پلی استر خام چیست؟ – خواص و مزایا
پلی استر خام نوعی الیاف است که زغال سنگ، نفت، آب و هوا اجزای تشکیل دهنده آن هستند. به طور کلی همه ما نام مجسمه های پلی استر به گوشمان خورده است. مجسمه های رنگی و زیبا که در بازار، فراوان وجود دارد. در گذشته برای ساخت این مجسمه ها از گل استفاده می شد که محصولات سنگین به دست می آمد. اما مجسمه های امروزی که از این ماده ساخته می شوند، کم وزن و با کیفیت بالا است. با مطالعه این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک، اطلاعات مختصری درباره پلی استر خام و کاربردهای آن به دست می آوریم.
پلی استر خام چیست؟
پلی استر به عنوان یک الیاف با نام رزین پلی استر نیز خوانده می شود. این ماده که از اجزایی چون نفت، زغال سنگ، آب و هوا تشکیل شده است، حاصل واکنش میان اسید و الکل است. در ابتدای تشکیل، پلی استر به شکل مایعی غلیظ بوده ولی وقتی با هاردنر ترکیب می شود، دمای آن بالا رفته و بعد از ژله ای شدن، با گذشت زمان، سفت و سخت می شود. بوی خاصی در حالت مایعی در این ترکیب وجود داشته که بعد از سخت شدن، این بو از بین می رود.
ساخت مجسمه ها
از این ترکیب برای موارد مختلفی چون ساخت انواع مجسمه ها استفاده می شود. زمان درستی که از پلی استر استفاده می شود، زمانی است که دمای ۲۰ درجه سانتی گراد دارد. این که چه مدت زمانی طول می کشد تا این ترکیب سخت شود، وابسته به مقدار هاردنر استفاده شده و میزان دمای محیط دارد. با استفاده از شتاب دهنده هایی مانند ترکیبات کبالت، می توان زمان سفت شدن را کوتاه تر کرد. یکی دیگر از راه هایی که باعث سریع تر سفت شدن می شود، قرار دادن در فر آشپزخانه است.
اما در استفاده از این روش باید دقت شود که هاردنر و شتاب دهنده ترکیب نشوند، زیرا باعث بالا رفتن دما شده و امکان آتش سوزی است. یکی دیگر از نکات تهیه پلی استر خام این است که با قرار دادن در قالب های نازک، مدت زمان طولانی برای سفت شدن نیاز داشته و با قرار دادن در قالب ضخیم، احتمال ترک خوردگی وجود دارد.
در ساخت شکل های مختلفی از پلی استر که در حال خشک شدن است، احتمال تبخیر مقداری از مایع وجود دارد. به همین جهت بعد از این که مدل ها از قالب خارج شد، ممکن است دارای زوایدی باشد. سمباده و تراشیدن، راه های رفع این زایده ها است.
انواع پلی استر
انواع پلی استر بر اساس ساختار مولکولی، اشباع و غیراشباع است. نوع اشباع این ترکیب دارای پیوندهای یگانه و پایدار بوده و وزن مولکولی پایینی دارد. از این ترکیب در واکنش ها و چسب های مقاوم در برابر دما به کار گرفته می شود. در ساختار پلی استرهای غیراشباع، پیوندهای دوگانه است که امکان پخت را به این ترکیب می دهد. از این نوع در تهیه پلاستیک های تقویت شده استفاده می شود.
این ماده را بر اساس نوع روش های تولید به انواع نوار، فیلامنت، الیاف کوتاه و پنبه دسته بندی می کنند. در نوع نوار، رشته های تشکیل دهنده به صورت در هم تنیده هستند.
در نوع فیلامنت، هر کدام از رشته ها به صورت طولی رشد کرده و در تهیه پارچه هایی با سطح صاف قابل استفاده هستند. نوع الیاف کوتاه همان فیلامنت است با این تفاوت که برش های کوچکتری داده شده اند.
پنبه نیز پلیمری حجیم بوده و برای تولی الیاف، لحاف و لباس به کار برده می شود.
خواص پلی استر
از خواص مهم این ترکیب که پلیمر است، مقاوم و بادوام بودن، مقاومت شیمیایی بالا، عدم پرز دادن، مقاوم بودن در برابر چروک، عدم وجود حساسیت، مقاومت نوری، آنتی باکتریال بودن، داشتن مقاومت زیاد در برابر مواد اسیدی، آب گریز بودن، مقاوم بودن در برابر لک و ضربه و همچنین بی ضرر بودن برای محیط زیست و قابل بازیافت بودن است.
از پلی استر در پارچه و لباس، نوار ضبط، الیاف مصنوعی، مبلمان و پرده، محصولات الکتریکی، صنعت نساجی و ساخت انواع بطری استفاده می شود. این ترکیب در ظروف یکبار مصرف به جهت استحکام بالا به کار برده می شود.
