کمای دیابتی چیست؟ | دارو و درمان کمای دیابتی
امروز در این مقاله از نشریه الکترونیکی جهان شیمی فیزیک قصد داریم تا شما را با بیماری کمی دیابتی و راه های درمان آن آشنا کنیم. بیماری دیابت را با نام مرگ خاموش می شناسند. این بیماری به قدری گسترده است که می تواند تمامی ارگان های بدن را به خود درگیر کند. همچنینممکن است شرایطی را برای فرد ایجاد کند که کما دچار شود. کمای دیابتی، یکی از خطرناک ترین عوارض بیماری دیابت است که باید حتما جدی گرفته شود. در این مقاله، تمامی آنچه را که لازم است شما در رابطه با کمای دیابتی بدانید، برایتان نوشته ایم. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
لازم به ذکر است شما در نشریه ی الکترونیکی جهان شیمی فیزیک می توانید اطلاعات بسیار کامل و مفیدی در رابطه با انواع داروها به دست آورید. کافی است در کادر جستجو که در قسمت سمت چپ و بالای صفحه ی اصلی سایت قرار گرفته است، نام داروی خود را وارد کرده و مقالات مربوط به آن را بخوانید. اگر به دنبال اطلاعات دارویی خاص هستید و مطلبی در رابطه با آن در سایت ما نیست، لطفا در قسمت بیان دیدگاه ها عنوان کرده تا مقاله ی کاملی در رابطه با آن برای شما قرار دهیم.
برای مثال خواندن مطلبی در رابطه با سینه پهلو را به شما پیشنهاد می کنیم. برای مطالعه ی این مقاله ی ارزشمند اینجا کلیک کنید.
کمای دیابتی چیست
به طور کلی، همیشه شنیدن اسم کما برای افراد هراس آور است. کمای دیابتی، بر اثر کاهش یا افزایش شدید قند خون در بیمار دیابتی ظاهر می شود. از جمله علائم ابتلا به این عارضه، می توان به خستگی، ضعف، گیجی و لکنت اشاره کرد. اگر بیمار دیابتی شما به ناگهان دچار این علائم شد، سریعا با اورژانس تماس بگیرید. کمای دیابتی عارضه بسیار خطرناکی است که می تواند منجر به آسیب دائمی مغز و مرگ شود. بنابراین بسیار مهم است که علائم بیمار دیابتی خود را دائم زیر نظر داشته باشید.
به طور کلی، کمای دیابتی یک شرایط اورژانسی و خطرناک است که اغلب بیماران مبتلا به دیابت را تهدید می کند. بیمار در این شرایط هوشیاری کامل خود را از دست می دهد. او نمی تواند به محرک های محیطی پاسخی دهد. در این افراد با اندازه کیری قند خون مشخص می شود که میزان آن یا از حد مجاز بالاتر است، یا این که به پایین ترین حد مجاز رسیده است. وقتی فردی دچار کمای دیابتی می شود، باید فورا به اورژانس منتقل شده و فوریت های پزشکی برای او صورت پذیرد.
در صورتی که فرد دچار کمای دیابتی شده باشد، شما نمی توانید به تنهایی او را به هوش آورید. در این شرایط باید حتما یک مامور اورژانس بالای سر بیمار شما باشد و او را به بیمارستان منتقل کند. این عارضه بیشتر در افرادی دیده می شود که به دیابت نوع یک مبتلا شده اند. با این حال، افرادی که دیابت نوع دو دارند نیز می توانند به این عارضه مبتلا شوند. همچنین، زنان بارداری که دیابت بارداری دارند و یا کودکان دیابتی، از شر این بیماری در امان نخواهند بود.
علائم کمای دیابتی چیست
به طور کلی، فردی که در حال ورود به کمای دیابتی است، علائم یا نشانه های خاصی از خود بروز نمی دهد. البته که با توجه به نوع دیابت، این موضوع کاملا متفاوت است. با این حال چند نشانه کلی را در افراد دیابتی، می توان به ورود به کمای دیابتی نسبت داد. این علائم با توجه به این که کما در اثر کاهش قند خون رخ می دهد یا بر اثر افزایش قند خون، می توانند متفاوت باشند. در ادامه این علائم را به تفکیک برای شما شرح داده ایم:
علائم کمای دیابتی در هیپوگلیسمی (افت قند خون)
در صورتی که فردی به دلیل افت شدید قند خون در معرض کمای دیابتی قرار گرفته باشد، می توان علائم زیر را در او مشاهده کرد:
خستگی شدید
لرزش
اضطراب یا تحریک پذیری
گرسنگی ناگهانی و شدید
حالت تهوع
عرق کردن بدن یا کف دست
سرگیجه
کاهش هماهنگی حرکتی اندام ها
سردرگمی و گیجی
دشواری در صحبت و کلام
علائم کمای دیابتی در قند خون بالا یا هایپرگلیسمی
در صورتی که فردی به دلیل افزایش شدید قند خون در معرض کمای دیابتی قرار گرفته باشد، می توان علائم زیر را در او مشاهده کرد:
خستگی
درد شکمی
تنگی نفس
افزایش ادرار
ضعیف شدن نبض
خواب آلودگی
تزلزل در راه رفتن
تشدید تشنگی
بالا رفتن ضربان قل
خشکی دهان
بوی بد دهان
گرسنگی
علائم کمای دیابتی در فرد در معرض خطر کتواسیدوز دیابتی (DKA) یا دیابتیک کتواسیدوز
در شرایطی که فرد در معرض خطر کتواسیدوز دیابتی (DKA) یا دیابتیک کتواسیدوز قرار گرفته باشد، علائم زیر در او مشاهده می شود:
تشنگی شدید و خشک شدن دهان
افزایش ادرار
بالا رفتن میزان قند خون
وجود کتون ها در خون یا ادرار
خارش پوست
درد شکم همراه با استفراغ یا بدون استفراغ
تنفس سریع
بوی دهان
سردرگمی و گیجی
علائم کمای هایپراسمولار حاد یا NKHS
از جمله خطرناک ترین علائمی که در بیمار دیابتی می توان مشاهده کرد، علائم زیر هستند:
سردرگمی و گیجی
بالا رفتن میزان قند خون
تشنج
در صورتی که هر یک از علائم زیر را در بیمار دیابتی مشاهده کردید، هرچه سریع تر با اورژانس تماس بگیرید:
تشنگی شدید
تعریق زیاد در کنار بی حالی و گیجی
علائم کلی افت قند خون
ضعف و خستگی
عرق کردن
تنفس سریع (نفس نفس زدن)
لرزش، عصبی شدن و یا استرس گرفتن
حالت تهوع
گیجی و مشکل در برقراری ارتباط
سرگیجه
گرسنگی
دلیل بروز کمای دیابتی چیست
همان طور که گفتیم، کمای دیابتی می تواند بر اثر افزایش یا افت شدید قند خون برای بیمار رخ دهد. این شرایط ممکن است در اثر نوشیدن زیاد الکل، کم غذا خوردن، ورزش زیاد یا مصرف زیاد انسولین ایجاد شود.
در شرایطی که بیمار به سندروم هیپراسمولار دیابتی که در بیماران مبتلا به دیابت نوع د دیده می شود، شده باشد، می تواند علائم زیر مشاهده شود:
میزان قند خون تا ۶۰۰ mg/dL بالا می رود.
معمولا کتونی در ادرار دیده نمی شود.
غلظت خون از حالت معمول بیشتر می شود.
به گفته پزشکان، از دیگر عوامل ابتلا به کمای دیابتی می توان به کتواسیدوز اشاره کرد. این عارضه در افراد مبتلا به دیابت نوع یک دیده می شود.اگر میزان قند خون ۲۵۰ mg/dL یا حتی پایین تر از این مقدار باشد، کتواسیدوز بروز می کند. همچنین وقتی که بدن برای تامین سوخت و ساز خود، به جای گلوکز، اسید چرب می سوزاند، این حالت رخ می دهد. در این شرایط، در ادرار و جریان خون کتون دیده می شود.
عوامل خطر کمای دیابتی
لازم است بدانید که تمامی بیماران دیابتی، در معرض خطر کمای دیابتی هستند. فرقی نمی کند که فرد به کدام نوع این بیماری دچار شده باشد، هر بیماری که دیابت دارد، باید حتما در رابطه با بررسی علائم ابتلا به کمای دیابتی هوشیار باشد. با این حال، پزشکان همواره می گویند که عوامل و میزان خطر ابتلای به کمای دیابتی، به موارد بسیاری از جمله نوع دیابت فرد ربط دارد. در این قسمت از مقاله، احتمالات مختلف را در این زمینه مورد بررسی قرار داده ایم:
احتمال کمای دیابتی در افراد با دیابت نوع یک
به دلیل احتمال بروز کتواسیدوز یا هیپوگلیسمی دیابتی، ابتلا به کمای دیابتی در این افراد بسیار بیشتر است.
افراد مبتلا به دیابت نوع یک، همیشه باید انسولین بزنند و بازه میزان قند خونشان نسبت به افراد با دیابت نوع دو گسترده تر است.
این افراد با رسیدن به قند خون بالای ۲۵۰، در معرض کما قرار می گیرند.
احتمال کمای دیابتی ناشی از سندروم هایپراسمولار دیابتی
این عارضه بیشتر در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ دیده می شود.
چنین افرادی با رسیدن به قند خون بالای ۶۰۰، در معرض کما قرار می گیرند.
سایر عوامل خطرسازی که می تواند فرد دیابتی را در معرض کمای دیابتی قرار دهد، به شرح زیر هستند:
عمل جراحی
تروما
بیماری
مشکلات دریافت انسولین
مدیریت ضعیف دیابت
مصرف الکل
کاهلی در دریافت دوز انسولین
استفاده از مواد مخدر
درمان کمای دیابتی
همان طور که گفتیم، اگر هر یک از علائم نام برده شده را در فرد دیابتی مشاهده کردید، بلافاصله باید با اورژانس تماس بگیرید. عدم رسیدگی به بیمار در این شرایط، می تواند مرگ او را به دنبال داشته باشد. در صورتی که خودتان به دیابت مبتلا هستید، با مشاهده علائم افزایش یا افت شدید قند خون، پیش از این که حالتان بدتر شود، با اورژانس تماس بگیرید. هر گونه وقفه و کاهلی در این زمینه، می تواند به آسیب دائمی مغز منجر شود.
در صورتی که سطح قند خون بیش از حد بالا برود، اقدامات زیر برای درمان انجام خواهند شد:
دریافت مایعات درون وریدی
مکمل فسفات، سدیم و پتاسیم
تزریق انسولین
در شرایطی که فرد به کما وارد شده باشد، اقدامات زیر انجام خواهد شد:
دریافت هورمون گلوکاگون برای بالا بردن قند خون
تزریق مایعات وریدی
تزریق محلول دکستروز ۵۰ درصد
کمای دیابتی چقدر طول می کشد
حتما نگران این هستید که کمای دیابتی چقدر طول می کشد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که این عارضه تنها زمانی رفع می شود که سطح قند خون فرد بیمار، به سطح نرمال و طبیعی در انسان سالم برسد. این کار باید حتما توسط پزشک و اورژانس انجام شود. شما نمی توانید در منزل و با خوراندن مواد قندی، این کار را انجام دهید. چرا که مشخص نیست کمای دیابتی بر اثر افت قند خون بوده و یا افزایش قند خون. هر گونه اقدام اضافی و بدون نظر پزشک، می تواند جان بیمار را تهدید کند.
از همین رو، تنها پزشک متخصص، پزشک داخلی یا متخصص مغز و اعصاب می تواند کمای دیابتی را بدون خطر درمان کند. به همین دلیل، پاسخ دقیق و روشنی برای این سوال وجود ندارد که کمای دیابتی چقدر طول خواهد کشید. بهتر است درمان بیمار خود را به پزشک بسپارید و به او اطمینان کنید.
کمای دیابتی در کودکان
کودکانی که از بیماری دیابت رنج می برند، در صورت ابتلا به کمای دیابتی، دچار ورم مغزی می شوند. دلیل آن هم بالا رفتن بیش از اندازه سطح قند خون یا افت شدید قند خون است. به این عارضه، واکنش انسولینی گفته می شود.
کمای دیابتی در بارداری
بانوان بارداری که به دیابت بارداری مبتلا شده اند، می تواندد دچار کتواسیدوز دیابتی شوند. در صورتی که این عارضه، به موقع تشخیص داده نشده و درمان مناسب برای آن صورت نگیرد، خطر مرگ مادر و جنین را تهدید می کند.
پیشگیری از کمای دیابتی
با توجه به این که احتمال رخداد کمی دیابتی در افراد مبتلا به دیابت زیاد است، همواره این دسته از افراد به دنبال راه حل هایی برای پیشگیری از ابتلا به این عارضه هستند. در این شرایط، اقدامات زیر توصیه می شود:
بررسی دائمی میزان قند خون
حفظ میزان قند خون در محدوده نرمال
گفتگو با پزشک و مشاوره و استفاده از راه کارهای پیشنهادی آنان
انجام روتین چکاپ افراد دیابتی برای پیگیری وضعیت بیماری
درمان به موقع عوارض دیابت
اطلاع شرایط بیماریتان به خانواده و دوستان و همکاران
رعایت رژیم غذایی مناسب
عدم حذف هیچ یک از وعده های غذایی
توجه به درمان قند خون پایین
ترک مصرف الکل
چک و ثبت کردن روزانه میزان قند خون
تنظیم دوز و زمان مصرف داروها و انسولین طبق دستور پزشک و رعایت آن
انجام ورزش های تاثیرگذار بر میزان قند خون
کنترل میزان کتون ادرار در زمان افزایش قند خون (نحوه این تست را از پزشک خود بیاموزید)
در صورت مشاهده علائم کتواسیدوز دیابتی، حتما میزان کتون ادرار چک شود
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
بیماران دیابتی همواره این سوال را دارند که برای جلوگیری از ابتلا به کمای دیابتی، چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟ برای پاسخ به این سوال، ادامه این بخش را مطالعه کنید:
اگر دیابت دارید و میزان قند خون در دو بار متوالی به دلیل نامعلومی ۳۰۰ mg/dL یا بیشتر شده است.
در صورتی که میزان قند خون پایین باشد یعنی کمتر از ۷۰ mg/dL و بعد از سه بار درمان بالا نیاید، باید به اورژانس یا پزشک مراجعه کنید.
اگر فرد مبتلا به دیابت به نظر گیج بیاید، احتمالا دچار افت قند خون شده است. این مساله باید هر چه زودتر پیگیری شود. بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
چنانچه فرد دیابتی هیچ واکنشی به محرک های محیطی نشان نمی دهد باید بلافاصله با پزشک یا اورژانس تماس بگیرید.
سوالات متداول در رابطه با کمای دیابتی
در این بخش از مقاله، برخی از سوالات پر تکرار در رابطه با کمای دیابتی را برای شما پاسخ داده ایم.
آیا کمای دیابتی برگشت پذیر است
با توجه به دلایلی که در این مقاله برای کمای دیابتی بیان کردیم، در صورتی که اغما به سرعت درمان نشود و مراقبت های لازم انجام نشود، بله می تواند برگشت پذیر باشد. عدم درمان اغمای دیابتی، منجر به آسیب مغزی افراد خواهد شد. همچنین ممکن است در موارد شدیدتر، منجر به مرگ بیمار شود. بنابراین باید بسیار جدی گرفته شود.
کمای دیابتی چه عوارضی دارد
از مهم ترین و خطرناک ترین عوارض این عارضه، آسیب دائمی مغزی و مرگ است.
برای درمان به چه پزشکی مراجعه کنیم
برای درمان دیابت باید به پزشک متخصص غدد مراجعه کرد. این پزشک در زمینه سیستم داخلی، هورمون ها و غدد درون ریز بدن تخصص دارد. از جمله دیگر پزشکان مرتبط با این بیماری، می توان به پزشک داخلی و متخصص مغز و اعصاب اشاره کرد.
آیا اغمای دیابتی باعث مرگ می شود
در صورتی که این عارضه به موقع درمان نشود و بعد از ابتلا مراقبت های لازم صورت نگیرد، باعث آسیب مغزی و مرگ خواهد شد.
