علت تغییر در اجابت مزاج چیست | درمان قطعی تغییر در اجابت مزاج

عادات اجابت مزاج از فردی به فرد دیگر متفاوت است. تغییرات ناگهانی اغلب بی ضرر هستند، اما می توانند نشان دهنده یک بیماری زمینه ای مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یا بیماری التهابی روده (IBD) باشند. برای برخی افراد، اجابت مزاج یک بار در روز طبیعی است. برای برخی دیگر، چندین بار اجابت مزاج در روز یا یک بار در هر ۲ روز طبیعی است. در واقع هیچ الگوی سالم مشخصی در این رابطه وجود ندارد.

با این حال، تغییرات قابل توجه در دفعات یا ظاهر مدفوع می تواند نشان دهنده یک مشکل باشد، به ویژه زمانی که این تغییرات با مسائل دیگری مانند اسهال، یبوست یا درد شکم رخ می دهد. این مقاله از نشریه جهان شیمی فیزیک به بررسی این موضوع می پردازد که چه چیزی می تواند باعث تغییر در اجابت مزاج شود و چه زمانی باید برای درمان تغییر در اجابت مزاج به پزشک مراجعه کرد.

اجابت مزاج یعنی چه

روده به عنوان بخشی از دستگاه گوارش در نظر گرفته می شود که برای کمک به بدن در جذب مواد مغذی و مایعات از غذاهایی که می خوریم و می نوشیم طراحی شده است. پس از خارج کردن همه مواد مغذی که بدن نیاز دارد، روده کوچک مواد زائد را به روده بزرگ یا کولون تحویل می دهد. کولون یک لوله عضلانی به طول ۵-۶ فوت است که مدفوع را به راست روده رسانده و دفع می کند که در طب سنتی به آن اجابت مزاج گفته می شود.

اجابت مزاج منظم یعنی چه

تغییر در عادات روده به طور کلی کاملا طبیعی است و جای نگرانی نیست. با این اوصاف، اگر متوجه تغییر مداوم در حرکات روده خود مانند اجابت مزاج مکرر یا نه چندان مکرر، همراه با علائمی مانند درد شکم و خون یا مخاط در مدفوع خود شدید، باید به پزشک مراجعه کنید.

اجابت مزاج طبیعی

دفعات دفع مدفوع می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. اجابت مزاج طبیعی برای برخی از افراد می تواند به معنای اجابت مزاج چند بار در روز باشد، برای برخی دیگر ممکن است به معنای چند بار در هفته باشد. مهم این است که:

• اجابت مزاج منظم داشته باشید (نه لزوما یک بار در روز)
• علائم مداوم یبوست یا اسهال را نداشته باشید
• بدون زور زدن یا استفاده از ملین ها اجابت مزاج داشته باشید

علت و علائم تغییر در اجابت مزاج

تغییر در حرکات روده و عادات شما می تواند به دلیل تغییر در عادات روزمره شما رخ دهد. با اینحال تغییر در رنگ، شکل و بافت مدفوع شما گاهی اوقات می ‌تواند نشانه ‌ای از عفونت یا یک بیماری زمینه‌ ای باشد.

بیماری سلیاک

بیماری سلیاک یک واکنش ایمنی به گلوتن است که پروتئین موجود در گندم، جو و چاودار است. اگر مبتلا به بیماری سلیاک هستید، هنگام خوردن گلوتن علائم مختلفی را تجربه خواهید کرد – این علائم عبارتند از:

• اسهال
• یبوست
• سوء هاضمه
• درد شکم

اگر مشکوک به بیماری سلیاک هستید، مهم است که با یک متخصص مراقبت های بهداشتی صحبت کنید. این عارضه معمولا با حذف غذاهای گلوتن دار از رژیم غذایی درمان می شود.

بیماری کرون

بیماری کرون نوعی بیماری التهابی روده (IBD) است. بیماری التهابی روده یک وضعیت طولانی مدت جدی است که باعث التهاب در دستگاه گوارش شما شده و منجر به علائم زیر می شود:

• درد شدید شکم
• خستگی
• اسهال شدید

اگر هر یک از علائم بالا را تجربه می‌کنید و یا سابقه خانوادگی بیماری کرون را دارید، با پزشک خود صحبت کنید تا به شما کمک کند گام ‌های درست را برای یافتن علت اصلی علائم و نشانه ‌های بیماری بردارید.

سندرم روده تحریک‌پذیر

سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یک بیماری شایع طولانی مدت است که می تواند روده بزرگ را تحت تاثیر قرار دهد. برخی از علائم رایج عبارتند از:

• دل درد
• اسهال
• یبوست

بسیاری از افراد مبتلا به IBS می توانند علائم خود را از طریق برخی تغییرات در سبک زندگی مانند مدیریت رژیم غذایی و کاهش استرس مدیریت کنند.

سرطان روده

سرطان روده اصطلاحی است که برای سرطانی استفاده می ‌شود که از روده بزرگ شروع می ‌شود، اما بسته به جایی که شروع می‌ شود، می ‌توان آن را سرطان کولون یا رکتوم نیز نامید. علائم نامحسوس شناخته شده اند، اما برخی از علائم رایج تر می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تغییر مداوم در عادات روده
• درد مداوم شکم
• خون در مدفوع شما

توجه به این نکته مهم است که این علائم همیشه نشان دهنده سرطان روده نیستند و می توانند در نتیجه یک بیماری زمینه ای یا چیزی ساده مانند تغییر رژیم غذایی ایجاد شوند. با این حال، اگر نگران هستید و علائم شما ادامه دارد، با پزشک خود صحبت کنید.

تشخیص تغییر در اجابت مزاج

ابتدا، یک متخصص داخلی علائم و سابقه پزشکی فرد را بررسی می کند. این معاینه شامل پرسش در مورد دفعات حرکات روده و اجابت مزاج است. ممکن است نیاز به نمونه خون یا مدفوع داشته باشید. به عنوان مثال، آزمایش خون می تواند نشان دهنده التهاب باشد یا به رد برخی تشخیص ها کمک کند.

تست های تصویربرداری: این آزمایشات ممکن است شامل اشعه ایکس، سی تی اسکن و سونوگرافی باشد. این بررسی ها به نشان دادن بی نظمی ها و علائم آسیب در اندام های داخلی کمک می کنند.

آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع: این یک غربالگری غیرتهاجمی برای بیماری کولون است. یک متخصص مراقبت های بهداشتی نمونه ای از مدفوع را جمع آوری و آزمایش می کند.

آندوسکوپی: آندوسکوپی شامل قرار دادن یک لوله نازک با نور و دوربین متصل در داخل دستگاه گوارش برای بررسی علائم یک مشکل سلامتی است.

کولونوسکوپی: کولونوسکوپی شامل قرار دادن یک لوله نازک با نور و دوربین متصل در رکتوم برای بررسی مشکلات در طول کولون است.

سیگموئیدوسکوپی: این روش شامل قرار دادن یک لوله نازک با نور و دوربین متصل در به رکتوم برای بررسی مشکلات کولون سیگموئید، نزدیک ‌ترین بخش به راست روده است.

 چه چیزی باعث تغییر در اجابت مزاج می شود

نحوه عملکرد روده شما تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد:

عضلات و اعصاب

اعصاب و ماهیچه های موجود در مسیر گوارشی به شما کمک می کنند تا حرکات روده طبیعی داشته باشید. بنابراین اگر درمان یا بیماری به این اعصاب یا عضلات آسیب برساند، ممکن است در دفع مدفوع با مشکل مواجه شوید. ماهیچه های شکم و عضلات روده شما نیز در حرکت مدفوع به سمت راست روده نقش دارند.

خوردن و آشامیدن

آنچه می خورید بر حرکات روده شما تأثیر می گذارد. مصرف یک رژیم غذایی سرشار از فیبر با مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه به نرم و منظم نگه داشتن مدفوع شما کمک می کند.

شما به مقدار مشخصی مایع در بدن نیاز دارید تا روده شما به درستی کار کند. فیبر آب را به داخل روده می کشد، بنابراین اگر به اندازه کافی آب ننوشید ممکن است دچار کم آبی شوید. کم آبی می تواند عبور مدفوع از روده ها را دشوار کند. بنابراین نوشیدن مقدار زیادی آب (حدود ۶ تا ۸ لیوان) در روز مهم است.

ورزش

فقدان ورزش روزانه می تواند تون عضلانی شکم و روده (روده) را کاهش دهد. این امر حرکت مدفوع را از طریق روده کند می کند. بنابراین ورزش منظم به عملکرد صحیح روده کمک می کند.

سن

با افزایش سن، نحوه عملکرد روده های ما تغییر می کند. با بالا رفتن سن، تحرک کمتری داریم و رژیم غذایی ما ممکن است تغییر کند. این موارد می تواند بر عملکرد روده تاثیر بگذارد.

قرص و دارو

قرص یا داروهای مورد استفاده برای درمان طیف وسیعی از بیماری ها می تواند باعث مشکلات روده شود. از جمله این داروها می توان به قرص های مسکن، قرص آهن و آنتی بیوتیک ها اشاره کرد.

سایر شرایط پزشکی

شرایطی غیر از سرطان می تواند نحوه عملکرد روده شما را تغییر دهد. این امر می تواند شامل بیماری التهابی روده، بواسیر و عفونت باشد. با درمان مناسب، پزشک معمولا می تواند به کنترل این شرایط کمک کند.

درمان تغییر در اجابت مزاج

تغییر در عادات روده به طور کلی کاملا طبیعی است و جای نگرانی نیست. با این اوصاف، اگر متوجه تغییر مداوم در حرکات روده خود و اجابت مزاج نامنظم شدید باید به پزشک مراجعه کنید. بهترین روش درمان به علت تغییرات روده بستگی دارد. اگر هیچ درمانی در دسترس نباشد، هدف از درمان تسکین علائم و جلوگیری از بدتر شدن مشکل سلامتی است. درمان های معمول شامل موارد زیر است:

• رژیم غذایی و سایر تغییرات سبک زندگی
• دوره های دارویی، که ممکن است شامل داروهای ضد التهاب، سرکوب کننده سیستم ایمنی یا ضد سرطان باشد
• عمل جراحی

اجابت مزاج زیاد نشانه چیست

بزرگسالان باید بین سه بار در روز تا سه بار در هفته مدفوع کنند. اگر کمتر از سه بار در هفته مدفوع کنید، رسما یبوست دارید. اگر بیش از سه بار در روز مدفوع می کنید (و مدفوع شما شل یا آبکی است) دچار اسهال هستید. اگر هر روز سه بار یا بیشتر به توالت می روید، اولین مقصر رژیم غذایی شماست. این غذاها به دلیل تحریک حرکات سریع و مکرر روده بدنام هستند:

• کپسایسین (جزء فعال فلفل تند)
• فروکتوز
• شیرین کننده های مصنوعی
• الکل

حرکات مکرر روده همچنین می تواند نشان دهنده یک بیماری زمینه ای سلامت دستگاه گوارش باشد، مانند:

• سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
• بیماری های التهابی روده (IBD) مانند بیماری سلیاک، بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
• عدم تحمل لاکتوز

احساس ضعف بعد از اجابت مزاج

احساس ضعف بعد از اجابت مزاج به احتمال زیاد به دلیل رفلکسی به نام «واکنش وازوواگال» است. اغلب افراد برای اجابت مزاج شکم خود را منقبض کرده و کمی به خود فشار می آورند. این امر باعث تحریک عصب واگ شده و ضربان قلب را کند می کند. کاهش ضربان قلب باعث کاهش جریان خون به قلب شده و فشار خون را کاهش می دهد که باعث ضعف می شود. در صورت تجربه مکرر احساس ضعف بعد از اجابت مزاج برای تشخیص علت به پزشک مراجعه کنید.

درد روده بعد از اجابت مزاج

اگر در حین اجابت مزاج احساس درد می کنید، نباید آن را نادیده بگیرید. دردی که بر مقعد، دهانه انتهای دستگاه گوارش تاثیر می‌ گذارد، می‌ تواند ناراحت‌ کننده باشد، اما معمولا نشانه ‌ای از یک بیماری جدی نیست.

این وضعیت می تواند ناشی از یبوست، تحریک یا پارگی های کوچک بافت اطراف مقعد باشد. به طور معمول، درد هنگام مدفوع می تواند نشانه سرطان مقعد یا سایر شرایطی باشد که باید توسط پزشک معالجه شوند، بنابراین مهم است که بدانید چه زمانی به مراقبت پزشکی نیاز دارید. برخی از شرایطی که باعث تجربه درد هنگام اجابت مزاج می شوند عبارتند از:

• یبوست
• شقاق مقعد
• هموروئید
• اسهال
• تحریک پوست اطراف مقعد
• سرطان مقعد
• اندومتریوز

علت مدفوع زیاد و شل

طیف گسترده ای از مشکلات می تواند باعث مدفوع زیاد و شل یا اسهال گونه شود. برخی از شایع ترین علل عبارتند از سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، بیماری التهابی روده (بیماری کرون و کولیت اولسراتیو)، سندرم های سوء جذب، مانند بیماری سلیاک، که در آن غذا نمی تواند هضم و جذب شود و عفونت های مزمن و بسیاری موارد دیگر کمتر.

درمان خانگی تغییر اجابت مزاج در طب سنتی

یبوست یا حرکات نامنظم روده یکی از مشکلات شایع سلامت روده است که در نتیجه شیوه زندگی نادرست است. نخوردن غذاهای فیبردار کافی مانند سبزیجات و میوه‌های سبز، ننوشیدن آب کافی، عدم تحرک بدنی، خوردن مکرر غذاهای سرخ‌ شده یا تند همگی می‌ توانند عامل مشکلات روده شما باشند. مشکلات اجابت مزاج اغلب نشان می دهد که برخی از عادات سبک زندگی نیاز به اصلاح دارند.

ماست + پودر دانه کتان

ماست حاوی سویه ای از باکتری های دوست یا پروبیوتیک به نام بیفیدوباکتریوم لاکتیس است که به تنظیم سیستم گوارشی کمک می کند، در حالی که دانه کتان منبع غنی فیبر محلول است. فیبر محلول در آب حل می شود و مدفوع را نرم تر و راحت تر دفع می کند.

روغن زیتون

روغن زیتون منبع غنی اسید بوتیریک است که متابولیسم روده را بهبود می بخشد و به حرکت مدفوع کمک می کند. مصرف ۱ قاشق چای خوری روغن زیتون در یک فنجان شیر داغ قبل از خواب یک راه موثر برای کاهش یبوست صبح روز بعد است.

سبزی های برگ دار

سبزی هایی مانند اسفناج، کلم بروکسل و کلم بروکلی نه تنها سرشار از فیبر هستند، بلکه منابع بسیار خوبی از فولات و ویتامین C و K نیز هستند. این سبزی ها به حجیم و وزن بیشتر مدفوع کمک می کنند و باعث می شود مدفوع راحت تر از روده عبور کند.

مصرف آب

افزایش مصرف مایعات ممکن است یبوست را بهبود ببخشد، به ویژه هنگامی که همراه با یک رژیم غذایی با فیبر بالاتر مصرف شود. مصرف متعادل آب برای سلامت دستگاه گوارش بسیار حائز اهمیت است.