اسید فسفریک با چه موادی واکنش نشان می دهد؟

اسید فسفریک یکی از اسیدهای ضعیف با چهار اتم اکسیژن، یک اتم فسفر و سه اتم هیدروژن در ساختار خود است. این اسید به حالت فیزیکی مایع بوده و محلولی شفاف و بی رنگ است. اما اسیدفسفریک می تواند به صورت جامد و کریستالی نیز باشد. اسیدفسفریک در بازار به دو نوع خوراکی و صنعتی وجود دارد. قیمت اسید فسفریک صنعتی با اسید فسفریک خوراکی متفاوت است. زیرا کاربردهای این دو نوع با هم متفاوت هستند. اطلاعاتی مختصر درباره اسیدفسفریک، با مطالعه این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک به دست می آورید.

تولید و انواع اسید فسفریک

اسید فسفریک با این که به عنوان اسیدی ضعیف شناخته می شود ولی درصد خلوص ۸۵ داشته و دارای خاصیت خورندگی است. با دو روش تر (مرطوب) و خشک می توان این اسید را تهیه کرد.

در روش تر سنگ فسفات را با اسید سولفوریک واکنش می دهند. برای این واکنش، سنگ فسفات خشک و خورد شده را داخل رآکتوری ریخته و اسید سولفوریک را به آن اضافه می کنند. برای این که محصول خروجی علاوه بر سولفات کلسیم، محصولات دیگری چون اسیدفسفریک، سیلیس و فلوئور باشد، باید ماده رقیق حاصل شده از خرد شدن سنگ فسفات با اسیدفسفریک ۵۵ درصد را همراه با اسید سولفوریک وارد رآکتور کنیم. سولفات کلسیم را با کمک فیلتر از اسیدفسفریک جدا می کنند. بالا بردن غلظت اسیدفسفریک نیز با کمک اپراتورهای خلأ انجام می شود.

اما در روش خشک، سنگ فسفات خرد شده را وارد خشک کن با دمای ۴۵۰ تا ۶۰۰ درجه سانتی گراد می کنند. با رسیدن رطوبت آن به ۱,۵ درصد، با مخلوطی از کربن و کوارتز، وارد کوره های الکتریکی می کنند. فسفر سفید به صورت محصول واکنش تولید می شود که به صورت گاز از کوره خارج می شود. این گاز به فسفر جامد تبدیل شده و همراه لجن و آب به قسمت تصفیه فرستاده می شود.

اسیدفسفریک تولید شده، دارای درصد خلوصی بین ۷۵ تا ۸۵ درصد است. از این غلظت اسید فسفریک برای تولید بسیاری از مواد شیمیایی و کودها استفاده می شود.

با توجه به این که حساسیت کاربرد اسیدفسفریک خوراکی بیشتر است، باید قیمت اسید فسفریک صنعتی در مقایسه با نوع خوراکی کمتر باشد.

واکنش اسید فسفریک با هیدروکسید کلسیم

از واکنش میان اسیدفسفریک و هیدروکسید کلسیم (به عنوان یک باز) فسفات کلسیم تولید می شود. در این واکنش که یک واکنش خنثی شدن است، میزان PH بالای هیدروکسید کلسیم، باعث می شود که آپاتیت گازدار در ابتدای واکنش تولید شود. بعد از این که اسیدفسفریک با PH پایین اضافه می شود، فاز مناسب با خنثی شدن حاصل می شود.

اسید فسفریک خوراکی

از اسیدفسفریک خوراکی در ترکیب مواد غذایی به عنوان تنظیم کننده میزان اسیدیته آن ها استفاده می شود. از این اسید در مواد غذایی چون مربا، غلات، گوشت فرآوری شده، پنیر و … به کار گرفته می شود. در تهیه ی انواع نوشابه ها اسیدفسفریک به بهبود طعم آن ها کمک می کند.

اسید فسفریک صنعتی

قیمت اسید فسفریک صنعتی با توجه به نوع شرکت تولیدی فرق کرده و کاربرد آن در صنایع مختلفی است. یکی از این صنایع، داروسازی است که در دندانپزشکی برای تمیز کردن دندان به کار می رود. در ترکیب دهان شویه ها و تهیه ی داروهای ضد تهوع به کار برده می شود.

بیشتر از ۸۰ درصد اسیدفسفریک تولید شده برای تهیه کودهای شیمیایی به کار می رود. همچنین این اسید در خوراک دام و طیور به عنوان افزودنی و طعم دهنده کاربرد دارد.

در ترکیب محصولات زیبایی و بهداشتی مانند شامپوها، عطرها، رنگ مو، محصولات پاک کننده و … نیز این اسید را استفاده می کنند. در تصفیه آب و فاضلاب، از بین بردن لکه های سیمانی و آب سخت و … نیز می تواند این اسید نقش داشته باشد.