تفاوت لوله اسپیرال و درزدار

لوله اسپیرال و لوله درزدار در صنایع مختلف کشور ما برای انتقال مایعات و گاز و… بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. تفاوت‌هایی در فرآیند ساخت و مواد اولیه این دو نوع لوله وجود دارد. این دو تفاوت باعث می‌شوند که لوله مارپیچی و لوله جوشی با مقاومت طولی تفاوت زیادی در دامنه استفاده داشته باشند. همچنین در ادامه به معرفی کارخانجات تولید لوله اسپیرال پرداخته ایم.

معرفی لوله اسپیرال

لوله اسپیرال (SSAW) را لوله مارپیچی یا لوله جوش مارپیچی نیز می‌نامند. این لوله با نورد فولاد کم‌کربن یا کم‌آلیاژ با یک زاویه مارپیچ معین جوش داده می‌شود. لوله‌های اسپیرال عمدتا برای خطوط لوله انتقال نفت و گاز طبیعی و سایر مایعات کاربرد دارند. این لوله‌ها می‌توانند از جنس پلی اتیلن یا الیاف کربن نیز ساخته شده باشند.

به‌طور کلی سطح صاف داخل این نوع لوله به‌دلیل کاهش زیان اصطکاک، آن را برای انتقال مایعات مناسب‌تر می‌کند. از طرفی سطح بیرونی مارپیچی آن باعث افزایش استقامت این نوع لوله در برابر عوامل بیرونی می‌شود از این رو قیمت لوله اسپیرال کمی گران تر می باشد. لوله اسپیرال برای استفاده در مناطقی که نیاز به خم‌کاری دارند به‌دلیل قابلیت انعطاف‌پذیر آن کاربرد مناسبی دارد.

معرفی لوله درزدار

لوله درزدار لوله‌ای است که در سطح آن یک درز وجود دارد که از اتصال دو لبه لوله ناشی می‌شود. به همین سبب آن را لوله جوشی نیز می‌نامند. همچنین این محصول را لوله سیاه نیز نام‌گذاری کرده‌اند. لوله‌های درزدار در انواع گالوانیزه، ترانسفورماتور و داربستی موجود هستند. اصولا این لوله‌ها در انتقال مایعات کم فشار به کار می‌روند.

محصولات لوله‌های فولادی که جوش داده ‌شده‌‌اند به‌طور گسترده‌ای در بویلرها، اتومبیل‌ها، کشتی‌سازی، فولاد سازه‌ای سبک‌وزن، درها و پنجره‌ها، مبلمان، ماشین‌آلات کشاورزی، داربست، مجرای سیم، ظروف و غیره کاربرد دارند. این لوله را می‌توان متناسب با نیازهای مشتری تولید کرد. بنابراین لوله‌های درز‌دار این قابلیت را دارند که متناسب با نوع کاربرد و استفاده آن‌ها و در طول و اندازه‌های مختلفی به تولید برسند.

لوله‌های جوشی برای انتقال آب، فاضلاب، گاز، هوا، گرمایش، بخار و سایر سیالات کم‌فشار و موارد دیگر بهترین گزینه هستند.

مشخصات فنی لوله اسپیرال

لوله‌های فولادی جوش‌مارپیچی یا اسپیرال تولیدات متنوعی دارند. این لوله‌ها می‌توانند با ضخامت بدنه تا ۲۵ میلی‌متر و تا قطر ۳۰۰۰ میلی‌متر ساخته شوند. لوله‌های بلندتر با طول ۵۳ متر را هم می‌توان بدون جوشکاری محیطی به چرخه تولید وارد کرد.

علاوه بر این، مهم‌ترین ویژگی‌ لوله‌های فولادی مارپیچی که جوش داده‌ می‌شوند، تنوع گسترده‌ای از گریدهای فولادی و استانداردهای تولید، گنجاندن کوپلینگ، کفشک شمع یا سایر اجزای ساخته‌شده و دردسترس‌بودن گزینه‌های پوشش داخلی و پوشش محافظ بیرونی را نشان می‌دهند.

این لوله‌ها بر حسب انواع جوش به دو دسته جوش فرکانس‌بالا و جوش تیگ تقسیم می‌شوند. ضخامت دیوار لوله از یک میلی‌متر تا ۵ میلی‌متر و قطر لوله از ۶ میلی‌متر تا ۵۰۸ میلی‌متر شکل می‌گیرند. همچنین از استاندارهای ASME 36.10 و ASME 36.19 در ساخت این لوله‌ها استفاده می‌شود.

تفاوت لوله اسپیرال و لوله درزدار

این دو لوله از نظر نوع جوشکاری در تولید و هزینه‌های تولیدی از یکدیگر متمایز می‌شوند که در ادامه به آن‌ها پرداخته شده است. انتخاب یکی از این دو لوله که در شمار محصولات درجه اول شناخته شده‌اند به عواملی همچون نسبت ضخامت دیوار به قطر و تحمل لوله‌های مشخص‌شده بستگی دارد. امروزه با توجه به فناوری‌های ساخت کارآمدتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر، معمولا بیش از ۸۰ درصد لوله‌ها جوش داده می‌شوند.

۱- تفاوت در فرآیند تولید

لوله درزدار به لوله ای گفته می‌شود که ورق آن بعد از نورد به‌صورت استوانه‌ای رول خواهد شد. سپس درز حاصل از دو لبه صفحه را جوشکاری می‌کنند. در این فرایند، جوشکاری فرکانس بالا برای ذوب دو لبه و جوش آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

صفحات فولادی برای لوله‌های اسپیرال به یکدیگر جوش داده می‌شوند. این کار توسط سیم‌جوش با چرخش مارپیچ واحد رخ می‌دهد. پس از چرخش مارپیچی ورق‌های فولادی، کشش هندسی پراکنده‌تر خواهد شد. لوله مارپیچی تنش پسماند بیشتری را تحمل می‌کند و تنش پسماند آن تنش کششی است.

پس از اینکه این لوله تحت فشار داخلی قرار گرفت، دیواره لوله با تنش کششی محیطی مواجه خواهد شد. این دو با هم هم‌پوشانی دارند. این کار ظرفیت باربری لوله اسپیرال را نسبت به درزدار افزایش می‌دهد. صفحات فولادی این لوله توسط سیم‌های جوشی حاوی ترکیبات شیمیایی به یکدیگر جوش داده می‌شوند. آن‌ها در طول فرآیند جوشکاری مستعد ایجاد حباب و ترک‌های داغ در مهره جوش هستند.

۲- تفاوت مادی

تمام مواد خامی که در لوله‌های درزدار و اسپیرال کویل‌های نورد گرم قابل استفاده هستند توسط کارخانه‌های بزرگ تولید می‌شوند و ترکیب شیمیایی و خواص فیزیکی آن‌ها نسبتا پایدار است.

ساخت لوله اسپیرال نسبتا هزینه کمتری دارد. با این حال برای لوله‌های فولادی با قطر کوچک و متوسط هزینه شکل‌دهی ۸٪ تا ۱۵٪ بیشتر از هزینه لوله درزدار بیشتر خواهد شد.

جمع‌بندی

در صنایع مختلف همچون آب‌و‌فاضلاب، نفت، گاز و… از لوله اسپیرال و لوله درزدار به‌عنوان دو محصول رایج استفاده می‌کنند. لوله‌های درزدار یا جوشی و لوله‌های اسپیرال یا مارپیچی با یکدیگر متفاوت هستند. بنابراین در برخی از صنایع بر یکدیگر ارجحیت دارند. لوله‌های اسپیرال مقاومت بالاتر و هزینه پایین‌تری نسبت به نوع درزدار دارند.