معرفی حشره کش سايفلوترين ( سم سولفاک ) و کاربردهای آن

سم سايفلوترين (cyfluthrin) که در ایران با نام سولفاک شناخته می شود یک حشره کش تماسی- گوارشی از خانواده پایرتیروئیدهاست. سايفلوترين یک ترکیب ارگانیک پیچیده است که برای ماهی ها و بی مهرگان بسیار سمی است اما برای انسان سمیت به مراتب کمتری دارد.

این سم اولین بار در سال ۱۹۸۷ در ایالات متحده به ثبت رسیده است. این ماده در کشاورزی برای کنترل حشره هایی که به پنبه ، چمنزار ، گیاهان زینتی ، غلات ، میوه و … آسیب می زنند، استفاده می شود.

سولفاک همچنین در مناطق مسکونی برای کنترل آفاتی مانند مورچه ها ، سوسک ها ، موریانه ها ، کک ها ، پشه ها و مگس ها استفاده می شود. برای آگاهی بیشتر در این رابطه در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک با ما همراه باشید.

در حال حاضر بیش از ۱۵۰ محصول حاوی سایفلوترین وجود دارد که در کشاورزی ، داخل منازل ، حیاط و محافظت از چوب از حشرات استفاده می شوند. برخی از محصولات ممکن است در برنامه های سم پاشی هوایی و به عنوان برچسب گوش مورد استفاده قرار گیرند.

مکانیسم اثر سم سايفلوترين یا سولفاک

سايفلوترين در برابر طیف گسترده ای از آفات کشاورزی و بهداشتی عمومی مؤثر است. نحوه عملکرد این سم با دخالت در سیگنالینگ عصبی با مهار سیستم های کانال سدیم غشایی در ارگانیسم هدف صورت می گیرد.

سولفاک عمدتا یک حشره کش تماسی است که به عنوان نسبتاً خطرناک طبقه بندی می شود. این حشره کش به صورت ضربه ای عمل می کند و همچنین با نام baythroid شناخته می شود.

سايفلوترين با حمله به اعصاب باعث ایجاد اسپاسم عضلانی مداوم در حشره می شود که در نهایت حشره فلج شده یا از گرسنگی می میرد. سولفاک برای انسان و پستانداران کمتر سمی است زیرا آنها سریعتر از حشرات این سم را تجزیه و دفع می کنند.

چگونه ممکن است در معرض حشره کش سایفلوترین قرار بگیریم؟

امکان قرار گرفتن در معرض این سم به صورت تصادفی از طریق چشم و پوست استنشاق یا بلع وجود دارد.اگر در حین استفاده از سایفلوترین در منزل یا مکان های عمومی هستید می توانید آن را از طریق پوست چشم ها یا استنشاق دریافت کنید .

حتی ممکن است از طریق رژیم غذایی خودتان در معرض سطوح بسیار کمی سایفلوترین باشید. سموم دفع آفات مورد استفاده در محصولات زراعی دارای آستانه تحمل هستند این مقدار قانونی است و توسط آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده (EPA) برای کمک به ایمنی مواد غذایی تعیین شده است.

هنگام استفاده از سموم دفع آفات ، اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهید تا خطر به حداقل برسد. به عنوان مثال اگر سموم در داخل خانه استفاده می شوند پنجره ها را باز کنید و تهویه ها را روشن کنید تا زمان خشک شدن تسریع شود. تا زمان خشک شدن سم از محل دور شوید و اسباب بازی ها ، وسایل حیوان خانگی و گیاهان خوراکی را قبل از استفاده در فضای باز بپوشانید.

علائم و نشانه های مسمومیت با سایفلوترین

علائم قرار گرفتن در معرض مقدار کم سم سایفلوترین ممکن است شامل تحریک چشم ، پوست و مجاری تنفسی باشد. سولفاک به عنوان یک ماده تحریک کننده جزئی چشم محسوب می شود و پوست را حساس نمی کند و در تماس با پوست عملاً غیر سمی تلقی می شود.

واکنش های پوستی به سایفلوترین می تواند شامل سوزش ، قرمزی ، خارش و سوزن شدن باشد. علائم ناشی از قرار گرفتن در معرض تماس پوستی با این سم ممکن است برای چند هفته طول بکشد.

حشره کش سایفلوترین در صورت بلع کمی سمی است و ممکن است باعث استفراغ همراه با سوزش در دهان ، سرگیجه ، سردرد ، خستگی و حالت تهوع شود. حیوانات آزمایشگاهی که از طریق تغذیه در معرض سیفلوترین قرار گرفتند علائمی از راه رفتن غیر طبیعی ، ترشح بزاق اضافی ، بیش فعالی و کاهش وزن نشان دادند.

علائم این حشره کش طی ۱۰ دقیقه تا ۳ ساعت ظاهر شده و معمولاً  طی ۷ تا ۱۲ روز از قرار گرفتن در معرض بهبود می یابند. در حالی که بعید نیست  قرار گرفتن در معرض دوزهای زیاد باعث ترشح بزاق ، جمع شدن مایع در ریه ها ، تشنج ، اغما و مرگ شود. متابولیت های سایفلوترین نسبت به خود آن سمیت کمتری دارند.

سرنوشت سم سایفلوترین در محیط زیست

سم سولفاک در خاک نسبتاً پایدار است ولی در اثر آب یا نور خورشید تجزیه می شود . تجزیه سیفلوترین در خاک هایی با محتوای ارگانیک بالا ، در خاک بدون اکسیژن و خاک رس سریعتر اتفاق می افتد. نیمه عمر این حشره کش تقریباً ۳۴ روز در خاک بدون اکسیژن و در حدود ۵۶ روز در خاک با اکسیژن و در صورت استفاده در سطح خاک ، نیمه عمر آن حدود ۲ تا ۱۶ روز است.

نیمه عمر سم سایفلوترین در آب تحت تابش خورشید حدود ۱۲ روز و حدود ۱۹۳ روز بدون نور خورشید است. در آب های سطحی که در معرض نور خورشید قرار دارد این سم به سرعت تجزیه می شود.

در گیاهان ، پتانسیل کمی برای نفوذ در بافت گیاه و حرکت در گیاه دارد و به سرعت از بین می رود مثلا  نیمه عمر آن در میوه انبه ۲.۵ روز بوده و تا ۵ روز روی میوه ماند.

سم سایفلوتین در خاک بی تحرک است و بعید به نظر می رسد که آبشویی شود. حرکت از طریق رواناب پیش بینی نمی شود مگر اینکه رسوبات نیز جابجا شوند. Cyfluthrin دارای فشار بخار بسیار کمی است و انتظار نمی رود به محض خشک شدن بخار شود.

براساس خصوصیات شیمیایی سایفلوترین این امکان وجود دارد که در بدن حیوانات تجمع پیدا کند. با این حال ، در مطالعات آزمایشگاهی با موش این ترکیب به سرعت از بدن دفع شد زنبورها در برابر تماس با سایفلوترین بسیار حساس هستند. این سم  برای ماهی ها و بی مهرگان آب شیرین نیز آب بسیار سمی است.

بلع سایفلوترین برای گوسفندان و خرگوش کمی سمی است . این سم برای پرندگان  از جمله اردک ، بلدرچین و مرغ ها نسبتا سمی تا غیر سمی است.