بوتانون چیست؟ کاربردها و سایر اطلاعات مفید
بوتانون ترکیبی شیمیایی از دسته ی کتون ها با فرمول شیمیایی CH۳C(O)CH۲CH۳ است. این ماده از نظر ظاهر به صورت مایعی بدون رنگ و اشتعال پذیر است. بوتانون به نام متیل اتیل کتون و متیل پروپانون نیز خوانده شده و بویی شبیه به نعناع دارد. این کتون یک حلال بوده و از ویسکوزیته بالایی برخوردار است. متیل اتیل کتون ترکیبی با نقطه جوش پایین و پایدار است، ولی راحت تبخیر می شود. اگر متیل اتیل کتون با مواد اکسید کننده واکنش دهد، ایجاد آتش می کند.
با وجود این که متیل اتیل کتون ماده ای با منبع طبیعی است ولی مشخص نیست که اولین بار چگونه حضور یافته است. این ماده را می توان در محصولاتی چون لوبیا، عسل و دود تنباکو یافت. فروش بوتانون به طور عمده به صورت مایع شفاف بوده و برای خرید این ماده، باید به مراکز و سایت های معتبر مراجعه شود. در این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک، اطلاعاتی درباره متیل اتیل کتون و کاربردهای آن به دست می آوریم.
تولید بوتانون
متیل اتیل کتون با اکسید کردن ۲-بوتانول به دست می آید. با کمک کاتالیزورهایی مانند مس، روی و یا برنز، ۲-بوتانول دهیدروژن زدایی شده و محصول، متیل اتیل کتون خواهد بود. با تغییر فرایند کومن نیز می توان به تولید این ترکیب همراه با استون در کنار فنول پرداخت. متیل پروپانون می تواند از ایزومره شدن بوتیلن اکساید و فرایند ایزومره شده ایزوبوترالدهید نیز به دست آید.
روش هایی دیگری به طور تئوری برای سنتز متیل اتیل کتون وجود دارد که هنوز به مرحله عمل نرسیده است. از جمله این روش ها می توان به اکسیداسیون ایزوبوتیل بنزن و Wacker 2-butene اشاره کرد.
خواص متیل اتیل کتون
فروش بوتانون با توجه به افزایش کاربرد آن بیشتر شده که یک حلال سنتتیک محسوب می شود. در تهیه انواع مواد شیمیایی از متیل اتیل کتون استفاده می شود. این ماده می تواند موم از نفت استخراج کرده و همچنین برای استخراج روغن ها و رزین ها در شرایط مختلف به کار برده شود. برای ساخت انواع روکش های اکریلیک، وینیل و نیترو سلولز از متیل پروپانون استفاده شده و چون فراریت بسیار بالایی دارد، در تولید رنگ و الکل کاربرد دارد.
از کاربردهای متداول این ترکیب، به عنوان حلال برای مواد شیمیایی مانند نیتروسلولز است. همچنین برای پاک کردن چسب، رنگ، جوهر چاپ و کلوفون ها نیز به کار گرفته می شود. متیل پروپانون به عنوان ماده ای است که می تواند پلی استر را از قسمت های پشم شیشه جداسازی کند. از متیل اتیل کتون در پوشش های رقیق کننده استفاده می شود، زیرا نسبت به حلال های دیگر، ویسکوزیته و چگالی پایینی دارد.
برای تولید سیمان صنعتی بر اساس لاستیک، ساخت لاستیک های تقویت شده فایبرگلاس، رزین های پلی استر، لاستیک استایرن بوتادین و پردازش پلیمریزاسیون پلی استایرن نیز متیل پروپانون کاربرد دارد.
متیل اتیل کتون در فرمولاسیون پوشش های جامدی بالا به کار می رود که با کمک عملیات پوشش دهی، انتشار گازهای گلخانه ای کاهش پیدا می کند.
قیمت فروش بوتانون در مقایسه با حلال های گران قیمت دیگر، مقرون به صرف است. به همین دلیل کاربرد این ماده گسترده است.
خطرات ناشی از متیل پروپانون
متیل اتیل کتون می تواند با مواد اکسیدکننده وارد واکنش شده و مشتعل شود. بخارات این ماده سمی و قابل اشتعال است. استنشاق بخارات این ترکیب، باعث مسمومیت، سرگیجه، سرفه، تهوع و استفراغ می شود. اگر این ماده با پوست تماس داشته باشد، حساسیت و آلرژی ایجاد می کند و خوردن آن نیز اثرات مخربی روی سیستم عصبی دارد. آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۰۵، متیل پروپانون را از لیست آلاینده های خطرناک پاک کرد.