مشتقات بنزن چیست؟ – خواص بنزن

مشتقات بنزن در نتیجه ی جایگزینی یک یا چند هیدروژن در مولکول بنزن به وسیله گروه های عاملی مختلف ترکیبات مختلف تشکیل می شود. تعداد زیادی از مشتقات بنزن وجود دارد. به عنوان مثال، تولوئن، کیومن، فنول و بنزآلدهید از جمله مهمترین آن ها هستند. بنزن ترکیبی آروماتیک با ۶ اتم کربن و ۶ اتم هیدروژن است. خرید بنزن در گرید آزمایشگاهی و صنعتی از شرکت های معتبر صورت می گیرد. تعدادی از مشتقات بنزن و خواص این مولکول در این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک مورد بررسی قرار می گیرد.

بنزن چیست؟

بنزن ترکیبی با فرمول شیمیایی C_۶H_۶ و ساختاری حلقوی است که پیوندهای کووالانسی بین اتم های کربن در ساختار آن به صورت یک درمیان، ساده و دوگانه است. این ترکیب مایعی بی رنگ و خوشبو است و توانایی اشتعال پذیری بالایی دارد. بنزن به عنوان ترکیبی فرار، سرعت تبخیر بالایی دارد. گرمای سوختن و گرمای هیدروژن دار شدن بنزن کم بوده و این ترکیب با شعله ی زرد رنگ همراه با تولید دوده می سوزد. در گذشته بنزن را از قطران زغال سنگ و تبدیل بخار به مایع به دست می آوردند، اما امروزه این ماده را به طور مستقیم از نفت خام به صورت استخراج تهیه می کنند.

بنزن ماده ای سمی و سرطان زا بوده و در طبیعت به دو ساختار صندلی و قایقی وجود دارد. ساختار صندلی این ترکیب، غیرقطبی و فرم قایقی آن، قطبی است.

خواص بنزن

خرید بنزن برای کاربرد آن در صنایع مختلف صورت می گیرد. در پلاستیک سازی، تهیه رزین و نایلون، ساخت مواد رنگی، تولید انواع پاک کننده ها، تهیه روغن های روان ساز و تولید انواع سموم و آفت، از بنزن استفاده می شود. بنزن در گذشته به عنوان یک حلال عالی و معمول در آزمایشگاه ها استفاده می شد. اما بعد از شناسایی سمی بودن بنزن، از حلال های مشابه دیگری چون استون استفاده شد.

مشتقات بنزن

همان طور که گفته شد، بنزن به عنوان یکی از ترکیبات شیمیایی مهم، از ۶ اتم هیدروژن متصل به ۶ اتم کربن در یک حلقه تشکیل شده است. هر گاه یک یا چند اتم هیدروژن با گروه های عاملی مختلف از ترکیبات دیگر جایگزین شود، مشتقات بنزن تشکیل می شود. مشتقات بنزن در نام گذاری، کمی گیج کننده بوده و بر طبق قواعد آیوپاک صورت نمی گیرد. در صورتی که ترکیبات ساده آلی با استفاده از این قواعد نام گذاری می شوند. به همین دلیل مشتقات این ترکیب را با نام های متداول آن ها می خوانند و با نام های آیوپاک خوانده نمی شوند.

برخی از مشتقات بنزن، استایرن، تولوئن، برموبنزن، اتیل بنزن، کیومن، کلرو بنرن، استوفنون، فنول، بنزوئیک اسید، ارتو- زایلن، آنتراسن، نفتالن، بنرآمید، آنیلین، آنیسول، بنرزن سولفونیک اسید و … هستند.

خواص مشتقات بنزن

در صنایع مختلف از مشتقات بنزن استفاده می شود. پلی استایرن مشتقی از بنزن است که در نتیجه پلیمر شدن استایرن حاصل می شود. این پلیمر در صنایعی چون پلاستیک سازی، بسته بندی مواد غذایی و … به کار گرفته می شود.

در صنعت  داروسازی، موادی بر پایه بنزن ساخته می شوند. استامینوفن نمونه ای از این داروهاست که بر پایه بنزن ساخته شده و برای تسکین درد و درمان سر درد مصرف می شود.

باید توجه کرد با این که بنزن ماده ای سمی و سرطان زا است، اما نمی توان گفت که تمام مشتقات آن سمی و سرطان زا باشند. باید گفت که وقتی از یک ماده خطرناک به عنوان ماده اولیه برای تولید ترکیبات دیگر استفاده می شود، حتما محصول تولید شده خطرناک نخواهد بود. به همین دلیل است که ترکیبات غذایی بسیاری وجود دارد که دارای حلقه بنزنی در ساختار خود هستند، بدون این که خطری داشته باشند.

در خرید بنزن و مشتقات آن برای این که محصولی باکیفیت و مرغوب برای مصارف آزمایشگاه و یا صنعت تهیه شود، بهتر است شرکت های معتبر فروش مواد شیمیایی انتخاب شود.