فتق دیسک بین مهره ای چیست | علائم و درمان خانگی فتق دیسک
۳۳ مهره در ستون فقرات و ۲۳ دیسک بین مهره ای وجود دارد که بین هر یک از مهره های گردنی، سینه ای و کمری قرار دارند. این دیسک های صاف و نازک به عنوان ضربه گیر برای ستون فقرات شما عمل می کنند. دیسک های بین مهره ای شما فوق العاده محکم هستند، اما با افزایش سن ضعیف شده و ممکن است دچار فتق شوند.
با فتق دیسک بین مهره ای ممکن است کمردرد خفیفی را تجربه کنید که با گذشت زمان بدتر می شود و می تواند بسیار دردناک شود. تشخیص در ابتدا بالینی است و با تصویربرداری (مانند MRI) قابل تایید است. بسته به شرایط، مدیریت فتق دیسک بین مهره ای می تواند از محافظه کارانه تا جراحی متغیر باشد. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در رابطه با علائم فتق دیسک بین مهره ای و روش های درمان آن ارائه می گردد لطفا همراه ما باشید.
دیسک بین مهره ای چیست
دیسک بین مهره ای، مهره های ستون فقرات را از هم جدا کرده و یک بالشتک پشتیبان فراهم می کنند که دامنه حرکت را کنترل می کند. قسمت بیرونی هر یک از دیسک ها آنولوس یا حلقه بیرونی نامیده می شود که از غضروف سخت تشکیل شده است. آنولوس یک ماده نرم و ژله مانند به نام هسته پالپوسوس را در خود جای داده است که بالشتک را فراهم می کند.
هنگامی که دیسک فتق می شود، برخی از مواد بیرونی دیسک و هسته پالپوزوس از فضایی که معمولا اشغال می کنند، فرار کرده و ریشه‌های عصبی حساسی که از کانال نخاعی شما خارج می شوند را تحریک می‌کنند. در نتیجه، شما درد و همچنین علائمی مانند سوزن سوزن شدن و بی حسی را بسته به محل فتق دیسک تجربه می کنید که می تواند به اعصاب و بازوها یا پاهای کشیده تابیده شود.
در بیشتر موارد، فتق دیسک در مناطقی اتفاق می‌افتد که ستون فقرات شما بیشترین حرکت را دارد، یعنی ستون فقرات گردنی (گردن) و ستون فقرات کمری (کمر).
فنق دیسک چیست
فتق دیسک (همچنین به عنوان دیسک لغزیده یا دیسک برآمده شناخته می شود) یک بیماری شایع ستون فقرات است که معمولا در ناحیه کمر (کمر) یا گردن رخ می دهد.
ستون فقرات شما از مهره ها (استخوان های ستون فقرات) تشکیل شده است. دیسک های بین مهره ای شما بین مهره ها قرار دارند و به عنوان ضربه گیر یا بافر عمل می کنند که فشار را از ستون فقرات در حین انجام فعالیت های تحمل وزن خارج می کند.
هنگامی که بخشی از یکی از این دیسک ها از کانال نخاع شما بیرون بزند به آن فتق دیسک گفته می شود. معمولا فتق دیسک به عصب نخاعی فشار وارد می کند و باعث درد پشت یا گردن می شود. فتق دیسک همچنین می تواند به نخاع و ریشه های عصبی شما فشار وارد کند. این وضعیت حتی می تواند باعث درد دست و پا شود.
علت فتق دیسک بین مهره ای
بیماری های ستون فقرات، مانند بیماری دژنراتیو دیسک و آرتروز ستون فقرات، می توانند منجر به فتق دیسک شود. علاوه بر این، فتق دیسک معمولا به دلیل فرم بلند کردن نامناسب یا برداشتن یک جسم بیش از حد سنگین ایجاد می شود. به طور کلی، افراد بین ۳۰ تا ۵۰ سال به احتمال زیاد درد ناشی از فتق دیسک را تجربه می کنند. این عارضه همچنین مردان را دو برابر زنان مبتلا می کند.
علائم فتق دیسک کمر
اگر فتق دیسک دارید، ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- درد در گردن یا پایین کمر
- درد شدیدی که می تواند به بازوها یا پاهای شما سرایت کند (مانند درد سیاتیک)
- سوزش در دست یا پا
- ضعف در دست یا پا
- بی حسی در دست یا پا
اگر هر یک از این علائم را تجربه می کنید، یک قرار ملاقات با یکی از متخصصان ستون فقرات در اسرع وقت مفید خواهد بود. چون اگر درمان را به تعویق بیندازید، علائم شما ممکن است تشدید شود یا حتی باعث ایجاد سایر بیماری های ستون فقرات شود.
عوامل خطر دیسک بین مهره ای
شیوع سالیانه فتق دیسک در حدود ۲۰-۵ نفر از هر ۱۰۰۰ بزرگسال است که معمولا بین ۳۰ تا ۵۰ سال سن دارند. عوامل زیادی وجود دارد که شما را بیشتر در معرض خطر فتق دیسک قرار می دهد، از جمله:
بیماری دژنراتیو دیسک
با گذشت زمان، دیسک های ستون فقرات شما شروع به تحلیل رفتن و از دست دادن رطوبت می کنند که آنها را صاف تر و شکننده تر می کند. این بیماری که بیماری دیسک دژنراتیو (DDD) نامیده می شود، در اکثر افراد با افزایش سن رخ می دهد و می تواند منجر به فتق شود. DDD همیشه علائم ایجاد نمی کند – در واقع، انحطاط دیسک در ۹۶٪ از افراد ۸۰ ساله که علائم را تجربه نمی کنند، مشاهده می شود.
اضافه وزن
اگر اضافه وزن دارید فشار اضافی می تواند باعث انحطاط زودرس در دیسک های شما شود که آن ها را مستعد فتق دیسک می کند.
جنسیت
مردان دو برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به فتق دیسک کمر هستند.
اشتغال
اگر در زمینه ای کار می کنید که در آن فشار بیشتری به کمر یا گردن شما وارد می شود، در برابر فتق دیسک آسیب‌پذیرتر هستید.
سیگار کشیدن
استفاده از تنباکو جریان خون به دیسک های شما را محدود می کند که می تواند منجر به انحطاط زودرس و بهبودی کندتر شود.
انواع فتق دیسک کمر
فتق دیسک به دو دسته تقسیم می شود:
فتق دیسک بیرون زده
در فتق بیرون زده، قاعده دیسک پهن تر از فتق است. غشای پوشش خارجی (الیاف حلقوی) دست نخورده است و در سطح دیسک بین مهره ای قرار دارد.
فتق دیسک اکستروژن
در اکستروژن، پایه دیسک باریک تر از فتق است. فتق ممکن است در زیر یا بالای صفحات انتهایی یا مهره های نزدیک تر گسترش یابد. در اکستروژن، پوشش بیرونی ممکن است به طور کامل پاره شود و به دیسک هسته ای اجازه عبور از آنولوس را بدهد.
گاهی اوقات دیسک بین مهره ای ممکن است مهاجرت کرده یا جدا شده باشد. دیسک مهاجرت کرده یک دیسک اکسترود شده است که به یک موقعیت غیرعادی حرکت می کند. دیسک جدا شده دیسک اکسترود شده ای است که تداومی با دیسک والد ندارد.
تشخیص فتق دیسک بین مهره ای
درمان خوب همیشه بر اساس تشخیص دقیق است. فرآیند تشخیصی جامع شامل موارد زیر است:
تاریخچه پزشکی
پزشک شما در مورد علائم، شدت آنها و درمان هایی که قبلا امتحان کرده اید با شما صحبت خواهد کرد.
معاینه جسمی
شما به دقت از نظر محدودیت حرکتی، مشکلات تعادلی و درد معاینه خواهید شد. در طول این معاینه، پزشک همچنین به دنبال از دست دادن رفلکس ها در اندام ها، ضعف عضلانی، از دست دادن حس یا سایر علائم آسیب نخاع خواهد بود.
تست های تشخیصی
به طور کلی، پزشکان تشخیص را با فیلم های اشعه ایکس ساده شروع می کنند، که آنها را قادر می سازد سایر مشکلات مانند عفونت را رد کنند. سی تی اسکن و MRI اغلب برای ارائه نماهای سه بعدی از ستون فقرات کمری استفاده می شود و می تواند به تشخیص فتق دیسک کمک کند.
جا انداختن فتق دیسک کمر
پزشکان از تکنیک های مختلفی برای جا انداختن دیسک کمر بدون جراحی استفاده می کنند. یکی از این تکنیک ها Flexion-Distraction است. در این روش پشت و ستون فقرات فرد روی یک میز مخصوص قرار می گیرد و پزشک با تحریک دیسک، آن را به وضعیت طبیعی و اولیه خود برمی گرداند. جابجایی دیسک آن را در محل بهتری قرار می دهد تا فشار کمتری به اعصاب وارد شود. بنابراین سیاتیک، درد پا و بی حسی ها برطرف می شود.
در تکنیک Pelvic Blocking زیر لگن بیمار میزی لبه دار قرار می گیرد تا فشار را از روی ستون فقرات و دیسک کم کند. پزشک در این حالت می تواند با دست دیسک را جا بیندازد.
علائم فتق دیسک بین مهره ای گردن
بیماری دیسک گردن شامل تحلیل رفتن یک یا چند دیسک در ستون فقرات گردنی است. دژنراسیون دیسک گردن در سطح C5-C6 بیشتر رخ می دهد. کسانی که از بیماری دژنراسیون دیسک گردن رنج می برند، درد گردن و دردهای عصبی را تجربه می کنند که تا شانه ها، بازو، دست یا انگشتان کشیده می شود. علائم عصبی مانند سوزن سوزن شدن، بی حسی یا ضعف نیز می توانند به اندام فوقانی برسند.
عمل فتق دیسک بین مهره ای
یکی از رایج ترین جراحی ها برای فتق دیسک، میکرودیسککتومی کمری است که یک روش کم تهاجمی است که مسیرهای عصبی را با برداشتن قسمت کوچکی از قسمت فتق دیسک که بر روی آنها فشار می دهد، آزاد می کند. به دلیل برش کوچک و درمان خوش خیم عضلات پشت، درد و عفونت کاهش می یابد.
این روش را می توان طی چند ساعت و با بازگشت بیمار به منزل در همان روز انجام داد. این تکنیک نیازی به استفاده از مسکن های مبتنی بر مواد افیونی در حین یا بعد از جراحی ندارد. بنابراین به طور قابل توجهی خطر ابتلا به اعتیاد به مواد افیونی را از بین می برد. تسکین کمردرد با این جراحی تقریبا فوری است و روش جراحی میکروسکوپی رکورد موفقیت عالی ۸۴٪ دارد.
فتق دیسک l5-s1
فتق دیسک یک وضعیت پزشکی است که در آن هسته پالپوزوس از فضای بین مهره ای بیرون زده و به نخاع یا اعصاب فشار وارد می کند و منجر به درد یا اختلال در عملکرد نخاع می شود. فتق دیسک معمولا بر ستون فقرات کمری و سپس ستون فقرات گردنی تاثیر می گذارد.
ستون فقرات قفسه سینه کمتر تحت تاثیر فتق دیسک قرار می گیرد. فتق دیسک کمر در بخش های L4 تا L5 یا L5 تا S1 شایع است. علاوه بر این، ناحیه C6 تا C7 اغلب در فتق دیسک گردن درگیر است و T11 تا T12 معمولا ستون فقرات قفسه سینه را تحت تاثیر قرار می دهند. فتق دیسک کمر در یک تا سه درصد از بیماران علامت دار است.
ورزش فتق دیسک کمر
ورزش منظم راهی موثر برای کاهش خطر ابتلا به فتق دیسک است. ورزش های هوازی و تمرینات مخصوص تقویت عضلات و کشش می تواند کمک کننده باشد. ورزش های هوازی مانند شنا و پیاده روی، تناسب اندام عمومی را بهبود می بخشد و به طور کلی عضلات را تقویت می کند.
تمرینات ویژه برای تقویت و کشش ماهیچه های شکم، باسن و پشت (عضلات مرکزی) می تواند به تثبیت ستون فقرات و کاهش فشار روی دیسک هایی که ستون فقرات و رباط هایی که آن را در جای خود نگه می دارند، کمک کند.
تمرینات تقویت کننده عضلات شامل بالا و پایین بردن لگن و شکم است. تمرینات کششی شامل کشش زانو تا سینه است. تمرینات کششی می تواند کمردرد را در برخی افراد افزایش دهد بنابراین باید با دقت انجام شود. به عنوان یک قاعده کلی، هر ورزشی که باعث یا افزایش کمردرد می شود باید متوقف شود. تمرینات باید تا زمانی تکرار شوند که عضلات کاملا خسته شوند. تنفس در طول هر تمرین مهم است. افرادی که کمردرد دارند باید قبل از شروع ورزش با پزشک مشورت کنند.
داروی فتق دیسک بین مهره ای
داروهای ضد درد مانند داروهای ضد التهاب برای کاهش تورم و درد، شل کننده های عضلانی برای آرام کردن اسپاسم و مسکن های مخدر برای کاهش درد حاد در این عارضه مورد استفاده قرار می گیرند.
درمان خانگی فتق دیسک کمر
خبر خوب این است که اکثر موارد فتق دیسک نیازی به جراحی ندارند! تعدادی درمان غیرجراحی وجود دارد که می تواند به تسکین علائم کمک کند. این موارد شامل موارد زیر است:
- استفاده از داروهای ضد درد و ضد التهاب برای کاهش تورم و درد
- گرما/سرما درمانی، به ویژه در ۲۴-۴۸ ساعت اول.
- تمرینات فیزیوتراپی مانند ماساژ ملایم، کشش و بریس یا کشش برای کاهش درد و افزایش انعطاف پذیری
همراه با این درمان ها، کادر پزشکی به بیماران در مورد عوامل خطر برای اجتناب، وضعیت بدنی سالم، مکانیک خوب بدن و تمرینات مناسب آموزش می دهد. آموزش با کیفیت می تواند در بلند مدت منجر به ستون فقرات سالم تر شود.
درمان قطعی فتق دیسک کمر
فتق دیسک معمولا با روش‌های غیر جراحی مانند موارد زیر قابل درمان است:
- داروهای ضد درد، مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
- اصلاح فعالیت های روزانه
- فیزیوتراپی
- تزریق استروئید اپیدورال (این تزریق ها برای کاهش التهاب اعصاب نخاعی شما استفاده می شود)
اگر پس از تلاش برای درمان غیر جراحی همچنان احساس درد می کنید، متخصص ستون فقرات ممکن است جراحی کم تهاجمی ستون فقرات را برای برداشتن فتق دیسک یا قطعات استخوانی برای تسکین درد توصیه کند.
