آمپول ویکتوزا برای لاغری چگونه است؟ از کاربرد تا عوارض آن

امروزه لاغر شدن و توجه به تناسب اندام یکی از مورد توجه ترین حوزه های سلامت به شمار می رود. بسیاری از افراد انواع روش ها از رژیم و ورزش گرفته تا اعمال جراحی را برای رسیدن به هیکلی ایده آل امتحان می کنند. یکی از این راه ها، لاغری توسط آمپول است. آمپول ویکتوزا نیز یکی از آمپول هایی است که افراد برای رسیدن به تناسب اندام از آن استفاده می کنند. امروز در نشریه الکترونیکی جهان شیمی فیزیک قصد داریم تا شما را با این آمپول آشنا کنیم پس تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.

آمپول ویکتوزا چیست

شاید برای لاغر شدن به شما هم آمپول ویکتوزا را پیشنهاد داده اند اما شما هیچ تصوری از نوع درمان چاقی با این آمپول ندارید و سوالات بی جوابی در ذهن شماست. اگر این طور است باید بگویم که این مطلب برای شما تهیه شده تا تمامی سوالات شما را در این زمینه پاسخ دهد.

همانطور که می دانید آمار چاقی با گسترده شدن زندگی ماشینی روز به روز در حال افزایش است. در این شرایط آن چیزی که همیشه به کمک انسان می آید علم است. از همین رو، پزشکان داروساز آمپولی تولید کردند که می تواند در کنار ورزش و رژیم غذایی مناسب، افراد را برای کاهش وزن یاری نماید.

آمپول ویکتوزا در سال ۲۰۱۰ توسط  FDA یا همان سازمان غذا و داروی آمریکا تایید شده است. ویکتوزا در حقیقت نام تجاری این آمپول بوده و نام اصلی دارو، لیراگلوتاید است. این دارو برای کنترل سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ مورد استفاده قرار می گیرد.

همانطور که قبلا در مطلبی در رابطه با انسولین اپیدرا توضیح دادیم، دیابت انواع مختلفی دارد. در دیابت نوع ۲، بدن فرد قادر به استفاده از انسولین نیست. انسولین هورمونی است که برای کاهش سطح قند خون توسط پانکراس تولید می شود. آمپول ویکتوزا در چنین شرایطی به کمک پانکراس می شتابد و در شرایطی که قند خون افزایش یابد، موجب ترشح انسولین به میزان لازم خواهد شد.

استفاده از آمپول ویکتوزا بیماری هایی نظیر سکته مغزی، بیماری های قلبی، مشکلات کلیوی، مشکل چشمی و … را که به واسطه دیابت نوع ۲ پدید می آیند، کاهش می دهد. یکی دیگر از وظایف آمپول ویکتوزا، کاهش تولید گلوکز توسط کبد است.

نحوه عملکرد آمپول ویکتوزا

آمپول ویکتوزا، کنترل قند خون را با تقلید عملکرد برخی هورمون‌ ها انجام می دهد. این هورمون ها پپتیدِ شبه گلوکاگون نوع ۱ (GLP)  هستند. به بیان ساده تر، آمپول ویکتوزا واکنش انسولین در مواجهه با افزایش قند خون بعد از یک وعده غذایی را تقلید کرده و باعث کاهش قند خون می‌ شود.

شاید برایتان این سوال مطرح شده باشد که این آمپول چگونه به کاهش وزن کمک می کند و ارتباط آن با درمان چاقی چیست؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم که آمپول ویکتوزا سبب سرکوب اشتها در بیمار خواهد شد. این آمپول برای اینکه در کاهش وزن اثر داشته باشد یک وظیفه اصلی بر عهده دارد و آن هم ایجاد تاخیر در حرکت غذا از معده به روده کوچک است. در حقیقت غذا به مدت بیشتری در معده باقی مانده و فرد مدت زمان بیشتری احساس سیری می کند و کمتر غذا می خورد.

به گفته برخی از کارشناسان آمپول ویکتوزا حتی برای حفظ سلامت قلب نیز مفید است. این کارشناسان معتقدند که داروی لیراگلوتاید خطراتی مهلک را از قلب دور می کند. طبق تحقیقات انجام شده، مصرف انواعی از این داروها به تنظیم فشار خون، کلسترول و سطح تری ‌گلیسیرید کمک می‌ کند.

عوارض و خطرات آمپول ویکتوزا

بارها در تمامی مقالات دارویی این نشریه به شما گوشزد کرده ایم که مصرف هر دارویی عوارضی در پی دارد. آمپول ویکتوزا نیز از این قاعده مستثنی نیست و حتی عوارض خطرناکی را برای آن گزارش کرده اند.

پیش از آن که بخواهیم عوارض خطرناک این دارو را برای شما شرح دهیم، بهتر است بدانید که به طور عادی استفاده از آمپول ویکتوزا عوارض خفیفی دارند که تمامی بیماران تحت درمان با آن، آن ها را تجربه می کنند و اگر در حد نرمال باقی بمانند جای نگرانی نیست و می توان آن ها را تحمل کرد.

برخی از رایج ‌ترین عوارض جانبی این آمپول تهوع، استفراغ و اسهال هستند. توجه داشته باشید که شما در طول درمان با این آمپول دائما حالت تهوع را تجربه خواهید کرد اما اگر استفراغ و اسهال طولانی و بی وقفه ادامه داشته باشد باید حتما به اورژانس مراجعه کنید.

نکته قابل توجهی که در طول درمان با آمپول ویکتوزا باید توجه کنید این است که این دارو را بدون نظر پزشک با دیگر داروهای کاهنده قند خون مصرف نکنید چرا که دچار افت شدید قند خون خواهید شد.

از دیگر عوارضی که با مشاهده ادامه دار شدن باید به پزشک مراجعه کنید می توان به موارد زیر اشاره کرد:

حالت تهوع

اسهال یا یبوست

سوزش سر دل

از دست دادن اشتها به صورت مفرط

سردرد

آب ریزش بینی

عطسه یا سرفه

خستگی

راش یا قرمزی در قسمتی که تزریق صورت می گیرد

سختی در دفع ادرار یا ادرار درد آور

در صورت بروز واکنش‌ های حسایت‌ زا نظیر مشکلات تنفسی، خارش، گرفتگی صدا و مشکل در بلع، تورم صورت، گلو، دهان یا تورم پاها، دست ‌ها و بازوها حتما سریعا به اورژانس مراجعه کنید.

عوارض خطرناک

این بخش از مقاله را به تشریح عوارض خطرناک آمپول ویکتوزا اختصاص داده ایم.

برخی تحقیقات از افزایش خطر ابتلا به تومرهای غده تیروئید که شامل سرطان تیروئید می شود خبر می دهند. به همین دلیل اگر شخصی در خانواده تان دچار سرطان تیروئید، کارسینوم تیروئید مدولار (یک نوع از سرطان تیروئید)، سندروم چندگانه نئوپلاسی اندوکرین نوع ۲ (مشکلی که باعث ایجاد تومر در چندین غده می شود) بوده است، حتما این موضوع را با پزشک یا داروساز در میان بگذارید.

در راستای افزایش احتمال ابتلا به این نوع سرطان ها، در شرایطی که بعد از تزریق آمپول دچار گرفتگی گلو، مشکل در بلعیدن، کم آوردن نفس، احساس تورم یا توده در گلو کردید باید به سرعت به یک پزشک تخصص مراجعه کرده و او را از درمان خود با آمپول ویکتوزا مطلع سازید. این علائم ممکن است تورم تیروئید را به شما یادآور شوند.

در برخی موارد خاص استفاده از آمپول ویکتوزا تورم پانکراس یا ابتلا به سرطان پانکراس را در پی داشته است. از همین رو پزشک باید خطر این عارضه را به بیمار یادآور شود.

در صورت مشاهده استفراغ یا دردی مداوم که از قسمت بالای سمت چپ بدن یا وسط معده شروع می شود و تا کمر پخش می شود حتما به اورژانس مراجعه کنید.

حتما توجه کنید که مصرف آمپول ویکتوزا برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و یا کتواسیدوز دیابتی ممنوع است.

نکته قابل توجه دیگر این است که آمپول مذکور دیابت را کنترل می کند اما آن را درمان نخواهد کرد. با این حال حتی در شرایطی که احساس کردید علائم بیماری تان محو شده باید به مصرف آمپول ویکتوزا ادامه دهید.

موارد احتیاطی در مصرف آمپول ویکتوزا

پیش از اینکه هرگونه عمل جراحی انجام دهید، حتی اعمال جراحی دندان پزشکی، حتما به پزشک خود اطلاع دهید که تحت درمان با آمپول ویکتوزا هستید.

در طول مدتی که تحت درمان با آمپول ویکتوزا هستید باید دائما زیر نظر پزشک باشید تا او بتواند واکنش بدن شما را نسبت به این دارو توسط آزمایشات مختلف بررسی کند.

پیش از اینکه مصرف آمپول ویکتوزا را آغاز کنید اگر دچار یکی از موارد زیر هستید حتما پزشک خود را مطلع سازید:

مشکلات شدید معده یا مشکل در هضم غذا

عادت به مصرف غذای چرب

سنگ صفرا

بیماری کلیوی

بیماری کبدی

اعتیاد به مصرف الکل

حتما توجه کنید که هنگام مصرف ویکتوزا باید مایعات زیادی بنوشید تا دچار کم آبی نشوید.

تاثیر آمپول ویکتوزا در کاهش وزن

برای اینکه آثار کاهش وزنی آمپول ویکتوزا مشخص شود، آزمایشی انجام شد. در این آزمایش، شرکت کنندگان دارو را به مدت یکسال مصرف کردند. طبق این تحقیق افرادی که آمپول ویکتوزا مصرف کرده بودند ۸ درصد کاهش وزن را تجربه کرده بودند در حالی که افرادی که آمپول ویکتوزا دریافت نکرده بودند تنها ۶/۲ درصد از وزنشان کم شده بود.

آمپول ویکتوزا برای بهبود دیابت نوع ۲ تنها ۱٫۲ تا ۱٫۸ میلی گرم تجویز می شود اما در پژوهش مربوط به بررسی اثرات این آمپول در کاهش وزن دوز آمپول تا ۳ میلی گرم افزایش یافت. به گفته سرپرست این پژوهش اگر دوز بالاتر این آمپول را روی افراد چاق تست کنیم شاهد کاهش وزن خواهیم بود.

به طور کلی مقایسه ای میان آمپول ویکتوزا با داروهای دیگر انجام نشده است اما طبق پژوهش های قبلی، آمپول ویکتوزا دو برابر بیشتر از ونوستات سبب کاهش وزن می شود.

داروی ونوستات با کاهش مقدار چربی ای که روده جذب می کند سبب کاهش وزن خواهد شد. طبق پژوهش های انجام شده افرادی که تحت درمان با ونوستات هستند در طول یک سال ۲٫۵ تا ۳ کیلو وزن کم خواهند کرد. اما اثر آمپول ویکتوزا، به صورت کاهش وزن با کاهش قند خون است.

به گفته کارشناسان بسیاری از داروهایی که برای درمان دیابت نوع ۲ مصرف می شوند در کاهش وزن موثر هستند؛ چرا که مقاومت نسبت به انسولین سبب ایجاد حس گرسنگی به صورت مداوم خواهد شد که افزایش وزن را به دنبال دارد. در نتیجه استفاده از دارویی برای کنترل سطح انسولین بدن می تواند منجر به کاهش وزن شود.

با این حال باید بدانید که این آمپول جایگزین رژیم غذایی مناسب و ورزش نخواهد بود و باید به صورت مداوم مورد استفاده قرار گیرد تا نتایج خوبی حاصل شود.

تداخل دارویی با آمپول ویکتوزا

پیش از مصرف آمپول ویکتوزا باید به پزشک خود در رابطه با تمام داروهای با نسخه، بدون نسخه، غیر قانونی، گیاهی، مکمل و یا داروهای رژیمی که مصرف می کنید مخصوصا انسولین یا داروهای دهانی برای دیابت صحبت کنید؛ چرا که آمپول ویکتوزا جذب داروهای دیگر توسط بدن را تغییر می دهد.

به طور کلی بهتر است آمپول ویکتوزا با داروهای زیر مصرف نشود:

سولفونیل اوره کلروپپامید، آماریل، آوانداریل، گلیپیزاید (گلوکوترول، در متالگلیپ)، گلیبارید (دیابت، در گلوکونس، گلیکرون، گلیناس، میکروناز)، تولازامید، تولوباتید

نحوه استفاده از آمپول ویکتوزا

در هر آمپول ویکتوزا، ۱۸ میلی ‌گرم دارو وجود دارد. با توجه به شرایط بیمار پزشک ممکن است دوزهای ۶/۰، ۲/۱ و ۸/۱ میلی ‌گرم تجویز کند. معمولا شروع تزریق با دوز کم است تا بدن بیمار به دارو عادت کند و واکنش ناگهانی نداشته باشد.

این آمپول تزریقی، روزی یک بار باید به بدن تزریق ‌شود و فاقد انسولین است. طبق صلاحدید پزشک مصرف آن با سایر داروهای دیابت نظیر انسولین مشکلی ندارد.

تنظیم دوز

هر بار که آمپول را روی دوزی مناسب تنظیم کنید، صدایی مانند «کلیک» از آن شنیده خواهد شد. برای تنظیم دوز مصرفی، از دکمه‌ ی تنظیم استفاده کنید تا دوز دارو هم ‌راستا با نشان سفید رنگ روی آمپول قرار گیرد. اگر اشتباها، در صورتی که دوز مصرفی را اشتباه تنظیم کردید با عقب گرداندن پیچ تنظیم می توانید آن را اصلاح کنید.

پیش از اینکه سوزن را به داخل بدن فرو ببرید از فشار دادن دکمه تنظیم خودداری کنید در غیر این صورت دوز تنظیمی شما خراب شده و درمان با مشکل مواجه خواهد شد.

به هنگام تزریق، آمپول ویکتوزا را طوری نگه دارید که سوزن آن رو به پایین باشد. آن را در ناحیه‌ ی تحتانی شکم، ران یا بالای بازو قرار دهید. محل تزریق این آمپول درست مانند محل هایی است که می توانید انسولین را در آن تزریق کنید. با انگشت شست، دکمه ی تنظیم دوز را فشار دهید. دکمه را به سمت پایین فشار بدهید تا دوز ۰ میلی ‌گرم روی صفحه نمایش پدیدار شود. این کار حدودا ۶ ثانیه طول خواهد کشید. سپس کار تزریق را با کشیدن آمپول پایان دهید و بگذارید تمام ماده آن در بدن تخلیه شود. اگر در ناحیه‌ ی تزریق خون دیده شد، مقداری گاز استریل را ۵ الی ۱۰ ثانیه روی آن قرار بدهید، در و محفظه‌ ی آمپول را بگذارید و آن را در ظرف مخصوص قرار دهید.

فراموش کردن تزریق

اگر فراموش کرده ‌اید دوز مصرفی را در زمان مناسب تزریق کنید مشکلی نیست. هنگام مصرف دوز بعدی لازم نیست دوز فراموش شده را تزریق کنید.

بررسی سطح قند خون به ‌طور مداوم

همان طور که از ابتدای مقاله چندین بار توصیه کرده ایم، در هنگام درمان با آمپول ویکتوزا ممکن است دچار کاهش سطح قند خون (هیپوگلیسمی) یا افزایش قند خون (هایپرگلیسمی) شوید.

علائم افت قند خون به صورت عرق کردن، لرزش و ضعف، سرگیجه، سردرد، تاری دید و ضعف و گرسنگی شدید مشاهده می شود.

همچنین علائم بالا رفتن قند خون به صورت خشکی دهان، تاری دید، خستگی، افزایش میزان ادرار، از دست دادن اشتها و حالت تهوع مشاهده می شود.

توجه داشته باشید که اگر قند خون بعد از مصرف غذا، ۱۸۰ ml/dl یا بالاتر باشد سطح آن بالا است و اگر قند خون ۷۰ ml/dl یا کمتر باشد، سطح آن پایین است.

در صورت متعادل ‌نبودن سطح قند خون فورا به اورژانس مراجعه کنید.