محصولات بنیادی در پتروشیمی کدامند؟

محصولات بنیادی در پتروشیمی از انواع محصولات پتروشیمی هستند که در تولید سایر مواد پتروشیمی نقشی اساسی دارند. به عبارتی دیگر این محصولات منبع اصلی تامین مواد پتروشیمی دیگر هستند. از جمله ی این محصولات می توان به اتیلن، پروپیلن، گوگرد، بنزین، آمونیاک، مونو اتیلن گلایکول و … اشاره کرد.

در این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک به معرفی محصولات بنیادی در پتروشیمی، ویژگی ها و کاربردهای آن می پردازیم.

برخی از محصولات بنیادی در پتروشیمی

اتیلن

اتیلن ها در تولید لاستیک، فیلم، انواع شوینده، روان کننده های مصنوعی و استایرن ها کاربرد دارند. از جمله ی ترکیباتی که با اتیلن ساخته شده و بسیار مورد استفاده قرار می گیرند، پلی اتیلن ها و پلی استایرن ها هستند.

مونو اتیلن گلایکول

ترکیب مونو اتیلن گلایکول دارای فرمول شیمیایی (CH_۲OH)_۲ بوده و به صورت مایعی بدون رنگ و بی بو است. این ماده مزه شیرینی داشته و ظاهری چسبناک دارد. از مونو اتیلن گلایکول به عنوان ماده اولیه در ساخت الیاف پلی استر و فرمولاسیون ضد یخ استفاده می شود.

پروپیلن

این گاز بدون رنگ و بو جهت سوخت و تولید پلی پروپیلن کاربرد دارد. پروپیلن برای تولید انواع فرآورده ها نظیر فرش و کف سازه و… به کار می رود.

آمونیاک

آمونیاک گازی بی رنگ با بوی تند است که به طور عمده در تولید اسید نیتریک به کار برده می شود. این ماده به عنوان ماده ی اولیه برای مصارف صنعتی و همچنین تولید کودهای شیمیایی کاربرد دارد.

تاریخچه

شناخت مواد نفتی به حدود چهارهزار و پانصد سال قبل در بین النهرین برمی گردد. رومی ها و یونانی ها برای این که بدنه ی کشتی ها را غیر قابل نفوذ کنند از مواد قیری استفاده می کردند. همچنین مواد نفتی جهت روشنایی و گرمایش نیز مورد استفاده قرار می گرفت.

در قرن نوزدهم توسعه در پالایش نفت و حفاری باعث خیز قابل ملاحظه ای در این صنعت شد.

محصولات صنایع پتروشیمی در ایران

فرآورده هایی مانند کودهای شیمیایی، اوره، فسفات دی آمونیوم، کودهای مخلوط نیترات آمونیوم، مواد اولیه ی پلاستیک، پی وی سی و دی او پی و همچنین مواد شیمیایی چون اسید سولفوریک، اسید کلریدریک، آمونیاک، گوگرد و … به وسیله ی واحدهای صنایع پتروشیمی در ایران به دست می آیند.

کاربرد محصولات بنیادی پتروشیمی

یکی از کاربردهای محصولات پتروشیمی در صنایع دارویی است. این مواد در تولید داروهایی نظیر استیل سالیسیلیک اسید (تسکین دهنده ی درد)، آنتی هیستامین ها، ضد باکتری، روان کننده ها، تولید شربت سینه و … به کار می رود.

محصولات پتروشیمی مانند پلیمرها و کوپلیمرها در ساخت اتومبیل های سبک تر و مقاوم مورد استفاده قرار می گیرند. به طور مثال پلی اتیلن سولفید کاربرد زیادی در تولید قسمت های مختلف یک اتومبیل دارد.

مواد پتروشیمی در صنایع کشاورزی نیز به کار برده می شود. پلاستیک های تولید شده از مواد پتروشیمی خود جهت استفاده در تولید ریسمان، سیلاژ و لوله های آبیاری به کار می روند. همچنین این مواد برای تولید کودهای شیمیایی، از این محصولات استفاده می کنند.

مواد پتروشیمی در ساخت انواع شکلات ها و آب نبات ها کاربرد دارد. نگهدارنده ها و رنگ های خوراکی از مواد پتروشیمی به دست می آیند. مواد نگهدارنده و رنگ های خوراکی در محصولات کنسروی، غذاهای بسته بندی و … مورد استفاده قرار می گیرند.

سایر کاربردها

نقش عمده ی محصولات پتروشیمی در زندگی ما انسان ها غیر قابل انکار است.

همان طور که می دانید پلاستیک ها در پیرامون ما به وفور یافت می شوند. کیسه های پلاستیکی، انواع بطری ها و غیره به دلیل قابلیت انعطاف و تغییر شکل در مقابل فشار و دما مورد استفاده قرار می گیرند.

از دیگر مشتقات پر استفاده ی پتروشیمی می توان به مواد شوینده اشاره کرد. این مواد به صورت پودر و مایع برای از بین بردن هر گونه آلودگی روی لباس و سطوح کاربرد دارند.

تفلون در ماهی تابه های نچسب و همچنین برخی از ظروف آشپزخانه استفاده می شود. همچنین در لوله های تزریق پزشکی، لوله های پروفیل شیمیایی و … می توان از آن استفاده کرد.

نایلون از پلیمرهای پتروشیمی به دست می آید و جانشین مناسبی برای ابریشم است. نایلون در تولید طناب، چتر نجات، سیم های گیتار و … کاربرد دارد.