کوماسی بریلینت بلو چیست؟ – خواص و مزایا

خواندن این مطلب 3 دقیقه زمان میبرد

کوماسی بریلینت بلو (Coomassie Brilliant Blue) با فرمول شیمیایی نمک سدیم C_۴۵H_۴۴NaO_۷S_۲ شناخته می شود. این ماده یک ترکیب شیمیایی رنگی است که در صنایع نساجی مورد استفاده قرار می گیرد و هم اکنون در بیوشیمی تحلیلی برای رنگ آمیزی پروتئین ها کاربرد دارد. کوماسی بریلینت بلو در آب سرد حل نمی شود ولی در آب گرم قابل حل است و به رنگ آبی روشن می شود. همچنین این ماده در اتانول قابل حل است. در این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک با این ترکیب و برلیانت بلو آشنا می شویم.

فهرست مطالب

ویژگی های کوماسی بریلینت بلو

کوماسی بریلینیت بلو نام دو رنگی شبیه تری فنیل متان است. هر چند از این ترکیب در صنعت نساجی استفاده می شود ولی در حال حاضر کاربرد آن در رنگ کردن پروتئین ها در بیوشیمی تحلیلی است. جرم مولی آن ۸۲۵.۹۷ گرم بر مول است. علاوه بر آن، نوعی رنگ دیگر به نام برلیانت بلو نیز وجود دارد که رنگ خوراکی مصنوعی است. این رنگ در دسته ی تری اتیل متان قرار دارد.

ساختار کوماسی بریلینت بلو

سه شکل تشکیل دهنده ی کوماسی بریلینت بلو عبارتند از کاتیون (شکل قرمز) در pH کم تر از صفر با پیک جذب در ۴۷۰ نانومتر، آنیون (شکل آبی) در pH بالاتر از ۲ با پیک جذب در ۵۹۵ نانومتر و خنثی (به شکل سبز) در pH حدود ۱ با پیک جذب ۶۵۰ نانومتر است. فرم آنیون آبی به وسیله ی برقراری پیوند با باقیمانده ی اسیدهای آمینه ای همچون آرژنین یا آروماتیک و با ایجاد مجموعه ای با ثبات می تواند اساس روش برادفورد باشد.

کوماسی بریلینت بلو و بیوشیمی

در سال ۱۹۶۳ میلادی از این ترکیب برای نخستین بار برای تخمین مقدار پروتئین ها استفاده شد. پروتئین ها روی ورقه های استات سلولز به صورت الکتروفورزی جداسازی شدند. در مرحله بعدی ورقه ها در سولفوسالیسیلیک اسید خیسانده شده تا رشته های پروتئین به ثبات رسیده و به محلول رنگ انتقال داده شوند.

روش برادفورد با استفاده از خواص طیفی این ترکیب مقدار پروتئین های موجود در محلول را تخمین می زند. با افزودن یک نمونه پروتئین به محلول رنگ کوماسی بریلینت بلو در اسید فسفریک و اتانول، شکل آبی رنگ به دست می آید. جذب نوری این محلول در طول موج ۵۹۵ نانومتر انجام می گیرد.

به سبب بودن حساسیت بالا، این رنگ می تواند ۵ میکروگرم پروتئین تشخیص دهد. با اضافه کردن یک پروتئین، مولکول رنگ کوماسی بریلینت بلو دارای بار منفی، به کل پروتئین بار منفی می بخشد.

معایبی که این روش دارد این است که رنگ آن با پروتئین های مختلف تغییر می کند.

کوماسی بریلینت بلو در پزشکی

در سال ۲۰۰۹ برای اولین بار از کوماسی بریلینت بلو برای مداوای صدمات ستون مهره های موش های آزمایشگاهی استفاده شد. این ترکیب تورم طبیعی بدن را کاسته که مرگ نورون های آن منطقه از بدن بر اثر استرس متابولیک را باعث می شود. موش هایی که تحت مداوا با رنگ بودند نسبت به موش هایی که قادر به دریافت رنگ نبودند، بهتر عمل کردند. هرچند کاربرد این روش هنوز برای انسان ها به اثبات نرسیده است.

این ترکیب در پزشکی قانونی نیز استفاده می شود. قابلیت ترکیب رنگی مورد بحث برای هدف گیری اسیدهای آمینه با گروه های معطری همچون فنیل آلانین، تیروزین و تریپتوفان و زنجیره های جانبی پایه ای چون لیزین، آرژنین و هیستیدین احتمال کاربرد روش برادفورد برای تحلیل اثر انگشت را افزایش می دهد. از این شیوه برای تعیین جنسیت بیولوژیکی اثر انگشت استفاده می شود.

خواص برلیانت بلو

برلیانت بلو نوعی رنگ خوراکی و به رنگ بنفش است که علاوه بر صنعت غذا و کاربرد در انواع نوشیدنی ها، در ساخت لوازم آرایشی و بهداشتی نیز به کار برده می شود. این رنگ در آب محلول بوده و در تهیه مکمل ها کاربرد دارد.