اگر شما هم از علاقمندان به شنا باشید حتما به این موضوع فکر کرده اید که برای سلامت بدن، آب استخر باید چگونه باشد؟ در این مقاله از جهان شیمی فیزیک قصد داریم تا این مورد را با شما بررسی کنیم و ببینیم برای اینکه یک استخر تمیز با آب سالم داشته باشیم باید چه کارهایی انجام دهیم.
پیش از این در نشریه جهان شیمی فیزیک نکاتی در رابطه با تصفیه آب استخر با عناوین پودر کلر استخر، قرص کلر استخر، سبد قرص کلر استخر، پودر کلر سلوکس و … برای شما منتشر کرده ایم. در مقاله امروز اما بیشتر به نحوه بررسی سلامت آب استخر و کیفیت آن اشاره خواهیم کرد. در ادامه با ما همراه باشید.
آب استخر مناسب
برای اینکه آب استخر شما در شرایط بکر و کیفیت خوب باقی بماند، باید قبل از شروع هرگونه شنا، یک نکته اساسی را رعایت کنید: پر کردن آب برای اولین بار و متعادل نگه داشتن آب.
آب با توجه به چند پارامتر متعادل خواهد شد. این پارامترها به شرح زیر تعریف می شوند:
ph آب(قدرت هیدروژن)
dgh(درجه سختی آب)
tac(محتوای قلیایی کل)
سیستم فیلتراسیون استخر(پمپ استخر، فیلتر استخر، مبدل حرارتی و …)
به طور متوسط یک استخر شنا، هزاران گالن آب در خود جا میدهد. باید بدانید که استخر داشتن هزینه های بالایی دارد و با اینکه آب یک ماده ارزان و در دسترس است اما نگهداری از آن هزینه بر است. این هزینه ها قابل اجتناب نیست چرا که کیفیت و سلامت یک استخر توسط استفاده از تجهیزات حرفه ای و مناسب تضمین می شود.
برای تامین آب استخر، روش های مختلفی وجود دارد. اما سه روش متداول برای آن را به اختصار در ادامه خواهید خواند:
آب شهر و شلنگ باغ
ساده ترین راه برای پر کردن استخر، استفاده از آب شهری و شلنگ باغ است. البته این روش می تواند هزینه قبض آب شما را چند برابر کند. بد نیست بدانید که تامین آب استخر با این روش تقریبا ۴۸ ساعت طول می کشد.
استفاده از شیرهای آتش نشانی
مدت زمان پر کردن استخر با این روش از روش قبلی بسیار کوتاه تر است اما برخی مردم نمی دانند که امکان استفاده از این روش برایشان فراهم است. در بعضی از مناطق، آتش نشانی این کار را به صورت تمرینی برای شستشوی خط آبی خود به صورت رایگان انجام می دهد. در برخی مناطق نیز این کار با هزینه انجام می شود. هیدرانت آتش نشانی اگر در شرایط کاری مناسب باشد می تواند با سرعت ۱۵۰۰ گرم در دقیقه استخر شما را پر کند.
آب چاه
چاه ها معمولا منابع خوبی برای پر کردن استخرها هستند. برای این کار ابتدا باید ظرفیت چاه خود را به طور دقیق بدانید. این روش از دو روش دیگر مقرون به صرفه تر بوده ولی مشکلات خاص خودش را دارد.
در تامین آب استخر با این روش، فشار زیادی به پمپ چاه و یا سایر تجهیزات شما وارد خواهد شد. حتی در استفاده از این روش ممکن است طول عمر تجهیزات شما کوتاه تر شود و به جای پرداخت هزینه اضافی آب، مجبور به پرداخت هزینه اضافی برق شوید!
اگر در زمان محاسبه ظرفیت چاه اشتباه کنید، استفاده بی رویه از آن می تواند به خشک شدن چاه شما منجر شود. در این صورت باید یک دستگاه حفاری برای زنده کردن چاه تهیه کنید که خود هزینه ای اضافی محسوب می شود.
تامین آب استخر با چاه، تقریبا به اندازه استفاده از شلنگ باغ زمان می برد اما مشکل اصلی و مهمی که دارد این است که ممکن است آب چاه آلوده به املاحی چون گوگرد باشد. همین موضوع می تواند تعادل آب استخر شما را برهم زده و مضر باشد.
در نهایت بدانید که هرچه ورودی آب استخر بیشتر باشد، استخر شما سریع تر پر خواهد شد. میانگین دبی یک شیر آب در حدود ۱۲ لیتر در دقیقه یا ۷۲۰ لیتر در ساعت است.
اقدامات قبل از پر کردن آب استخر
پیش از اینکه اقدام به پر کردن آب استخر کنید، بهتر از چند توصیه کارشناسی را جدی بگیرید:
مقداری پارچه محکم را در انتهای شلنگ باغ خود محکم کنید. این کار سبب می شود تا فشار آب کاهش یابد.
۲ الی۶ اینچ از پایین استخر خود را پر کنید. این کار به شما فرصت می دهد تا آستر استخر خود را بازرسی کنید.
این زمان مناسبی برای بررسی پوسته استخر یا بوش از نظر نشتی خواهد بود.
اگر آستر استخر شما چین و چروک دارد، چین و چروک ها را صاف کنید. برای این کار می توانید وقتی دو اینچ آب در استخر وجود دارد آن ها را صاف کنید. بد نیست بدانید که پس از پر شدن استخر، چین و چروک ها باقی می مانند.
زمان پر کردن آب استخر
شما نیازی نیست برای هر بار استفاده آب تمیز به استخر خود وارد کنید. برخی مشکلات کیفیتی آب استخر توسط اقدامات کارشناسی قابل حل هستند. اگر استخر شما سر بسته باشد حتی بین دو الی سه سال می توانید آب استخر را خالی نکنید.
با این حال تمام استخرها نیاز به شارژ اضافی دارند؛ چرا که سطح آب استخر به دلیل پاشیدن، تبخیر، شستشوی مجدد و سایر عوامل، پایین خواهد آمد.
در تابستان سطح آب استخر هر دو سه هفته یک بار باید بالا بیاید. اگر بیش از نیاز به تمدید شارژ آب استخر هستید احتمالا پوسته استخر شما آسیب دیده و نشتی دارد.
با این حال روش های وجود دارد که توسط آن ها می توانید تا حد زیادی سطح آب استخر خود را بالا نگه دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
کاهش تبخیر
به طور روزانه تبخیر نرمال حدود ¼ تا ½ اینچ آب در یک استخر بدون پوشش خواهد بود. شما می توانید در زمان هایی که از استخر خود استفاده نمی کنید سطح آن را پوشیده نگه دارید تا از تبخیر آن جلوگیری کنید.
کاهش درجه حرارت بخاری استخر و همچنین محافظت استخر از باد، تبخیر آب استخر را کاهش خواهد داد.
کاهش پاشیدن
با خروج از استخر مقدار زیادی آب همراه با بدن و مایو از استخر خارج می شود. بازی ها، پرش ها، و آب نماها نیز میزان پاشش آب را بیشتر خواهند کرد. برای جلوگیری از این موضوع می توانید سطح آب استخر خود را پایین نگه دارید. همچنین نیروی پاشش فواره ها یا چشمه ها را کم کنید و جهت آن ها را طوری تنظیم کنید که دوباره به داخل استخر بازگردند.
استفاده از فیلتر سالم
فیلتر استخر شما دائما باید تمیز و سالم باشد. زمان تمیز کردن فیلتر بهتر از جریان آب را قطع کنید.
متعادل سازی
همانطور که در ابتدای این مقاله اشاره کردیم، کیفیت آب به پارامترهای متعادل آن بستگی دارد. در ادامه به شرح هر کدام از پارامترهای نام برده شده پرداختیم:
pH آب استخر
pH یا قدرت هیدروژن، مشخص می کند که آب استخر شما اسیدی است یا قلیایی. اگر این مقیاس روی عدد ۷ باشد، آب استخر خنثی است. به یاد داشته باشید که pH آب استخر همیشه باید خنثی باشد. این مقیاس می تواند در محدوده بین ۷ تا ۷.۴ تنظیم شود. از مزایای شنا با pH آب استخر مناسب می توان به موارد زیر اشاره کرد:
شنا بدون تحریک چشم و غشای مخاطی
مشاهده نتایج موثر از مواد ضد عفونی کننده
خطر کمتر تولید و تکثیر جلبک ها
کارایی مطلوب عوامل شفاف سازی که در فیلتر شن برای مبارزه با آب ابری
حفظ رنگ آب استخر
TAC یا محتوای قلیائیت کل در درجه بیان می شود. این پارامتر غلظت کربنات های محلول در آب را مشخص می کند. دامنه آن بین ۰ تا ۲۵ درجه است.
سختی آب استخر
dGH درجه سختی آب استخر را به شما نشان خواهد داد. سختی آب استخر به میزان آهک آن بستگی دارد. dGH بر حسب درجه اندازه گیری می شود و بعد به میلی گرم در لیتر تبدیل خواهد شد. طبق فرمول، ۱ درجه برابر ۱۰ میلی گرم در لیتر خواهد بود.
سختی استخر شما باید بین ۸ تا ۲۰ درجه باشد.
دمای مناسب آب استخر
زمانی که شما اقدام به تامین آب استخر می کنید احتمالا درجه حرارت آب پایین است و نهایتا آب سرد خواهد شد. برای آن که آب استخر را به دمای مناسبی برای استفاده برسانید، چند روش وجود دارد:
سرپوش استخر
سرپوش استخر با استفاده از اثر گلخانه ای به محض تابش آفتاب آب استخر را گرم خواهد کرد. در نظر داشته باشید که هزینه نصب چنین سرپوش هایی معمولا بالاست.
گرم کن استخر
گرم کردن استخر معمولا با استفاده از گرم کن آب استخر انجام می شود. این روش افزایش قبض برق شما را به دنبال خواهد داشت. خوب است بدانید که مبدل های حرارتی و گرم کن ها بیش از حد انرژی مصرف می کنند و گران هستند.
نقش پمپ در استخر
شما به عنوان یک استخر دار باید بدانید که سیستم آب استخر توسط پمپ کنترل می شود. پمپ آب استخر، آب را به حرکت در می آورد و پس از عبور از فیلتر و حذف هر گونه گرد و غبار، خاک و مواد معلق دوباره به استخر باز می گردد.
مدت زمان روشن بودن پمپ استخر به اندازه لوله، اندازه استخر، بار شناگر و اندازه پمپ بستگی دارد. یک پمپ خراب کیفیت آب استخر شما را از بین می برد.
سیستم تصفیه
تصفیه آب استخر یکی از مهم ترین اقدامات برای نگداری از آن است. کار سیستم تصفیه، حذف خاک و گرد و غبار ناشی از آب استخر است. برای این کار از پودر و قرص کلر استفاده می شود. بهتر است برای استفاده از هر گونه سیستم تصفیه ای ابتدا با یک متخصص خوب مشورت کنید و سپس اقدامات به تهیه تجهیزات کنید.
باید بدانید که هزینه تجهیزات و مواد تصفیه آب استخر کمی بالاست و از آنجایی که این محصولات وارداتی نیز هستند بسیار به قیمت دلار وابسته خواهند بود.
آب استخر چه چیزهایی دارد
حالا که فهمیدیم کیفیت آب استخر باید چگونه باشد بهتر است به این نکته نیز توجه کنیم که آب استخر حاوی مواد زائدی است که عدم حذف آن ها می تواند سلامت شما را به طور جدی به خطر بیندازد. اگر شما یک استخر خانگی دارید باید وسواس خاصی برای تمیزی آن به خرج دهید و احتمالا در حفظ سلامت آب استخر خود موفق خواهید شد.
اما اگر به استفاده از استخرهای عمومی عادت دارید توجه به نکات زیر می تواند شما را نسبت به استفاده از این تفریح هوشیار تر کند.
اولین و مهم ترین ماده زائدی که در آب استخر وجود دارد، ادرار انسان است. این یک حقیقت ناخوشایند است! با این حال مطالعاتی که طی ۲۰ سال گذشته انجام شده است آن را اثبات کرده اند. در همین زمینه، ارنست بلچلی مهندس محیط زیست دانشگاه پوردوایندیانا می گوید : فرض وجود ادرار در استخرهایی که مردم در آن شنا می کنند منطقی است. آن چه که ما به دست آورده ایم این است که به طور میانگین هر شناگرمعادل یک تا دو انس (۳۰ تا ۶۰ گرم) ادرار را در استخر دفع می کند. وی همچنین می گوید که هرگز استخری را بررسی نکرده که در آب آن ادرار وجود نداشته باشد.
نظر کارشناسان
به گفته کارشناسان ادرار موجود در آب یک استخر به طور معمول خطری برای شناگران ندارد. اما ادغام ادرار و عرق افراد با کلر موجود در آب، سبب ایجاد واکنش شیمیایی و تولید ترکیبات سمی به نام disinfection by-products (DPBs) تولید می کنند.
شناگران ماهر، ناجیان و کارگران استخرها مشکلاتی نظیر آسم، مشکلات خفیف تنفسی و بیماری های پوستی ایجاد خواهند کرد. البته بروز این مشکلات بستگی به میزان استفاده از استخر در طول روز دارد.
پرستار میشل لاسا، رئیس مرکز کنترل و پیشگیری بیماری های مرتبط با شنا می گوید : یک استخر سالم بوی مواد شیمیایی نمی دهد. چیزی که چشمان شما را قرمز می کند کلر نیست بلکه ادرار و عرق است که با کلر ترکیب شده. به گفته او، وجود این مواد تاثیر کلر را که برای از بین بردن میکروب ها به آب اضافه می شود کم می کند.
به هر حال اگر شما هم در دسته استخرداران قرار دارید بهتر است برای اطمینان از سلامت و کیفیت آب استخر خود با یک متخصص مشورت کنید و سرمایه گذاری خوبی در این زمینه انجام دهید. همچنین اگر از استخرهای عمومی استفاده می کنید بهتر است در رابطه با مرکز مورد نظرتان به خوبی تحقیق کنید و از سلامت و کیفیت آب استخر مطمئن شوید.