هرآنچه باید درباره وظایف هورمون کورتیزول بدانید
هورمون کورتیزول هورمون استرس است توسط غدد فوق کلیوی ترشح می شود. به بدن شما کمک می کند تا با موقعیت های استرس زا مقابله کند. زیرا مغز شما از طریق سیستم عصبی سمپاتیک – سیستم جنگ یا گریز در پاسخ به انواع مختلف استرس آزاد می شود.
در حالی که ترشح کوتاه مدت هورمون کورتیزول می تواند به شما کمک کند تا به سرعت از خطر فرار کنید. زمانی که سطوح هورمون کورتیزول برای مدت طولانی بیش از حد بالا باشد. این هورمون می تواند بیشتر از اینکه کمک کند به شما آسیب برساند.
با گذشت زمان، می تواند منجر به مجموعه ای از مشکلات سلامتی مانند افزایش وزن، فشار خون بالا، دیابت، بیماری قلبی، بی خوابی یا مشکل در خواب، بی نظمی خلق و خو و سطوح پایین انرژی شود.
مقالاتی تحت عنوان اعمال هورمونها، هورمون گیاهی، کاربرد سوماتوتروپین، غده فوق کلیه و هورمونهای گیاهی در نشریه جهان شیمی فیزیک منتشر شده است. اما اینبار در مورد هورمون کورتیزول و ارتباطش با استرس مطلبی برایتان آماده کرده ایم.
هورمون کورتیزول
هورمون کورتیزول سیستم هشدار داخلی بدن است. هورمون استرس بدن است. با بخش های خاصی از مغز شما کار می کند تا خلق و خوی، انگیزه و ترس شما را کنترل کند.
غدد فوق کلیوی شما اندام های مثلثی شکل در بالای کلیه ها هورمون کورتیزول می سازند.
هورمون کورتیزول در تعدادی از کارهایی که بدن شما انجام می دهد نقش مهمی ایفا می کند. به عنوان مثال، آن:
- استفاده بدن شما از کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها را مدیریت می کند.
- التهاب را پایین نگه می دارد.
- فشار خون شما را تنظیم می کند.
- قند خون شما (گلوکز) را افزایش می دهد.
- چرخه خواب/بیداری شما را کنترل می کند.
- انرژی را افزایش می دهد تا بتوانید استرس را کنترل کنید و تعادل را پس از آن بازیابی کنید.
هورمون کورتیزول از کجا ترشح میشود
هورمون کورتیزول یک هورمون استرس است که غدد فوق کلیوی ترشح می کنند.
وقتی هورمون کورتیزول بالا می رود چه اتفاقی می افتد
در طول ۲۰ سال گذشته، مطالعات به طور فزاینده ای نشان داده اند که سطوح هورمون کورتیزول متوسط تا بالا ممکن است منجر به مجموعه ای از مشکلات سلامتی شود، مانند:
بیماری مزمن
افزایش طولانی مدت هورمون کورتیزول ممکن است خطر ابتلا به فشار خون بالا، بیماری قلبی، دیابت نوع ۲، پوکی استخوان و سایر بیماری های مزمن را افزایش دهد.
افزایش وزن
هورمون کورتیزول ممکن است اشتها را افزایش دهد و به بدن سیگنال دهد که متابولیسم را برای ذخیره چربی تغییر دهد.
کمبود انرژی/مشکل در خواب
می تواند با هورمون های خواب تداخل داشته باشد که ممکن است بر کیفیت و طول خواب تاثیر بگذارد.
مشکل در تمرکز
برخی از افراد که به آن «مه مغزی» نیز می‌گویند. مشکل تمرکز و عدم وضوح ذهنی را گزارش می‌کنند.
اختلال در سیستم ایمنی
افزایش هورمون کورتیزول می تواند سیستم ایمنی را مختل کند و مبارزه با عفونت ها را دشوارتر کند.
سندرم کوشینگ
در موارد نادر، سطوح بسیار بالای هورمون کورتیزول می تواند منجر به سندرم کوشینگ، یک بیماری نادر اما جدی شود.
افزایش سطح هورمون کورتیزول می تواند ناشی از بسیاری از مسائل زمینه ای مانند فعالیت بیش از حد یا سرطان غدد هیپوفیز یا آدرنال، استرس مزمن، و عوارض جانبی داروها (مانند پردنیزون، هورمون درمانی) باشد.
علاوه بر این، بیماری مزمن موجود (به عنوان مثال، چاقی) ممکن است منجر به سطوح بالاتر هورمون کورتیزول شود.
عملکرد هورمون کورتیزول چگونه است
هیپوتالاموس و غده هیپوفیز شما هر دو در مغز شما قرار دارند. می توانند تشخیص دهند که آیا خون شما دارای سطح مناسبی از هورمون کورتیزول است یا خیر. اگر سطح خیلی پایین باشد، مغز شما مقدار هورمون هایی را که می سازد تنظیم می کند. غدد فوق کلیوی شما این سیگنال ها را دریافت می کنند. سپس میزان هورمون کورتیزولی را که آزاد می کنند تنظیم می کنند.
گیرنده های هورمون کورتیزول در اکثر سلول های بدن شما وجود دارند. این هورمون را به روش های مختلف دریافت و استفاده می کنند. نیازهای شما روز به روز متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال، زمانی که بدن شما در حالت آماده باش بالا قرار دارد، هورمون کورتیزول می تواند عملکردهایی را که مانع ایجاد می شود را تغییر دهد یا از کار بیاندازد. اینها ممکن است شامل سیستم گوارش یا تولید مثل، سیستم ایمنی بدن یا حتی فرآیندهای رشد شما باشد. گاهی اوقات، سطح هورمون کورتیزول شما می تواند از بین برود.
پس از عبور از فشار یا خطر، سطح هورمون کورتیزول شما باید آرام شود. قلب، فشار خون و سایر سیستم های بدن شما به حالت عادی باز می گردند.
می تواند مهمترین عملکردهای بدن شما را از مسیر خارج کند. همچنین می تواند منجر به تعدادی از مشکلات سلامتی شود، از جمله:
- اضطراب و افسردگی
- سردرد
- بیماری قلبی
- مشکلات حافظه و تمرکز
- مشکلات گوارشی
- مشکل خواب
- افزایش وزن
هورمون کورتیزول بیش از حد
یک ندول (توده) در غده فوق کلیوی یا یک تومور در غده هیپوفیز مغز می تواند بدن شما را تحریک کند تا هورمون کورتیزول بیش از حد تولید کند. می تواند باعث بیماری به نام سندرم کوشینگ شود. می تواند منجر به افزایش وزن سریع، پوستی که به راحتی کبود می شود، ضعف عضلانی، دیابت و بسیاری از مشکلات سلامتی دیگر را به همراه داشته باشد.
هورمون کورتیزول خیلی کم
اگر بدن شما به اندازه کافی از این هورمون تولید نمی کند، شرایطی دارید که پزشکان آن را آدیسون می نامند. بیماری معمولا علائم با گذشت زمان ظاهر می شوند. آنها عبارتند از:
- تغییرات در پوست شما، مانند تیره شدن روی جای زخم ها و چین های پوستی
- مدام خسته بودن
- ضعف عضلانی که بدتر می شود
- اسهال، حالت تهوع و استفراغ
- از دست دادن اشتها و وزن
- فشار خون پایین
اگر بدن شما هورمون کورتیزول کافی تولید نمی کند. پزشک ممکن است قرص دگزامتازون، هیدروکورتیزون یا پردنیزون را تجویز کند.
استرس مزمن سلامت شما را به خطر می اندازد
استرس مزمن می تواند ذهن و بدن شما را خراب کند. برای کنترل استرس خود اقداماتی را انجام دهید. بدن شما به سختی به استرس واکنش نشان می دهد تا از شما در برابر تهدیدات شکارچیان و سایر متجاوزان محافظت کند. چنین تهدیدهایی امروزه نادر هستند. اما این بدان معنا نیست که زندگی عاری از استرس است.
برعکس، احتمالا هر روز با خواسته‌های زیادی مواجه می‌شوید، مانند تحمل حجم کاری زیاد، پرداخت قبوض و مراقبت از خانواده‌تان. بدن شما با این به اصطلاح دردسرهای جزئی به عنوان تهدید برخورد می کند. در نتیجه، ممکن است احساس کنید که مدام مورد حمله قرار گرفته اید. اما شما می توانید مبارزه کنید. لازم نیست اجازه دهید استرس زندگی شما را کنترل کند.
درک پاسخ طبیعی به استرس
هنگامی که با تهدیدی روبرو می شوید. مانند پارس کردن سگ بزرگ در حین پیاده روی صبحگاهی شما هیپوتالاموس شما، ناحیه کوچکی در پایه مغز شما، یک سیستم هشدار را در بدن شما به راه می اندازد. این سیستم از طریق ترکیبی از سیگنال‌های عصبی و هورمونی، غدد آدرنال شما را که در بالای کلیه‌ها قرار دارد، تحریک می‌کند تا موجی از هورمونها از جمله آدرنالین و هورمون کورتیزول را ترشح کنند.
آدرنالین ضربان قلب شما را افزایش می دهد. فشار خون شما را بالا می برد و منابع انرژی را افزایش می دهد. هورمون کورتیزول، هورمون استرس اولیه، قندها (گلوکز) را در جریان خون افزایش می‌دهد، استفاده مغز از گلوکز را افزایش می‌دهد و دسترسی به موادی را افزایش می‌دهد که بافت‌ها را ترمیم می‌کنند.
هورمون کورتیزول همچنین عملکردهایی را که در شرایط جنگ یا گریز غیرضروری یا مضر هستند، مهار می کند. پاسخ های سیستم ایمنی را تغییر می دهد و سیستم گوارش، سیستم تولید مثل و فرآیندهای رشد را سرکوب می کند. این سیستم هشدار طبیعی پیچیده همچنین با نواحی مغزی که خلق و خو، انگیزه و ترس را کنترل می کنند، ارتباط برقرار می کند.
پاسخ طبیعی به استرس شدید
سیستم پاسخ به استرس بدن معمولا خود محدود کننده است. هنگامی که خطر از بین رفت، سطح هورمون به حالت عادی باز می گردد. با کاهش سطح آدرنالین و هورمون کورتیزول، ضربان قلب و فشار خون شما به سطح اولیه باز می گردد و سایر سیستم ها فعالیت های منظم خود را از سر می گیرند.
اما وقتی عوامل استرس زا همیشه وجود دارند و شما دائما احساس می کنید مورد حمله قرار گرفته اید، این واکنش جنگ یا گریز روشن می ماند.
فعال شدن طولانی‌مدت سیستم پاسخ به استرس و قرار گرفتن بیش از حد در معرض هورمون کورتیزول و سایر هورمونهای استرس پس از آن می‌تواند تقریبا تمام فرآیندهای بدن شما را مختل کند. این شما را در معرض خطر ابتلا به بسیاری از مشکلات سلامتی قرار می دهد، از جمله:
- اضطراب
- افسردگی
- مشکلات گوارشی
- سردرد
- تنش و درد عضلانی
- بیماری قلبی، حمله قلبی، فشار خون بالا و سکته مغزی
- مشکلات خواب
- افزایش وزن
- اختلال حافظه و تمرکز
به همین دلیل یادگیری روش های سالم برای مقابله با استرس های زندگی بسیار مهم است.
چرا به عوامل استرس زای زندگی واکنش نشان می دهید
واکنش شما به یک رویداد بالقوه استرس زا با دیگران متفاوت است. نحوه واکنش شما به عوامل استرس زای زندگی تحت تاثیر عواملی مانند:
ژنتیک: ژن‌هایی که پاسخ استرس را کنترل می‌کنند، اکثر افراد را در سطح احساسی نسبتا ثابتی نگه می‌دارند، فقط گاهی بدن را برای جنگ یا فرار آماده می‌کنند. پاسخ های استرس بیش فعال یا کم فعال ممکن است ناشی از تفاوت های جزئی در این ژن ها باشد.
واکنش‌های استرس‌زای شدید گاهی اوقات می‌تواند در رویدادهای آسیب‌زا ردیابی شود. افرادی که در کودکی مورد بی توجهی قرار گرفته یا مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند، به ویژه در برابر استرس آسیب پذیر هستند. همین امر در مورد بازماندگان سقوط هواپیما، پرسنل نظامی، افسران پلیس و آتش نشانان و افرادی که جرایم خشونت آمیز را تجربه کرده اند نیز صادق است.
ممکن است دوستانی داشته باشید که تقریبا در مورد همه چیز آرام به نظر می رسند و برخی دیگر به شدت به کوچکترین استرس واکنش نشان می دهند. اکثر مردم به استرس های زندگی در جایی بین این افراط ها واکنش نشان می دهند.
سروتونین و هورمون کورتیزول
افزایش شادی و بالا بودن سروتونین در مغز سبب کاهش استرس و کاهش ترشح کورتیزول میشود.
آمپول هورمون کورتیزول
از آمپول هورمون کورتیزول برای کاهش درد و ورم پا و بهبود دردهای مفصلی استفاده میشود.
کنترل استرس
رویدادهای استرس زا حقایق زندگی هستند. ممکن است نتوانید وضعیت فعلی خود را تغییر دهید. اما شما می توانید برای مدیریت تاثیر این رویدادها اقداماتی انجام دهید.
شما می توانید یاد بگیرید و تشخیص دهید چه چیزی باعث استرس شما می شود و چگونه از نظر جسمی و عاطفی در مواجهه با موقعیت های استرس زا مراقبت کنید.
راهبردهای مدیریت استرس
راهبردهای مدیریت استرس عبارتند از:
- داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و خواب کافی
- تمرین تکنیک های آرامش بخش مانند یوگا، تنفس عمیق، ماساژ یا مدیتیشن
- داشتن یک دفتر خاطرات و نوشتن در مورد افکار خود یا آنچه در زندگی خود برای آن سپاسگزار هستید.
- وقت گذاشتن برای سرگرمی ها، مانند خواندن، گوش دادن به موسیقی، یا تماشای برنامه یا فیلم مورد علاقه.
- دوستی های سالم و گفتگو با دوستان و خانواده
- داشتن حس شوخ طبعی و یافتن راه هایی برای گنجاندن طنز و خنده در زندگی شما، مانند تماشای فیلم های خنده دار یا تماشای وب سایت های جوک.
- داوطلب شدن در جامعه شما.
- سازماندهی و اولویت بندی کارهایی که باید در خانه و محل کار انجام دهید و کارهای غیر ضروری را حذف کنید.
- مشاوره حرفه ای، که می تواند به شما در ایجاد استراتژی های مقابله ای خاص برای مدیریت استرس کمک کند
از روش های ناسالم مدیریت استرس خود، مانند استفاده از الکل، تنباکو، مواد مخدر یا غذای زیاد خودداری کنید. اگر نگران این هستید که استفاده شما از این محصولات به دلیل استرس افزایش یافته یا تغییر کرده است، با پزشک خود صحبت کنید.
پاداش یادگیری مدیریت استرس می تواند شامل آرامش ذهن، استرس و اضطراب کمتر، کیفیت بهتر زندگی، بهبود شرایطی مانند فشار خون بالا، خودکنترلی و تمرکز بهتر و روابط بهتر باشد. و حتی ممکن است منجر به زندگی طولانی تر و سالم تر شود.
کلام آخر
هورمون کورتیزول در زمان استرس از غدد فوق کلیوی ترشح می شود. در حالی که هورمون کورتیزول برای واکنش به استرس های فیزیولوژیکی و روانی مهم است. هورمون کورتیزول بالا مزمن می تواند منجر به بیماری شود. در کنار صحبت با یک متخصص، اتخاذ عادات زندگی سالم تر می تواند به طور طبیعی به کاهش سطح هورمون کورتیزول شما کمک کند.
