما همان طور که در بالا نیز گفته شد، هزینه تقطیر آب زیاد است که از معایب استفاده از این آب است.

بهترین آب برای گیاهان، آب باران

ظروف مناسبی را جهت جمع آوری آب باران قرار می دهند. با توجه به کم بودن میزان مواد معدنی مانند کلسیم و منیزیم در آب باران و همچنین عدم داشتن کلر، یکی از آب های مناسب برای آبیاری گیاهان است. آب باران به گیاهان آسیبی وارد نمی کند. اما در مناطقی که هوای آلوده دارند، آب باران دارای خاصیت اسیدی بوده و می تواند برای سلامت گیاهان مضر باشد.

آب معدنی برای آبیاری گیاهان

یکی از آب های جایگزین برای آب لوله کشی در آبیاری گیاهان خانگی، آب معدنی است. این آب ها دارای املاح معدنی فراوانی هستند، زیرا از آب های زیرزمینی جمع آوری شده اند. با استفاده از آب های معدنی، گیاهانی شاداب و تازه خواهید داشت.

آب های معدنی دارای کلسیم و منیزیم بوده ولی مواد آلوده کننده ای چون کلر و فلوراید را ندارند. از معایب استفاده از این آب ها می توان به هزینه بالای خریداری آن ها و باقی ماندن بطری های نگهداری آن ها به مدت طولانی در طبیعت اشاره کرد. چون بازیافت آن ها زمان زیادی لازم دارد.

آب جوشیده برای آبیاری گیاهان آپارتمانی

یکی از آب هایی که برای آبیاری گیاهان آپارتمانی به کار برده می شود، آب جوشیده است. مناسب بودن دمای آب برای آبیاری برای عدم آسیب به گیاه، بسیار مهم است. به عنوان مثال اگر دما بالا باشد، ریشه گیاه دچار آسیب می شود. آب مورد استفاده برای آبیاری گیاهان آپارتمانی، باید یک روز یا یک شب قبل، جوشانده شود. بعد از این که سرد شده به دمای محیط رسید، برای آبیاری استفاده می شود.

آب تصفیه شده برای آبیاری گیاهان

بهترین آب برای گیاهان آپارتمانی می تواند آب تصفیه شده باشد. اما نباید به طور مداوم و همیشگی از این آب برای آبیاری استفاده کرد. در بین دفعات مصرف این نوع آب، بهتر است از آب لوله کشی استفاده شود.

زمان مناسب آبیاری گیاهان

از عواملی که می تواند بر آبیاری گیاهان تاثیرگذار باشد، انواع مختلف گیاهان، نوع گلدان، تهویه، سیستم حرارتی و … است. با توجه به این عوامل، مقدار آب مورد نیاز برای گیاهان تعیین می شود. آبیاری گیاهان در زمان مناسب و مقدار مناسب آب، باعث عدم رسیدن آسیب به گیاه و خراب شدن آن می شود. اگر به دنبال زمان مناسبی برای آب دادن به گل و گیاهان خود هستید، بهتر است زمانی باشد که برگ آن ها پژمرده نباشد. همچنین یکی از روش های تشخیص نیاز گیاه به آب، فرو بردن انگشت خود به اندازه ۳ سانتی متر در خاک گلدان است. اگر در این عمق، رطوبت خاک کافی نباشد، نیاز به آب دارد. بهترین ساعات آبیاری گیاه در طول شبانه روز، صبح زود است. زیرا در این زمان، آب دیرتر بخار می شود.

مقدار آب مورد نیاز برای گیاهان خانگی

انواع گیاهان متفاوت به مقدارهای متفاوتی از آب احتیاج دارند. به عنوان مثال تعداد زیادی از انواع گیاهان خانگی متعلق به مناطق گرمسیری هستند که در این مناطق، باران به طور مرتب می بارد. داشتن برگ های بزرگ آن ها، باعث استفاده از آب زیادی برای شاداب نگه داشتن می شود. این نوع آب ها در مقایسه با کاکتوس ها به مقدار آب بیشتری نیاز دارند.

همچنین گیاهان مختلف در فصول مختلف سال به مقدار آب متفاوتی نیاز دارند. به عنوان مثال گیاهان دارویی در فصل های بهار و تابستان رشد بیشتری داشته و در صورت رشد کم در این فصول، باید در مقدار آبیاری آن ها تجدید نظر کرد.

آبیاری گیاهان خانگی در هنگام مسافرت

روش های مختلفی برای آب دادن به گیاهان در زمان رفتن به مسافرت وجود دارد. در یکی از این روش ها، گالنی را از آب پر کرده و تعدادی نخ کاموا داخل آب گالن قرار می دهند. این نخ ها به گونه ای داخل گالن قرار می گیرد که سر دیگر آن روی ریشه گیاه باشد. اما ارتفاع گالن نباید از ارتفاع گلدان بیشتر باشد. برخی از افراد آب فراوان به اندازه یک لیتر را داخل خاک گلدان می ریزند که باعث عدم رسیدن به موقع آب به ریشه می شود.

علت آبیاری گیاهان با استفاده از آب با دمای متعادل

همان طور که در بالا نیز اشاره شد، آبی که برای گیاهان استفاده می شود، باید ولرم باشد. در صورت استفاده از آب سرد، مکانیسم های جذب مواد مغذی در گیاه تغییر کرده و کاهش جذب این مواد اتفاق می افتد. زمان به خواب رفتن گیاه با تغییر فصل که به نام dormancy معروف است، با ایجاد سرما در ریشه گیاهان، از حالت تعادل خارج می شود. دمای مناسب آب برای آبیاری گیاه، بین ۱۹ تا ۲۱ درجه سانتی گراد است.

آبیاری گیاه از قسمت انتهایی

در این روش آبیاری، ظرف بزرگی را زیر گلدان گذاشته و نیمی از ظرف را با آب مناسب پر کنید. با قرار دادن گلدان به مدت ۱۰ دقیقه در این ظرف، به گیاه اجازه داده می شود تا مقدار آب مورد نیاز خود را تامین کند. بعد از این مدت، با توجه به تغییر سطح آب، متوجه جذب مقدار کافی آب توسط گیاه می شوید. مدت زمان گذاشتن گلدان در ظرف را می توانید تا ۲۰ دقیقه افزایش دهید. اب اضافی با زهکشی از گلدان خارج می شود.

برخی از نکات انتخاب بهترین آب برای گیاهان

به علت وجود کلر در آب لوله کشی، آن را به مدت ۲ تا ۳ ساعت در محیط خانه بگذارید تا کلر ته نشین شود.

آبی که تخم مرغ را داخل آن آب پز کردید، به دلیل دارا بودن املاح معدنی، بهترین آب برای گیاهان است. همچنین آب آکواریوم نیز بهترین آب و کود برای گیاهان خواهد بود که بعد از تعویض بهتر است دور ریخته نشود.

آب مورد استفاده برای شستن سبزیجات را نیز دور نریخته و برای آبیاری گیاهان استفاده کنید.

مقدار آبیاری بسیار مهم بوده و آب زیادی می تواند بیماری های پوستی و قارچی را برای گیاه ایجاد کند. در نتیجه گیاه خراب می شود.