بنزو تری آزول به چه نامی شناخته می شود؟

بنزو تری آزول ترکیبی حلقوی با فرمول شیمیایی C_۶H_۵N_۳ است که در صنایع مختلف کاربردهای بسیاری دارد. این ترکیب، آروماتیک بوده و یک مولکول قطبی است. از جمله مهمترین کاربردهای بنزو تری آزول، به عنوان مهارکننده خوردگی در جو و همچنین زیر آب است. برای بررسی خواص فیزیکی و شیمیایی بنزو تری آزول، این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک را مطالعه کنید.

بنزوتری آزول چیست؟

بنزوتری آزول ترکیبی حلقوی و آروماتیک با ۳ اتم نیتروژن است که با نام اختصار BTA خوانده می شود. این ترکیب به صورت پودری سفید رنگ و بدون بو است و به میزان کمی در آب حل می شود. نقاط ذوب و جوش بنزوتری آزول به ترتیب ۹۸,۵ و ۳۵۰ درجه سانتی گراد است. این ماده در حلال هایی چون الکل، بنزن، تولوئن، کلروفرم و دی متیل فرمامید، قابل انحلال است. به طوری که ۲۰ گرم از این ترکیب در دمای ۲۰ درجه سانتی گراد در یک لیتر آب حل می شود.

ساختار هتروسیکلی بنزوتری آزول از دو حلقه تشکیل شده است. در این ساختا ر۳ اتم نیتروژن به صورت حلقه ای ۵ عضوی به یک حلقه شش عضوی آروماتیک جوش خورده است. با توجه به میزان اسیدیته محیط، سه شکل از بنزوتری آزول وجود دارد.

تولید و خواص شیمیایی بنزو تری آزول

برای سنتز BTA از واکنش میان اورتوفنیلن دی آمین، سدیم نیتریت و اسید استیک استفاده می شود. برای این که واکنش به درستی انجام شود، در حمام اولتراسونیک و در دمای ۵ الی ۱۰ درجه سانتی گراد انجام می شود.

یکی از خواص شیمیایی این ترکیب، توانایی تشکیل کمپلکس است که به عنوان یک لیگاند عمل می کند. با استفاده از این خاصیت است که از آن برای جلوگیری از زنگ زدگی و خوردگی فلزات استفاده می کنند. فلزاتی چون مس، نقره، آلومینیوم، کبالت و روی با استفاده از بنزو تری آزول، از خوردگی محافظت می شوند.

ار خواص شیمیایی دیگر BTA، واکنش با آمین های اولیه مانند آلیفاتیک ها و فرمالدهیدها در محیط های آبی است. در این واکنش یک یا چند نوع از محصول تولید می شود که مقدار تولید شده آن ها به میزان اثرات فضایی در آمین، نسبت مولی بسترها و ماهیت حلال بستگی دارد.

خواص بنزو تری آزول

مشتقات بنزوتری آزول دارای فعالیت های ضد درد، ادرار آور، ضد ویروسی، ضد فشار خون و ضد التهابی هستند. این مشتقات دارای اهمیت های بیولوژیکی، صنعتی و شیمیایی بسیاری هستند.

بنزوتری آزول در تولید دارو به کار گرفته می شود، زیرا دارای خاصیت هایی چون پایداری شیمیایی و حرارتی قوی و همچنین خاصیت آبگریزی است. در درمان بسیاری از بیماری ها از ترکیبات هتروسیکلی مانند بنزوتری آزول استفاده می شود. ایمیدازول، تیازول، اگزازول، کاربازول و … مهمترین آنالوگ های این ترکیب است که در داروها به کار برده می شود. مهمترین خاصیت این ترکیب و آنالوگ های آن در درمان سرطان است.

از کاربردهای دیگر BTA، تصفیه آب، به عنوان مهارکننده ر امولسیون های عکاسی، به عنوان معرف در تعیین آنالیز نقره و استفاده از مشتقات آن به عنوان پیش سازهای مواد مخدر است. در نقش ضد یخ، در سیستم های گرمایشی و سرمایشی، مایعات هیدرولیک و مهارکننده های فاز بخار از بنزو تری آزول استفاده می شود.

مهارکنندگی خوردگی بنزوتری آزول

نیترات ها و کرومات ها به عنوان مهمترین بازدارنده های خوردگی هستند. بنزو آزول ها بهترین جایگزین برای این ترکیبات هستند، زیرا صدمات زیست محیطی کمتری دارند. این ترکیب با اشتراک گذاری جفت الکترون ناپیوندی با اوربیتال خالی فلز، روی سطح جذب شده و با حل شدن، از خوردگی جلوگیری می کند. در این فرایند، اتم های نیتروژن در حلقه این ترکیب با مس پیوند برقرار کرده و در نقش مهارکننده عمل می کند. تشکیل کمپلکس Cu(I)BTA باعث بازدارندگی آندی فلز مس می شود. مولکول های این ترکیب روی سطح به صورت موازی و یا عمودی قرار گرفته و باعث تاخیر در خوردگی سطح فلزی آند می شود.