بیماری ام اس چیست؟ | دارو و درمان بیماری ام اس

امروز در نشریه الکترونیکی جهان شیمی فیزیک قصد داریم تا شما را با بیماری ام اس و راه های درمان آن آشنا کنیم. بیماری ام اس یک بیماری خود ایمنی است که سلول های سیستم ایمنی علیه سلول های خودی بدن اقدام به مبارزه می کنند. این بیماری که با نام فلج چندگانه نیز شناخته می شود، یک مشکل مغزی و نخاعی به شمار می رود. در این مطلب سعی کردیم تا تمام آنچه که لازم است در رابطه با بیماری ام اس بدانید به شما بیاموزیم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

لازم به ذکر است شما در نشریه ی الکترونیکی جهان شیمی فیزیک می توانید اطلاعات بسیار کامل و مفیدی در رابطه با انواع داروها به دست آورید. کافی است در کادر جستجو که در قسمت سمت چپ و بالای صفحه ی اصلی سایت قرار گرفته است، نام داروی خود را وارد کرده و مقالات مربوط به آن را بخوانید. اگر به دنبال اطلاعات دارویی خاص هستید و مطلبی در رابطه با آن در سایت ما نیست، لطفا در قسمت بیان دیدگاه ها عنوان کرده تا مقاله ی کاملی در رابطه با آن برای شما قرار دهیم.

برای مثال خواندن مطلبی در رابطه با بلع دردناک را به شما پیشنهاد می کنیم. برای مطالعه ی این مقاله ی ارزشمند اینجا کلیک کنید.

ام اس چیست

بیماری مالتیپل اسکلروزیس یا ام اس، علائم مختلفی در بدن بیماران ایجاد می کند. بعضی بیماران ممکن است تنها بخشی از علائم را داشته باشند و برخی تمام علائم را با هم دارند. در روزهای ابتدایی بیماری، عوارض به صورت متناوب ایجاد شده و برطرف می شوند. با گذشت زمان، تعدادی از این علائم باقی می مانند و فرد را ناتوان می کنند. تا به امروز درمان مشخصی برای بیماری ام اس پیدا نشده است. داروها و درمان هایی که برای این بیماری تجویز می شوند، تنها می توانند تعداد دفعات عود کردن بیماری و علائم ناتوانی بیمار را کاهش دهند.

بیماری ام اس می تواند ارگان های مختلف را به خود درگیر کند. احتمال این که یک بیمار تمام علائم را به صورت شدید تجربه کند بسیار کم و نادر است. علائم این بیماری به قدری گسترده هستند که اصلا نمی توان آن ها را پیش بینی کرد. این بیماری می تواند در هر عود کردن، یک علامت جدید از خود نشان دهد.

این علائم به این بستگی دارد که کدام یک از بخش های مغز یا ستون فقرات درگیر شده اند. برای مثال با توجه به موقعیت بخش های درگیر شده، ممکن است علائم بیماری فقط در بعضی از اندام ها ظاهر می شود. در بعضی بیماران نیز اندام های بسیاری به علائم ام اس دچار خواهند شد. در بیماری ام اس به دلیل توقف فعالیت صحیح فیبرهای عصبی، علائم بیماری ظاهر می شود.

علائم بیماری ام اس

از رایج ترین علائم بیماری ام اس می توان به موارد زیر اشاره کرد:

مشکلات بینایی

یکی از اولین مشکلاتی که بیماران درگیر با ام اس به آن دچار می شوند، اختلال در بینایی است. در این شرایط، دردی عمیق در پشت چشم ها احساس می شود. در موارد شدیدتر این بیماری، فرد مبتلا به ام اس بینایی خود را از دست می دهد. البته ممکن است از دست دادن بیماری فقط برای یک چشم اتفاق بیوفتد. از دیگر علائم ابتلا به ام اس می توان به تاری دید یا دید دوگانه اشاره کرد.

اسپاسم عضلات و تشنج

از آنجایی که این بیماری، دستگاه های عصبی را به خود درگیر می کند، بیماران مبتلا به ام اس، معمولا دچار اسپاسم عضلات می شوند. این اسپاسم عضلانی به دلیل آسیب به عصب هایی است که مسئول رساندن پیام های مغزی به عضلات هستند. در این شرایط، طول عضلات کم شده و منقبض می شوند؛ از همین رو، حرکت برای بیمار سخت خواهد شد. این اتفاق باعث بروز تشنج در بیمار مبتلا به ام اس می شود.

درد

در بیماران مبتلا به ام اس، معمولا دو نوع درد احساس می شود. یک نوع درد، درد نوروپاتیک یا عصبی است؛ از آنجایی که آسیب اصلی این بیماری به بخش اعصاب است، این درد قابل انتظار است. چنین دردی به صورت تیر کشیدن یا احساس سوزش در قسمت های مختلف پوست احساس می شود. در این شرایط، پوست بیش از حد حساس شده و می تواند بیمار را آزار دهد.

یک نوع دیگر دردی که بیماران مبتلا به ام اس به آن دچار می شوند، درد اسکلتی عضلانی است که منجر به اسپاسم یا تشنج می شود.

خستگی

بیماران مبتلا به ام اس، معمولا خستگی بیش از اندازه ای را تجربه می کنند. این میزان خستگی به حدی است که انگار فعالیت های ورزشی یا بدنی سنگینی انجام داده باشند. این خستگی می تواند تعادل و تمرکز بیمار را بر هم بزند.

مشکلات احساسی و افسردگی

بیماران مبتلا به ام اس، کنترل احساسات خود را به سختی دارند. این افراد ممکن است به راحتی بخندند یا گریه کنند بدون اینکه دلیل خاصی داشته باشند. افرادی که به این بیماری مبتلا شده اند، دچار افسردگی شدید و بیماری های روحی روانی خواهند شد.

دیگر علائم

از دیگر علائم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

بی حسی یا سوزش در بخش های مختلف پوست

ضعف یا فلج در بعضی عضلات

ایجاد مشکل در حفظ تعادل و هماهنگی اعضای بدن

مشکل در ارتباط با تمرکز و توجه کردن

لرزش یا اسپاسم بعضی عضلات

گیجی و حواس پرتی

ایجاد مشکل در دفع ادرار

ناتوانی در آمیزش جنسی در مردان

ایجاد مشکل در صحبت کردن

چگونگی پیشرفت بیماری ام اس

بیمارانی که به ام اس مبتلا هستند، طبق سه الگو ممکن است علائم خود را تجربه کنند:

علائم عود کننده و بهبود یابنده

در این نوع از بیماری، علائم به صورت عود کننده ظاهر می شوند. این یعنی زمانی به یک باره تشدید شده و به یک باره محو می شوند. در بین این دو دوره، معمولا شرایط بیمار ثابت است و وضعیت او بدتر نخواهد شد. نیمی از بیماران مبتلا به ام اس، به این نوع از بیماری مبتلا می شوند. بعد از این مرحله، به فاز دوم بیماری وارد می شوند که در ادامه این بخش توضیح داده شده است.

پیشرفت اولیه بیماری

این مرحله، تشدید تدریجی علائم را در پی دارد. با توجه به این مساله، دوره های بهبود و ریکاوری در بیمار دیده نمی شود.

پیشرفت ثانویه بیماری

در بیمارانی که دوره عود و ریکاوری را به صورت چرخشی تجربه می کنند، عملکرد عصبی بدن به طور کل از بین خواهد رفت. این شرایط با تشدید علائم و یا بدون تشدید علائم در بیماران ظاهر می شود. اگر بیماران علائم عود کننده را تجربه کنند، به بیماری آنان، پیش رونده عود کننده گفته می شود.

راه های تشخیص بیماری ام اس

علائم بیماری ام اس، با علائم برخی بیماری های دیگر یکسان است. از همین رو، ممکن است این بیماری ها با هم اشتباه گرفته شوند. همچنین ممکن است در زمان عود علائم اولیه، تشخیص این بیماری برای پزشک ممکن نباشد. در بیشتر موارد، تنها زمانی که دو حمله یا بیشتر مشاهده شود، می توان این بیماری را تشخیص داد.

برای تشخیص این بیماری، چندین آزمایش مورد نیاز است. از جمله این آزمایشات می توان به اسکن ام آر آی، پونکسیون کمری یا نخاعی (شامل نمونه بردای از مایع مغزی نخاعی در ستون فقرات)، و نیز آزمایش پتانسیل فرا خوانده (که در آن الکترودها آهسته شده اند یا وجود هر گونه الگوی غیر عادی در پالس های الکتریکی اعصاب خاص در سیستم مغزی نخاعی را کنترل می کنند) اشاره کرد.

روش های درمان ام اس

امروزه، با وجود پیشرفت های علمی بسیار، هنوز داروی مشخصی برای درمان این بیماری کشف نشده است. با این حال با برخی از روش های درمانی، می توان علائم این بیماری را کاهش داد. از جمله درمان های بیماری ام اس می توان به موارد زیر اشاره کرد:

مصرف دارو با هدف تغییر فرآیند بیماری

استفاده از داروی استروئید به منظور کاهش موارد عود بیماری

مصرف سایر داروها به منظور کاهش علائم بیماری

فیزیوتراپی به منظور حداقل کردن نتایج ناشی از بیماری

روش های درمانی جدید برای تحریک سلول های مغزی همچون مگنت تراپی و تحریک مغناطیسی مغز

دارو برای ام اس

بیماری ام اس با داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی کمی بهتر خواهد شد. از جمله این داروها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

اینترفرون بتا ۱a (آونکس و ربیف) و اینترفرون بتا ۱b (بتافرون)، گلاتیرامر (کوپاکسون)، ناتالیزوماب (تیسابری) و فینگولیمود (جیلنیا)

البته داروهای نام برده شده برای همه بیماران مبتلا به ام اس مناسب نیستند. برای بیمارانی که علائم پیشرفته تر و فعال تری دارند، از روش ناتالیزوماب استفاده می شود. دو قرص فینگولیمود و دیمتیل فومارات تنها داروهای خوراکی این بیماری هستند. باقی داروها به صورت تزریقی برای بیماران مورد استفاده قرار می گیرد.

استروئیدها ( کورتیکواستروئید)

زمانی که دوره های عود بیماری، سبب ناتوانی بیمار می شوند، از این داروها استفاده می کنند. دوز بالای داروی استروئید معمولاً در چند روز اول برای بیمار تجویز می شود. گاهی اوقات برای این کار از قرص های استروئید و گاهی اوقات از تزریق دارو داخل رگ استفاده می شود.

داروهای استروئیدی، التهاب سیستم عصبی را کاهش می دهد. یک دوره درمان با استروئید دوره عود بیماری را کوتاه می کند. در این شرایط، عدم استفاده از این دارو، علائم بیماری را با سرعت بیشتری در هنگام حمله بروز می دهد.

سایر درمان ها برای ام اس

با توجه به این که بیمار چه علائمی دارد، از روش های متعددی برای درمان بیماری استفاده می شود. از جمله این روش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

داروهای ضد اسپاسم برای کاهش اسپاسم عضلانی

مسکن ها که گاهی اوقات بیمار نیاز به مصرف آن ها پیدا می کند. این داروها شامل انواع خاص داروهای مسکن هستند که می توانند درد نوروپاتیک بیمار را بهبود بخشند.

داروهایی که می تواند به درمان برخی مشکلات دفع ادرار در افراد مبتلا به این بیماری کمک نمایند.

درمان با داروهای ضد افسردگی که گاهی اوقات در صورت ابتلا به افسردگی برای بیمار تجویز می شوند.

داروهایی که می تواند به مشکل آمیزش جنسی در مردان کمک موثر نماید.

فیزیوتراپی برای ام اس

استفاهد از فیزیوتراپی برای درمان بیماری ام اس، می تواند توان حرکتی بیمار را به او بازگرداند. در این شرایط، متخصص فیزیوتراپی از ورزش های خاصی برای بیمار استفاده می کند که در نواحی خاصی از بدن اجرا می شوند. درمان فیزیوتراپی علائم بیماری را کاهش می دهد. از جمله این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

مشکلات حفظ تعادل بدن

احساس خستگی

مشکلات حرکتی بدن

انتخاب تمرین های روزمره مناسب برای بهبود وضعیت بیمار

تسکین درد

بهبود ضعف

آموزش روش های ذخیره کردن انرژی

یادگیری روش های بهتر حرکت و انجام فعالیت های روزمره

در جلسات فیزیوتراپی موارد زیر به بیمار آموزش داده می شود:

تمرین های کششی به منظور پیش گیری یا کاهش اسپاسم عضلات

انجام حرکت های تقویت عضلات

تمرین های دامنه حرکتی همچون تقویت و خم کردن دست ها و پاها

نکات قابل توجه به منظور جلوگیری از زمین خوردن

مگنت تراپی

یک روش درمانی دیگر با نام مگنت تراپی به عنوان درمان بی خطر و غیر تهاجمی برای بیماران مبتلا به ام اس استفاده می شود. در این درمان از میدان های مغناطیسی برای تاثیرگذاری بر سلول های آسیب دیده و تحریک ترمیم مجدد آن ها استفاده می شود.

از آنجایی که تمام مولکول ها، سلول ها و اندام ها امواج مغناطیسی از خود ساطع می کنند، این روش درمانی می تواند میدان های مغناطیسی آسیب دیده را کنترل و درمان کند. استفاده از مگنت تراپی، مشکلاتی نظیر خستگی، مشکلات ادراکی، دفع ادرار، درد، مشکلات راه رفتن، و بطور خاص تشنج را بهبود می بخشد.