مهم ترین دلایل زرد شدن زبان چیست؟ | دارو و درمان زرد شدن زبان

امروز در این مطلب از نشریه الکترونیکی جهان شیمی فیزیک قصد داریم تا شما را با زرد شدن زبان و راه درمان آن آشنا کنیم. از قدیم در طب سنتی گفته اند که رنگ زبان می تواند از شرایط سلامت بدن شما خبر دهد. برخی اوقات زرد شدن زبان یا سفید شدن زبان هر کدام دلایل بروز یک بیماری در بدن هستند. از همین رو، تغییر رنگ زبان باید جدی گرفته شود. در این مطلب سعی کردیم تا تمامی آنچه را که لازم است در رابطه با زرد شدن زبان بدانید به شما آموزش دهیم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

لازم به ذکر است شما در نشریه ی الکترونیکی جهان شیمی فیزیک می توانید اطلاعات بسیار کامل و مفیدی در رابطه با انواع داروها به دست آورید. کافی است در کادر جستجو که در قسمت سمت چپ و بالای صفحه ی اصلی سایت قرار گرفته است، نام داروی خود را وارد کرده و مقالات مربوط به آن را بخوانید. اگر به دنبال اطلاعات دارویی خاص هستید و مطلبی در رابطه با آن در سایت ما نیست، لطفا در قسمت بیان دیدگاه ها عنوان کرده تا مقاله ی کاملی در رابطه با آن برای شما قرار دهیم.

برای مثال خواندن مطلبی در رابطه با سرفه کردن را به شما پیشنهاد می کنیم. برای مطالعه ی این مقاله ی ارزشمند اینجا کلیک کنید.

زرد شدن زبان چیست

زمانی که شما به ببرسی رنگ زبان می پردازید و رنگ زرد را مشاهده می کنید، اولین سوالی که در ذهنتان نقش می بندد این است که چرا زبان من زرد است؟ به طور معمول، زرد شدن زبان بی ضرر است. در این عارضه، پوشش ضخیم زرد رنگی روی زبان ایجاد می شود. زردی زبان زمانی رخ می دهد که سلول های مرده پوست، باکتری ها یا ذرات تغییر رنگ داده غذا روی سطح زبان جمع شوند.

اغلب زردی زبان با مراقبت های اولیه خانگی از بین می رود. اما در برخی موارد نادر، این وضعیت نشان دهنده مساله های جدی تر در رابطه با سلامتی است. معمولا بیماری  زردی، یرقان یا همان هپاتیت می تواند سبب بروز این مشکل شود که باید به پزشک مراجعه شود.

علائم زرد شدن زبان بسته به علل بوجود آورنده آن متفاوت است. در اکثر موارد، مراقبت های اولیه در خانه، به ویژه بهداشت دهان و دندان، مواردی از زردی زبان را ظرف چند روز تا چند هفته برطرف می کند.

حقایقی درباره زرد شدن زبان

طیف گسترده ای از عوامل مختلف می توانند باعث ایجاد زردی زبان یا کمک به پیشرفت آن شوند.

برخی داروها و شرایط پزشکی می توانند باعث کمبود آب و خشکی دهان شوند.

هرچند به ندرت، ولی در برخی موارد زردی زبان نشانه زردی (یرقان) است.

چه چیزی باعث زرد شدن زبان می شود

برخی عادات، شرایط و داروهای خاصی شناخته شده اند که احتمال ابتلا به بیماری و زردی زبان را افزایش می دهند. این عوامل عبارتند از:

محصولات بهداشتی دهان و دندان با عوامل اکسید کننده

برخی محصولات بهداشتی دهان و دندان مانند دهان شویه و خمیر دندان، شامل مواد یا ترکیباتی هستند که باعث خشکی دهان، تحریک سلول های پوستی زبان یا تغییر رنگ آن ها می شوند. ترکیبات رایجی که به عنوان عوامل تغییر رنگ و زردی زبان شناخت شده اند عبارتند از:

پراکسیدها

هاماملیس(نارون کوهی)

منتول

الکل

تیمول

اکالیپتوس

بهداشت دهان و دندان نامطلوب

تمیز کردن دندان ها و زبان به کاهش باکتری روی سطح زبان و درنتیجه کاهش احتمال مبتلا شدن به زردی زبان کمک می کند.

مصرف توتون و تنباکو

محصولات متشکل از توتون و تنباکو، شامل ترکیبات و سمومی هستند که می توانند موجب تغییر رنگ سلول های پوست یا تحریک آن ها شوند. توتون و تنباکو همچنین می توانند باعث تورم سلول ها شوند که شانس آن ها را برای جذب ذرات و باکتری ها افزایش می دهد.

نفس کشیدن از طریق دهان یا خشکی دهان

بزاق دهان به صورت طبیعی به پاک کردن ذرات اضافی و باکتری ها از سطح زبان کمک می کند. کم آبی باعث کاهش تولید بزاق میشود، در نتیجه باکتری ها و ذرات ریز مواد غذایی نزدیک سلول ها باقی می مانند که باعث افزایش احتمال رشد بیش از حد باکتری ها می شود. تنفس از راه دهان، به ویژه در شب، احتمال ابتلا به خشکی دهان را افزایش می دهد.

زبان سیاه مودار

زبان سیاه مو دار نسبتا رایج است، وضعیتی غیر سرطانی که در آن باکتری ها یا قارچ ها باعث برزگ شدن و بلند شدن موهایی مانند موکت روی سطح زبان می شوند. هرچند که در اغلب موارد زبان سیاه به نظر می رسد، اما ممکن است زرد، آبی یا سبز نیز باشد.

اکثر افراد به دلیل مشاهده نشانه های ظاهری و جهت رفع آن ها به دنبال درمان می روند، حال آنکه برخی افراد علاوه بر نشانه های ظاهری، علائم دیگری مانند تهوع، بوی بد دهان و احساس سوزش در دهان را نیز تجربه می کنند.

غذاهای رنگی، رنگ های خوراکی یا آن هایی که به زبان می چسبند

غذاهای بسیاری رنگی هستند یا شامل رنگ های خوراکی است که می توانند زبان را زرد کنند، یا اینکه چسبناک هستند و با چسبیدن به زبان، باعث تغییر رنگ سطح آن می شوند.

برخی داروها دارای ذرات رنگی هستند که باعث تغییر رنگ رنگدانه ها یا ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می شوند. مواد و داروهای رایجی که ممکن است باعث ایجاد زرد شدن زبان شود، عبارتند از:

داروهای دیابتی و بسیاری از داروهایی که جهت کنترل دیابت مصرف می شوند

داروهایی که جهت رقیق کردن خون مصرف می شوند

آنتیبیوتیک ها

لانسوپرازول

کلرهگزیدین (در برخی از ضدعفونی کننده های دهان وجود دارد)

نمک های آهن

مینوسیکلین

بیسموت ساب سالی سیلات (bismuth subsalicylate)

پرتو درمانی و داروهای مربوط به سرطان

داروهای ضد روان پریشی

برخی داروهای غیرقانونی، مانند کوکائین، نیز می توانند باعث تغییر رنگ زبان شوند.

برفک دهان

رشد بیش ازحد باکتری های کاندیدا می تواند تکه های سفید رنگی روی زبان ایجاد کند که در نهایت باعث ایجاد زردی زبان می شوند.

زبان جغرافیایی

زبان جغرافیایی شرایطی غیرسرطانی است که باعث بوجود آمدن تکه هایی به رنگ سفید یا قرمز در بالا و دو طرف زبان می شود که اغلب به وسیله حاشیه های زرد رنگ دربر گرفته شده اند. این وضعیت علت شناخته شده ای ندارد اما عمدتا کودکان بین ۴ تا ۵ سال به آن مبتلا می شوند. تکه های رنگی در جاهایی که سلول های پوستی از دست رفته اند رخ می دهد و گاهی اوقات با درد نیز همراه است.

زردی (یرقان)

در افراد مبتلا به زردی(یرقان)، بیلیروبین، یک ماده شیمیایی که از تجزیه گلبول های قرمز ایجاد می شود، به طور غیر طبیعی در بافت ها ساخته می شود. بعضی وقت ها تنها قسمت های بخصوصی از بدن زرد می شوند، مانند سفیدی چشم ها. اما در بعضی مواقع دیگر کل پوست ممکن است زرد شود. برخلاف بسیاری از موارد زردی زبان، زردی (یرقان) نیاز به درمان و مراقبت های فوری پزشکی دارد چرا که ممکن است نشانه ای از شرایط تهدید کننده زندگی مانند نارسایی کبد باشد.

اگزما و خود ایمنی

بعضی از موارد خود ایمنی مانند اگزما، سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند و به باکتری های بی ضرر اجازه می دهد تا روی زبان رشد کنند. در یک مطالعه در سال ۲۰۱۷، از ۳۵ نفر که مبتلا به زردی زبان بودند، ۳۲ مورد اگزمای حاد داشتند. در همان مطالعه، از ۱۲۲ نفر که زبان سفید داشتند، تنها ۳ نفر اگزما داشتند.

شرایط معده و عفونت ها

موارد و شرایطی که باعث التهاب معده می شوند، به عنوان عوامل ایجاد کننده زردی روی زبان شناخته شده اند. مطالعات متعددی تایید کرده اند که پوشش ضخیم زرد رنگ روی زبان با موارد مزمن گاستریت یا التهاب معده مرتبط است، به ویژه هنگامی که توسط باکتری هلیکوباکتر پیلوری(Helicobacter pylori) ایجاد می شود.

چه کسی در معرض ابتلا به بیماری زرد شدن زبان است

هرچند هر کسی و در هر سنی می تواند به این بیماری مبتلا شود، اما عواملی شناسایی شده اند که احتمال مبتلا شدن را افزایش می دهند. این عوامل عبارتند از:

بهداشت دهان و دندان ضعیف و نامطلوب

مصرف توتون و تنباکو

استفاده بیش از اندازه قهوه و چای سیاه

آجیل فوفل  (betel nuts)

مصرف الکل

کم آبی

سرطان

خود ایمنی

موارد عصبی

از کار افتادگی

علائم زردن شدن زبان

در این قسمت به بیان نشانه های بروز این عارضه پرداخته ایم. علائم شناخته شده مرتبط با زرد شدن زبان عبارتند از:

بوی بد دهان

تکه ها یا پوشش سفید رنگ اضافی روی زبان یا غشاهای مخاطی

مزه بد دهان

گلو درد

احساس سوزش

بریده بریده شدن و برآمدگی های کوچک روی سطح زبان

ریفلاکس معده یا سوء هاضمه

خشکی دهان

تب

ظاهر مو یا پرز روی زبان

درد

راه های درمان و پیشگیری از زرد شدن زبان

بهداشت دهان و دندان یکی از موارد ضروری است. عادت ها و راه حل های مشابه که به درمان این بیماری کمک می کنند، برای جلوگیری از وقوع آن نیز موثر هستند. راه های رایج و معمول برای پیشگیری و درمان این بیماری عبارتند از:

افزایش تعداد دفعات مسواک زدن

مسواک زدن و شستشوی دهان با استفاده از دهان شویه ها آنتی باکتریال پس از خوردن غذا

استفاده از مسواک نرم

مصرف فلوراید

شستشوی آرام و تمیز کردن زبان به صورت مداوم و روزانه

شستن دهان یک بار در روز (به مدت ۶۰ ثانیه) با ترکیب هیدروژن پروکسید و آب به نسبت ۵/۱ .

نگهداشتن نوشابه گازدار بر روی زبان به مدت ۶۰ ثانیه

ترک سیگار و قلیون (محصولات حاوی توتون و تنباکو)

درمان عفونت های سینوسی

تغییر حالت خوابیدن، عوض کردن تشک و بالشت

استفاده از یک مرطوب کننده برای کاهش خشکی دهان

استفاده از اسپری های بینی (اسپری های محافظ برای جلوگیری از خشکی بینی)

پرهیز از خوردن شیرینی و چربی

خوردن مواد غذایی حاوی فیبر

استفاده کمتر از محصولات غذایی حاوی نشاسته و کربوهیدرات

خودداری از نوشیدن نوشیدنی های شیرین، الکلی و کافئین دار

شستشوی دهان با استفاده از مواد بدون الکل و اکسیدان

داشتن رژیم غذایی سالم و سرشار از فیبر

اجتناب از خوردن نوشیدنی های رنگی

دوری از مصرف داروهای غیرقانونی

هرگز از سوزن های آلوده یا ابزاری که در معرض خون قرار گرفته استفاده نکنید.

مصرف مواد غذایی حاوی پروبیوتیک، محصولات تخمیرشده یا ماست.

دارو برای زرد شدن زبان

در مواردی که زرد شدن زبان همراه با درد، سوزش و ناراحتی باشد، پزشک دارو یا شستشوی دهان طبق دستور خاصی را تجویز می کند. پزشک معمولا در شرایطی که زرد شدن زبان شدید باشد و باعث بیماری خاصی مثل زبان جغرافیایی شود، دارو را تجویز می کند. داروهایی که برای درمان تجویز می شوند عبارتند از:

استروئیدهای موضعی مخصوص شستشو

دهان شویه اسیدسالیسیلیک

داروهای حاوی رتینوئید (ویتامین A)

آنتی هیستامین ها

داروهای ضدقارچ موضعی

مضرف داروهای بی حسی موضعی (برای کاهش درد)

کرم موضعی اوره (حاوی ۳۰% اوره)

آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد ویروسی برای درمان عفونت

داروهای مسکن و ضد درد

چه زمانی افراد باید به پزشک مراجعه کنند

در برخی موارد به خصوص زمانی که زرد شدن زبان همراه با علائم خاصی باشد، این بیماری می تواند به عنوان نشانه ای از بیماری های جدی مثل یرقان یا زردی باشد. مواردی که با مشاهده آن ها باید به پزشک مراجعه شود عبارتند از:

علائم بیماری زردی (یرقان)، از جمله زردی پوست و زرد شدن سفیدی چشم، کبودی و التهاب، تب، استفراغ، حالت تهوع، اسهال خونی و درد شکم

ایجاد تغییر رنگ یا تغییرات ظاهری دیگر در زبان

زمانی که با تغییر شیوه زندگی و انجام درمان های خانگی زردی زبان درمان نشده و این مساله بیش از ۲ هفته ادامه داشته باشد.

در صورت داشتن درد

علائمی که به دلایل نامشخص به صورت قابل توجهی بدتر میشوند.

به وجود آمدن نقاط برجسته یا سفت و کلفت شدن پوست زبان که شبیه به ایجاد یک لایه خز روی زبان است.

آیا زرد شدن عوارض جانبی وجود دارد

تنها عوارض مرتبط موجود برای این بیماری مربوط به کسانی است که با موارد جدی و اساسی مانند یرقان روبه رو هستند. عوارض بیماری یرقان عبارتند از:

زخم شدن کبد، ناتوانی یا سرطان کبد

التهاب، آسیب یا تورم دستگاه گوارش

حبس شدن مایعات و تورم در پایین تنه

التهاب و بزرگ شدن طحال

فلج مغزی و ناشنوا شدن از عوارض شدید یرقان در کودکان است

با رعایت کردن بهداشت دهان و دندان و داشتن یک رژیم غذایی سالم و مناسب می توانید تا حد خیلی زیادی از زردی روی زبان را کاهش دهید . اگر زردی و تلخی زبان بیش از حد روی زبان شما تداوم داشت حتما با دندانپزشک معالج خود مشورت کنید و از او راهنمایی بگیرید .

زردی زبان به عنوان یک عارضه بی خطر در بیشتر مواقع به شمار می آید و با رعایت بیشتر و بهتر بهداشت دهان و دندان می شود آن را برطرف کرد .