مضرات و عوارض کلر چیست

مضرات و عوارض کلر در آب در نتیجه تولید تری هالو متان به عنوان معمول ترین ماده ی آلاینده ی ایجاد شده است. این ترکیب در اثر واکنش کلر با مواد آلی موجود در آب تولید می شود. کلروفرم، برمودی کلرمتان، برموفرم و دی برمو کلرومتان از جمله مهمترین این ترکیبات هستند که خاصیت سرطان زایی دارند. طبق گزارشاتی که از افزایش ابتلا به سرطان های به خصوص در سال ۱۹۹۲ از افرادی رسید که آب کلرزده مصرف کرده بودند، چنین نتیجه گیری شد.

کلر به صورت ترکیبات مختلف کلر جامد، مایع و گاز وجود داشته و با کیفیت ها و برندهای مختلف در بازار عرضه می شود. کلر سلوکس یکی از انواع کلرها با فرمولاسیون مخصوص است که برای ضدعفونی و از بین بردن باکتری ها و جلبک ها به کار برده می شود. با مطالعه این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک با مضرات و عوارض کلر آشنا می شویم.

کلر

کلر یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی با عدد اتمی ۱۷ است. این عنصر در حالت آزاد به صورت گاز بوده و از خواص مهم آن ضدعفونی کنندگی است. به همین دلیل از دیرباز به عنوان متداول ترین ماده برای گندزدایی آب آشامیدنی به کار برده می شود. استفاده از کلر در آب شهرداری بیشتر از ۸۰ سال بوده و در تولید آب سالم بسیار موثر بوده است. از کاربردهای مهم کلر در ضدعفونی آب استخر است. کلر جامد با ترکیب کلسیم هیپوکلریت مهمترین آن هاست که به صورت پودر کلر و یا قرص کلر کاربرد دارد.

اثر گندزدایی کلر با اکسیداسیون و تخریب دیواره سلول ها باعث تجزیه میکروارگانیسم ها شده و یا با نفوذ به داخل سلول باعث ایجاد اختلال در فعالیت سلولی می شود.

کلر سلولکس، هندی، ایرانی و … با تاثیری یکسان برای تصفیه به کار برده می شوند.

اثرات مضر کلر

هر چند چاره ای جز استفاده از کلر وحود ندارد ولی باید دانست کاربرد کلر به عنوان گندزدا دارای معایب و مضراتی است. زیرا بعد از ضدعفونی، باقیمانده ی آلودگی های میکروبی ثانویه در شبکه لوله کشی، سالم بودن آب را دچار مشکل می کند. تری هالو متان مهمترین محصول فرعی است که تولید شده و خاصیت سرطان زایی دارد.

همچنین بعد از گندزدایی و از بین بردن میکروارگانیسم های موجود، باقیمانده ی لاشه ی آن ها، می تواند خود منشأ آلودگی باشد.

از عوارض دیگر کلر، ایجاد حساسیت در پوست و ریزش مو است. استنشاق کلر می تواند باعث آسیب به ریه شده و مشکلات تنفسی ایجاد کند.

یکی از میکروارگانیسم هایی که با کلر از بین نمی رود، کریپتوس پرودیوم است.

با مصرف طولانی مدت آب های کلردار، احتمال ایجاد سرطان هایی چون ریه، پستان، خون و … افزایش پیدا می کند.

حذف مضرات و عوارض کلر

وجود این معایب باعث شده است تا کارشناسان را وادار کند تا در نقطه مصرف، کلر باقیمانده را از آب حذف کنند. بر این اساس در تمام دستگاه های تصفیه آب اسمز معکوس، قدرت حذف کلر باقیمانده وجود دارد. فیلترهای کربن فعال که دارای بار مثبت هستند توانایی حذف کلر محلول در آب را که دارای بار منفی است دارند. کلر با جذب شدن روی سطوح دانه ها، از آب جدا می شود.

مضرات و عوارض کلر در استخرها

وجود بیش از اندازه کلر در آب استخر باعث تحریک چشم، خشک شدن مو، شکننده شدن ناخن ها و ایجاد تغییر در رنگ موهای رنگ شده می شود. ترکیب کلر با مواد آلی بدن مانند عرق و ادرار، تولید مواد خطرناک کلروفرم در آب استخر را می کند. تخریب کوتیکول مو و قرمزی چشم، نتیجه این مواد است. به همین جهت استفاده از کلاه شنا به خصوص برای افرادی با موهای خشک و رنگ شده مهم است. استفاده از روغن های سبک مانند روغن نارگیل قبل از شنا به حفاظت از موها کمک می کند.

سبز شدن مش و هایلایت مو در آب استخر ارتباطی با کلر نداشته و در نتیجه وجود مس در آب و یا بالا بودن میزان PH است.

از عوارض دیگر کلر در آب استخرها، ابتلا به عفونت های قارچی دستگاه تناسلی زنان و احتمال ناباوروی در آن هاست.

در صورتی کلر آب استخر هیچ خطری برای شناگران ندارد که به مقدار مجاز وجود داشته باشد. با این که استفاده از کلرهای باکیفیت چون پودر کلر آمریکایی می تواند اثرات مخرب آن را کاهش دهد.

عوارض کلر استخر برای کودکان

وقتی به پارک های آبی یا استخرهای شنا فکر می کنید، بوی کلر به ذهنتان می رسد؟ یا ممکن است به سوزش چشمانتان فکر کنید. این تجربیات ناشی از قرار گرفتن مستقیم در معرض کلر نیست، بلکه واکنش شیمیایی کلر هنگام تعامل با ترکیبات آلی مانند عرق، ادرار یا باکتری است. این واکنش شیمیایی منجر به تولید محصولات جانبی ضد عفونی (DBPs) می شود. گزارشی در سال ۲۰۰۲ نشان داد که بیش از ۶۰۰ DBP آب در آب لوله کشی کلردار، از جمله HAA ها یا اسیدهای هالواستیک یافت شده است.

HAA ها پتانسیل مضر بودن را در مواجهه طولانی مدت دارند. آنها همچنین مواد سرطان زا برای انسان هستند. در سطوح بالا، آنها برای کبد، سیستم عصبی و سیستم تولید مثل مضر هستند. یک مطالعه نشان داد که شناگران ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پس از شنا در یک استخر کلردار سطوح قابل تشخیص HAA در ادرار خود داشتند. گازهای آزاد شده توسط استخرهای کلردار با افزایش خطر ابتلا به سرطان رکتوم و مثانه و بیماری های قلبی عروقی مرتبط است. مطالعات نشان داده است کودکانی که به طور منظم در استخرهای کلردار شنا می کنند، میزان ابتلا به آسم و آلرژی را افزایش می دهند. مواد شیمیایی راه های هوایی و ریه ها را تحریک می کنند.

ما می دانیم که مواد شیمیایی برای ما خوب نیستند. هر کسی که در یک استخر پرکلر شنا کرده است، دچار خارش، خشکی پوست یا موهای خشک و شکننده شده است. این مواد شیمیایی می توانند به بار سمی ما بیافزایند و اثرات طولانی مدت داشته باشند. بنابراین در صورت امکان از استخرهای کلردار اجتناب کنید و در استخر شخصی خودتان به دنبال راه‌های جایگزین برای ضدعفونی کردن آن باشید. اگر گزینه دیگری وجود ندارد با استفاده از یک مرطوب کننده تمیز و با کیفیت، پوست خود را هیدراته نگه دارید.