آشنایی با سم علف کش آلاکلر و کاربردهای آن

علف کش آلاکلر (Alachlor) یک سم انتخابی متعلق به  گروه كلرواستاميدها با فرمول شیمیایی  C_۱۴H_۲۰ClNO_۲ است. علف های هرز نیز مانند حشرات و کنه ها یکی از مشکلاتی هستند که کشاورزان با آن روبرو هستند.

رشد سریع این گیاهان فرصت رشد را از محصولات کشاورزی گرفته و با مصرف مواد مغذی خاک باعث کاهش بازدهی محصولات زراعی می شود. به همین دلیل سموم علف کش بسیاری تولید و به بازار عرضه شده است که با مکانیسم های مختلف این گیاهان را از بین می برند.

علف کش آلاکلر یکی از این سموم است که با ممانعت از سنتز پروتئین علف های هرز را از بین می برد. قیمت خرید و فروش این سم در بازار ایران متغیر است و می توانید آنرا از فروشگاه های سموم کشاورزی تهیه کنید. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این رابطه ارائه می شود.

مکانیسم اثر سم علف کش آلاکلر

آلاکلر که با نام تجاری لاسو نیز شناخته می شود با اثرات سیستمیک علف های هرز را در مزارع و زمین های کشاورزی از بین برده و به بهبود بازدهی محصولات کاشته شده کمک می کند.

این سم با جلوگيری از تقسيم سلولی و سنتز پروتئين از رشد مريستم جلوگیری می کند. آلاکلر همچنین  از سنتز اسيدهای چرب با زنجيره بسيار بلند در گياهان جلوگیری می کند.

این علف کش پس از سمپاشی به راحتی توسط  اندام های هوایی و ريشه گياه جذب شده در آپوپلاست و مقداری نيز در سيمپلاست حرکت کرده و در سراسر گیاه پخش می شود. بررسی ها نشان داده است که این سم بيشتر در اندام‌ های رويشی گیاهان تجمع می یابد تا اندام‌ های زايشی.

این علف کش جوانه‌‌ زنی و رشد اوليه گياهچه را تحت تاثیر قرار داده و باعث بد شكلی گياهچه ‌ها می شود. ذرت با دارا بودن آنزیم گلوتاتيون ترانسفراز سميت اين علف ‌كش را از برده و نسبت به آن مقاوم است.

کاربردهای سم علف کش آلاکلر

در ايران از این علف کش در مزارع ذرت برای مقابله با علف ‌های هرز پهن ‌برگ و باریک برگ استفاده می شود. در ساير کشورها از این علف کش در مزارع پرورش بادام زمينی، سورگوم، پنبه، نيشكر و سويا نیز استفاده می شود.

این سم را قبل از سبز شدن يا قبل از کاشت و به ‌صورت مخلوط با خاک استفاده می کنند تا از جوانه جزنی علف های هرز جلوگیری کند. البته آلاکلر موقع سبز شدن  علف ها نیز بر روى شاخ و برگ نيز فعال است ولی تاثیر آن کمتر است زیرا در گياهان زنده این سم  را به سرعت متابولیزه می شود.

نکته:

این علف کش گیاهان باریک برگ یکساله ای مانند سوروف ، علف خرچنگ ،علف غاز ، دم روباهی ، ارزن وحشی پاییزه و برنج قرمز را از بین می برد.

مولوگو ، تاج خروس ، خرفه و تاجریزی سیاه از برگ پهن های یکساله ای هستند که آلاکلر بر روی آنها موثر است. این سم علف های هرزی مانند  سلمه، جوان قياق، سنکروس، علف‌ هاى هفت ‌بند و امبروسيا را نیز تضعیف می کند.

این علف کش را می توان به شکل مخلوط با خاک همراه با سموم پاراکوآت يا گليفوسيت در سيستم‌ هاى بدون شخم ذرت و سويا مورد استفاده قرار داد.

روش مصرف سم علف کش آلاکلر

برای استفاده از این سم ۵ ليتر آلاکلر را با ۱ تا ۵/۱ کيلوگرم آترازين مخلوط کرده و آن را قبل از کاشت به شکل مخلوط با خاک و يا بلافاصله بعد از کاشت ذرت مورد استفاده قرار دهید. در موارد خاص می ‌توان از این دو سم به صورت جداگانه نيز در مزارع ذرت استفاده کرد.

همچنین می توان قبل از سبز شدن علف های هرز این علف کش را با خاک مخلوط کرد و در مزارع ذرت (همه ارقام) سويا، سيب ‌زمينى ، بادام زمینی و پنبه استفاده کرد.

بیشترین کاربرد اين علف ‌كش كنترل علف ‌های هرز یکساله باریک برگ و اويار سلام است. برای ازبین بردن علف هرز اويارسلام آلاكلر را باید در مقادير بيشتر و مخلوط با خاک استفاده کرد. این سم همچنین  قابليت اختلاط با علف‌ كش های ترفلان، گليفوسيت و ايمازاكوئين را نيز دارد.

ملاحظات اختصاصی سم علف کش آلاکلر

حركت آلاكلر در خاک متوسط تا زياد است و به راحتی دچار باران شویی و آب شویی می شود. با اين حال با افزايش مواد آلی و درصد رس خاک به اجزاء خاک متصل شده و به آب‌ های زيرزمينی را نخواهد یافت.

لازم به ذکر است که تاثیر و ماندگاری این علف کش در خاک هایی با بافت و رطوبت متوسط ۶ تا ۱۰ هفته است. این سم در درجه حرارت بالا پایدار است و روی محصولات و حشرات تاثیر سوء ندارد.

توجه داشته باشید که استفاده از این ترکیب در محصولات زراعی توصيه نشده آنها را از بین برده و يا بازدهی آنها را به شدت کاهش می دهد.

ملاحظات زيست محيطی سم علف کش آلاکلر

ميزان سميت این علف کش  برای پستانداران ۴۴۰ ميلی ‌گرم بر كيلوگرم ، برای پرندگان ۱۵۳۶ تا ۵۶۲۰ ميلی ‌گرم بر كيلوگرم و برای ماهی ها ۸/۱ تا ۸/۲ ميلی ‌گرم بر ليتر است.

این علف کش برای محيط زيست و خصوصا برای آبزیان خطرناک است و توسط سازمان حفاظت محيط زيست امريكا به عنوان تركيبی تقريبا سمی دسته بندی می شود.

آبشویی این ترکیب از سطوح مورد استفاده در خاک به آب‌ های زيرزمينی امکان پذیر است و موجب آلودگی آب ها می شود. استفاده از آب آلوده به آلاكلر موجب عوارضی مانند سوزش چشم و پوست شده و بروز سرطان مهمترین عارضه ناشی از اين علف کش است.

ملاحظات عمومی سم علف کش آلاکلر

هنگام سم پاشی از لباس محافظ ، دستکش ، کلاه ، ماسک و عینک استفاده کنید تا مواجهه شما با سم به حداقل برسد. ظروف آلوده به سم را در آبهای جاری شستشو ندهید زیرا برای موجودات آبزی خطرناک است.

در صورت بروز علائم مسمومیت مانند تهوع ، سرگیجه و اختلال در بینایی با در دست داشتن برچسب به مراکز درمانی مراجعه کنید این سم پادزهر اختصاصی ندارد. سم را در انبارهای خشک و خنک ، دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید.