سنگ منگنز چیست؟ | سنگ منگنز ایران
منگنز عنصری با نماد Mn در جدول تناوبی عناصر است و در گروه فلزات واسطه قرار دارد. منگنز را در فرم آزاد نمی توان یافت و اغلب سنگ منگنز همراه با آهن است. کاربرد سنگ منگنز در صنعت بسیار حائز اهمیت است، زیرا از سنگ منگنز در تولید آلیاژهای فلزی همچون فولاد زنگ نزن استفاده میشود. از دیگر موارد استفاده از سنگ منگنز میتوان به استفاده در صنایع فولاد، ذوب آهن، تولید باتری و… اشاره کرد. کاربردهای گسترده سنگ منگنز در صنعت موجب افزایش تقاضا برای آن شده است. قیمت سنگ منگنز با توجه به مقدار منگنز موجود در آن متفاوت بوده و درواقع به درصد منگنز وابسته است. خرید سنگ منگنز و سولفات منگنز بهصورت تجاری و از طریق شرکت های معتبر عرضه کننده صورت میپذیرد.
در ادامه این مطلب از جهان شیمی فیزیک به بررسی خواص و کاربرد و موارد استفاده از سنگهای منگنز در صنعت میپردازیم.
سنگ منگنز چیست
سنگ Mn یک کانی معدنی است که در کانسارهای مختلف و یا به صورت ته نشین شده در رودخانه ها یافت میشود. این ماده به دلیل داشتن خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه، کاربردهای مختلفی دارد. منگنز بهعنوان دوازدهمین عنصر پوسته زمین ازلحاظ فراوانی است و ترکیبات مختلفی با اکسیژن، سیلیکات، کربنات ها دارد. اکسید های منگنز نیز دارای ظرفیتی بین ۱ تا ۷ هستند.
سنگ منگنز کانی معدنی منگنز بوده و در کانسار های مختلف یافته می شود. همچنین این کانی را به صورت ته نشین در رودخانه ها نیز می توان یافت. خواص فیزیکی و شیمیایی منگنز موجب کاربرد گسترده صنعتی آن شده است. از ترکیباتی مانند سولفات منگنز نیز می توان برای تولید فلز منگنز استفاده نمود.
خواص سنگ منگنز
منگنز از لحاظ شیمیایی شباهتهای زیادی به عناصر مجاور و هم ردیف خود دارد. البته باید به این نکته توجه شود که در خواص متالورژیکی تفاوتهایی با آهن و فلزات نزدیک به آن نشان میدهد.
ترتیب قرارگیری اتمهای منگنز در ساختمان کریستالی به گونهای است که فلزی شکننده، انعطاف ناپذیر و شکل ناپذیر است. اما نکته جالب در رابطه با این فلز وقتی است که با آهن، آلومینیوم و سایر فلزات غیر آهنی آلیاژ تشکیل میدهد. درواقع تشکیل آلیاژ موجب بهبود خواص فیزیکی آلیاژ خواهد شد. این خاصیت موجب شده است که اصلیترین کاربرد آن بهعنوان یک عنصر آلیاژی مورد استفاده قرار گیرد.
موارد مصرف سنگ منگنز
فلز منگنز با داشتن خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ویژه و دلایل اقتصادی در صنایع فولاد، ذوب آهن، تولید فروآلیاژها و… از اهمیت بالایی برخوردار است. حدود ۹۰ درصد از این فلز در صنایع متالورژی و در سطح جهانی استفاده میشود. تولید فولاد و آلیاژهای غیر آهنی نیز از مهمترین مصارف سنگ منگنز محسوب میشوند. بیشترین کاربرد منگنز در صنعت تهیه آلیاژ آهن بوده و بهعنوان ماده اصلی در تولید چدن و فولاد ضدزنگ استفاده میشود. منگنز از سولفات منگنز نیز حاصل می شود.
سنگ منگنز در فولاد
منگنز از اعضای اصلی ساخت فولاد خام است. این عنصر را در بیشتر محصولات فولادی میتوان یافت. بسته به نوع فولاد، منگنز ۱ تا ۱۹ درصد از حجم آن را میتواند تشکیل دهد. فولاد کربن دار دارای میانگین ۶.۱ درصد منگنز بوده و از پرکاربرد ترین فولادها محسوب میشود.
ترکیب منگنز با گوگرد، منگنز را برای فولاد حیاتی میکند. گوگرد و اکسیژن موجب سستی در فولاد میشوند و این اصلا به صرفه نیست. منگنز با گوگرد وارد واکنش شده و بهصورت سولفید منگنز درخواهد آمد. با این روش علاوه بر حذف گوگرد و اکسیژن از فولاد، سختی فولاد نیز افزایش مییابد.
تشخیص سنگ منگنز دانه بندی
سنگ منگنز بهصورت کلوخه یا دانهبندی شده در بازار صنعتی عرضه و قابل تهیه است. صنایع با توجه به نیاز خود از دانهبندی های مختلف این سنگ خریداری و استفاده میکنند.
سنگ منگنز ایران
استفاده از منگنز در بسیاری از صنایع صورت میپذیرد. بنابراین سنگ منگنز در ایران نیز توسط شرکت های مختلفی برای کاربرد در بازار صنعتی عرضه می شود. منگنز را می توان از سولفات منگنز نیز بدست آورد.