دانستنی های خرید و فروش و قیمت فلز جیوه نقره ای در ایران

جیوه نقره ای (Hg) یا سیماب یا مرکوری ، فلزی سنگین و نقره‌ای ‌رنگ است که در دمای اتاق به حالت مایع است. جیوه بیشترین کاربرد را در ساخت مواد شیمیایی صنعتی و تولید لوازم برقی و الکترونیکی دارد.

این فلز سمی همچنین در چسب‌ها، فیلترهای صنعتی، لوازم آرایشی، دماسنج ‌ها ، پرکننده‌های دندانی، داروهای ادرارآور، نرم‌ کننده‌های البسه، پولیش‌ها، پسماندهای صنعتی، ملین‌ها، رنگ‌ ها، غذاهای دریایی، نگهدارنده‌های چوب و … وجود دارد.

Hg با بیشتر فلزها غیر از آهن و پلاتین ملقمه می دهد. آلیاژ جیوه صنعتی را با یک یا چند فلز دیگر را ملقمه می نامند. ملقمه ای از قلع و نقره و روی با این فلز برای پر کردن دندان به کار می رود.

این ملقمه وقتی تازه تهیه شده باشد نرم است و به راحتی می توان آنرا در سوراخ دندان فشرد ولی بعد از مدت کوتاهی سخت می شود..

جیوه نقره ای در دمای اتاق مایع است زیرا ” انقباض نسبیتی ” اربیتال های اتمی آن باعث می شود الکترون های لایه ی آخر s^۲ ۶ آن به هسته نزدیک تر شده و بار مؤثر بیشتری را احساس کنند .

 

 

در نتیجه از نظر شیمیایی تقریبا همانند یک گاز نجیب رفتار کرده و علاقه ای به شرکت دادن الکترون هایش در پیوند با سایر اتم ها ، حتی اتم های جیوه دیگر ، نداشته باشد.

جالب است بدانید این فلز در فاز گازی ، همانند یک گاز بی اثر ، تک اتمی است .اما به هر حال نباید در این مسئله اغراق کرد زیرا Hg نه گاز است و نه کاملا بی اثر . در جیوه آنقدر بر همکنش بین الکترون های بیرونی وجود دارد که آن را مایع نگه دارد ، الکتریسیته را هدایت کند و در واکنش های شیمیایی معمولی شرکت کند. در ادامه این مقاله وبسایت نشریه جهان شیمی فیزیک شما را با این فلز گرانبها آشناتر میکند .

قیمت خرید و فروش جیوه نقره ای

جیوه نقره ای در گریدهای آزمایشگاهی، صنعتی  با برندهای مختلف و قیمت های متفاوت به فروش می رسد.

کاربرد های جیوه نقره ای مایع در صنایع آزمایشگاهی، دارویی و پزشکی است. قیمت خرید و فروش جیوه مایع برحسب خلوص و کشور سازنده متفاوت است. به عنوان مثال قیمت فروش جیوه صنعتی ۹۹ / ۹۹ ٪ اسپانیایی کیلویی ۲ میلیون تومان است.

منشاء جیوه نقره ای در محیط زیست

جیوه نقره ای مایع هم از راه طبیعی و هم با دخالت انسان در طبیعت رها می شود. راه های طبیعی، منشأ زمین شناختی دارند و  شامل فعالیت های آتشفشانی و انتشار از طریق خاک هستند.

جیوه نقره ای از طریق فوران های آتشفشانی از ذخایر زیرزمین بیرون می زند. خروج این فلز از خاک در مناطقی که به مرز صفحه های تکتونیکی نزدیک تر هستند، یعنی جایی که کانی هایی مانند «شنگرف» (سولفور سیماب) خاک را غنی کرده اند، مشاهده شده است.
انتشار این ماده توسط عامل انسانی تجمع این فلز را در محیط زیست به سه برابر افزایش داده است. منابع اصلی انتشار این فلز از طریق فعالیت های انسانی، کاربرد صنعتی و حفر معادن طلا، مصرف سوخت های فسیلی، تولید سیمان و تولید اولیه فلزات غیر آهنی هستند.

کاربرد جیوه در دندانپزشکی

توانایی درمان حفره‌های دندان قبل از اینکه منجر به از بین رفتن دندان‌ ها شود، یکی از معجزات دندانپزشکی مدرن است. امروزه این امکان وجود دارد که بیشتر دندان‌ها تا آخر عمر در دهانتان بمانند. اما در گذشته بیشتر دندان‌ها در اثر عفونت و پوسیدگی از بین می ‌رفتند. بسیاری از دندانپزشکان برای ترمیم دندان‌ها از خواص شگفت انگیز آلیاژهای Hg به نام آمالگام استفاده می‌کنند.

برای تهیه آمالگام دندانی، پودری از چند فلز، اغلب قلع و نقره ، با جیوه مایع ترکیب می شود. این فلز با سایر فلزات یک خمیر غلیظ ایجاد می‌ کند. دندانپزشک این خمیر را روی حفره‌های دندان گذاشته و آن را شکل می‌ دهد. سپس خمیر سفت می ‌شود و کمی منبسط می ‌شود تا مطمئن شویم سر جای خود می ‌ماند.

در سال‌های ۱۸۰۰ میلادی نیز  دندانپزشكان برای پر كردن دندان‌ ها از این فلز استفاده می‌ كردند. ماده‌ای كه برای پر كردن دندان‌ها استفاده می ‌شد حاوی نقره، جیوه، مس و قلع بود كه جیوه ۵۰ درصد این آلیاژ را تشكیل می ‌داد.

البته در سال‌های اخیر كمتر از این آلیاژ استفاده می ‌شود و بیشتر رزین مورد استفاده قرار می ‌گیرد كه به رنگ طبیعی دندان‌ها نزدیك ‌تر است.

اثرات جیوه بر بدن

همه ما از طریق منابع مختلف در معرض جیوه نقره ای قرار داریم. ماهی‌ها به طور طبیعی در بدن خود مقداری Hg دارند و میزان آن در ماهی‌های مختلف مربوط به یك گونه با هم متفاوت است.

جیوه نقره ای توسط باکتری‌ها به متیل جیوه تبدیل می ‌شود که بیشتر در آبزیانی مثل ماهی و صدف وجود دارد. این همان ارتباط بین Hg و انسان از طریق موادغذایی مصرفی است. در این میان باید دانست که ماهیان بزرگتر احتمالا دارای سطوح بالاتری از این فلز در بدن خود هستند. این در حالی است که ماهی‌های کوچکتر که بیشتر از پلانکتون‌ها تغذیه می ‌کنند کمتر حامل این ترکیب سمی هستند.

توجه داشته باشید که جیوه و بخار آن و تمام نمک های محلول این فلز به شدت سمی هستند . در زمان مسمومیت  سفیده تخم مرغ و شیر را می توان به عنوان پادزهر به کاربرد زیرا آلبومین های تخم مرغ و شیر با این فلز آلبومینات جیوه تشکیل می دهند که غیر محلول است.

خطرات استفاده از این فلز توسط مصریان باستان که از بردگان جهت کار در معادن جیوه استفاده می‌ کردند، کشف شده بود. احتمالاً به خاطر سمّی بودن ملغمهٔ جیوه در استخراج طلا ، بردگانی که در معادن شنگرف (HgS) رومی‌ ها کار می‌ کردند، بعد از ۶ ماه می ‌مردند.

از اوایل سدهٔ هجدهم میلادی توجه دانشمندان به احتمال روبرویی شغلی و تماس افراد عادی با این فلز جلب شد. انواع ترکیبات Hg، سمیّت متفاوتی دارند، ترکیباتی مانند فنیل مرکور و الکوکسی الکیل، کمترین میزان آسیب، و ترکیبات آلکیل جیوه بیش‌ترین آسیب را می ‌رسانند.

توجه 

این فلز سنگین از راه تنفس، گوارش و نیز از طریق پوست قابل جذب می‌ باشد، بخارات آن به دستگاه اعصاب مرکزی تمایل دارد، اما هدف اصلی این فلز کلیه‌ها و کبد است. البته تاکنون مدارک محدودی در ارتباط با سرطانزا بودن آن ارائه شده ‌است.

مطالعات جهانی نشان می‌ دهند که در نتیجهٔ تماس مستقیم یا استنشاق بخارات این ماده ، اختلالات مختلفی به وجود می ‌آید که برخی از آن‌ها عبارتند از: اختلال دستگاه خود-ایمنی، اختلال در عملکرد کلیه، ناباروری، تأثیرات منفی روی جنین، مشکلات رفتاری– عصبی، ناکارآمدی قلبی، آلزایمر، تأثیرات مخرب بر دستگاه عصبی مرکزی و محیطی، تأثیرات چشمی، مشکلات دهانی، نارسایی حاد تنفسی، درماتیت، دمانس، تهوع، استفراغ، اسهال،دردشکم ، کونژکتیویت، برونشیت، پنومونی، ورم ریه، تب بخار فلزی و اختلالات نوروسایکوتیک، اثر بر روی غده تیروئید، تولید مثل و سمیت ژنی.

پس از بخار Hg  ، متیل جیوه خطرناک‌ترین شکل این عنصر فلزی ‌است. استفاده از متیل جیوه به عنوان قارچ ‌کش برای محافظت از دانه ‌ها سبب کاهش قابل ملاحظه پرندگانی شد که از این دانه‌ها مصرف کرده بودند و همچنین صدها مرگ در عراق و آمریکا از مصرف نانی که دانه‌ های گندم آن با متیل جیوه در تماس بوده گزارش شده‌ است.

 

 

نکته 

ورود سمی ‌ترین شکل این عنصر یعنی متیل جیوه به بدن انسان، بیماری میناماتا ایجاد می‌کند. این بیماری نخستین بار در دههٔ ۱۹۵۰ در خلیج میناماتای ژاپن مشاهده شد. بروز این بیماری در انسان با عوارض گوناگون عصبی از جمله اختلال در حواس پنج‌ گانه، بروز آلزایمر در سنین پیری و در موارد حاد با مرگ بیمار، همراه ‌است.

متیل جیوه نسبت به نمک‌های آن سمّ قوی تری است، زیرا علاوه بر انحلال ‌پذیری در بافت چربی، قابلیت تجمع و بزرگ‌نمایی زیستی دارد. همچنین می‌ تواند از سد خونی- مغزی و جفت جنین عبور کند.

فرایند متیل ‌دار شدن جیوه در رسوب های  گل‌ آلود رودخانه‌ها و به ویژه در شرایط ناهوازی صورت می‌ گیرد. گزارش ها نشان داده است که بیشتر فلز موجود در بدن انسان به صورت متیل جیوه بوده و اغلب از طریق خوردن ماهی وارد بدن انسان می ‌شود.

معدن جیوه در ایران

تاكنون هيچ پی جويی سراسری برای کشف معدن جيوه در ايران صورت نگرفته است. تنها دانسته های موجود در رابطه با معدن جیوه در ایران حاصل چند بازديد كارشناسان زمين شناسی و گردآوری اطلاعات مردم محلی و معدن كاران قديمی از مشاهده این عنصر و يا چند پی جويی مقدماتی در برخي اداره های كل معادن و فلزات است. تاكنون در مناطق زير نشانه هايى از این عنصر گزارش شده است:

• ناحيه ى شوراب: با توجه به ويژگى هاى زمين شناسى و آناليزهاى انجام شده، مى توان گفت ناحيه ى معدنى شوراب، ناحيه اى بسيار اميدبخش براى استخراج این فلز است.
• ناحيه ى ماكو: محدوده هاى خان گلى و كليسا كندى.
• ناحيه ى قره باغ: آق دره، منطقه ى شاخ شاخ در ناحيه ى تكاب.
• ناحيه ى قاين: محدوده ى على آباد در حاجى آباد قاين.
• ناحيه ى اهر: محدوده ى خوينارود.

جیوه مخصوص ردیاب

یکی از شایعاتی که باعث شده تا بسیاری از شرکت های ارائه دهنده دستگاه فلزیاب با استفاده از آن بتوانند به بازاریابی دستگاه های خود بپردازند، تاثیر این عنصر بر روی طلا و واکنش این فلز با طلا است. این افراد بر این باورند که دستگاه های فلزیاب اگر مجهز به مقداری Hg باشند، یک فرکانس و میدان مغناطیسی ایجاد می شود که می تواند طلا را بهتر تشخیص داده و عملیات طلایابی به بهترین شکل ممکن صورت پذیرد.

اما در واقعیت طبق آزمایش های انجام شده بر روی این دو فلز از فاصله بسیار نزدیک، نتیجه حاصل شده این است که طلا و Hg واکنش خاصی نسبت به یکدیگر ندارند و این دو ماده تنها می توانند با یکدیگر ترکیب شوند تا از آنها یک آلیاژ فوق العاده تولید گردد. به همین علت است که می‌ توان به صورت قاطع اعلام کرد که استفاده از این ماده در تولید ردیاب هیچ تاثیری در عملکرد طلایاب و فلزیاب نخواهد داشت و نمی تواند به بهتر شدن عملکرد دستگاه فلزیاب کمک کند.

برخی از شرکتهای ارائه دهنده انواع دستگاه فلزیاب و شاقول گنج یاب ، بیان می کنند که نوعی جیوه قرمز و نیز جیوه شاقول در دستگاه فلزیاب به کار رفته که بر روی طلا تاثیر می گذارد. این موضوع نیز به صورت کامل آزمایش و رد شده است. درست است که این فلز خاصیت خورندگی دارد؛ اما به هیچ عنوان نمی تواند طلا را جذب کند و هیچ واکنشی نسبت به طلا از خود نشان نمی دهد. تمامی موارد گفته شده به نوعی برای بازار گرمی دستگاه فلزیاب است و جیوه مخصوص ردیاب وجود خارجی ندارد.

جیوه نقره ای در چه وسایلی وجود دارد

جیوه یک عنصر شیمیایی با عدد اتمی ۸۰ است و در جدول تناوبی با نماد “Hg” نشان داده می شود. از نظر ظاهری سفید نقره ای است که به عنوان فلز طبقه بندی می شود و متعلق به بلوک d از گروه ۱۲ جدول تناوبی است. از آنجایی که جیوه یک مایع نقره‌ای است، مدت‌هاست که به عنوان نقره زنده شناخته می ‌شود.

مورد استفاده در دستگاه های آزمایشگاهی

جیوه به دلیل چگالی بالا و انبساط حرارتی خطی خود دارای مزایایی است که در فشارسنج ها، فشارسنج ها، پمپ های انتشار و سایر تجهیزات آزمایشگاهی استفاده می شود. جیوه به دلیل چگالی بالا در مانومترها و فشارسنج ها که فشار گازها و مایعات را اندازه گیری می کنند، استفاده می شود.

برای تولید کلر استفاده می شود

عمده ترین کاربرد جیوه در تولید کلر است. جریان الکتریکی از طریق کلرید سدیم برای تولید کلر ارسال می شود. با این حال، استفاده از این استراتژی یک نقطه ضعف دارد. فلز سدیم (Na) بسیار واکنش پذیر است. اگر آب وجود داشته باشد، سدیم با آن واکنش تهاجمی نشان می دهد. این واکنش تولید کلر را به میزان قابل توجهی دشوارتر می کند.

مورد استفاده در دستگاه های الکترونیکی

جیوه معمولاً در ساخت تابلوهای تبلیغاتی، کلیدهای جیوه ای و سایر وسایل الکتریکی استفاده می شود. همچنین در لامپ های بخار جیوه (که نوری با غلظت بالایی از اشعه ماوراء بنفش ایجاد می کند) استفاده می شود. این لامپ ها معمولا برای روشنایی خیابان ها، لامپ های خورشیدی و لامپ های UV (نور سیاه) استفاده می شوند.

کاربردهای متفرقه

جیوه در برخی وسایل آرایشی مانند ریمل ها استفاده می شود. فولمینات جیوه (II) به عنوان پرایمر کارتریج در تفنگ ها استفاده می شود. جیوه به دلیل چگالی مایع بالا، انرژی یونیزاسیون کم و ویژگی های دیگر به عنوان پیشران در موتورهای یونی استفاده می شود.