شربت زینک چیست؟ چه فواید و عوارضی دارد؟

امروز در این مقاله از نشریه الکترونیکی جهان شیمی فیزیک قصد داریم تا شما را با دارویی به نام شربت زینک آشنا کنیم. شربت زینک یک داروی مکمل است که مصرف آن بدون مجوز پزشک ممکن است تبعات زیادی برای شما به همراه داشته باشد. از جمله این تبعات می توان به اوردوز ویتامینی اشاره کرد. با این حال شربت زینک به صورت بدون نسخه در داروخانه ها به فروش می رسد.

اگر شما هم قصد استفاده از این شربت مکمل را دارید بهتر است تا انتهای این مطلب ما را یاری فرمایید. ما در نشریه الکترونیکی جهان شیمی فیزیک مطالب مفید دیگری در دسته ی داروهای تقویتی نظیر معرفی قرص اسکای من و قرص اسکای وومن منتشر کرده ایم. خواندن این مطالب را نیز به شما پیشنهاد می کنیم چرا که خالی از لطف نیست.

شربت زینک چیست

این شربت گاها با نام شربت زینک پلاس نیز شناخته می شود. به گفته ی محققان، شربت زینک برای افزایش روند رشد جسمی و ذهنی کودکان و نوجوانان بسیار مفید است.

 

 

از دیگر مصارف این مکمل می توان به تقویت حافظه، افزایش اشتها، تقویت میل جنسی و دستگاه تولید مثل، تقویت سیستم دفاعی بدن، درمان آرتروز، کمک به ترمیم زخم ها، درمان سرما خوردگی و جلوگیری از آن، برای رشد ناخن، رویش مو و حفظ سلامت پوست اشاره کرد.

موارد مصرف شربت زینک

شربت زینک برای مشکلات بسیاری چاره ساز است. از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

افزایش رشد جسمی و ذهنی در سنین رشد

تقویت سیستم ایمنی

پیشگیری و کاهش طول مدت و شدت سرماخوردگی

تقویت اشتها

ویتامین و مواد معدنی برای سلامت پوست، مو و ناخن

پیشگیری از عوارض ناشی از کمبود روی در سنین رشد

تقویت حافظه

ضرورت استفاده از شربت زینک

زینک یا روی یکی از عناصر معدنی کمیاب است. این عنصر بعد از آهن بیشترین میزان را در بدن انسان به خود اختصاص داده است. با این حال باید بدانید که بدن انسان به مقادیر ناچیز روی نیاز دارد. همین مقدار ناچیز در صورتی که به بدن نرسد، می تواند منجر به مشکلاتی نظیر توقف رشد خصوصا در کودکان، کاهش وزن، کاهش قدرت بینایی، کاهش قدرت چشایی، کاهش اشتها، اسهال مزمن، ابتلا به انواع عفونت ها و ریزش مو شود.

حدود ۱۰ درصد از میزان روی موجود در بدن، در سلول ها ذخیره شده است. باقی مانده ی زینک در پلاسما و مایعات خارج سلولی دیده می شود. این عنصر مسئول عملکردهای مختلفی در بدن انسان است و فعالیت ۱۰۰ آنزیم مختلف را تحریک می ‌کند.

میزان نیاز انسان به زینک

طبق مطالعات اخیر، مصرف مجاز برای زنان ۸ میلی گرم در روز و برای مردان ۱۱ میلی گرم در روز است. نبود مقدار کافی از روی در بدن، سبب می‌ شود فرد در معرض بیماری‌ های مختلف قرار گیرد. تحقیقات نشان داده که کمبود روی سبب  وقوع ۸۰۰۰۰۰ مرگ و میر در کودکان شده است. این عنصر به طور طبیعی در انواع مختلفی از غذاها وجود دارد. با این حال برای جبران کمبود روی می توان از مکمل ها نیز یاری جست.

نیاز روزانه افراد به زینک

طبق تحقیقات انجام شده، مردان بیشتر از زنان به روی نیاز دارند. بر اساس این مطالعات، نیاز زنان روزانه حداقل ۱۰ میلی گرم و نیاز مردام روزانه حداقل ۱۲ میلی گرم است. با این حال میزانی زینکی که زنان و مردان به صورت روزانه مصرف می کنند، بسیار کمتر از میزان توصیه شده است.

طبق توصیه مراکز تغذیه ی کشورهایی چون آلمان و آمریکا، برای پیشگیری از امراض حاصل از کمبود روی، زنان باید روزانه ۱۲ میلی گرم و مردان روزانه ۱۵ میلی گرم روی مصرف کنند.

مواد غذایی حاوی روی

با توجه به این میزان نیاز روی در بدن، در این بخش از مقاله سعی کردیم تا به صورت تقریبی میزان زینک موجود در چند ماده ی غذایی را برای شما شرح دهیم.

مواد غذایی که به عنوان منابع غنی از زینک شناخته می شوند شامل جگر، گوشت قرمز، مرغ، بوقلمون، ماهی، میگو، تخم مرغ، شیر و لبنیات، غلات سبوس دار، آجیل، بادام زمینی، مخمر، گردو، عدس، انواع لوبیا، تخمه کدو و انواع تخمه ها هستند.

طبق تحقیقات انجام شده، به طور تقریبی در هر گرم گوشت ۳ تا ۵ میلی گرم زینک یافت می شود.

مواد غذایی دیگری چون نان سفید، چربی ها و شکر فاقد زینک هستند.

هر ۱۰۰ گرم عدس، نخود و گندم سبوس دار ۴ تا ۵ میلی گرم زینک دارند.

در هر ۱۰۰ گرم سبوس گندم و هر ۱۰۰ گرم ذرت، ۳ میلی گرم روی یافت می شود.

تخم کدو از جمله منابع غنی زینک است. در هر ۱۰۰ گرم این این دانه، ۵/۶ تا ۵/۷ میلی گرم روی وجود دارد.

طبق تحقیقات انجام شده، جوانه ی گندم حاوی ۱۷ میلی گرم زینک است. از همین رو، گنجاندن جوانه ی گندم در رژیم غذایی کودکان و بزرگسالان بسیار مهم است.

در هر ۱۰۰ گرم جگر گوساله نیز ۸/۷ میلی گرم زینک وجود دارد.

ویژگی های شربت زینک

حالا که از ویژگی های زینک و فواید آن برای بدن با خبر شدیم، بهتر است ویژگی های شربت زینک را به صورت گزینه وار برای شما شرح دهیم:

تقویت و جلوگیری از ریزش مو

فرم گرفتن و سفتی ناخن ها

سلامت پوست

افزایش قد کودکان در سنین رشد

کمک به ترمیم زخم ها

تقویت سیستم ایمنی بدن

سلامت سیستم بدنی

ترمیم ترک لب ها

طعم بسیار مطلوب به منظور ایجاد اشتیاق برای مصرف در کودکان

نحوه ی مصرف شربت زینک

میزان نیاز به عنصر زینک در بزرگسالان و کودکان متفاوت است. این بخش از مقاله را به شرح میزان و نحوه ی مصرف شربت زینک اختصاص داده ایم.

بزرگسالان می توانند در طی روز یک بار از این دارو همراه با غذا استفاده کنند. جالب است بدانید در کودکان با توجه به رده بندی سنی شان دوز مصرفی متفاوت خواهد بود. در ادامه به این مقادیر اشاره کرده ایم:

کودکان ۱ تا ۷ سال: روزانه ۱ قاشق مرباخوری (۵ سی سی)

کودکان ۷ تا ۱۳ سال: ۱ قاشق مرباخوری (۵ سی سی) ۲ بار در روز

افراد ۱۳ سال به بالا: ۱ قاشق مرباخوری (۵ سی سی) ۳ بار در روز

لطفا حواستان باشد که تمام مکمل های زینک باید همراه با غذا مصرف شوند. این موضوع سبب می شود تا مشکلات گوارشی برای افراد ایجاد نشود. از جمله این مشکلات گوارشی تهوع است.

حتما توجه کنید افرادی که برای مدت طولانی روزانه ۵۰ تا ۳۰۰ میلی گرم مکمل زینک دریافت می کنند، ممکن است دچار اختلال در جذب آهن و مس شود. همچنین این موضوع می تواند به ایجاد کمبود این دو املاح در بدن منجر شود.

لازم به ذکر است کسانی که روزانه ۲ گرم زینک به مدت طولانی خورده اند، علائمی نظیر استفراغ، تهوع، دردهای شکمی و تب در آن ها دیده شده است.

هشدار مصرف شربت زینک

با این که از ابتدای مقاله در رابطه با فواید زینک برای بدن صحبت کرده ایم، باید بدانید که مصرف بیش از اندازه آن نیز خطر ساز است. همچنین برخی افراد باید از مصرف این دارو خودداری نمایند.

در صورتی که در دوران بارداری و یا شیردهی به سر می برید، پیش از مصرف این فرآورده با پزشک خود مشورت کنید. مصرف این مکمل برای شما ممنوع است مگر این که پزشک مصرف آن را توصیه کرده باشد.

این فرآورده یک مکمل است و جهت تشخیص، درمان و یا پیشگیری از بیماری نیست.

پس از باز کردن درب بطری حتما در یخچال نگهداری شود.

پیش از مصرف بطری را به خوبی تکان دهید.

در صورتی که دچار بیماری های کبدی، روده ای یا کلیوی هستید، مصرف شربت زینک برای شما توصیه نمی شود. مگر این که به تجویز پزشک مجاز به مصرف آن باشید.

دور از دسترس اطفال و در جای خشک و خنک نگهداری شود.

عوارض جانبی شربت زینک

هر دارویی فارغ از این که می تواند به درمان بیماری ها و کمبودهای بدن کمک کند، ممکن است عوارض جانبی ای نیز به همراه داشته باشد. شربت زینک نیز از این قاعده مستثنی نبوده و عوارضی برای آن گزارش شده است.

از همین رو به شما توصیه می شود که بدون نسخه و تجویز و تشخیص پزشک اقدام به مصرف این دارو نکنید. شربت زینک را نباید به مدت طولانی مصرف کنید. معمولا یک دوره ی یک ماهه برای دیدن آثار آن کافی است.  مصرف مداوم شربت زینک می تواند منجر به کم خونی شود.

با این حال اگر دارو توسط پزشک تجویز شده است، طبق دستور او مصرف نمایید. از آن جایی که این مکمل منجر به کاهش میزان آهن در بدن می شود، توصیه شده است تا بعد از یک ماه مصرف این شربت، دو هفته مصرف آن را قطع کنید. بهتر است در طی این دو هفته قرص آهن مصرف شود.

به والدین کودکان توصیه شده است که در زمان رشد کودک به رژیم غذایی آن ها توجه ویژه داشته باشند. رشد کودکان باید سیر طبیعی خود را طی کند. بهتر است در دوران کودکی از مصرف مکمل هایی جون شربت روی بپرهیزید. مگر این که پزشک آن را تجویز کرده باشد.

استفاده از گوشت پرندگان, ماهی, سبزیجات, عسل, مغز ها, میوه ها و آب میوه های طبیعی که سرشار از ویتامین های مختلف هستند برای کودکان توصیه می شود.

عوارض و مشکلات

بيشتر مواد معدنی كمياب نظیر روی، در صورت مصرف بيش از حد براي بدن سمی خواهند بود. از نشانه هاي مسموميت با روی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

آشفتگی معده، استفراغ: معمولاً وقتی ايجاد مي شود كه ۲۰۰۰ ميلي گرم و يا بيشتر مصرف شده باشد.

طبق مطالعات انجام شده، مصرف تا ۱۵۰ ميلي گرم زینک خطرناک نیست. با این حال معمولاً اين ميزان مورد نياز نيست.

همین مطالعات ثابت کرده اند که مصرف روزانه كمتر از ۵۰ ميلي گرم، میزان مصرف مطمئنی خواهد بود.

يك عارضه ی جانبی مهم بعد از زیاده روی در مصرف روی، كاهش HDL یا همان كلسترول خوب بدن و افزايش LDL یا كلسترول بد بدن است.

جالب است بدانید همان طور که روی برای تقویت سیستم ایمنی نیاز است، مصرف بیش از حد آن سبب كاهش عملكرد ايمني بدن مي شود.

ساير عوارض جانبی از مسموميت با زینک شامل سرگيجه، سردرد، خواب آلودگی، افزايش تعريق، نا هماهنگي عملكرد عضلات، عدم تحمل الكل، توهم و كم خونی می شود.

بهترین نوع شربت زینک

به گفته محققان بهترین نوع شربت زینک، روی گلوکونات است. با این حال مصرف روی سولفات بیشتر رایج است.

در صورتی که روی سولفات سبب تحريك معده شود، روی سيترات به توصیه پزشک باید مصرف شود.

حتما توجه کنید پیش از این که هر کدام از انواع روی را برای مصرف انتخاب کنید، با یک پزشک مشورت نمایید.

علائم کمبود زینک در بدن

برای این که بدانید آیا بدن شما به مصرف زینک نیاز دارد یا خیر، بهتر است با علائم کمبود زینک در کودکان و بزرگسالان آشنا شویم.

کمبود روی در کودکان به صورت بی اشتهایی، اختلال چشایی در طعم غذا، پیکا ( حالتی شبیه ویار حاملگی )، بی حالی، غش، اختلال رفتاری و وقفه در رشد نمایان می شود.

علائم کمبود روی در نوجوانان به صورت تاخیر در بلوغ جنسی و ظاهر نشدن صفات ثانویه ی جنسی بروز می کند.

کمبود روی در افراد مسن به صورت اختلال تعادل در هنگام راه رفتن نمایان می شود.

این مشکلات حتما باید به پزشک در میان گذاشته شود. در شرایطی که آزمایش ها نیز کمبود زینک را نشان دهند، پزشک برای شما مکمل روی تجویز خواهد کرد.

شربت زینک خارجی یا ایرانی

همان طور که گفتیم، سولفات روی رايج ترين نوع شربت زینک است. این نوع از شربت زینک نسبت به ساير اشكال كم ترين قيمت را دارد. با این حال این نوع شربت حداقل جذب را داشته و سبب آشفتگی معده خواهد شد.

پزشك معالج معمولاً ۲۲۰ميلي گرم از سولفات روی را برای بیمار تجویز خواهد کرد. این میزان حاوي تقريباً ۵۵ ميلي گرم عنصر زینک است.

از دیگر انواع شربت زینک می توان به انواع قابل جذب تر آن به شرح زیر اشاره کرد:

پيكولينات روی، سيترات روی، استات روی، گيسرات روی و مونوميتونين.

فرق چندانی میان نوع خارجی و ایرانی این محصول وجود ندارد. بهتر است در این مورد وسواسی نداشته باشید، چرا که این دارو یک مکمل است و نه یک درمان. از همین رو، بد نیست بدانید که مکمل های داخلی نیز به اندازه مکمل های خارجی قوی و مفید هستند.

شربت زینک در انواع برندهای داخلی و خارجی در بازار موجود است می توانید بنا به صلاحدید پزشک یک مورد را برای خود انتخاب کنید.

شربت زينك  بهتر است یا قرص و كپسول آن

این که شما از کدام نوع مکمل زینک استفاده کنید به توصیه و تجویز پزشک شما بستگی دارد. اما به طور معمول، در مورد کودکان بیشتر شربت زینک تجویز شده و برای بزرگسالان قرص يا كپسول این عنصر تجویز خواهد شد.

ضرورت تجویز پزشک در مصرف شربت زینک

همان طور که گفتیم شربت زینک علی رغم فوایدی که دارد می تواند منجر به بروز مشکلاتی نیز شود. از همین رو در صورتی که با پزشک مشورت نکرده اید از مصرف این فراورده بپرهیزید.

تداخلات دارویی شربت زینک

همان طور که گفتیم این دارو با جذب آهن تداخل دارد. از همین رو، مصرف شربت زینک همراه با مکمل هایی که آهن دارند ممنوع است. البته این تمام تداخلات دارویی مربوط به شربت زینک نیست. بهتر است پیش از آغاز مصرف این دارو، لیستی از تمام داروهای مصرفی خود از جمله داروهای گیاهی و شیمیایی را در اختیار پزشک قرار دهید.

قیمت شربت زینک

همان طور که گفتیم شربت زینک در برندهای مختلف در بازار موجود است. به همین دلیل قیمت های متفاوتی دارند. برای استعلام قیمت بهتر است به داروخانه های آنلاین و حضوری در سراسر کشور مراجعه کنید.

بهترین زمان مصرف شربت زینک

در صورتی که بخواهید تاثیر بیشتری از مصرف این قرص نصیب شما شود، زمان مصرف آن بسیار مهم است. از همین رو، بهترین زمان مصرف مکمل هایی چون شربت زینک، مصرف همراه با وعده غذایی است.

حتما توجه کنید که مکمل زینک نباید به همراه مواد لبنی نظیر شیر، دوغ و … مصرف شود. چرا که کلسیم مانع جذب روی در بدن خواهد شد. همچنین توجه کنید که نباید بعد از یک ساعت بعد از مصرف زینک و یک ساعت قبل از مصرف زینک، کافئین استفاده شود.